Dr. Selçuk Yakıştıran 2. Uluslararası Mesleksel ve Çevresel Hastalıkları Kongresi 04 Mart 08 Mart 2018 ANTALYA

Transkript

1 İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının İyileştirilmesinde Ulusal Politika Belgelerinin Kurum ve Kuruluşların Stratejik Planlarına Aktarılması ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi Dr. Selçuk Yakıştıran 2. Uluslararası Mesleksel ve Çevresel Hastalıkları Kongresi 04 Mart 08 Mart 2018 ANTALYA

2 AMAÇ İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının İyileştirilmesinde Ulusal Politika Belgelerinin Kurum ve Kuruluşların Stratejik Planlarına Aktarılması ve Uygulamalarının Değerlendirilmesi

3 Bildiri paydaşları Dr. Selçuk Yakıştıran 1) T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM), Satın alma ve İdari İşler Daire Başkanlığı, Seyhan Şen 2) T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı Uygulama Koordinatörlüğü Ahmet Sezai İlhan 3) Kazanım İş Güvenliği Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti., A sınıf İş Güvenliği Uzmanı ve Danışmanı, İş Güvenliği Eğitimcisi Bahri Topçu 4) Eğitim müdürü, Türk Metal Sendikası Dr. Gülşen Barlas 5) T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Sağlık Tehditleri Erken Uyarı ve Cevap Daire Başkanlığı

4 YÖNTEM Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi üyesi kamu kurum ve kuruluşları ile sosyal tarafların dönemini kapsayan stratejik planları incelenmiştir. Öncelikle stratejik planlamalar, kurumlar tarafından hazırlanmış faaliyet raporları ile ilgili yurt içi ve yurt dışı alanyazın (literatür) ve internet taraması yapılmıştır. İncelemeye alınan stratejik planlamalar, raporlarda yazan hedef ve eylem başlıklarına ait saptanan bulgular esas alınarak gruplandırılmaya çalışılmıştır.

5 YÖNTEM Ulusal Politika Belgesinde yer alan hedef ve eylemlerin stratejik planlara aktarılma düzeyleri Stratejik planlarda ve raporlarda yer alan ancak Ulusal Politika Belgesinde yer almayan hedef ve eylemlerin değerlendirilmesi İSG ile ilgili araştırma çalışmaları Eylem ve göstergelere ilişkin gerçekleştirilen faaliyetlerin (raporların) alanyazın ve internet paylaşımları Paydaşların ortak projelerle eşgüdüm faaliyetleri Ulusal İSG Politika Belgelerinde Yer Alan Hedeflerin Maliyeti ve Finansman Kaynakları

6

7

8

9 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi II Dönemi Değerlendirme Raporu «2009 yılına göre 2013 yılında meslek hastalıkları tanısında % 14 azalma görülmüştür.»

10 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi II Dönemi Değerlendirme Raporu 23 kurum ve kuruluşa ait toplamda 115 adet faaliyet beyanı yapılacak iken sadece 1/5 inde bilgi verilmiş, geri kalanı ise Yazılı bilgi yoktur veya Faaliyet Bulunmamaktadır şeklinde ifade edilmiştir.

11 İSG ile ilgili araştırma çalışmaları

12 İSG İle İlgili Araştırma Çalışmaları Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı ( ) İstihdam ve Çalışma Hayatı Özel İhtisas Komisyonu Raporunda İSG ile ilgili araştırma konu başlıkları; 5.5. Plan Hedeflerini Gerçekleştirmek İçin Yapılması Gereken Araştırmalar Teşviklerin istihdama etkileri Aktif işgücü politikalarının etkilerinin değerlendirmesi İş analizlerinin yapılması Ücret-verimlilik ilişkisi Kadınların çalışmasının önündeki engelleri kaldıracak tedbirler Genç işsizler ile işverenlerin eşleşmesinin önündeki engeller Ev kadınlarının çalışmamasının nedenleri İşverenlerin İŞKUR aracılığı ile işe alımlarını gerçekleştirmelerinin önündeki engelleri kaldıracak tedbirler Kıdem tazminatı konusunda tarafları uzlaştıracak bir model önerisi İşgücü maliyetlerinin azaltılmasının muhtemel etkileri

13 İSG ile ilgili araştırma çalışmalarının artırılması Üniversitelerin araştırma çalışmalarının teşvik edilmesi Hizmetlerin yürütülmesi, izlenmesi, sonuçlarının değerlendirilmesi, kamuoyuna duyurulması Başvuru ve değerlendirme takvimi belirlenmesi Bilimsel araştırma projeleri için ilkelerin belirlenmesi Proje başvuru formlarının tanımlanması Katma değerin öne çıkarılması İSG İle İlgili Araştırma Çalışmaları REFORM PAKETİ

14 Politika Belgesinde Yer Alan Hedef ve Eylemlerin Stratejik Planlara Aktarılma Düzeyleri

15 Ulusal Politika Belgesi Dönemi 7 temel hedef 42 Eylem 28 Performans göstergesi 29 UİSGK Üyesi Kurum ve Kuruluşların rolleri tanımlanmıştır.

16 1. İş sağlığı ve güvenliği alanında yapılan faaliyetlerin niteliğinin artırılması ve standart hale getirilmesi. 3. Metal, maden ve inşaat sektörlerinin her biri için iş kazası oranının azaltılması. GÜVENLİ ÜRÜN, GÜVENLİ KKD, GÜVENLİ İŞ TÜM SEKTÖRLER

17 Politika Belgesinde Yer Alan Hedef Ve Eylemlerin Stratejik Planlara Aktarılma Düzeyleri Ulusal Politika Belgesi Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı Hedef Kalkınma Bakanlığı Eylem Performans Göstergesi 28 1 Çok sayıda

18 Politika Belgesinde Yer Alan Hedef ve Eylemlerin Stratejik Planlara Aktarılma Düzeyleri

19 Stratejik Hedef; SH 1.6. İş sağlığını iyileştirerek çalışanların sağlığını ve iyiliğini korumak ve geliştirmek. Politika; P. Sağlıklı hayat tarzı teşvik edilecek ve daha erişilebilir, uygun, etkili ve etkin bir sağlık hizmeti sunulacaktır. Tedbir Tedbir 44. Çalışanların sağlığı ve güvenliğini iyileştirmek, çalışanları meslek hastalıklarından korumak amacıyla iş yeri hekimliği ve iş güvenliği hizmetleri sunan sağlık kuruluşlarının sayısı ve etkinliği artırılacaktır.

20 Sağlık Bakanlığı Stratejik Planı Ulusal Politika Belgesi Hedef 2. İş kazası ve meslek hastalığı istatistiklerinin ve kayıt sisteminin geliştirilmesi İş kazası ve meslek hastalığı istatistiklerinin İş kazası ve meslek hastalığı ön tanı toplanması.. Hedef Meslek hastalıkları sürveyansını güçlendirmek 2.3. İş kazası ve meslek hastalığı istatistik kamu dâhil İş kazası ve meslek hastalığı karşılıklı kontrolün İş kazası ve meslek hastalığı standart tutulması. Hedef 4. Karşılaştırılması Muhtemel Meslek Hastalıklarının Belirlenerek Ön Tanılarının Toplanması 4.1. Meslek hastalıklarının belirlenmesi Meslek hastalığı. ortak projeler yapılması Meslek hastalıklarına verilerin iletilmesi Meslek hastalığı ön tanı verilerinin Meslek hastalığı sektörel müdahale planlanması..

21 Politika Belgesinde Yer Alan Hedef ve Eylemlerin Stratejik Planlara Aktarılma Düzeyleri Tanımlı hedefler birebir stratejik planlara aktarılmamıştır. (ÇSGB hariç) Aktarılma düzeyleri için basit oransal bir değerlendirme yapmak mümkün olamamıştır.

22 YENİ BELGELER IV. Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesinde yer alacak hedef ve eylemler kurumların hazırladıkları bu yeni stratejik planlarında, güncelleme yapılmadığı sürece, yer bulamayacaktır. 11. KALKINMA PLANI Ulusal İSG yönetim sisteminin "Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al" sürekli iyileşme döngüsü çerçevesindeki bileşenler bazında gözden geçirilmesi de gerekmektedir.

23 Kamu Kurum ve Kuruluşları ile Sosyal Tarafların Stratejik Plan ve Raporlarında Yer Alan Ancak Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi

24 Kalite Yönetim Sistemi gereği Stratejik Planlamaya vurgu özellikle önemlidir. En az 4 yıllık hedefler içeren Stratejik Planların oluşturulması zorunlu kılınmıştır.

25 Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi iş sağlığı ve güvenliğinin çağdaş normlara uygun hale getirilmesi ve işyerlerinin yoğun biçimde denetlenmesi gerektiği idari para cezalarının yetersiz kaldığı Sosyal taraflardan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonunun (TÜRK-İŞ) daha çok genel kurul kararları ve raporlama yolu ile politikalarını ifade yolunu tercih ettiği görülmüştür.

26 Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi

27 Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi ILO nun iş sağlığı ve güvenliği alanında var olan önemli sözleşme ve tavsiye kararlarının bulunduğu, ülkemizde iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en yoğun olduğu inşaat, maden ve tarımsal alanlardaki ILO sözleşmelerinin onaylanması gerektiği Sosyal taraflardan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonunun (TÜRK-İŞ) daha çok genel kurul kararları ve raporlama yolu ile politikalarını ifade yolunu tercih ettiği görülmüştür.

28 Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi DİSK, KESK, TMMOB ve TTB, işçi sağlığı ve iş güvenliği düzenlenmesi için önerileri Sigortasız ve sendikasız çalıştırma önlenmeli, kayıt dışı ekonomi kayıt altına alınmalıdır. TTB, TMMOB, DİSK ve KESK gibi sosyal taraflar yaptıkları basın açıklamasıyla Belgeye ilişkin bazı değerlendirme ve çekincelerini dile getirmişlerdir.

29 Politika Belgesinde Yer Almayan Hedef ve Eylemlerin Değerlendirilmesi DİSK, KESK, TMMOB ve TTB, işçi sağlığı ve iş güvenliği düzenlenmesi için önerileri EYLEM: Ulusal iş sağlığı ve güvenliği enstitüsü kurulması Eşit katılımlı İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Konseyi kurulmalı ve bu çatı altında özerkdemokratik, mali yönden bağımsız bir İSG kurumu oluşturulması hedefi politika belgesi ve eylem planında yer almalıdır. TTB, TMMOB, DİSK ve KESK gibi sosyal taraflar yaptıkları basın açıklamasıyla Belgeye ilişkin bazı değerlendirme ve çekincelerini dile getirmişlerdir.

30 Gösterge ve Eylemlerine İlişkin Gerçekleştirmiş Oldukları Faaliyetlerin Alanyazın ve İnternet Paylaşımları

31 Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Politika Belgesi (III) ve Eylem Planı 2015 Yılı Faaliyet Raporu Faaliyet çıktılarının ayrıntılarının WEB PORTALI üzerinden paylaşımının yapılması

32 Paydaşlardan İyi Uygulama Örnekleri

33 Paydaşların Ortak Projelerle Eşgüdüm Faaliyetleri

34

35

36

37

38

39

40

41 Ulusal İSG Politika Belgelerinde Yer Alan Hedeflerin Maliyeti ve Finansman Kaynakları

42 Ulusal İSG Politika Belgelerinde Yer Alan Hedeflerin Maliyeti ve Finansman Kaynakları Sendikalar Kanununda sendikaların gelirlerinin %10 unu üyelerinin eğitimine ayırması gerektiği düzenlenmiştir. Ulusal İSG Konseyi Yönetmeliğinde finansman kaynağı, "işçi ücretlerinden kesilen para cezaları" olarak tanımlanmıştır.

43 Ulusal İSG Politika Belgelerinde Yer Alan Hedeflerin Maliyeti ve Finansman Kaynakları

44 Sorular ve Katkılar..