YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI?

Transkript

1 1945 ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ ÇOCUK SAĞLIĞI VE HASTALIKLARI YENİDOĞAN BEBEĞİN KORDON KANI SAKLANMALI MI? Dr. Mehmet ERTEM Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Pediatrik Hematoloji Bilim Dalı

2 Tempo Dergisi (Mayıs-2003)

3 Hematopoetik Kök Hücre Transplantında Kök Hücre Kaynakları 1. Kemik İliği Periferik Kan Kordon Kanı

4 Kök Hücre Transplantasyonunun Donöre Göre Sınıflandırılması 1. Allojenik Kordon Kanı Transplantasyonu 1. Allojenik transplantasyon Kardeşin Kardeş kordon veya yakın kanı akraba (related) Herhangi Aile dışından bir bebeğin bir verici kordon (unrelated) kanı 2. Otolog transplantasyon 2. Otolog Kordon Kanı Transplantasyonu Hastanın kendisinden Kendi kordon kanı

5 KORDON KANI BANKALARI 1. ALLOJENİK BANKALAR Kamusal kuruluşlar Ücretsiz saklama Ulusal araştırma fonları tarafından desteklenme Herhangi bir hastaya gerektiğinde kullanılması amaçlı 2. OTOLOG BANKALAR Özel kuruluşlar 1. Yenidoğan bebeğin kordon kanı Ücretli saklama saklanmalı mı? Aile tarafından ücretin karşılanması 2. Saklanacak ise nerede ve ne amaçla saklanmalı? Çocuğun kendisine gerektiğinde kullanılması amaçlı

6 Allojenik Kordon Kanı Transplantasyonu Eurocord Verisi - Related (n:150) Unrelated (n:534) March Gluckman E; Exp Hematol 28:1197,2000

7 Kardeşten Uygulanan Transplantlarda Kemik İliği ile Kordon Kanının Karşılaştırılması Çocuk Hastalarda Yaşam Oranları n: 52 n: 789 n: 1263 n: 61 Rocha et al; N Eng J Med 342:1846, 2000

8 Aile Dışı Vericiden Uygulanan Transplantlarda Kemik İliği ile Kordon Kanının Karşılaştırılması Pediatrik Lösemi Hastalarında Hastalıksız Yaşam ( ) BMT (n: 262) CBT (n: 99) Rocha et al; Blood 97:2962, 2001

9 SONUÇ 1. Tam uygun kemik iliği donörü bulunamayan hastalar için tam veya kısmi uygun allojenik kordon kanı bulunması hayati öneme sahiptir 2. Kordon kanını allojenik amaçlı olarak allojenik kordon kanı bankalarında saklanması bilimsel açıdan desteklenmelidir

10 Allojenik Kordon Kanı Bankacılığı

11 Allojenik Kordon Kanı Nakilleri - EUROCORD Verisi - Gluckman E et al; Haematologica 96: 1700, 2011

12 Pediatrik HKHT ların %20 si kordon kanı Japonya da unrelated HKHT ların %50 si kordon kanı Gluckman E; Haematolojica 94:451, 2009

13 Allojenik Kordon Kanı Bankacılığı ve Transplantasyonu YIL Kordon Kanı Ünite Sayısı Transplant Sayısı milyonluk bir toplumda hastaların %96 sına uygun kordon kanı 1997 bulabilmek için allojenik 500 kordon 1999 kanı bankasının ünite 2003 kapasiteli olması gerekir Querol S et al; Haematologica 94:536, Gluckman E et al; Haematologica 96: 1700, 2011

14 Kordon Kanı Bankaları 1. ALLOJENİK BANKALAR Kamusal kuruluşlar Ücretsiz saklama Devlet politikası olarak desteklenme Allojenik amaçlı 2. OTOLOG BANKALAR Özel kuruluşlar Ücretli saklama Aile tarafından ücretin karşılanması Çocuğun kendisine gerektiğinde kullanılması amaçlı

15 YENİ DOĞAN ÇOCUĞUN KORDON KANI ÖZEL OTOLOG KORDON KANI BANKALARINDA KENDİSİ İÇİN SAKLANMALI MI?

16 Gazetelerde (Milliyet; 15 Ağustos 2003)

17 Dergilerde (Tempo; Mayıs-2003)

18 Caddelerde

19 Kuaförlerde ve Doğum Salonlarında

20 Bilimsel Yanıt Gerektiren Sorular OTOLOG KORDON KANI 1. Ne kadar süre ile saklanabilir? 2. Her yaş için yeterli mi? 3. Hangi hastalıklar için kullanılabilir? 4. Kullanılma olasılığı nedir

21 1. Kordon kanı ne kadar süre saklanabilir? En fazla 7 yıl saklanmış kordon kanı ile başarılı transplantasyon 15 ve 22 yıl saklanmış kordon kanı ile yapılan laboratuvar incelemelerinde: Kordon kanının 22 yıldan fazla veya sonsuza kadar 15 yıl 22 yıl saklanabileceği konusunda yeterli bilimsel kanıt yoktur Çekirdekli hücre sayısı: % 85 ± 12 % 65 ± 20 CFU-GEMM sayısı: % 85 ± 25 % 80 ± 22 Bu hücreler ile SCID farelere başarılı transplant Broxmeyer HE et al; Clin Exp Immunol 107:45, 1997 Broxmeyer et al; Proc Natl Acad Sci USA 100: 645, 2003 Broxmeyer et al; Blood 117: 4773, 2011

22 2. Kordon kanı her yaş için yeterli mi? Çekirdekli Hücre sayısı EUROCORD; Exp Hematol 28: 1197, 2000

23 2. Kordon kanı her yaş için yeterli mi? Allojenik kordon kanı bankalarında ürünün saklanması için gerekli volüm ve hücre sayısı: Volüm > ml (Otolog bankalarda sınır yok!) Toplam hücre sayısı > 4-6 x ml den az kordon kanlarının saklanmadığı Düseldorf Kordon Kanı Bankasındaki ürünlerin: Median hücre sayısı 10 ± 5 x 10 8 Tüm ürünlerin sadece % 20 si 30 kg dan fazla olan hastalar için uygun Klin Padiatr 211:224, 1999

24 3. Otolog kordon kanı hangi hastalıklar için kullanılabilir? Otolog Kordon Kanı Bankası Broşürü

25 Broadfield Z et al; Br J Haematol 126:307, 2004

26 3. En fazla transplant uygulanan hastalık olan lösemi için otolog kordon kanı uygun mu? Çocukluk çağı lösemilerinde lösemik hücrelerin kordon kanında bulunma riski Güvenli mi? Gale KB; Proc Natl Acad Sci USA 94:13950, 1997 Broadfield Z et al; Br J Haematol 126:307, 2004 Fraser CJ et al; Blood 106:4377, 2005 Lösemik hücrelere karşı immünolojik yanıt (GVL) olmayacağı için relaps riski Etkin mi?

27 Teoriden Pratik Uygulamaya SORU: HKHT gerektiren 3 yaşında ALL li bir çocuğun kordon kanı varsa bunu kullanır mısınız? ABD ve Kanada daki tüm pediatrik transplantçıların yanıtlarının değerlendirilmesi: HLA uygun kardeş varlığında: % 0 HLA uygun unrelated donör: % 6 HLA uygun donör yoksa: % 62 Thrornley et al; Pediatrics 123:1011, 2009

28 Conflict of Interest? Makalenin yazarlarından birisi özel otolog kordon kanı bankasının yöneticisi! Urban C et al; Pediatrics 119:1042, 2007

29 3. Otolog kordon kanı hangi hastalıklar için kullanılabilir? Otolog Kordon Kanı Bankası Broşürü

30 Kordon Kanındaki Kök Hücreler Hematopoetik kök hücreler Knudtzon S et al; Blood 43:357, 1974 Mezenşimal kök hücreler Erices A et al; Br J Haematol 109:235, 2000 Endothelial progenitör hücreler Nöral kök hücreler Murohara T et al; J Clin Invest 105:1527, 2000 ZigovaT et al; Cell Transplant 11:265, 2002 Hepatik progenitör hücreler (oval hücreler) Kakinuma S et al; Stem Cells 21:217, 2003

31 Doku Hasarının Tamirinde Kordon Kanı Alternatif Olabilir mi?

32 Doku Hasarının Tamirinde Kordon Kanı Uygulamalarındaki Engeller 1. Kordon kanın içerdiği total progenitör hücre sayısının sınırlı olması 2. Morfolojik olarak solid organ dokusuna entegre olabildiği gösterilen kordon kanı hücrelerinin fonksiyonel etkisinin klinik açıdan kesin olarak gösterilememiş olması

33 Otolog kordon kanının organ hasarlarının tamirinde kullanılabileceği konusunda yeterli bilimsel kanıt yoktur

34 4. Saklanan otolog kordon kanlarının kullanılma olasılığı nedir ve kaçı kullanıldı? Kordon kanının teorik olarak kullanılma olasılığı: 1 : (Johnson J Ped Hem Onc 19:183, 1997) 1 : (Annas GJ; N Eng J Med 340: 1521, 1999) 1 : (Sullivan MJ; Nat Rev Cancer 8:554, 2008) Kordon kanının gerçek kullanılma oranı: 60 / otolog kordon kanı = 1 : oto-hkht/ otolog KK = 1 : Sullivan MJ; Nat Rev Cancer 8:554, 2008

35 Otolog Kordon Kanı Bankacılığı Saklatılma ücreti: Maliyet Yarar İlk yıl USD, sonra her yıl USD kapasiteli bir allojenik kordon Kullanılma kanı bankasından olasılığı: ülkemizde HKHT gerektiren hastaların %96 sına uygun 1 : kordon kanı bulunabilir Ballen K, Stem Cell Rev Rep milyon USD yatırım karşılığında 1 otolog kordon kanı kullanma olasılığı

36

37 Allojenik amaçlı kordon kanı saklanması desteklenmeli Ailede HKHT gerektirebilecek bir kardeş varsa kordon kanının yönlendirilmiş olarak saklanması desteklenmeli Otolog amaçlı kordon kanı saklanması desteklenmemeli Otolog kordon kanı bankaları yararı konusunda yeterli bilimsel veri olmadığından kuruluşları desteklenmemeli Var olan otolog kordon kanı bankaları FACT ve FDA nın ulusal akreditasyon standartlarına uymalı

38 Thalasemi major Allo-KKT: Thalasemi major; Allo-KKT: