TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI

Transkript

1 TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI Aktif Yaşam Derneği, 2010

2 RAPORDA ÖNE ÇIKANLAR Toplumun sadece %25 i yeterli fiziksel aktivite seviyesine sahip. Bir başka deyişle her dört kişiden üçü yeterli fiziksel aktivite düzeyine sahip değil. En hareketsiz grup yaş. Bu yaş grubundaki gençlerin %63 ü hareketsiz yaş grubunu %54 lük hareketsizlik oranı ile 55 yaş üstü izliyor. Fiziksel aktivite anlamında en iyi durumda olan yaş grubu ise yaş. Düşük gelir grubu, %44 lük oranla en hareketsiz grup. Bu oran yüksek gelir grubunda %33 e düşüyor. Meslek gruplarına göre bakıldığında; öğrenciler %72 ile en hareketsiz grup. Fiziksel aktivite seviyesi iş yaşamında artıyor. Aktif olanların büyük çoğunluğunu ise iş yaşamında emek yoğunluklu çalışan mavi yakalılar oluşturuyor. Fiziksel aktivite düzeyi en yüksek grup mavi yakalılar. Serbest zamanlar ise halkın en hareketsiz olduğu zaman dilimini oluşturuyor. Toplumun serbest zaman değerlendirme kültürü fiziksel aktivite içermiyor. Düzenli Fiziksel Aktivite Düzenli fiziksel aktivite yapmak kalp-damar hastalıklarına, yüksek tansiyon, diyabet, kalp krizi, kolon ve göğüs kanseri gibi hastalıklara yakalanma riskinizi azaltır. Sağlıklı yaşam için tavsiye edilen fiziksel aktivite miktarları; Çocuklar ve gençler: Gelişme dönemi için uygun olan miktar mümkünse haftanın her günü, günde 60 dakika. Tavsiye edilen 60 dakika, gün içinde 15'er dakikalık parçalar halinde yapılabilir. Yetişkinler: Haftanın en az 5 günü, tercihen her günü, günde 30 dakika tempolu yürüyüş, bisiklete binme, yüzme gibi orta şiddette fiziksel aktivite. Tavsiye edilen 30 dakika, gün içinde 10'ar dakikalık parçalar halinde yapılabilir.

3 GİRİŞ FİZİKSEL AKTİVİTE NEDİR? Fiziksel aktivite enerji kullanarak vücut hareketlerini anlatmak için kullanılan uluslararası bir terimdir. Fiziksel aktivite günlük yaşam içerisinde kas ve eklemlerimizi kullanarak enerji tüketimi ile gerçekleşen, kalp ve solunum hızını arttıran ve farklı şiddetlerde yorgunlukla sonuçlanan aktiviteler olarak tanımlanabilir. Gün içerisinde yaptığımız her aktivite fiziksel aktivite değildir. Fiziksel aktiviteler, vücudumuzun hareketli olduğu ve ısındığı aktivitelerdir. Örneğin, bisiklete binmek, merdiven çıkmak, yürümek, dans etmek, atletizm, temizlik yapmak, yüzme, tenis, voleybol vb. aktivitelere katılmak birer fiziksel aktivitedir. Fiziksel aktivite, egzersiz ve aktif yaşam Her üç terim de istemli olarak hareket ederek enerji harcamamızı açıklamak için kullanılır. Fiziksel aktivite daha çok bahçe işleri, işe, okula ve eve giderken yapılan yürüyüşler gibi aktiviteleri içerir. Egzersiz, düzenli yapılan yürüyüş, koşu veya ağırlık antrenmanları gibi planlı aktivitelerdir. Aktif yaşam ise günlük yaşantımızın mümkün olabilen her anında fiziksel olarak aktif olmayı ifade eder. Diğer bir deyişle, gerek planlı ve düzenli yapılan egzersizler, gerekse plansız aktivitelerle günlük yaşamı elden geldiğince fiziksel olarak aktif geçiren birey, aktif bir yaşam sürüyor demektir. Fiziksel Aktivite nin Faydaları Kas kuvvetimizi artırır, moralimizi yükseltir. Yapmak istediğimiz halde yapamadığımız veya çekindiğimiz uğraşları yapabilmemizi sağlar. Denge duygusunu geliştirir; ileri yaşlarda düşmelerin önüne geçer. Diyabet, kalp hastalığı, meme ve kalın barsak kanserleri, kemik erimesi gibi hastalıkların önlenmesini sağlar. Beyin sağlığını geliştirir, daha iyi düşünmemizi, daha doğru karar vermemizi sağlar.

4 TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI ARKA PLAN VE AMAÇ Türkiye de farklı yaş aralıkları, cinsiyetler, iş kolları gibi grupları kapsayan ve büyük çoğunluğu yalnızca olgusal durumu analiz eden araştırmalar olmakla birlikte, Türkiye toplumunu temsil eden bir fiziksel aktivite araştırması bulunmuyor. Türkiye toplumunun fiziksel aktivite düzey, alışkanlık ve beklentilerine dair kapsamlı bir verinin olmaması, bu alanda sağlıklı stratejiler belirlemenin ve uygulamalar gerçekleştirmenin önünde önemli bir engel teşkil ediyor. Türkiye Toplumunun Fiziksel Aktivite Düzeyi Araştırması, bu ihtiyaçtan hareketle, Türkiye toplumunun fiziksel aktivite düzey, alışkanlık, algı ve beklentilerini ortaya çıkarmak ve elde edilecek verilerden yola çıkarak farklı hedef gruplara yönelik aktif yaşam stratejileri geliştirmek amacıyla gerçekleştirildi. KAPSAM Fiziksel aktivite araştırmalarında izleyerek ölçüm dışında, kişilerin beyanına dayanarak gerçekleştirilen ve yaygın olarak kullanılan üç temel ölçüm aracı bulunuyor. Bu araçlardan biri, doğrudan fiziksel aktivite düzey hesaplarına olanak veren MET 1 (Metabolic Unit) değeri. Uluslararası ölçekte bilim insanları tarafından belirlenen ve güncellenen 2 MET değerleri, kişilerin fiziksel aktivite düzeylerinin belirlenmesinde kullanılıyor 3. Bir diğer ölçüm aracı olan BMI (Body Mass Index, Vücut Kitle Endeksi), doğrudan fiziksel aktivite düzeylerine ilişkin olmasa da, fiziksel aktivite düzey hesaplamalarında yaygın olarak kullanılmaktadır 4. MET değerleri ile yapılan sınıflandırmalar aynı zamanda BMI değerleriyle birlikte de analiz edilebilmektedir. Yine yaygın kullanılan ölçüm araçlarından biri olan PAL 5 (Physical Activity Level), kişinin günlük fiziksel aktivite miktarını sayısallaştırmakta ve kategorize etmektedir. Harcanan toplam enerjisinin, bazal metabolik 1 1 MET vücudun kilogram basına yaklaşık 3.5 ml oksijen tüketimine eşit. Bu değer, kitap okurken, telefonda konuşurken ya da sakin otururken vücut tarafından kullanılan enerjiye tekabül ediyor. 2 Uluslararası düzeyde kabul gören sınıflandırmaya göre; 3 MET altı her aktivite hafif şiddette, 3 ile 6 MET arası her aktivite orta şiddette ve 6 MET ve daha fazla olan her aktivite de yüksek şiddette fiziksel aktivite olarak değerlendiriliyor. 3 Uluslararası fiziksel aktivite anketinin sınıflandırmasına göre; kişilerin fiziksel aktivite düzeyleri, fiziksel aktivite düzeyi düşük olanlar (<600 MET-dk/hafta), fiziksel aktivite düzeyi orta olanlar ( MET-dk/hafta) ve fiziksel aktivite düzeyi yüksek olanlar (>3000 MET-dk/hafta) şeklinde kategorize ediliyor. 4 Dünya Sağlık Örgütü nün geliştirdiği sınıflandırmaya göre: vücut kitle indeksi erkek ve kadınlar için, BMI (kg/m2) <18,5 Zayıf, 18,5 24,9 Normal, 25-29,9 Kilolu ve >30 Obez olarak belirlenmiştir

5 duruma (vücudun fonksiyonlarını optimal seviyede sürdürebilmesi için gerekli enerji miktarı) bölümü olarak formüle edilen PAL, MET ve BMI değerleriyle analiz edilebilmektedir. Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi, MET ve Vücut Kitle Endeksi değerleri kullanılarak yapılan hesaplama ve sınıflandırmalara olanak verecek şekilde oluşturulmuş ve dünya çapında yaygın olarak kullanılan bir soru formudur yaş arasına uygulanmak üzere dizayn edilmiş olan ve son 7 gün içinde yapılan fiziksel aktiviteleri baz alan bu anket, bir çok araştırma tarafından temel alınmakta; fakat öznel yargıları, algıları, beklentileri de içerecek şekilde, araştırmanın yapıldığı ülkenin ve odaklanılan farklı hedef grupların özelliklerine uygun bir biçimde genişletilerek uygulanmaktadır. Bu uygulamaların yanında yalnızca olgusal durumu (ülke çapında veya spesifik gruplar kapsamında) ölçen veya yalnızca algı ve beklentileri ortaya çıkarmak üzere tasarlanmış araştırmalar da mevcuttur. Aktif Yaşam Araştırması, bu iki boyutu da kapsamaktadır. İlk boyut Türkiye toplumunun ve yaşanılan bölgeye, yaşa, cinsiyete, çalışma ve eğitim durumuna göre oluşturulan çeşitli alt grupların MET (Metabolic Unit) değerlerine istinaden hesaplanmış fiziksel aktivite düzeylerinin ve vücut kitle endeks dağılımları, ikincisi ise Türkiye toplumunun fiziksel aktivite konusundaki alışkanlık, algı ve beklentileridir. Birinci boyut için sorular ve ilgili analiz MET ve Vücut Kitle Endeksi hesaplamalarına olanak veren Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi temel alınarak tasarlanmıştır. İkinci boyut ise detaylandırılmış alışkanlık biçimlerine, algı ve beklentilere yönelik sorular ve sınıflandırmalar vasıtasıyla ortaya çıkarılmıştır. YÖNTEM Araştırma kapsamında 2 ayrı yöntem ve iki ayrı soru formu kullanılarak toplam 4900 adet görüşme yapıldı. Örneklem oluşturulurken NUTS1 6 bölgelerinden Türkiye temsil edecek şekilde 12 il (İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Balıkesir, Antalya, Malatya, Kayseri, Samsun, Trabzon, Erzurum, Diyarbakır) seçildi 7. Seçilen bu 12 ilin nüfusları örnekleme göre dağıtıldı ve TÜİK ten alınan 2007 nüfus sayımı verilerine göre cinsiyete ve yaşa göre tabakalandırıldı. Tabakalar TÜİK verileri doğrultusunda yaş erkek, yaş kadın, yaş erkek, yaş kadın, yaş erkek, yaş kadın, 55+ yaş erkek, 55+ yaş kadın olarak belirlendi ve her ilde bu tabakalar için örneklem dağılımı hesaplandı. Araştırmada biri kısa form diğeri ise kısa formun genişletilmiş bir versiyonu olan iki adet soru formu kullanıldı. Kısa form tüm örnekleme (4900 kişilik) uygulanırken, uzun form 1537 kişiye uygulandı. 5 PAL=Toplam harcanan enerji/bmr PAL kategorileri: Sedanter (1.0 PAL < 1.4), Fiziksel aktivite düzeyi düşük (1.4 PAL < 1.6), Aktif-Fiziksel aktivite düzeyi yüksek (1.6 PAL < 2.5) 6 Türkiye İstatistik Kurumu, AB üyeliği uyum prosedürleri çerçevesinde Türkiye coğrafyasını üçlü bir İstatistik İçin Bölge Birimleri Sistematiği (NUTS) sınıflandırmasına tabi tuttu. Bu üçlü sınıflandırmada nüfus, bölgesel kalkınma planları, illerin sosyo-ekonomik gelişimi, temel istatistiksel göstergeler kriter olarak kullanıldı. NUTS 1 12-bölgeli, istatistiki olarak temsiliyet gücü olan bir kategori olarak kullanılıyor. 7 Örneklemi oluşturan 4900 kişi Türkiye nüfusunu % 95 güven aralığı ile +-%1,4 hata payı temsil etmektedir.

6 Araştırmada CATI 8 (Computer Assisted Telephone Interviewing) ve yüz yüze anket yöntemleri kullanıldı. Kısa soru form her iki yöntemde de kullanılırken, uzun form yalnızca yüz yüze anket yönteminde uygulandı. Yukarıda tarif edilen örneklem hesaplamasına göre 4900 anketin 1537 si yüz yüze; 3363 tanesi CATI yöntemi ile gerçekleştirildi. ANALİZ ÇERVEÇESİ CATI ve yüz yüze anket uygulamaları sonucunda elde edilen bulgulara göre, Dünya Sağlık Örgütü nün geliştirdiği sınıflandırmaya istinaden, Türkiye toplumunun vücut kitle indeksi dağılımı Zayıf (BMI (kg/m2) <18,5), Normal (18,5 24,9), Kilolu (25-29,9) ve Obez (>30) olarak sınıflandırıldı. Fiziksel aktivite düzeyleri MET hesabı dikkate alınarak; fiziksel aktivite düzeyi düşük olanlar (<600 MET-dk/hafta), fiziksel aktivite düzeyi orta olanlar ( MET-dk/hafta) ve fiziksel aktivite düzeyi yüksek olanlar (>3000 MET-dk/hafta) şeklinde sınıflandırıldı. Fiziksel aktivite düzeyleri PAL hesabı dikkate alınarak: Sedanter (1.0 PAL < 1.4), Fiziksel aktivite düzeyi düşük (1.4 PAL < 1.6), Aktif-Fiziksel aktivite düzeyi yüksek (1.6 PAL < 2.5) şeklinde sınıflandırıldı. Fiziksel katılım biçimleri; fiziksel aktivitede bulunma ve bulunmama, fiziksel aktiviteyi önemseme ve önemsememe nedenleri ortaya çıkarıldı. Farklı kategorilerin fiziksel aktivite konusundaki algı, beklenti ve ihtiyaçları belirlendi. 8 CATI, telefon yoluyla gerçekleştirilen bilgisayar destekli bir anket görüşme tekniğidir. Bu görüşme tekniğinde örneklem, kotalara göre belirlenen havuzlardan tesadüfi olarak seçilmekte ve hazırlanan anket formu telefonla bire bir görüşülerek doldurulmaktadır. Elde edilen veriler görüşmeyle eş zamanlı olarak bilgisayar ortamına kaydedilmektedir.

7 SONUÇ GRAFİKLERİ 1. FİZİKSEL AKTİVİTE SEVİYESİ Fiziksel Aktiviye Seviyesi (Physical Activity Level, PAL) Nedir? Fiziksel aktivite seviyesi (PAL) bireyin günlük aktivitesinin sayısal bir ifadesidir ve bireyin toplam enerji tüketimini ifade etmek için kullanılır. Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) hesaplarına göre, PAL değerinin etki alanları ulaşım, iş, boş zaman, ev içi ve bahçe işleri olarak belirlenmiştir. PAL Kategorileri: Yeterli Fiziksel Aktivite Seviyesi: Sağlık açısından yeterli derecede aktif Düşük Fiziksel Aktivite Seviyesi: Sağlık açısından aktiflik seviyesi tehlikeli derecede düşük değil fakat yetersiz Hareketsiz (Sedanter): Sağlık açısından tehlikeli derecede düşük aktivite seviyesi MET Nedir? MET (Metabolic Equivalent of Task) yapılan fiziksel aktivitenin enerji değerini ifade eder. MET değeri, belirlenmiş bir fiziksel aktivitenin enerji tüketimi değerini verir. 1 MET = 1 kcal/kg/saatte harcanan metabolik hız değeridir. 1 MET, dinlenme halindeki metabolik hız değerine karşılık olarak kabul edilmektedir. MET Kategorileri Uluslararası düzeyde kabul gören sınıflandırmaya göre; 3 MET altı her aktivite hafif şiddette, 3 ile 6 MET arası her aktivite orta şiddette ve 6 MET ve daha fazla olan her aktivite de yüksek şiddette fiziksel aktivite olarak değerlendiriliyor.

8 Türkiye Nüfusunun Genel PAL Dağılımı Fiziksel Aktivite Seviyesi (PAL) Yeterli Sedanter Düşük 37% 25% 38% Türkiye nüfusunun 3/4'ü yeterli fiziksel aktivite seviyesine sahip değil Yaş Gruplarına Göre PAL Dağılımı PAL x Yaş Grupları Sedanter Düşük Yeterli 63% 46% 40% 37% 40% 41% 32% 31% 32% 33% 25% 27% 22% 20% 12% 29% 45% 26% 54% 35% 10% PAL değerlerinin yaş gruplarına göre dağılımına bakıldığı zaman özellikle gençlerin ve yaşlıların yeterince hareket etmediği görülüyor yaş grubunu %54 lük hareketsizlik oranı ile 55 yaş üstü izliyor. Fiziksel aktivite anlamında en iyi durumda olan yaş grupları ise ve Bunun en önemli nedenini aktif çalışma yaşamının oluşturduğu söylenebilir.

9 Öğrencilik ve Yaş Gruplarına Göre PAL Dağılımı Öğrencilik / Yaş x PAL Sedanter Düşük Yeterli 60% 58% 50% 59% 33% 34% 33% 18% 7% 9% 33% 35% 32% 38% 40% 39% 32% 29% 22% 30% 11% Lise Üniversite Lise ve üniversite öğrencilerinin PAL değerleri yaşlılar ile benzer davranış gösteriyor. En düşük PAL değerine sahip grup lise öğrencileri. Aynı yaş dilimindeki öğrenci olmayanların PAL değerlerinin ise daha yüksek olduğu görülüyor. Bu farkın aktif çalışma hayatından kaynaklandığı söylenebilir. Cinsiyete Göre PAL Dağılımı PAL x Cinsiyet Sedanter Düşük Yeterli 40% 32% 36% 28% 42% 23% Erkek Kadın Sedanter seviyede PAL değeri, kadınlara oranla erkeklerde daha yüksek Yeterli seviyede PAL değerlerine bakıldığı zaman erkeklerin yüzdesinin, kadınlara oranla daha yüksek olduğu görülüyor. Erkeklerin hem sedanter hem de yeterli PAL yüzdelerinin kadınlardan daha yüksek olmasının, çalışan ve çalışmayan erkek arasındaki farkın kadınlara oranla daha yüksek olmasından kaynaklandığı söylenebilir.

10 Sosyo-Ekonomik Statüye Göre PAL Dağılımı PAL x SES Sedanter Düşük Yeterli DE 44% 34% 22% C 34% 39% 27% AB 33% 39% 28% DE SES grubu en düşük fiziksel aktivite seviyesine sahip Meslek Gruplarına Göre PAL Dağılımı PAL x Mesleki Durum Sedanter Düşük Yeterli Öğrenciler 72% 24% 4% İşsizler 55% 37% 8% Emekliler 60% 30% 10% Ev Hanımları 30% 50% 20% Beyaz Yakalılar 25% 41% 34% Açık-Mavi Yakalılar 23% 39% 38% Mavi Yakalılar 20% 30% 50% Çalışanlar arasında en yüksek PAL seviyesine sahip grup Mavi Yakalılar 9 Düzenli olarak çalışmayan gruplar arasında ise en yüksek PAL değerine sahip olan grubun Ev Hanımları olduğu görülüyor. 9 Beyaz Yakalılar: Yöneticiler, hareketsiz çalışanlar Açık-Mavi Yakalılar: Doktorlar, dükkan sahipleri, avukatlar Mavi Yakalılar: İşçiler, madenciler, şoförler

11 Sağlık Durumuna Göre PAL TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI PAL x Sağlık Durumu Yeterli 33% 25% 25% Düşük Orta Yüksek PAL değerlerinin sağlık durumu ile ilişkisine bakıldığı zaman, sağlık kalitesi yüksek olanların, PAL değerlerinin de yüksek olduğu görülüyor.

12 Sosyo-Ekonomik Durum, Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre PAL Dağılımı DE SES grubuna dâhil olanların ve ve 55+ yaş grubuna dâhil olanların sedanter olmaya daha yakın oldukları görülüyor. Erkekler, B SES grubuna dâhil olanlar ve yaş grubuna dâhil olanların yeterli PAL değerine sahip olmaya daha yakın oldukları görülüyor yaş grubu ile kadınların düşük fiziksel aktiviteye eğilimli oldukları görülüyor.

13 MET Değerlerine Genel Bakış TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI Genel MET MET İş Yeri MET İç Mekan MET Ulaşım MET Boş Zaman Genel olarak MET değerlerine bakıldığı zaman iş yerlerindeki aktivitelerin; ev, ulaşım ve boş zamanlarda yapılan aktivitelere oranla daha yüksek olduğu görülüyor. Boş zaman aktivitelerinin MET değerinin dikkat çekecek boyutta düşük olduğu ve bireylerin boş zamanlarda aktif olmadığı görülüyor. İş yerine Göre MET MET İş Yeri Mavi Yakalılar Açık-Mavi Yakalılar Beyaz Yakalılar Çalışan Öğrenciler İşyerlerindeki MET değerlerine bakıldığında en yüksek MET değerine sahip grubun mavi yakalılar olduğu görülüyor.

14 İç Mekânlara Göre MET Dağılımı TÜRKİYE TOPLUMUNUN FİZİKSEL AKTİVİTE DÜZEYİ ARAŞTIRMASI MET İç Mekan İç mekan aktivitelerine göre ölçülen MET değerleri arasında en yüksek MET değerine sahip grup Ev Hanımları Ulaşıma Göre MET Dağılımı MET Ulaşım Ulaşım zamanındaki aktivitelere göre ölçülen MET değerlerine bakıldığında, tüm kategorilerde düşük olduğu ve meslek grupları arasında kayda değer bir farklılık olmadığı görülüyor. Ulaşım sırasında bütün meslek gruplarının yaklaşık olarak aynı MET değerine sahip oldukları görülüyor.

15 Boş Zaman Değerlendirmelerine Göre MET Dağılımı MET Boş Zaman Öğrenciler Beyaz Yakalılar İşsizler Mavi Yakalılar Çalışan Öğrenciler Açık-Mavi Yakalılar Emekliler Ev Hanımları Boş zamanlarda yapılan aktivitelere göre MET değerlerine bakıldığında en aktif grubun öğrenciler olduğu görülüyor. Toplamda en hareketsiz yaş grubunu oluşturan öğrencilerin boş zamanlarında aktif olmaları, öğrencilerin gündelik hayatlarının büyük bölümünü okul ve okul dışı ders zamanının oluşturmasından kaynaklandığı söylenebilir.

16 2. FİZİKSEL AKTİVİTE VE BESLENME KONUSUNDAKİ TERCİHLER Fırsat olursa hangi fiziksel aktivite türlerini yapmayı tercih edersiniz? Fırsat Olsa Hangi Fiziksel Aktivite Türlerini Yapmayı Tercih Edersiniz? Yüzme 37% At Binme 25% Balık Tutma/Avlanma 18% Yürüyüş Dans 15% 15% Futbol Koşu 11% 12% Dövüş Sporları Tenis 9% 9% Jimnastik Kondisyon Egzersizleri Voleybol Basketbol Aerobik Bilardo 6% 6% 6% 6% 5% 5% Masa Tenisi Hentbol 2% 3% Bireylerin fırsat bulurlarsa yapmayı tercih edecekleri fiziksel aktiviteler arasında listenin başında yüzmenin, at binmenin ve balık tutmanın/avlanmanın yer aldığı görülüyor. Yürüyüş ve dans etme de kayda değer ölçüde tercih edilen aktiviteler arasında. Fiziksel aktivite türlerinin çok çeşitli olmadığı ve genellikle spor dallarını içerdiği görülüyor.

17 En Sık Yapılan Fiziksel Aktivite Çeşitleri Fiziksel Aktiviteler Yürüyüş 43% Futbol 10% Koşu 8% Kandisyon Egzersizleri Bisiklet Dans 5% 5% 5% Basketbol Voleybol Yüzme Masa Tenisi Bilardo Jimnastik Balık Tutma/Avlanma Aerobik Dövüş Sporları Tenis Hentbol At Binme 3% 3% 2% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% En sık yapılan fiziksel aktiviteler içinde yürüyüşün kayda değer bir farkla ilk sırada yer aldığı görülüyor.

18 Cinsiyete Göre Ulaşım Tercihleri Ulaşım, Cinsiyet Yürüyüş 79% 86% Toplu Taşıma 57% 68% Araba Bisiklet Motosiklet Kamyon Uçak 7% 5% 3% 4% 1% 2% 0% 1% 0% 40% Kadınlar Erkekler Cinsiyete göre ulaşım tercihlerine bakıldığı zaman kadınların ve erkeklerin en çok yürüyerek ulaşımı tercih ettikleri görülüyor.

19 3. BMI ÖLÇÜMLERİ SONUÇ GRAFİKLERİ Vücut-Kitle İndeksi (Body-Mass Index, BMI) Nedir? BMI temel olarak bireyin kilosu ile boyunun oranıdır. Hesaplanması: [BMI değeri] = kilo (kg) / boy 2 (m 2 ) BMI kategorileri: (1) Zayıf (BMI < 18.5) (2) Normal (BMI ) (3) Kilolu (BMI 25 30) (4) Obez (BMI 30+ ) Yaş Gruplarına Göre Beden Kitle Kategorileri Dağılımı (Kilolu + Obez) x Yaş 55,9% 63,2% 66,3% 29,2% 35,5% 11% 17,3% Kilolu ve obez olma durumunun yaş ilerledikçe arttığı görülüyor.

20 Yaş Gruplarına ve Cinsiyete Göre Beden Kitle Kategorileri Dağılımı (Kilolu + Obez) Kadın & Erkek x Yaş Erkekler Kadınlar 43% 37% 17% 5% 24% 11% 36% 24% 41% 29% 63% 50% 68% 70% 58% 62% Genel Erkeklerin 44 yaşına kadar, kadınların ise 45 yaşından sonra kilolu ve obez olmaya daha eğilimli oldukları görülüyor. Yaş gruplarına göre bakıldığında iki önemli kırılma olduğu görülüyor; biri 25 diğeri 35. Bu yaşlardan sonra obez oranlarında önemli bir artış görülüyor. Kadınlarda ise kilolu veya obez olma durumunun daha çok ve 55+ yaş gruplarında olduğu görülüyor Yaş Arası Medeni Duruma Göre BMI Dağılımı Medeni Durum x BMI, Yaş Grubu ,22 22,99 0 Evli Bekar yaş grubu için evli bireylerin BMI değerlerinin bekâr bireylerin BMI değerlerine oranla daha yüksek olduğu görülüyor.

21 Sosyo-Ekonomik Sınıflara Göre Kilolu ve Obez Dağılımı (Kilolu + Obez) x SES 38% 39% 49% AB C DE Kilolu ve obez olma durumu en çok DE sosyo-ekonomik sınıfta görülüyor.

22 Sosyo-Ekonomik Durum, Cinsiyet ve Yaş Gruplarına Göre BMI Dağılımı DE Sosyo-Ekonomik sınıfında ve 55+ yaş grubunda olanların obez olmaya daha yakın oldukları görülüyor yaş arası grubunda olanların zayıf olmaya daha yakın olduğu görülüyor. Erkekler ve yaş grubundakilerin kilolu olmaya daha yakın oldukları görülüyor. Erkekler, yaş grubundakiler ve B ve C Sosyo-Ekonomik sınıfındakilerin normal kiloda olmaya daha yakın oldukları görülüyor.

23 4. AVRUPA TÜRKİYE KARŞILAŞTIRMASI Yeterli Seviye PAL için Avrupa Ülkeleri ve Türkiye Karşılaştırması Avrupa Ülkeleri Arasında Türkiye: Yeterli Seviye için PAL Karşılaştırması Türkiye nin genel fiziksel aktivite seviyesinin Avrupa ortalamasının altında olduğu görülüyor. Fakat Akdeniz ülkelerine bakıldığı zaman Türkiye, fiziksel aktivite seviyesi olarak ortalama bir Akdeniz ülkesi olarak görülüyor (İtalya ya çok yakın ve Fransa ve İspanya dan daha iyi durumda) Genel olarak bakıldığında Türkiye nin sadece İsveç ve Fransa dan daha iyi durumda olduğu görülüyor.

24 Avrupa ve Türkiye Sedanter PAL Değeri Karşılaştırması Avrupa Ülkeleri Arasında Türkiye: Sedanter Seviye için PAL Karşılaştırması 45 43, ,8 22,3 23,8 24,1 25,8 29,6 31,2 32,1 33,1 34,7 35,3 35,7 37,4 39, , Sedanter (hareketsiz) seviye PAL için Türkiye den kötü durumda olan yalnızca Belçika ve Fransa olduğu görülüyor.