İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI

Transkript

1 RAPOR BÜLTENİ İSTATİSTİK, ANALİZ VE RAPORLAMA DAİRE BAŞKANLIĞI Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri (TKHK, 13-) Tarih: 13/11/ Sayı : 12 Editör Aziz KÜÇÜK Hazırlayan Alpay KÖMBE Katkıda Bulunanlar Uğur TEKKANAT Mehmet KARADOĞAN Alper MORTAŞ Metin KARA Mustafa GÖREN Ezel ÖZTÜRK Sercan AVCİL Ulya ALGAN Dt. Serkan KURAN Dt. Levent GENÇER Dt. Bilkay GÖNEN Ağız ve diş sağlığı genel sağlığın önemli bir parçasıdır. Ancak ağız ve diş hastalıklarının hayati tehlike oluşturmadığı düşüncesi ile bireylerin ağız ve diş sağlığına gereken önemi vermediği gözlenmektedir. Çocuk hastaların son 6 ayda geçirdikleri hastalıklar dikkate alındığında 0-6 yaş gurubundaki çocukların yaklaşık %10 unda, 7-14 yaş gurubundaki çocukların ise %24,6 sında ağız ve diş sağlığı sorunları bulunduğu görülmektedir. Diş ve diş etinden kaynaklanan enfeksiyonlar vücudun birçok bölümünü olumsuz yönde etkilemektedir. Bu enfeksiyonlar nedeni ile kalp, sindirim sistemi ve dolaşım sisteminde çeşitli rahatsızlıklar meydana gelebilmektedir. Bunlar gibi daha ciddi sağlık sorunlarının yaşanmaması için toplumda Ağız ve Diş Sağlığı Bilincinin artırılmasının önemi büyüktür. Ebeveynlerin de katkısı ile küçük yaşlardan itibaren doğru ve düzenli diş fırçalama alışkanlığının kazandırılması, düzenli diş hekimi kontrolleri ile flor ve fissur örtücü gibi koruyucu uygulamalar ağız ve diş bakımının temelidir.

2 Rapor Bülteni Amaç Koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetleri Bakanlığımızın öncelikli hedefleri arasında yer almakla birlikte tedavi edici ağız diş hizmetleri konusunda da önemli aşamalar kaydedilmiştir. Bu çalışma ile Ağız ve Diş Sağlığı Haftası nedeniyle 13 (9 aylık veriler) döneminde Kurumumuza bağlı birimlerde verilen ağız ve diş sağlığı hizmetlerini çeşitli parametreler (Kurum Sayısı, Diş Hekimi Sayısı, Ünit Sayısı ve sunulan hizmetlerin incelenmesi gibi) çerçevesinde değerlendirerek farkındalık yaratmak ve ağız ve diş sağlığı hizmetlerinde gelinen aşamayı özetlemek hedeflenmiştir. Bulgular 03 yılında başlatılan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile yürütülen çalışmalar sonucunda Ağız ve Diş Sağlığı hizmetlerinin yaygınlaştırılması ile birlikte; 02 yılında 5.5 milyon olan poliklinik sayısı, Kurumumuz bünyesinde 14 yılında 31.8 milyona yükselmiştir. Yine buna paralel olarak aktif çalışan diş hekimi sayısı 02 yılında 3.1 iken yılında aktif çalışan diş hekimi sayısı olmuştur. Burada da hizmetin sunulması sürecini etkileyen diş hekimi oranının % 0 arttığı görülmektedir. yılı ilk 9 ay incelendiğinde aktif çalışan hekim sayısı bir önceki yıla göre % 4.5 artış göstermiştir. 02 yılında 14 olan Ağız Diş Sağlığı Merkezimiz (ADSM) yılında 134 olmuştur. Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi (ADSH) sayımız 02 yılında 1 iken, yılı Ekim ayı itibarı ile 14 e yükselmiştir. 13 ve 14 her iki yılda da nüfusa düşen ünit sayısı 0,7 olmuştur. 14 yılında aktif diş hekimi başına düşen günlük muayene sayısı, yılı ilk 9 ayda ise olmuştur. - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 2

3 Rapor Bülteni Kurum Sayısı Tablo 1. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti Veren Kurum Sayısı (TKHK) Yılı 14 Yılı Yılı ADSM ADSH HASTANE Yılları karşılaştırıldığında ADSM lerin sayısında azalma olmasının nedeni bazı ADSM lerin ADSH olarak türünün değişmesi olduğu, bununla birlikte ADSM lerin güçlendirilmesi amacı ile bazı hastanelerimizdeki ünitlerin ADSM lerimize bağlanmış olmasından dolayı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmeti veren hastanelerimizin azaldığı görülmüştür. Ünit Sayısı Tablo 2. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Ünit Sayısı (TKHK) Yılı 14 Yılı Yılı ADSM ADSH HASTANE 13 ve 14 yılları incelendiğinde her iki yılda da nüfusa düşen ünit sayısı 0,7 olmuştur. yılında 13 yılına göre ünit sayısı 7.9 dan e çıkmış olup % 12 ye varan bir artış yaşanmıştır. - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 3

4 Rapor Bülteni Tablo 3. Ünit Başına Düşen Nüfus Sayısı (TKHK) İlk 9 Ay yıllarında hem ünit sayısındaki %12 artış sebebiyle hem de hekim başına düşen ünit sayısında artışa paralel olarak ünit başına düşen nüfusun % 8 azaldığı görülmüştür. Diş Hekimi Tablo 4. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Hekim Sayısı (TKHK) Yılı 14 Yılı Yılı ADSM ADSH HASTANE Söz konusu tabloda uzman hekimler hariçtir. Uzman Hekimler Dahil ilgili yıllara ait toplam hekim sayımız; 13 yılında olan diş hekimi sayısı yılında % 7 civarında artarak olmuştur. - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 4

5 Rapor Bülteni Tablo Nüfusa Düşen Aktif Diş Hekimi** Sayısı (OECD) OECD TÜRKİYE Elde edilen bulgulara göre; yılları arasında OECD ülkelerinde kişi başına düşen diş hekimi sayısı ortalama 70 civarında iken Türkiye de 00 yılında 24 olan sayı 14 yılında 30 a yükselmiştir. OECD Sağlık İstatistikleri Yılı Verilerine Göre; **Aktif diş hekimi; pratisyen diş hekimi veya bu alanda çalışma önkoşulu olan diş hekimliği/stomatoloji eğitimini tamamlamış uzman diş hekimi olarak tanımlanmıştır. - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 5

6 Rapor Bülteni Poliklinik Sayısı Tablo 6. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Poliklinik Sayısı (TKHK) Yılı 14 Yılı Yılı ADSM ADSH HASTANE 02 yılında 5.5 milyon olan poliklinik sayısı 14 yılında 31.8 milyon olmuştur. yılı ilk 9 ay incelendiğinde ise ay bazında ortalama poliklinik sayımız 2,7 milyon civarında seyretmiştir. 9 aylık toplam poliklinik sayımız ise,9 milyon olarak gerçekleşmiştir. - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 6

7 İl Sayısı Değer Aralığı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Muayene Sayısı (TKHK, 14) Kırklareli Edirne Tekirdağ Çanakkale Balıkesir Manisa İzmir Aydın Muğla Bartın Sinop İstanbul 95.2 Kastamonu Artvin Ardahan Kocaeli Zonguldak 2.3 Samsun Karabük Rize Düzce 1.7 Ordu Giresun Trabzon Yalova Sakarya Kars Bolu Amasya Çankırı 4.9 Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Bursa Iğdır Bilecik 44.7 Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Eskişehir Yozgat Sivas Kütahya Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Afyonkarahisar Malatya Uşak Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır Siirt Konya Kahramanmaraş Denizli Niğde Hakkari Adıyaman Şırnak Isparta Mardin Burdur Osmaniye Şanlıurfa Antalya Karaman Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl

8 İl Sayısı Değer Aralığı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Muayene Sayısı (TKHK, İlk 9 Ay) Kırklareli Edirne Tekirdağ Çanakkale 7.3 Balıkesir Manisa İzmir Aydın Muğla Bartın Sinop İstanbul Kastamonu Artvin Ardahan Kocaeli Zonguldak Samsun Karabük Rize Düzce Ordu Giresun Trabzon Yalova Sakarya Kars Bolu Amasya Çankırı Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Bursa Iğdır Bilecik Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Eskişehir Yozgat Sivas Kütahya Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Afyonkarahisar Malatya Uşak Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır Siirt Konya Kahramanmaraş Denizli Niğde Hakkari Adıyaman Şırnak Isparta Mardin Burdur Osmaniye Şanlıurfa Antalya Karaman Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl

9 İl Sayısı Değer Aralığı Aktif Çalışan Diş Hekimi (Uzman Dahil) Günlük Muayene Ortalaması (TKHK, 14) Kırklareli Edirne Tekirdağ Çanakkale Balıkesir Manisa İzmir Aydın Muğla İstanbul Kocaeli Zonguldak Düzce Yalova Sakarya Bolu Bursa Bilecik Eskişehir Kütahya Afyonkarahisar Uşak Denizli Isparta Burdur Antalya Bartın Sinop Kastamonu Artvin Ardahan Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır Erzurum 24 Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş 12 Van Malatya Nevşehir Kayseri 24 Elazığ Bitlis 24 Batman Aksaray Diyarbakır 27 Siirt Konya Niğde Kahramanmaraş Hakkari Adıyaman Şırnak 14 Mardin Osmaniye Şanlıurfa Karaman Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl 14 yılı aktif diş hekimine düşen günlük muayene ortalaması olmuştur.

10 İl Sayısı Değer Aralığı Rapor Bülteni Aktif Çalışan Diş Hekimi (Uzman Dahil) Günlük Muayene Ortalaması (TKHK, Yılı İlk 9 Ay) Kırklareli Edirne Tekirdağ Çanakkale Balıkesir Manisa İzmir Aydın Muğla İstanbul Kocaeli Zonguldak 28 Düzce Yalova Sakarya Bolu Bursa Bilecik Eskişehir Kütahya Afyonkarahisar Uşak Denizli Isparta Burdur Antalya Bartın Sinop 25 Kastamonu Artvin Ardahan Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş 12 Van Malatya Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır 27 Siirt Konya Niğde Kahramanmaraş Hakkari Adıyaman Şırnak Mardin Osmaniye Şanlıurfa Karaman Adana Gaziantep Mersin Kilis - - Hatay yılı ilk 9 ay incelendiğinde aktif diş hekimine düşen günlük muayene ortalaması olmuştur İl - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 10

11 İl Sayısı Değer Aralığı Yüz Kişinin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinden Yararlanma Oranı - Muayene Sayısı (TKHK, 14) Kırklareli 45 Edirne 44 Tekirdağ 60 Çanakkale 49 Balıkesir 53 Manisa 51 İzmir Aydın 50 Muğla 39 İstanbul 26 Kocaeli Zonguldak Düzce Yalova Sakarya 58 Bolu 68 Bursa Bilecik Eskişehir 64 Kütahya 46 Afyonkarahisar Uşak Denizli 50 Isparta Burdur Antalya 29 Bartın Sinop 50 Kastamonu 65 Artvin Ardahan 52 Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır 55 Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Malatya Nevşehir Kayseri 48 Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır Siirt Konya 39 Niğde Kahramanmaraş Hakkari 41 Adıyaman Şırnak Mardin Osmaniye Şanlıurfa Karaman 50 Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl

12 İl Sayısı Değer Aralığı Rapor Bülteni Yüz Kişinin Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetlerinden Yararlanma Oranı - Muayene Sayısı (TKHK, İlk 9 Ay) Kırklareli 35 Edirne Tekirdağ 44 Çanakkale Balıkesir Manisa 38 İzmir 32 Aydın Muğla 29 İstanbul Kocaeli Zonguldak Düzce 30 Yalova Sakarya Bolu 45 Bursa Bilecik Eskişehir 47 Kütahya 34 Afyonkarahisar Uşak 28 Denizli Isparta Burdur Antalya 24 Bartın Sinop 33 Kastamonu 53 Artvin Ardahan Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır 52 Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Malatya Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır 30 Siirt Konya 32 Niğde Kahramanmaraş Hakkari 31 Adıyaman Şırnak Mardin Osmaniye 29 Şanlıurfa Karaman 32 Adana Gaziantep 34 Mersin Kilis Hatay İl - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr 12

13 İl Sayısı Değer Aralığı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Sevk Sayısı (TKHK, 14) Kırklareli 506 Edirne 332 Tekirdağ 2.9 Çanakkale 433 Balıkesir 2.7 Manisa İzmir Aydın Muğla İstanbul 1.2 Yalova 653 Bursa Kocaeli Zonguldak Düzce 933 Sakarya 392 Bolu 327 Bilecik 580 Eskişehir 966 Kütahya Afyonkarahisar Uşak Denizli 1.7 Isparta Burdur Antalya Bartın Sinop Kastamonu Artvin Ardahan Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır 1.2 Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Malatya Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır Siirt Konya Niğde Kahramanmaraş Hakkari Adıyaman Şırnak Mardin Osmaniye Şanlıurfa Karaman Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl

14 İl Sayısı Değer Aralığı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Sevk Sayısı (TKHK, İlk 9 Ay) Kırklareli 0 Edirne 278 Tekirdağ 1.5 Çanakkale 383 Balıkesir Manisa 1.8 İzmir Aydın Muğla İstanbul Yalova 3 Bursa Kocaeli Zonguldak Düzce 926 Sakarya 265 Bolu 546 Bilecik 283 Eskişehir 465 Kütahya Afyonkarahisar Uşak Denizli 698 Isparta Burdur Antalya 1.3 Bartın Sinop 957 Kastamonu Artvin Ardahan Samsun Karabük Rize Ordu Giresun Trabzon Kars Çankırı Amasya Çorum Gümüşhane Tokat Bayburt Iğdır 793 Erzurum Ağrı Ankara Kırıkkale Erzincan Yozgat Sivas Kırşehir Tunceli Bingöl Muş Van Malatya Nevşehir Kayseri Elazığ Bitlis Batman Aksaray Diyarbakır 867 Siirt Konya 885 Niğde Kahramanmaraş Hakkari Adıyaman Şırnak Mardin Osmaniye Şanlıurfa Karaman 1.4 Adana Gaziantep Mersin Kilis Hatay İl

15 Rapor Bülteni Tablo 7. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri (TKHK) Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Kanal Tedavisi Yapılan Diş Sayısı Dolgu Yapılan Diş Sayısı Çekim Yapılan Diş Sayısı Sabit Protez Hasta Sayısı Sabit Protez Üye Sayısı Hareketli Protez (Total) Hasta Sayısı Hareketli Protez (Total) Parça sayısı Hareketli Protez ( Parsiyel) Hasta Sayısı Hareketli Protez (Parsiyel) Parça Sayısı Detertraj Yapılan Hasta Sayısı Küretaj Yapılan Hasta Sayısı Ortodontik Tedavi Implant Uygulanan Hasta Sayısı Uygulanan Implant Sayısı Tablo 8. Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri ADSM ADSH- HASTANE (14, TKHK) HİZMETLER ADSM ADSH GENEL HASTANE TOPLAM Poliklinik Sayısı Hasta Sayısı Sevk Sayısı Diş Çekimi Cerrrahi Müdahale Konservatif Tedavi Endodontik Tedavi Sabit Protez Hasta Sabit Protez Üye Hareketli Protez (Total) Hasta Sayısı Hareketli Protez (Total) Parça sayısı Hareketli Protez (Parsiyel) Hasta Sayısı Hareketli Protez (Parsiyel) Parça Sayısı Diğer (Tamir, Diş İlavesi,Besleme, Kron-Köprü Tamiri vb.) Detertraj Yapılan Hasta Sayısı Küretaj Yapılan Hasta Sayısı Operasyon (Flep,Gıngivektomi v.b.)sayısı Ortodontik Tedavi Yer Tutucu Uygulanan Hasta Sayısı Fissur Sealant Uygulanan Hasta Sayısı Fissur Sealant Uygulanan Diş Sayısı Yerel Flor Uygulaması Yapılan Hasta Sayısı Implant Uygulanan Hasta Sayısı Uygulanan Implant Sayısı tkhk.istatistik@sagik.gov.tr

16 Rapor Bülteni Kaynaklar [1]. Akdağ, Recep (12), Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Değerlendirme Raporu (03 11), Sağlık Bakanlığı, Ankara, s.9-0. [2]. Ağız Diş Sağlığı Bilgi Formları, Temel Sağlık İstatistikleri Modülü (TSİM) veritabanı. [3]. TÜİK, Sağlık Araştırması 14, Sayı: 854, Tarih: 01/10/, Erişim Tarihi: 04/11/ [4]. OECD, Erişim Tarihi: 02/11/ - tkhk.istatistik@sagik.gov.tr