Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar. Yusuf Köklü

Transkript

1 Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar Yusuf Köklü Pamukkale Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu 5. Antrenman Bilimi Kongresi 2-4 Temmuz 2013 Beytepe/ Ankara

2 Futbol Oyunun Yapısı Sıçramalar Yürüyüşler Düşük-Orta tempo koşular Durmalar Topla yapılan hareketler Vuruşlar İkili mücadeleler Dönüşler Yön değiştirmeli koşular Sprintler Stølen et al. Sports Med 2005; 35 (6):

3 Futbol Oyunun Yapısı Elit futbolcular km mesafe 4-6 sn de sonlanan adet kısa süreli aktivite Bangsbo ve ark. Journal of Sports Sciences, 2006; 24(7):

4 Aerobik Dayanıklılık Kalp Atım Hızı Oksijen Tüketimi % KAH MAKS Atım/ dk % VO 2MAKS Ortalama Aralık Ortalama a Aralık a Ortalama Aralık Toparlanma Antrenmanı Düşük Şiddetli Aerobik Antrenman Yüksek Şiddetli Aerobik Antrenman Bangsbo J. Physiology of training. In: Science and Soccer. 1996; p:51-64

5 Helgerud ve ark. Aerobik Dayanıklılık Dört farklı gruba (Sekiz hafta süre ile haftada üç antrenman) Antrenman gruplarını : Düşük şiddetli koşu antrenman grubu ( KAHmaks ın %70 inde 45 dk koşu); Anaerobik eşik koşu antrenman grubu (KAHmaks ın % 85 inde 25 dk koşu ) ; 15x15 interval grubu ( 15 sn. KAHmaks ın %90-95 inde koşu sonrasında 15 sn. aktif dinlenmelerin olduğu toplam 47 tekrar ) ; 4x4 dk interval grubu (4 dk. KAHmaks ın %90-95 inde koşu sonrasında 3 dk. KAHmaks ın %70 inde aktif dinlenmelerin olduğu toplam 4 tekrar) Helgerud ve ark., Medicine Science in Sports & Exercise. 2007; 39(4):

6 Aerobik Dayanıklılık Yüksek şiddetli aerobik antrenmanların VO2maks ve atım hacmi üzerinde % 5 den daha fazla bir artışla sonuçlandığını, Anaerobik Eşik koşu antrenmanı grubunda % 5 in altında Düşük şiddetli koşu grubundaysa negatif yönde sonuçlandığını belirtmişlerdir Helgerud ve ark., Medicine Science in Sports & Exercise. 2007; 39(4):

7 Aerobik Dayanıklılık Impellizzeri ve ark. İki farklı gruba (Sekiz hafta süre ile haftada iki antrenman) 1. grup: 4x4 dk interval grubu (4 dk. KAHmaks ın %90-95 inde koşu sonrasında 3 dk. KAHmaks ın % inde aktif dinlenmelerin olduğu toplam 4 tekrar) 2. grup: Dar Alan oyunu grubu ( 3x3, 4x4 ve 5x5 oyunlar) Impellizzeri ve ark., International Journal of Sports Med. 2006; 27:

8 Aerobik Dayanıklılık Çalışma sonucunda; İki grup gelişimleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır VO2m aks(m l.kg.dk-1) ,4 61,8 59,7 60,2 57,7 55,6 Başlangıç 4.Hafta 8.Hafta Koşu grubu SSG grubu Ekblom Test süresi (sn) Başlangıç 4.Hafta 8.Hafta Koşu grubu SSG grubu Impellizzeri ve ark., International Journal of Sports Med. 2006; 27:

9 15 yaş altı çocuklarda tekniksel ve taktiksel gelişim ( Pas ve destek, Takım savunması) 15 yaş üstü futbolcularda dayanıklılık kapasitesinin gelişimi için kullanılabileceği belirtilmektedir.

10 Dar alan oyunları: Pas verme, Baskı altında top kontrolü, Çabuk karar verme, Yön değiştirmeli koşular, Topla dribling yapma, Şut atma gibi maç içerisinde yapılan hareketleri içerir 8 Hill-Haas ve ark. Journal of Sports Sciences. 2009; 27(1):1

11 Avantajları Oyuncuların motivasyonunu geliştirir Hareket antrenmanı verimini arttırır Taktiksel farkındalığı arttırır Tekniksel beceriyi geliştirir Antrenman zamanını ve fiziksel yükü uygun biçimde kullanmaya olanak sağlar Sakatlık riskini azaltır Little, Journal of Strength and Conditioning, 2009;31(3), 67 74

12 Dezavantajları İş yükünün kontrol edilmesinin zor olması Optimal antrenman yapısını organize etmenin zor olması Darbe yaralanma riskinin fazlalığı Belli bir tekniksel beceri gerektirmesi Little, Journal of Strength and Conditioning, 2009;31(3), 67 74

13 Dar (Küçük) alan oyunları sırasında oluşan iş yükleri KAH Laktik Asit AZD Tanım 0 Dinlenik 1 Çok çok kolay 2 Kolay 3 Ortalama 4 Biraz Zor 5 Zor 6 7 Çok Zor Maksimal

14 Dar (Küçük) alan oyunları sırasında oluşan iş yükleri Oyuncuların; Sabit bir koşu hızında koşmamaları, Oyunlar sırasında topun oyun alanı dışına çıkması, Topun olmadığı alanda futbolcunun beklemesi gibi bazı faktörler futbolcuların KAH larında iniş veya çıkışlara sebep olmaktadır.

15 Sırasında Egzersiz Şiddetini Etkileyen Değişkenler Oyun Alanı Büyüklüğü Antrenör Teşviki Oyuncu Sayısı Oyuncu Gruplaması Oyun kuralı değişikliği Kalecili yada kalecisiz Antrenman Rejimi Setler Arası Dinlenme Süresi

16 Oyun Alanı Büyüklüğü; Rampinini ve ark. (n=20) Oyun Alanı Büyüklüğünü % 20 arttırarak OYUN KÜÇÜK ORTA BÜYÜK 3x3 12x20 15x25 18x30 4x4 16x24 20x30 24x36 5x5 20x28 25x35 30x42 6x6 24x32 30x40 36x48 Rampinini ve ark. Journal of Sports Sciences. 2007; 25(6):

17 Oyun Alanı Büyüklüğü; Rampinini ve ark. (n=20) Oyun Alanı Büyüklüğünü % 20 arttırarak Rampinini ve ark. Journal of Sports Sciences. 2007; 25(6):

18 Oyuncu Sayısı; Köklü ve ark. (n=16) Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. 2011; 25(6):

19 Oyun Kuralı Değişikliği; Adam adama savunma Maksimum 1 dokunuş Maksimum 2 dokunuş Maksimum 3 dokunuş Yarı saha baskılı Serbest Ofsayt kuralı ile Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. 2011; 25(6):

20 Oyun Kuralı Değişikliği; Ngo ve ark. Adam Adama Savunma yaparak oyuncuların 3x3 oyun KAH cevaplarında % 4.5 artış Adam Adama Serbest %KAHreserve 80,5±5,8* 75,7±4,7 AZD 7,1±0,7* 6,0±0,9 Ngo ve ark. Journal of Sports Science and Medicine. 2012; 11:

21 Antrenman Rejimi; Devamlı Antrenman (Continious) Aralıklı Antrenman (İnterval)

22 Antrenman Rejimi; Hill Haas ve ark. (n=16) 2x2, 4x4 ve 6x6 oyun Devamlı Aralıklı Aralıklı (4 set, 6 dk ve setler arası 1.5 dk pasif dinlenme) Devamlı (24 dk). %KAHmaks 87±1* 84±1 Kan Laktat (mmol.l-¹) 5,5±0,3 4,8±0,3 AZD (20 li) 12,3±,2* 11,6±0, km.s-¹(m) 417±13* 444±15 >18km.s-¹(m) 10,9±0,7* 16,9±2,8 Hill Haas ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. 2009; 23:

23 Antrenman Rejimi; Köklü (n=20) 2x2 3x3 4x4 Aralıklı Devamlı Aralıklı Devamlı Aralıklı Devamlı Number of Bouts Set Süresi (dk) Toplam zaman (dk) Oyun Alanı (m x m) x x x 36 Köklü. Journal of Human Kinetics. 2012; 31:89-96

24 Antrenman Rejimi; Köklü (n=20) Köklü. Journal of Human Kinetics. 2012; 31:89-96

25 Antrenör Teşviki; Rampinini ve ark. (n=20) Oyun Alanı Büyüklüğünü % 20 arttırarak Rampinini ve ark. Journal of Sports Sciences. 2007; 25(6):

26 Oyuncu Gruplaması; Köklü ve ark (n=32) Oyun Set Süresi (dk) Set Sayısı Setler Arası Dinlenme (dk) Oyun Alanı Antrenör Gruplama 4x4 Oyun Teknik Gruplama 4x4 Oyun VO 2MAKS Gruplama 4x4 Oyun VO 2MAKS *Teknik Gruplama 4x4 Oyun x 36 m x 36 m x 36 m x 36 m Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. 2012; 26(11):

27 Oyuncu Gruplaması; Köklü ve ark (n=32) Antrenör Teknik VO 2maks VO 2maks * Teknik %KAHmaks 88.3± ± ± ±2.8 Geçen süre > 90 %KAHmaks (s) ± ± ± ± La - ( mmol.l -1 ) 6.41 ± ± ± ± 0.6 AZD 5.0 ± ± ± ± 1.0 Toplam Mesafe ( > 18 km.h -1 ) (m) 66.4 ± ± ± 39.8Ω 74.7 ± 32.7Ω Toplam Mesafe (m) ± ± ± ± Ω Teknik Gruptan istatistiksel farklı, p< 0.05 VO2maks gruptan istatistiksel farklı, p< 0.05 VO2maks ve VO2maks* Teknik gruptan istatistiksel farklı, p< 0.05 Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. 2012; 26(11):

28 Kalecili yada kalecisiz; Köklü ve ark (n=16) Set Süresi (dk) Set Sayısı Set arası Dinlenme (dk) Oyun Alanı (m x m) 2x x 27 m 3x x 30 m 4x x 32 m Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. Baskıda

29 Kalecili yada kalecsiz; Köklü ve ark (n=16) Kalecili Kalecisiz %KAH 86.0±2.8* 88.0±2.9 2x2 La - ( mmol.l -1 ) 7.4±1.9* 8.4±2.2 AZD (CR-10) 6.0±2.0* 7.3±1.4 %KAH 86.9±2.8* 89.1±2.6 3x3 La - ( mmol.l -1 ) 6.5±1.9* 7.3±2.2 AZD (CR-10) 4.6±0.8* 6.5±1.4 %KAH 88.7±2.5* 90.1±2.7 4x4 La - ( mmol.l -1 ) 6.1±1.3* 6.9±1.5 AZD (CR-10) 5.1± ±1.6 Köklü ve ark. Journal Strength and Conditioning Research. Baskıda

30 Setler Arası Dinlenme Süresi; Köklü ve ark (n=16) 3x3 oyun dört farklı dinlenme süresi 1 dk Dinlenmeli 2 dk Dinlenmeli 3 dk Dinlenmeli 4 dk Dinlenmeli %KAHmaks 91.4± ± ±2.6* 88.6±3.7* %HRreserve 87.7± ± ±3.9* 83.6±5.5* La - ( mmol.l -1 ) 6.9± ± ± ±1.3 AZD (CR-10) 6.1± ± ± ±1.0 * 1 dk. Dinlenmeden istatistiksel olarak farklı, p< 0.05 Köklü ve ark. Değerlendirme aşamasında

31 Kalecili yada kalecsiz; Köklü ve ark (n=16) 1 dk Dinlenmeli 2 dk Dinlenmeli 3 dk Dinlenmeli 4 dk Dinlenmeli Topla Buluşma sayısı 79.0±15.4 Ω 81.6±12.8 Ω 97.8± ±9.2 Toplam Pas 50.8± ± ± ±11.2* Başarılı Pas 35.3± ± ± 10.7* 56.0± 11.1* İkili Mücadele 22.4± ± ±7.1* 29.0±7.1 Alınan pas 16.4± ±3.4 Ω 25.5±3.6* 24.9±3.6 * * 1 dk. Dinlenmeden istatistiksel olarak faklı, p< 0.05 Ω 3 dk dinlenmeden istatistiksel olarak, p< 0.05 Köklü ve ark. Değerlendirme Aşamasında

32 İçin Antrenman Yükleri Şiddet Uygun Antrenman Yükü Süre Uygun Küçük Alan Oyunu Antrenman Tipi %KAH Laktat (mmol/l) Toplam İş(dk) Tekrar Süresi Tekrar Sayısı Dinlenme Süresi Oyun 5x5 Anaerobik Eşik < 1 dk 6x6 7x7 8x8 VO 2MAKS dinlenme oran 3x3 4x4 Anaerobik >85 > sn den 3 dk kadar 2-4 sette dinlenme oranı 2x2 3x3 baskılı Little, Journal of Strength and Conditioning, 2009;31(3), 67 74

33 İçin Kullanılan Oyun Alanları Oyun Küçük Orta Geniş 3x3 12x20 m 15x25 m 18x30 m 4x4 16x24 m 20x30 m 24x36 m 5x5 20x28 m 25x35 m 30x42 m 6x6 24x32 m 30x40 m 36x48 m 1x1 baskılı 5x10 m 10x15 m 15x20 m 2x2 baskılı 10x15 m 15x20 m 20x25 m 3x3 baskılı 15x20 m 20x25 m 25x30 m 4x4 baskılı 20x25 m 25x30 m 30x35 m 5x5 baskılı 25x30 m 30x35 m 35x40 m Little, Journal of Strength and Conditioning, 2009;31(3), 67 74

34 nın Organizasyonu Antrenmanlar planlanırken takımdaki toplam oyuncu sayısının bilinmesi, ne tarz bir antrenman drili kullanacağınızı belirlemenize yardımcı olacaktır. Örneğin takımınız 16 kişiden oluşuyorsa seçebileceğiniz diriller 8x8, 4x4, 2x2 yada 1x1 olacaktır.

35 nın Organizasyonu Oyunların kalecili yada kalecisiz oynanması da kullanacağınız drili belirlemenize yardımcı olacaktır. Baskılı oynatmak istediğiniz oyunları kalecisiz minyatür kaleler kullanılarak oynatılabilir.

36 nın Organizasyonu Little, Journal of Strength and Conditioning, 2009;31(3), 67 74

37 SONUÇ?

38 Dinlediğiniz için teşekkürler