BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK. 10 Mart 2018 ANTALYA

Transkript

1 BUĞDAY PİYASALARININ GENEL GÖRÜNÜMÜ VE LİSANSLI DEPOCULUK 10 Mart 2018 ANTALYA 1

2 Dünya Buğday Dengesi - Fiyatlar $/ton Stoklar İhracat Tüketim Üretim ABD (2HRW) Rus Kanada Durum Dünyada son 10 yılda; Buğday ekim alanları %2 azalırken, üretim %10 arttı, Stoklar rekor seviyede, Buğday fiyatları özellikle son 5 yıldır yatay seyretmekte. 2

3 DÜNYA DA SON DÖNEM GELİŞMELER $/TON CIF Rus Buğday Fiyatı - Navlun Tem.17 Ağu.17 Eyl.17 Eki.17 Kas.17 Ara.17 Oca.18 Şub.18 % 12,5 p. Rus buğdayı (Azak) Navlun CIF Marmara TL/TON Rus Buğdayı İthal Maliyeti ,9 3, ,8 3,817 3,777 3,786 3,814 3, , ,578 3,5 3, ,484 3, ,3 0 3,2 Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ocak Şubat İthal Maliyeti (%45 GV) Dolar $/TL ABD HRW ekim alanı tahmini, tarihinin ikinci en düşük rakamıdır ve ürün koşulları oldukça zayıftır. ABD de ekilişlerin ardından uzun süren kuraklık, yetersiz kar yağışı ve ardından gelen dondurucu soğuklar fiyatların özellikle Kasım ayı başından itibaren sert yükselişe geçmesine neden olmuştur. Üretim ve ihracat tahmininin rekor kırdığı Rusya da Karadeniz buğday ihracat fiyatları, Ruble deki değerlenme ve ABD fiyatlarındaki yükselişle artış gösterdi. Yılbaşından beri Rus Azak fiyatları neredeyse sabit seyretmekte olup ithal maliyetini dolar kuru belirlemektedir. 3

4 TÜRKİYE HUBUBAT ÜRETİMİ Türkiye hububat üretiminin %60 ı buğdaya aittir İç Anadolu Bölgesi %33 pay ile buğday üretiminde ilk sıradadır MISIR %16 ÇELTİK %2,5 DİĞERLERİ %2 % 14 % 9 % 5 % 8 % 33 BUĞDAY %60 ARPA %20 % 10 % 19

5 TÜRKİYE BUĞDAY ÜRETİMİ VE TÜKETİMİ Milyon Ton ,6 22,1 21,5 20, / / / /17* 2017/18* Üretim Tüketim Kaynak: TÜİK * 2016/17 ve 2017/18 dönemleri tüketimi TMO tahminidir. 5

6 TÜRKİYE BUĞDAY (MAMUL DAHİL) İTHALAT-İHRACATI Ton Bin $ İTHALAT İHRACAT İTHALAT İHRACAT Kaynak: TÜİK * Mamul madde ihracatı buğday karşılığı dahildir. 6

7 YURT İÇİ SERBEST PİYASA FİYATLARI TL/ton , EKMEKLİK BUĞDAY (AKS) MAKARNALIK BUĞDAY Kaynak: TMO AKS BÖLGESEL PİYASA DURUMU En Düşük En Yüksek Ortalama Geçen Yıl Geçen Yıla Göre Değişim(% ) AKDENİZ ,0 G.DOĞU ANADOLU EGE ,1 İÇ ANADOLU ,8 MARMARA ,1 D.ANADOLU ,6 KARADENİZ ,0 ORTALAMA ,0 7

8 KÜMÜLATİF YAĞIŞLAR (2017 EKİM-2018 ŞUBAT) mm MARMARA EGE AKDENİZ İÇ ANADOLU KARADENİZ D.ANADOLU G. DOĞU ORTALAMA 2016/ /18 NORMALİ 8

9 BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU o KARADENİZ Bölgede hububat, geçen yıllara göre çok yüksek kesimlerin haricinde kar örtüsüyle kaplanmamıştır. o Bitki gelişimi normal seyrinde olup bitki boyları 5-15 cm civarında ve kardeşlenme 2-5 adettir. o o EGE Yağışların mevsim normallerinin altında, hava sıcaklığının ise mevsim normallerinin üzerinde olması hububat gelişimi açısından olumsuz bir etki yaratmamıştır. Bitki gelişimi normal seyretmekte, bitki boyları 5-30 cm ve kardeşlenme 3-5 adettir. o o MARMARA Geçtiğimiz aylarda hava koşullarının mevsim normallerinin üstünde seyretmesinden dolayı bitki gelişiminin geçen yıllara göre onbeş gün önden gitmekte olduğu gözlenmiştir. Bitki gelişimi normal seyretmekte, bitki boyu cm ve kardeşlenme 3-5 adettir. 9

10 BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU AKDENİZ o Bitkide kardeşlenme 2-5 adettir, bitki boyu cm arasındadır. Bitki sapa kalkma dönemindedir. o Bölge genelinde yağışların yeterli olması nedeniyle hububat gelişimi oldukça iyi durumdadır. DOĞU ANADOLU o Bölgede yüksek kesimler dışında kar yağışı yetersiz kalmış bitki çıkışları ve gelişimi devam etmiştir. o Bitki boyu 5-10 cm aralığında olup bundan sonraki dönemde iklim durumunun normal seyretmesi halinde verimli bir hasat dönemi olacağı değerlendirilmektedir. 10

11 BÖLGELERE GÖRE KIŞLIK EKİLİŞ DURUMU GÜNEY DOĞU ANADOLU o Şubat ayında alınan yağışın geçen yılın üstünde gerçekleşmesiyle toparlanma olmuş, bitki iyi bir gelişim göstermiştir. o Bitki kardeşlenme dönemindedir. Kardeşlenme 2-6 adet, bitki boyu cm arasındadır. İÇ ANADOLU o Ekim ayından bu yana yağışlar uzun yıllar ortalamasının altında kalsa da ekilen buğdayın %95-97 oranında çimlendiği ve bitki gelişiminin ileri olduğu gözlenmiştir. o Bitki kardeşlenme dönemindedir. Kardeşlenme 2-5 adet, bitki boyu 5-20 cm arasındadır. 11

12 YENİ SEZON - BEKLENTİLER Ülkemiz kışlık hububat ekilişleri tamamlanmıştır. Bitki gelişimde olumsuz bir bir durum yok. Genel olarak bitki boyu cm civarındadır. Ancak erken ekilen ve sulanan alanlarda bitki boyu 80 cm ye kadar ulaşmıştır, kardeş sayısı 2-5 adettir. Bitki bölgelere göre değişmekle birlikte kardeşlenme-sapa kalkma dönemindedir. Ancak Adana da erken ekim ve yüksek sıcaklık nedeniyle başaklanan tarlalar görülmüştür. Hava sıcaklıklarının yüksek seyretmesi nedeniyle özellikle ılıman iklime sahip illerimizde bitki gelişimi 2-3 hafta önde gitmektedir. Bundan sonra iklimin normal seyretmesi halinde hububat üretiminin geçen yıl seviyelerinde olacağını söyleyebiliriz. 12

13 2017/18 DÖNEMİ TMO FAALİYETLERİ Üreticilerden 2,4 Milyon Ton ürün alındı Üreticilere 3,4 Milyar TL ödeme yapıldı 6 Haziran da buğday alımına başlandı 12 Temmuz da ise; o o Ekmeklik buğday için 940 TL/Ton Makarnalık buğday için TL/Ton olarak alım fiyatları açıklandı Toplam 2 milyon 50 bin ton buğday alımı gerçekleştirildi Buğday stokları Ekim ayında satışa açıldı o Toplam 1 milyon ton buğday satışı yapıldı o Ekmeklik buğday TL/Ton, o Makarnalık buğday ise TL/Ton fiyatla satışına devam edilmektedir. Buğday ithalatı 336 bin ton; o o Mevcut ithal buğday stoku 175 bin ton TMO bakiye buğday ithalat yetkisi 750 bin ton Mevcut buğday stoku 1,9 milyon ton; o 1 milyon 250 bin ton ekmeklik buğday o 650 bin ton makarnalık buğday Hasada kadar piyasalarda arz-talep yönüyle bir sıkıntı beklenmemektedir TMO nun bakiye ithalat yetkileri gerektiğinde kullanılacaktır.

14 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ Lisanslı Depoculuk Nedir? Ürünlerin; Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilen lisans ile inşa edilen depolarda depolandığı, Analiz ve sınıflandırmanın yetkilendirilmiş laboratuvarlarca yapıldığı, Ürünün elektronik ortamda alınıp satıldığı bir sistemdir. AVANTAJLARI Üreticiler için; - Depolama ve Finansman imkanı, - Ürününü öteleyerek değerinden pazarlama imkanı, - Destekler, Vergi Muafiyetleri ve Faiz İndirimleri, Sanayiciler için; - Uygun şartlarda depolama ve finans, - Vergi Muafiyetleri, - Faiz İndirimleri, 14

15 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİNDE TEŞVİK VE MUAFİYETLER Üretici, Birlik, Kooperatif Depo Kira Desteği 6 TL/ton (6 Ay) 6 Ay dan sonra 3 TL/ton (18 Ay) Nakliye Desteği 25 TL/ton Analiz Ücreti Desteği 25 TL/parti Stopaj Muafiyeti (%2) SGK İstisnası (%2) KDV Muafiyeti (%1) ELÜS teminatı ile kullanılan kredilerde % 100 faiz indirimi Tüccar, Sanayici ve Yatırımcı Depo Kira Desteği 3 TL/ton (24 ay) 10 bin ton a kadar 10 milyon TL 10 bin ton ve üzeri 20 milyon TL Yatırım Kredisi desteği (%75 faiz indirimli) İşletme kredisi desteği (%50 faiz indirimli) ELÜS ticaretinde kurumlar vergisi muafiyeti (%20) Bölgesel teşviklerde, 1-4. bölge lisanslı depo yatırımları 5.bölge olarak değerlendirilmektedir. 15

16 LİSANSLI DEPOCULUK SİSTEMİ-MEVCUT DURUM GENEL BİLGİLER Firma Sayısı Toplam Kapasite (Ton) Kuruluş İzni Alan Lisans Alan (Mevcut) Mevcut Lisanslı Depoların Bölgesel Dağılımı Marmara %11 Akdeniz %22 Mevcut lisanslı depoların %97 si hububata; %3 ü ise pamuk, zeytin ve fındığa aittir İç Anadolu %56 Ege %3 G. Doğu %9 16

17 MEVCUT LİSANSLI DEPOLARIN İLLERE GÖRE DAĞILIMI Ülkemizde 24 ilde 40 şirkete ait 50 noktada toplam 1,8 milyon ton kapasiteli lisanslı depo bulunmaktadır.

18 TMO UZUN SÜRELİ KİRA (USK) GARANTİLİ DEPO HAMLESİ Depolama altyapı eksikliğinin giderilmesi ve alımların lisanslı depo kriterlerine uygun depolarda yapılması için Eylül 2016 tarihinde depo yapım hamlesi başlatıldı. 4 etap halinde toplam 4,2 milyon ton kapasiteli depo yapımı başlatılmıştır hasadında en az 2,5 milyon ton lisanslı depo faaliyet gösterecektir. 114 noktada yapılacak toplam 4,2 milyon ton deponun yatırım maliyeti yaklaşık 1,5 milyar TL dir. (Yaklaşık kişiye istihdam sağlanacaktır)

19 TMO NUN DEPO YAPIM HAMLESİ TMO tarafından USK kapsamında 42 ilde 114 noktada toplam 4,2 milyon ton kapasiteli lisanslı depo yaptırılmaktadır.

20 İLGİNİZE TEŞEKKÜR EDERİM. Cihan SOYALP TMO Genel Müdür Yardımcısı V. 20

21 TMO NUN LİSANSLI DEPOLARDA ALIM SİSTEMİ TMO ile Anlaşmalı Lisanslı Depo Dolu Tartım Yetkili Sınıflandırıcı Mesaj Onay Kodu Satış Onayı Ürünün TMO ya Satışı Ürün Senedi Ürün ve üretici bilgi kontrolü Takas-Ürün Bedelinin Hesaba Geçişi 21