Hazırlayan: TACETTİN ÇALIK. Tacettin Hoca İle KPSS Vatandaşlık

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Hazırlayan: TACETTİN ÇALIK. Tacettin Hoca İle KPSS Vatandaşlık"

Yavuz Yener
5 yıl önce
İzleme sayısı:

2 Kamu Hakları Negatif Statü Hakları (Kişi Hakları Koruyucu Haklar) Pozitif Statü Hakları (Sosyal ve Ekonomik Haklar/İsteme Hakları) Hazırlayan: TACETTİN ÇALIK - Bireyleri devlete karşı koruyan - Devlete, bu haklara "müdahale etme" der «Koruyucu haklar» veya "negatif statü hakları" olarak adlandırılır. - Anayasa'da 17 ile 40. maddeleri arasında düzenlenmiştir. - Devlete pozitif yükümlülükler yükleyen - "isteme hakları" ya da "pozitif statü hakları" da denir. - Anayasa'nın 41 ile 65. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Aktif Statü Hakları (Siyasi Haklar/Katılma Hakları) - Bireylerin devlet yönetimine katılmasını sağlayan - Anayasa'nın 66 ile 74. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Anahtar Kavramlar Negatif Statü Hakları (Kişi hakları) ÇOK KARIŞTIRILANLAR 1. Dokunulmazlığı Kişi / Konut 2. Yasağı İşkence / Zorla Çalıştırma(Angarya) 3. Güvencesi Kanuni Hakim 4. Gizliliği Özel Hayatın 5. Hürriyeti İstisnası: Çalışma ve sözleşme hürriyeti Haberleşme Yerleşme ve seyahat Düşünce ve kanaat Din ve vicdan Düşünceyi açıklama ve yayma Bilim ve sanat Basın 1. Konut dokunulmazlığı 2. Mülkiyet hakkı 3. Dernek kurma hürriyeti 4. Kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı (2010) DİĞER ÖNEMLİ HAKLAR Süreli ve süresiz yayın hakkı Basın araçlarının korunması Düzeltme ve cevap hakkı Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı Hak arama hürriyeti (Adil yargılanma hakkı ibaresi 2001 yılında)

3 Pozitif Statü Hakları (Sosyal ve Ekonomik Haklar/İsteme Hakları) ÇALIŞMA HAKKINA İLİŞKİN OLANLAR BAKANLIĞI OLANLAR ÇOK KARIŞTIRILANLAR Çalışma hakkı ve ödevi Sosyal güvenlik hakkı Çalışma şartları ve dinlenme hakkı Toplu iş sözleşmesi ve Toplu sözleşme hakkı (2010) Grev hakkı ve lokavt Ücrette adalet sağlanması Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları Ailenin korunması ve çocuk hakları (2010) Eğitim ve öğrenim hak ve ödevi Kıyılardan yararlanma Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında çalışanların korunması Sağlık hakkı Çevrenin korunması Gençliğin korunması Sporun geliştirilmesi ve tahkim (2011) Tarih, kültür ve tabiat varlıklarının korunması Sanatın ve sanatçının korunması Konut hakkı Toprak mülkiyeti Çalışma ve sözleşme hürriyeti Sendika kurma hakkı Yabancı ülkelerde çalışan Türk vatandaşları Aktif Statü Hakları (Siyasi haklar) Anahtar Kavramlar 1. Türk vatandaşlığı 2. Siyasi Parti kurma, partilere girme ve patilerden ayrılma hakları 3. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakları 4. Kamu hizmetlerine girme hakkı 5. Dilekçe hakkı (Yabancılar Mütekabiliyet/Karşılıklılık İlkesi) Siyasi Ödevler 6. Vatan hizmeti 7. Mal bildirimi 8. Vergi ödevi Herkese Tanınan Siyasi Haklar 1. Bilgi edinme hakkı (2010) 2. Kamu denetçisine başvurma hakkı (2010)

İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET İLKESİ Temel Hakların Sınırlandırılması (Anayasa m. 13) - Sınırlama ANCAK KANUNLA yapıllabilir. (2001) - Sınırlamalar, anayasanın SÖZÜNE VE RUHUNA UYGUN olmalıdır.

(2001) - HAKKIN ÖZÜNE dokunulmamalıdır. Özüne dokunma: Hakkı kullanılmaz hale getirme. (2001) - Demokratik toplum düzenine ve laik Cumhuriyete aykırı olamaz.

16) Kanunla ve Milletlerarası hukuka uygun olarak Temel Hakların Durdurulması (Anayasa m. 15) Temel haklar KISMEN VEYA TAMAMEN durdurulabilir.

4 İNSAN HAKLARINA SAYGILI DEVLET İLKESİ Temel Hakların Sınırlandırılması (Anayasa m. 13) - Sınırlama ANCAK KANUNLA yapıllabilir. (2001) - Sınırlamalar, anayasanın SÖZÜNE VE RUHUNA UYGUN olmalıdır. ( aynı) - Sınırlama ÖLÇÜLÜ olmalıdır. Ölçülülük: Sınırlama aracının elverişli olması ve araç ile amacın orantılı olması. (2001) - Özel sınırlama nedenlerine uygun yapılmalıdır. (2001) - HAKKIN ÖZÜNE dokunulmamalıdır. Özüne dokunma: Hakkı kullanılmaz hale getirme. (2001) - Demokratik toplum düzenine ve laik Cumhuriyete aykırı olamaz. (2001) *** Genel sınırlama nedenleri 2001 yılında yapılan Anayasa değişikliği ile kaldırılmıştır. Yabancıların Haklarının Kısıtlanması (Anayasa m. 16) Kanunla ve Milletlerarası hukuka uygun olarak Temel Hakların Durdurulması (Anayasa m. 15) Temel haklar KISMEN VEYA TAMAMEN durdurulabilir. Bu yalnızca olağanüstü dönemlerde olur: - Savaş, - Seferberlik, - OHAL, * Milletlerarası hukuka uygun olmalıdır. * Sert çekirdek haklara dokunmamalıdır. * Ölçüsüz olmamalıdır. *** Not: Kanun şartı aranmaz. Temel Hakların Kötüye Kullanılması (Anayasa m. 14) Hiçbir hak, ve, - Devletin bölünmez bütünlüğünü bozmayı - İnsan haklarına dayanan demokratik ve laik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan FAALİYETLER biçiminde kullanılamaz. (Mücadeleci/Militan demokrasi)

ÖZEL SINIRLANDIRMA SEBEBİ ORTAK OLAN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER Haklar Konut Dokunulmazlığı Haberleşme Hürriyeti Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı Özel hayatın gizliliği Dernek kurma

Bulunan Hallerde Kolluk Güçleri Eliyle Sınırlandırılabilecek Temel Hak Ve Hürriyetler Kişinin üstünün ve eşyalarının aranması engelleme Konuta girme, arama yapma, eşyalarına el koyma Haberleşmeyi

hakimin onayına sunulur. Hakim 48 saat içinde görüşünü açıklar; aksi halde karar kendiliğinden ortadan kalkar!

5 ÖZEL SINIRLANDIRMA SEBEBİ ORTAK OLAN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER Haklar Konut Dokunulmazlığı Haberleşme Hürriyeti Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı Özel hayatın gizliliği Dernek kurma hürriyeti Sendika kurma hürriyeti Ortak Özellikler - Milli güvenlik - Kamu düzeni - Genel sağlık ve ahlak - Suç işlenmesinin önlenmesi - Başkalarının hürriyetinin korunması Gecikmesinde Sakınca Bulunan Hallerde Kolluk Güçleri Eliyle Sınırlandırılabilecek Temel Hak Ve Hürriyetler Kişinin üstünün ve eşyalarının aranması engelleme Konuta girme, arama yapma, eşyalarına el koyma Haberleşmeyi engelleme, izleme - Düşünce ürünlerini toplatma ve dağıtımını - Dernek ve vakıfları faaliyetten men etme - Süreli veya süresiz yayınları toplatma *** Yetkili mercilerin kararı 24 saat içerisinde hakimin onayına sunulur. Hakim 48 saat içinde görüşünü açıklar; aksi halde karar kendiliğinden ortadan kalkar!!! Milli Güvenlik Sebebiyle Sınırlanan Haklar Özel Sınırlama Sebebi Öngörülmeyen Temel Haklar Sınırlama Sebebi Kamu Yararı Olan Temel Haklar Hak ve Ödev Olarak Düzenlenen Haklar Özel hayatın gizliliği Haberleşme hürriyeti Konut dokunulmazlığı Düşünceyi açıklama hürriyeti Basın hürriyeti Dernek kurma hürriyeti Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı Sendika hakkı Hak arama hürriyeti Kanuni hakim güvencesi Mülkiyet hakkı Çalışma hak ve ödevi Eğitim ve öğretim hak ve ödevi Vatan hizmeti Çevre

Benzer belgeler

Lex specialis derogat legi generali

1 Lex specialis derogat legi generali Madde 91 devamı: Yetki kanunu, çıkarılacak kanun hükmünde kararnamenin, amacını, kapsamını, ilkelerini, kullanma süresini ve süresi içinde birden fazla kararname çıkarılıp