2014/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 2 Kasım 2014-Pazar 13:30-15:00

Transkript

1 2014/3.DÖNEM SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ 2 Kasım 2014-Pazar 13:30-15:00 SORULAR SORU 1: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin tarihli Bilançosu aşağıdaki gibidir. ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş Tarihli Bilanço Tablosu (TL) KALEMLER AKTİFLER(VARLIKLAR) Tutar Dikey Yüzde (%) I-Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar Stoklar Diğer Dönen Varlıklar Dönen Varlıklar Toplamı II-Duran Varlıklar Mali Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar Duran Varlıklar Toplamı AKTİFLER(VARLIKLAR) TOPLAMI PASİFLER(KAYNAKLAR) I-Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar Mali Borçlar Ticari Borçlar Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Top II-Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Mali Borçlar Uzun Vadeli Yab. Kaynak Top III-Özkaynaklar Ödenmiş Sermaye Kar Yedekleri Dönem Net Karı Geçmiş Yıl Karı Özkaynaklar Toplamı PASİFLER(KAYNAKLAR) TOPLAMI

2 İstenilen: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin yukarıdaki tarihli Bilanço kalemlerinin dikey yüzdelerini hesaplayınız, dikey yüzdeleri kullanarak Bilanço kalemlerini Varlık Dağılımı Yönünden, Kaynak Dağılımı Yönünden ve Varlık-Kaynak İlişkisi Yönünden yorumlayınız. (NOT: Dikey yüzdeleri, soru kağıdındaki tablo üzerinde boş bırakılan yerlerde gösterebilirsiniz. Bu durumda soru kağıdını cevap kağıdına ekleyiniz.) SORU 2: XYZ Sanayi ve Ticaret A.Ş. nin ve 2013 yıllarına ait Bilanço ve Gelir Tablolarına ilişkin bazı kalemlerin, Eğilim Yüzdeleri (Trend) Analizi Yöntemi kullanılarak elde edilmiş yüzdeleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Stoklar Dönen Varlıklar Maddi Duran Varlıklar Brüt Satışlar Net Satışlar İstenilen: Yukarıda tabloda yer alan eğilim yüzdelerini kullanarak; a)dönen Varlıklar-Stoklar İlişkisini, b)maddi Duran Varlıklar-Net Satışlar İlişkisini, c)brüt Satışlar-Net Satışlar İlişkisini, yorumlayınız SORU 3: XYZ San. Ve Tic. Ltd. Şti. nin te sona eren faaliyet dönemine ait maliyetlerle ilgili kalemler aşağıda yer aldığı gibi olup, şirketin 2013 yılına ilişkin olarak Satışların Maliyeti Tablosunu düzenleyiniz, satışların maliyetini hesaplayınız. Kalemler TL -Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri Direkt İşçilik Giderleri Genel Üretim Giderleri Yarı Mamuller Stoku ( ) Yarı Mamuller Stoku ( ) Mamul Stoku ( ) Mamul Stoku ( ) Mamul İç Tüketim Ticari Mallar Stoku ( ) Dönem İçi Ticari Mallar Alışı Ticari Mallar Stoku ( ) 1.500

3 SORU 4: Mali analiz açısından standart oranı (yada oran standardını) tanımlayınız standart oranlar nelerdir ve hangi amaçlar için kullanılır?

4 CEVAP 1: CEVAPLAR KALEMLER AKTİFLER(VARLIKLAR) Tutar Dikey Yüzde (%) I-Dönen Varlıklar Hazır Değerler Menkul Kıymetler ,5 Ticari Alacaklar Stoklar Diğer Dönen Varlıklar ,5 Dönen Varlıklar Toplamı II-Duran Varlıklar Mali Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar Duran Varlıklar Toplamı AKTİFLER(VARLIKLAR) TOPLAMI PASİFLER(KAYNAKLAR) I-Kısa Vadeli Yab. Kaynaklar Mali Borçlar ,3 Ticari Borçlar Kısa Vadeli Yabancı Kaynak Top ,3 II-Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Mali Borçlar ,7 Uzun Vadeli Yab. Kaynak Top ,7 III-Özkaynaklar Ödenmiş Sermaye Kar Yedekleri Dönem Net Karı Geçmiş Yıl Karı Özkaynaklar Toplamı PASİFLER(KAYNAKLAR) TOPLAMI

5 Varlık Dağılımı Yönünden : Şirketin 2013 yılı bilançosunun aktif toplamının %79 nu dönen varlıklar, %21 ni duran varlıklar oluşturmaktadır. Şirketin hem üretim yapması hem de ticaret işletmesi olarak faaliyette bulunması dönen varlıkların aktif içinde çok büyük pay tutmasına neden olmuştur. Dönen varlıklar likit yapı, üretim ve satış için gerekli tüm unsurları yeterince bünyesinde bulundurduğu gibi, duran varlıkların içinde de aktif toplamına göre %8 lik payı maddi duran varlıklar almaktadır. Bu da göstermektedir ki, işletme bir sanayi ve ticaret işletmesi için gerekli tüm unsurlara sahiptir. Ancak, dönen varlıkların aktif içinde çok yer tutması onun dönüşüm hızını yavaşlatacağı gibi duran varlıkların payının azlığı da üretim azlığına neden olabilir. Kaynak Dağılımı Yönünden : Şirketin 2013 yılı pasifin %5,3 ünü kısa vadeli yabancı kaynaklar, %2,7 sini uzun vadeli yabancı kaynaklar ve %92 sini de özkaynaklar oluşturmaktadır. Özkaynaklar, yabancı kaynaklar oranları toplamından daha büyüktür. Bu açıdan alacaklılar güvence içindedir. Ayrıca kısa vadeli yabancı kaynaklar oranı uzun vadeli yabancı kaynaklar oranından büyüktür ve bu da işletmenin kısa vadeli yabancı kaynak ödeme gücünün iyi olmadığına işaret edebilir. Özkaynaklar unsurları içinde karın ağırlıkta olması dikkate alınarak, işletmede kaynak dağılımının sadece özkaynak bakımından iyi olduğu söylenebilir. Varlık Kaynak İlişkisi Yönünden : Şirketin 2013 yılı aktifini %79 unu dönen varlıklar, pasifin %5,3 ünü kısa vadeli yabancı kaynaklar oluşturmaktadır. Dönen varlıkların öncelikle %6,7 si kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edilebilmekte geri kalan kısmın %3,7 si uzun vadeli yabancı kaynaklarla diğer büyük kısmı ise özkaynaklarla finanse edilmektedir. Hem sanayi hem de ticaretle uğraşan bir işletme olsa dahi, dönen varlıkların az kısmının kısa vadeli yabancı kaynakla finanse edilmesi ve büyük kısmının özkaynakla finanse edilmesi sakıncalı olabilir. Çünkü dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynakları aşan kısmının atıl kalma olasılığı vardır. Dönen varlıklar grubundaki hazır değerler, ticari alacaklar ve stoklar kalemlerine fazlaca fon bağlanması bunu göstermektedir. Böyle bir durumda dönen varlıkların dönüşüm hızı ile birlikte işletme karlılığının ve ya hiç değilse sermaye karlılığının düşeceği söylenebilir. Aktiflerin %21 ini oluşturan duran varlıklar tamamen özkaynaklarla finanse edilmiş durumdadır. Uzun vadeli yatırımların özkaynaklarla finanse edilmesi çok doğaldır ancak, duran varlıklar içinde %8 lik yer işgal eden maddi duran varlıklara bakarak işletmenin üretim yönünün zayıf olduğu ve ayrıca, %13 lük mali duran varlıklarla da yan faaliyetlere gereğinden fazla ağırlık verdiği söylenebilir. Kısa vadeli yabancı kaynakların genel dikey yüzdeleri toplamı (%1,3+%4=) %5,3 tür. Buna karşılık dönen varlıkların hazır değerleri %12 genel yüzdeye sahiptir yılında, kısa vadeli yabancı kaynaklar nakitle ödenecek borçlardan oluşmakta ve bu borçlar hazır değerlerle ödenebilecektir. CEVAP 2: a)dönen Varlıklar-Stoklar İlişkisi: Dönen Varlıklar Stoklar Her iki kalem de artış eğilimindedir ancak stokların artış eğilimi dönen varlıkların artış eğiliminden daha yüksektir. İşletme stok ağırlıklı çalışmaktadır. İşletmenin iyi bir pazarlama politikasının olmadığı bu nedenle satış zorluğu çektiği söylenebilir. Stoklara bağlanan fonların faaliyetlere katılamaması ve hâsılatı aynı hızda arttıramaması olumsuzdur. Stokların dönen varlıklardan daha hızlı artış göstermesi, dönen varlıkların likiditesinin azaldığını gösterir. Diğer koşullar aynı kalmak üzere, dönen varlıkların likiditesinin azalması

6 işletmenin yükümlülüklerini yerine getirmede gelecekte sorun yaratabilir. Ancak, diğer yönden bakıldığında, stokların artışı, müşteri siparişlerinin zamanında karşılanabilmesi bakımından olumlu karşılanabilir. b)maddi Duran Varlıklar-Net Satışlar İlişkisini Maddi Duran Varlıklar Net Satışlar Her iki kalemde de artış eğilimi vardır, ancak net satışların artış hızı maddi duran varlıkların çok üzerindedir. Bu durum maddi duran varlıkların işletme faaliyetlerine iyi katıldığını yani tam kapasiteyle çalıştırıldıklarını ve üretilenin de satılabildiği anlamına gelir. Böylece sağlanacak karla amortisman giderlerinin karşılanabilmesiyle maddi duran varlıklara yapılan yatırımın geri dönebildiği ve dolayısıyla dönen varlıklara katkının olumlu olduğu söylenebilir. Bunun sonucunda işletme karlılığı ve mali durumu gelecek için de olumlu bir gelişme gösterebilecektir. c)brüt Satışlar-Net Satışlar İlişkisini, Brüt Satışlar Net Satışlar Her iki kalem de artış eğilimindedir, brüt satış eğilimi ile net satış eğilimi paralel bir seyir izlemektedir. Brüt satışlar artış gösterirken net satışların da aynı oranda yada daha yüksek bir artış eğilimi göstermesi olumlu yorumlanır. Bu brüt satışlardan net satışlara fazla kayıp verilmemiştir. Bu durum, satış sırasında iade ve iskontoların az olduğunu ve ya hiç olmadığını, işletmenin rekabet şartlarıyla hiç karşılaşmadığını veya kaliteli mal ürettiğini gösterir. Bu iki kalemdeki artış eğilimi, satış hasılatında artış göstereceğinden olumlu değerlendirilir.

7 CEVAP 3: XYZ San. Ve Tic. Ltd. Şti. Satışların Maliyeti Tablosu (2013) ÜRETİM MALİYETİ TL A Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri B Direkt İşçilik Giderleri C Genel Üretim Giderleri D Yarı Mamul Kullanım 600 D.1-Dönem Başı Yarı Mamul Stok (+) D.2-Dönem Sonu Yarı Mamul Stok (-) ÜRETİLEN MAMUL MALİYETİ E Mamul Stoklarında Değişim 500 E.1-Dönem Başı Mamul Stok (+) E.2-Dönem Sonu Mamul Stok (-) E.3-Mamul İç Tüketim (-) I-SATILAN MAMUL MALİYETİ TİCARİ FAALİYET A Dönem Başı Ticari Mallar Stoku (+) B Dönem İçi Ticari Mallar Alışı (+) C Dönem Sonu Ticari Mallar Stoku (-) II-SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ SATIŞLARIN MALİYETİ (I+II) CEVAP 4: Analizi yapılmış finansal tabloların veya finansal bilgilerin anlamlı bir şekilde yorumlanabilmesi için karşılaştırma yapılabilecek referanslara ihtiyaç vardır. Bu şekilde belirlenmiş referanslara standart oranlar (yada oran standardı) denir. Standart oranlar, dört farklı şekilde üretilebilir. Bunlar ideal standartlar, tarihi standartlar, bütçe standartları ve sektör (sanayi) standartlarıdır. Analist, yaptığı analizin niteliğine bağlı olarak bu standartlardan birini veya birkaçını birlikte kullanabilir. İdeal standartlar, değişik özellikleri itibariyle sektörde en iyi durumda olan bir veya birkaç işletmenin finansal tablolarından elde edilen ortalamalar olarak tanımlanabilir. Bu standartlar, analizi yapılan şirketin ideal bir duruma göre durumunu belirlemek amacıyla kullanılır. Tarihi standartlar, işletmenin geçmiş dönemlere ait finansal tablolarından elde edilen ortalamalar olarak kabul edilebilir. Bu standartlar, analizi yapılan döneme ait finansal tabloların geçmiş dönemlerin ortalamasına göre durumunu belirlemek amacıyla kullanılır. Bütçe standartları, işletmenin bütçe finansal tablolarından yararlanılarak hesaplanan standartlardır. Bu standartlar, planlanan (bütçelenen) durum ile gerçekleşen (fiili) durum karşılaştırılmaları için kullanılır. Sektör standartları, sektörden sektöre, aynı sektörde dönemden döneme değişen sektör ortalamalarıdır. Standart oranlar denildiği zaman, çoğunlukla sektör ortalamaları anlaşılır. Bu standartlar, işletmenin sektör ortalamasına göre ne durumda olduğunu belirlemek amacıyla kullanılır.