İş Adamının Mali Risk Yönetim Rehberi Teşvik Booklet. 16 December 2015

Transkript

1 İş Adamının Mali Risk Yönetim Rehberi Teşvik Booklet 16 December 2015

2 ÖNSÖZ Türkiye'nin özellikle 2009 yılından sonrası ortaya koyduğu yatırım politikaları ve yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik olarak düzenlediği teşvik politiklarıyla, yatırımcı için daha özel nitelikli teşvik modellerinden yararlanma imkanı sunulur hale gelmiştir. Bu kapsamda yatırımın; sektörü, yeri, bölgesi, başlama tarihi ve tutarı gibi temel teşvik unsurlarının belirlenmesinde önemli hale geldi. Tabi ki yukarıda da belirttiğimiz üzere yatırımcı açısından yatırım kararını verirken tek ve en önemli kriter teşvik unsurları değildir. Ancak; lojistik, insan kaynakları gibi belirgin kriterler de değerlendirildiğinde yatırım teşvik unsurlarının da karar vericiler açısından büyük önem taşıdığı hususunu da not düşmek gerekir. "Yatırım İndirimi" mekanizması sonrası 2006 yılında yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile sağlanan destek unsurlarının gümrük vergisi muafiyeti ve KDV istisnası ile sınırlanması ilgili dönemde yatırım teşvik belgesinin cazibesini azalttı. Ancak, 2009 yılı sonrasında İndirimli Kurumlar Kurumlar Vergisi teşviği Türkiye nin önce 4 bölgede daha sonra 6 bölgede değerlendirilmesi teşvik unsurlarının yatırımcı üzerinde etkisini belirgin bir şekilde artırır hale geldi. Bu kapsamda son yatırım teşvik sistemine ilişkin genel bilgilere ulaşabileceğiniz çalışmamızın yatırım kararları için önemli bir kriter olarak dikkate alınmasının faydalı olacağı inancındayız. Teşvik Sisteminin Amacı Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi Üretimin ve istihdamın artırılması Bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması Teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve orta-ileri teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi Uluslararası doğrudan yatırımların artırılması Kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi Uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi Footer text goes here Page 2 of 13

3 Yatırım Teşvik Mevzuatı 2012 yılı Nisan ayı içinde kamuoyuna tanıtılan Türkiye nin yeni Yatırım Teşvik Programı, 15 Haziran 2012 tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile yürürlüğe girmiş; Kararın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar da 2012/1 sayılı Tebliğ ile belirlenmiştir. Destek unsurlarından yararlanabilmek için esas ve usulleri Ekonomi Bakanlığınca belirlenen, yatırım teşvik belgesinin temin edilmesi zorunludur. Kimler Teşvik Belgesi Alabilir? Gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye deki şubeleri teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edebilmektedir. Yatırımın Teşvik Belgesine bağlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarları belirlenmiştir. Bu 1. Ve 2. bölgede 1 milyon 3, 4, 5, 6. bölgelerde ise TL olarak belirlenmiştir. Ek olarak entegre hayvancılık, otelcilik depoculuk gibi bazı sektörlerde asgari kapasite şartları da bulunmaktadır. Örneğin, soğuk hava deposu hizmeti veren firmanın destek unsurlarından yararlanabilmesi için yatırıma konu depoların Bölgelerde yapması halinde 1000 m Bölgelerde yapması halinde da 500 m2 olması gerekmektedir. Teşvik Sistemleri Teşvik sistemi; genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımların teşviki uygulamalarından oluşmaktadır. Footer text goes here Page 3 of 13

4 Yatırımın Teşvik Mevzuatı Yönünden Değerlendirilmesi Footer text goes here Page 4 of 13

5 Teşvikler Genel Teşvik Uygulamaları Bölge ayrımı yapılmaksızın, teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayan yatırımlardır. Destekler Gümrük vergisi muafiyeti. Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası. Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için). Footer text goes here Page 5 of 13

6 Bölgesel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamalarında; Karar ekinde iller itibarıyla belirlenen sektörler, asgari kapasite veya tutarları sağlamaları halinde aşağıdaki desteklerden yararlanır. Footer text goes here Page 6 of 13

7 Footer text goes here Page 7 of 13

8 Öncelikli Yatırımlar Aşağıda belirtilen yatırım konuları 5. bölgede uygulanan bölgesel desteklerden faydalanabilmektedir. Ancak bu yatırımlar, 6. bölgede yer almaları halinde bulunduğu bölge desteklerine tabidir. a. Denizyolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar. b. Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları. c. Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar). d. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde veya termal turizm konusunda bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları. e. Asgari ellibin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları (konaklama ve alışveriş merkezi üniteleri hariç). f. Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek savunma alanındaki yatırımlar. g. Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları (4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununda tanımlanan I. grup madenler ve mıcır yatırımları ile İstanbul ilinde gerçekleştirilecek istihraç ve/veya işleme yatırımları hariç). h. Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan, kreş ve gündüz bakımevleri ile okul öncesi eğitim, ilkokul, ortaokul ve lise eğitim yatırımları i. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin veya parçaların üretimine yönelik yatırımlar. j. Motorlu kara taşıtları ana sanayinde gerçekleştirilecek asgari 300 milyon TL tutarındaki yatırımlar ve asgari 75milyon TL tutarındaki motor yatırımları ile asgari 20 milyon TL tutarındaki motor aksamları, aktarma organları/aksamları ve otomotiv elektroniğine yönelik yatırımlar. k. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2 rici maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları. l. İlgili mevzuat ekinde yer alan "Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar" hariç olmak üzere Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yıllık asgari 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, birim ürün başına en az %20 oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar. m. Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç). n. Asgari 50 Milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) yatırımlarıve yer altı doğal gaz depolama yatırımları. o. Karbon elyaf üretimine veya karbon elyaf üretimi ile birlikte olmak kaydıyla karbon elyaftan mamul kompozit malzeme üretimine yönelik yatırımlar. p. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) teknoloji yoğunluk tanımına göre yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar (US- 97 Kodu: 2423, 30, 32, 33 ve 353). q. Maden Kanununa istinaden düzenlenmiş geçerli Arama Ruhsatı veya Sertifikasına sahip yatırımcıların ruhsatlı sahalarında yapacağı maden arama yatırımları. r. Yenilenebilir enerji üretimine yönelik türbin ve jeneratör imalatı ile rüzgar enerjisi üretiminde kullanılan kanat imalatı yatırımları Footer text goes here Page 8 of 13

9 Büyük Ölçekli Yatırımlar Büyük Ölçekli Yatırımların teşviğinde ise, bu uygulama kapsamına alınan 12 sektörde/konuda yapılacak asgari 50 milyon TL olmak üzere sektörüne göre farklı büyüklükte belirlenmiş yatırım projeleri yine bölgelere göre farklılaştırılmış teşvik araçlarıyla desteklenmektedir. Destek Unsurları KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Sigorta Primi Desteği (6. Bölgede) Gelir Vergisi Stopajı Desteği (6. Bölgede) Footer text goes here Page 9 of 13

10 Footer text goes here Page 10 of 13

11 Stratejik Yatırımlar Stratejik Yatırım Teşvikinin başlıca amacı, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimini arttırmaktır. Bu anlamda, yapılan tanımlama kapsamına giren yatırımlar, herhangi bir bölgesel farklılaştırılmaya tabi olmaksızın Türkiye nin tüm illerinde, bölgesel veya büyük ölçekli yatırım teşvik uygulamalarına göre teşvik araçlarından faydalanabilmektedir. Bir yatırım projesinin Stratejik Yatırımların Teşviki Uygulaması kapsamında desteklenebilmesi için aşağıda belitilen koşulların tamamını karşılaması gerekmektedir: Asgari sabit yatırım tutarının ellimilyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dâhil). Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması. Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde kırk olması. Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının ellimilyon ABD Dolarının üzerinde olması. Öte yandan, yukarıda bahsedilen 4 şartın aynı anda sağlanması sadece yatırıma değil, aynı zamanda ilgili sektörün Türkiye deki özelliklerine de bağlı olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sebeple Ağustos 2015 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan değişiklik ile, öncelikli yatırım konuları kapsamında yapılan asgari 3 milyar TL tutarındaki yatırımlar da stratejik yatırım kapsamına alınmıştır. Destek Unsurları Gümrük vergisi muafiyeti KDV istisnası. Vergi indirimi. Sigorta primi işveren hissesi desteği. Yatırım yeri tahsisi. Faiz desteği. KDV iadesi. Gelir vergisi stopajı desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi desteği (6 ncı bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sabit yatırım tutarı beşyüzmilyon Türk Lirasının üzerindeki stratejik yatırımlar kapsamında yapılacak bina-inşaat harcamaları KDV iadesinden yararlandırılabilir. Footer text goes here Page 11 of 13

12 Ar-Ge ve Çevre Yatırımları Ar-Ge ve çevre yatırımları, yeni bir ürün geliştirilmesi, ürün kalite ve standardının yükseltilmesi, maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni bir teknolojinin ülke şartlarına uyumunun sağlanması amacıyla bilimsel esaslara uygun olarak yapılan ve her aşaması belirlenmiş araştırma ve geliştirme çalışmaları için gerçekleştirilecek yatırımları kapsamaktadır. AR-GE ve çevre yatırımları; KDV istisnası, Gümrük vergisi muafiyeti ve Faiz desteğinden yararlandırılır. Söz konusu yatırımlar, 6 ncı bölgede gerçekleştirilmesi halinde gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlanabilir. Bölge ayrımı yapılmaksızın tüm bölgelerde gerçekleştirilecek AR-GE yatırımları için TL cinsi kredilerde beş puanı, döviz kredileri ve dövize endeksli kredilerde iki puanı, Bakanlıkça da uygun görülmesi halinde azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilir. Faiz desteği tutarı, bölge ayrımı olmaksızın AR-GE yatırımlarında beş yüz bin TL yi geçemez Footer text goes here Page 12 of 13

13 PwC Türkiye Hakkında PwC, tüm dünyada en üst düzey sektör uzmanlığı ile sunduğu denetim, vergi ve danışmanlık hizmetleri ile müşterilerine aradıkları değeri katar. 157 ülke i aşkın çalışanı ile PwC yeni bir yaklaşım ve pratik tavsiyeler üretmek üzere müşterileri ile düşünce, deneyim ve çözüm önerilerini paylaşır. PwC 1981 den bugüne faaliyet gösterdiği Türkiye de, İstanbul da iki, Ankara da, Bursa da ve İzmir de birer ofis olmak üzere toplam 5 ofiste, yaklaşık kişilik profesyonel kadrosu ile Türk iş dünyasının aradığı değeri yaratmak için hizmet sunmaktadır PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ibaresi, her bir üye şirketinin ayrı birer tüzel kişilik olduğu PricewaterhouseCoopers International Limited in bir üye şirketi olan PwC Türkiye yi ifade etmektedir. PwC Türkiye, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.