SANAEM İKİNCİL STANDART DOZİMETRİ LABORATUVARI

Transkript

1 SANAEM İKİNCİL STANDART DOZİMETRİ LABORATUVARI Dr. Çiğdem YILDIZ Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Sağlık Fiziği Bölüm Başkanı

2 Proje ( ) Proje Adı: Türkiye nin Radyasyondan Korunmada Teknik Altyapısının Geliştirilmesi Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenmiştir. Projenin Kapsamı: SANAEM İkincil Standart Dozimetri Laboratuvarı (İSDL) ile hizmet birimlerinin bulunacağı binanın inşaatı, İSDL sistem, cihaz ve donanımların temini, Personel eğitimini içermektedir.

3 Proje yönetimi SANAEM-İSDL Proje Yönetimi Planlama Koordinasyon Proje değerlendirme ve onayları PTW Almanya (Ana yüklenici) YAPI İŞLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Bina inşaatının TAEK nam ve hesabına gerçekleştirilmesi VF Çekya (Alt yüklenici) İSAD Mimarlık SONBAY İnşaat

4 Kalibrasyon Test ve ölçü aletlerinin belirlenmiş çevre şartlarında (sıcaklık, nem, basınç vb.), metrolojik özellikleri bilinen referans standartlarla karşılaştırılması, gösterdiği değerin referans standarttan sapmasının tespit edilmesidir.

5 İzlenebilirlik Doğruluğu en kaba ölçme faaliyetinden, birincil standarda kadar olarak yapılan mukayeseli ölçme işlemleri dizisidir. Birincil Standart İkincil Standart Çalışma Standardı Ölçme cihazları

6 İSDL- Amaç 1 İyonlaştırıcı radyasyon metrolojisinde doğruluk, hassasiyet ve güvenilirliği sağlamak amacıyla doz ölçüm metotlarının izlenebilirlik ve karşılaştırılabilirliğini temin etmek. Ülkemizde iyonlaştırıcı radyasyon metrolojisi alanında referans laboratuvar olma özelliğiyle nükleer enerji santral işleticilerine, sağlık ve endüstri sektörleri ile araştırma ve uygulama kuruluşlarına hizmet vermek. Tanı ve tedavi amaçlı, endüstriyel uygulamalarda ve araştırma amacıyla kullanılan her türlü radyasyon ölçüm cihazının, alan izleme amacıyla kullanılan cihazların vb. kalibrasyonlarını yapmak.

7 İSDL Amaç 2 Birincil Standart Dozimetri Laboratuvarları ile iyonlaştırıcı radyasyon kullanıcıları arasında köprü oluşturmak. Yetkili dozimetri servislerine, kişisel dozimetrelerin performans testleri, kalite kontrol testleri ve kalibrasyonları için ışınlama hizmeti vermek. Araştırma amaçlı çalışmalara yönelik ışınlama hizmeti vermek. Dozimetrik ölçümlerle ilgili ulusal ve uluslararası yeterlilik ve karşılaştırma programları düzenlemek. Radyasyon ölçümlerini gerçekleştiren ulusal merkezlerin yaptıkları ölçümlerin karşılıklı tanınması amacıyla uluslararası organizasyonlar, Avrupa Birliği ülkeleri ve diğer ülkelerle işbirliği yapmak.

8 İSDL nin kurulmasında mevzuat gereklilikleri TAEK Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği Radyasyon alanlarının izlenmesi Madde 16 - Radyasyon alanlarının izlenmesinde uygun radyasyon ölçüm cihazları ve dozimetreler kullanılır. Radyasyon alanlarının radyasyon/radyoaktivite düzeyi ölçümleri Kurum tarafından belirtilen sıklık ve yöntemlere uygun olarak yapılır. Bu ölçümlerde kullanılan cihazların kalibrasyonları Kurum tarafından uygun görülen aralıklarla, Kurumun İkincil Standart Dozimetre Laboratuvarı nda yapılır. Tıbbi ışınlamalarda kalite temini Madde 27 (Değişik:RG-3/6/ ) Tıbbi ışınlamaların yapıldığı tesislerde kaynak ve radyasyon dozunu etkileyen donanımlara ilişkin kalite kontrol ve uygulamaya özgü kalite temini programları oluşturulur ve yürütülür. Euratom Direktifleri Tanı ve tedavi amaçlı cihazların kalite kontrollerinin yapılmasını zorunlu hale getirmektedir. Bu kapsamdaki cihazların kalibrasyonu gerekmektedir.

9 İSDL Ülkemizde Durum Ülkemizde radyasyon ölçüm cihazları ve dozimetrelerin kalibrasyonu sadece TAEK tarafından yapılmaktadır. TAEK e bağlı Çekmece Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi nde bulunan İSDL tarafından verilen kalibrasyon hizmeti halen devam etmektedir. Mevcut durumda ÇNAEM-İSDL de sadece radyoterapi amaçlı kalibrasyon sistemi TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir. ÇNAEM-İSDL de X-ışını sistemleri ve Cs-137 kaynağına sahip korunma düzeyi kalibrasyon sistemi mevcuttur. Özellikle medikal alanda artan cihaz sayısı kalibrasyon talebini de arttırmıştır. Bu nedenle ÇNAEM-İSDL tarafından verilen hizmet yeterli olmamaktadır.

10 ÇNAEM - İSDL Co-60 Cs-137 X-ışını

11 Dünyada Durum BSDL BIPM BSDL İSDL UAEA İSDL İSDL Kullanıcı Kullanıcı Kullanıcı Kullanıcı Kullanıcı 15 adet birincil standart laboratuvar Uluslararası Ağırlıklar ve Ölçüler Bürosu (BIPM) koordinasyonunda çalışmaktadır. UAEA da dahil olmak üzere 86 İSDL nin oluşturduğu İSDL ağı ülke referanslarını oluşturmaktadır. ÇNAEM, İSDL ağına üyedir ve SANAEM-İSDL de işletmeye girdiğinde bu ağa üye olacaktır.

12 İSDL nin ülkemize getirisi SANAEM de kurulmakta olan İSDL sahip olduğu özellikler bakımından güncel teknolojik özelliklere sahiptir ve en geniş bir enerji spektrumunda kalibrasyon hizmeti verebilecek şekilde tasarlanmıştır. Radyoterapi, girişimsel ve tanısal radyoloji, mamografi, nükleer tıp, diş röntgen gibi tıp alanında ve bu alandaki kalite kontrol ölçümlerinde kullanılan her türlü radyasyon ölçüm cihazının; endüstriyel alandaki radyografi, gamagrafi uygulamalarında; nötron ölçümleri de dahil araştırma amaçlı radyasyon uygulamalarında kullanılan tüm ölçüm cihazları ile radyasyondan korunma amaçlı cihazların kalibrasyonları yapılabilecektir. SANAEM İSDL de yapılacak yıllık kalibrasyon sayısının civarında olması öngörülmekte olup, Sağlık Bakanlığı nca yürütülmekte olan mevzuat çalışmaları sonucunda bu sayının daha da artacağı tahmin edilmektedir. Ülkemizdeki toplam civarındaki radyasyon çalışanının doz takibinde kullanılan kişisel dozimetrelerin ve bunları değerlendiren laboratuvarların doğruluğunun izlenmesine yönelik yeterlilik ve karşılaştırma testleri düzenlenecektir. Yurt dışında yaptırılan kalibrasyonlar ülkemizde yapılır hale gelecektir.

13 SANAEM-İSDL Maliyeti Bina: ,70 TL ( ) Cihazlar: ,00 TL ( Avro) ( ) TOPLAM: ,70 TL Toplam: 7414 m2

14 İSDL DEKİ SİSTEMLERİN YERLEŞİM PLANI İSDL deki Sistemlerin Yerleşim Planı

15 İSDL deki Sistemler SANAEM-İSDL sekiz sistemden oluşmaktadır. 1. Gama Kalibrasyon Sistemi Tedavi Düzeyi 2. Gama Kalibrasyon Sistemi Korunma Düzeyi 3. X-Işını Kalibrasyon Sistemi 320 kv 4. X-Işını Kalibrasyon Sistemi 160 kv 5. X-Işını Kalibrasyon Sistemi Mamografi 6. Beta Kalibrasyon Sistemi 7. Nötron Kalibrasyon Sistemi 8. Panaromik Işınlama Sistemi

16 İSDL deki Sistemlerin Kumanda Üniteleri

17 İSDL deki Sistemler 1. Gama Kalibrasyon Sistemi Tedavi Düzeyi Ci Co-60

18 İSDL deki Sistemler 2. Gama Kalibrasyon Sistemi Korunma Düzeyi 50 mci Cs Ci Cs Ci Cs Ci Co-60 5 Ci Co mci Am Ci Am-241

19 İSDL deki Sistemler 3. X-Işını Kalibrasyon Sistemi-320 kv 4. X-Işını Kalibrasyon Sistemi-160 kv 5. X-ışını Kalibrasyon Sistemi- Mamografi

20 İSDL deki Sistemler 6. Beta Kalibrasyon Sistemi (BSS-2) 100 mci Pm mci Sr-90/Y mci Kr-85

21 İSDL deki Sistemler 7. Nötron Kalibrasyon Sistemi 5 Ci Am241/Be

22 İSDL deki Sistemler 8. Panoramik Işınlama Sistemi 5 Ci Cs-137

23 SANAEM-İSDL Açılışı - 23 Ağustos 2017 SANAEM-İSDL Açılışı - 23 Ağustos 2017

24 Lisans Belgesi - 02 Ekim 2017

25

26 Teşekkürler Dr.Çiğdem YILDIZ