İthalat 5 birim olduğuna göre, toplam talep kaç birimdir?

Transkript

1 ÇALIŞMA SORULARI MAKRO İKTİSAT SORU ÇÖZÜMLER 1- Toplam tüketim fonksiyonu C = ,8 (Yd) ve T = ,2 Y ise, Gelir 2500 birim olduğunda toplam tüketim harcamaları kaçtır? (C: tüketim miktarı, Y: gelir, T: vergiler) C = ,8 (Y (50 + 0,2 Y) C = ,8 (Y 50 0,2 Y) C = ,8 ( ,2 (2500)) C = ,8 ( ) C = ,8 (1950) C = C = Tüketim (C) 12; Yatırım (I) 14; Kamu (Devlet) Harcamaları 5; İhracat 4; İthalat 5 birim olduğuna göre, toplam talep kaç birimdir? Y = AE = C + I + G + (X-M) Y = (4-5) Y = 31-1 Y = 30 1

2 3- Bir ekonomiye alt veriler aşağıdaki gibidir: Amortismanlar: 12; Ücret: 14; Kâr: 9; Kurumlar vergisi: 3; Borç faiz ödemeleri: 1; Net Faktör Geliri: 25; Faiz: 8; Dağıtılmayan Kârlar: 4; Kar payları: 1; Kişisel vergiler: 0,5; Dolaylı Vergiler: 8; Rant: 7; Sos. Güv. Katkıları: 2; Transfer harcamaları: 2 Buna göre bu ekonomide GSYİH kaçtır? Ücret + faiz + rant + kâr = MG = = 38 Milli gelir + dolaylı vergiler = Safi Milli Gelir = = 46 Safi Milli Gelir + Amortismanlar = GSMH = = 58 GSMH - Net Faktör Gelirleri = GSYH = = 33 2

3 4- Bir ülkenin nüfusu 400 kişi, işgücü 360 kişi ve 300 kişi istihdam ediliyorsa işsizlik oranı yüzde kaçtır? İşsizlik Oranı = (İşsiz Sayısı / İşsiz Sayısı + İstihdam Edilen Sayısı)*100 İşgücü = İşsiz Sayısı + İstihdam Edilen Sayısı İşsiz Sayısı = = 60 İşsizlik oranı = (60/360)*100 = 16,6 5- Tüketim fonksiyonu C = ,8 Yd olan kapalı bir ekonomide hükümet harcamaları 250, planlanmış yatırımlar 120 ve vergiler de 250 birim ise, bu ekonomiye ilişkin denk bütçe çoğaltanı kaçtır? (Yd Harcanabilir gelir) Çözüm; Denk bütçe çarpanı 1 e eşittir. 6- Bir ekonomide tüketim 1400 birim, yatırım 600 birim, devlet harcamaları 800 birim, harcanabilir gelir 1930 birim ve vergiler 825 birimdir, Transfer harcamalarının olmadığı varsayımı altında bu ekonomide, net ihracat kaç birimdir? Bu sorunun çözümüne iki yolla ulaşmak mümkündür. I. Yol: Harcanabilir gelir iki şekilde ifade edilebilir. (1) Yd = Y + TR - T (2) Yd = C + S Harcanabilir gelir formülüne ulaşmak için 1. Numaralı formül uygulanırsa, (1) Yd = Y + TR - T 1930 = Y Y = Y =

4 Bulunan Y ifadesi toplam harcama denkleminde yerine konulursa, net ihracata ulaşılabilir. Y = C + I + G + (NX) 2755 = (X - M) 2755 = (NX) N X = - 45 II. Yol: Harcanabilir gelir formülüne ulaşmak için 1. Numaralı formül uygulanırsa, Yd = C + S 1930 = S S = S = 530 Bulunan tasarruf rakamı aşağıdaki formülde yerine konulursa, net ihracata ulaşılabilir. SIZINTI-ENJEKSİYON YAKLAŞIMI (S I) = (G + TR - T) + NX = ( ) + NX -70 = NX NX = Dışa kapalı bir ekonomide kamu harcamaları G=600, tüketim fonksiyonu C = ,8 Y, yatırım fonksiyonu I = ,1 Y ise, aşağıdakilerden hangisi milli gelir denge düzeyini gösterir? Y = C + I + G Y = ,8 Y ,1 Y

5 Y = ,9 Y Y 0.9 Y = ,1 Y = 1100 Y = C = ,8 (Y - T) şeklindeki bir tüketim fonksiyonu için harcanabilir gelir 500 TL ise, tasarruf kaç TL olur? (C tüketim, Y gelir, T vergidir) Harcanabilir gelir iki şekilde ifade edilebilir: Yd = Y T Yd = C + S (Y T) görülen yere harcanabilir gelir yazılıp, tüketim bulunduktan sonra harcanabilir gelirden çıkarmak suretiyle tasarrufa ulaşılabilir. C = ,8 (Y T) C = ,8 (500) C = C = 410 Yd = C + S S = Yd C S = = 90 S = 90 II. Yol: C = ,8 (Y T) ise, simetriği olan S, şöyledir: S = ,2 (Y T) S = ,2 (500) S = S = 90 5

6 9- Bir ekonomide gayri safi yurtiçi hasıla 4985 birim, gayri safi yatırım 750 birim, net yatırım 500 birim, tüketim 3200 birim, hükümet harcamaları 900 birim ve bütçe fazlası 25 birimdir. Bu bilgilere göre, vergiler kaç birimdir? Bütçe açığı/fazlası formülünden hareketle vergilerin ne kadar olduğunu bulmak mümkündür. Bütçe Açığı = (G + TR) T Bütçe Fazlası = T (G + TR) Bütçe Fazlası = T (G + TR) = 25 (T 900) = 25 T = = Yıl Nominal GSMH Fiyat Endeksi Yukarıdaki verilerin elde edildiği bir ekonomide 4. Yılın reel GSMH si kaçtır? Çözüm Reel GSMH = (Nominal GSMH / Fiyat Endeksi) x 100 Fiyat endeksi Reel GSMH = (486 / 105) x 100 Reel GSMH = 462,8 6

7 10- Tasarruf ve yatırım fonksiyonları sırasıyla S = ,3 Y ve I = ,2 Y olarak verilen bir ekonomide, denge gelir düzeyi, yatırım ve tasarruf miktarları kaçtır? Y = C + I Y = C + S S = I ,3 Y = ,2 Y 0,1 Y = 15 Y = 150 S = ,3 Y S = ,3 (150) S = S = 4 0 I = ,2 Y I = ,2 (150) I = I = Devlet harcamalarının olmadığı kapalı bir ekonomide tüketim fonksiyonu C = ,8 Y ise, planlanmış yatırımlar 40 birimden 60 birime çıktığında denge milli gelir (Y) düzeyinde ne kadar değişme olur? Kamu harcamalarının olmadığı kapalı bir ekonomide denge koşulu Y = C + I dır. Y = ,8 Y

8 Y - 0,8 Y = 180 0,2 Y = 180 Y = 900 (Planlanmış yatırımların 40 olduğu durumdaki denge gelir düzeyi) Y = C + I dır. Y = ,8 Y + 60 Y - 0,8 Y = 200 0,2 Y = 200 Y = 1000 (Planlanmış yatırımların 60 olduğu durumdaki denge gelir düzeyi) Y = Y2 Y1 Y = = Bir ülkede toplam nüfus 260 milyon, kurumsal olmayan nüfus 160 milyon, çalışmak istemeyenler (işgücünde olmayanlar) 60 milyon ve işsizler 7 milyon ise, işsizlik haddi nedir? İşgücü : = 100 milyon İşsizlik haddi (oranı): işsizler / işgücü : 7 / 100 = %7 13- Temsili bir ekonomide, C = Yd, T = 0.1Y (To = 0), TRo = 20, I = 60, G = 30 ise, a) Denge hasıla düzeyini, denge hasıla düzeyindeki tüketimi, tasarrufu ve gerçekleşen yatırımı hesaplayınız? AE = C + I + G = Yd = (Y + TR T) AE = (Y Y) = (0.9Y) = Y Y = AE (Denge Koşulu), 8

9 Y = Y 0.28 Y = 206 Y = (1 / 0.28) x 206 = 3.57 x 206 = TL Denge hasıla düzeyinde (735.7) yapılan tasarruf, denge hasıla düzeyinde verginin T = 0.1 Y = 0.1 x = 73.5 TL olduğu dikkate alınırsa, C = Yd C = (Y + TR T) C = ( ) C = (682.2) C = = S = Y C = = 36.5 TL b) GSYH açığı ne kadardır? GSYH Açığı = Reel GSYH Doğal GSYH = = c) Deflasyonist açığı hesaplayınız? Doğal hasıla düzeyindeki-tam istihdam düzeyindeki toplam planlanan harcama 782 TL dir. AE F = Tam istihdam düzeyindeki planlanan harcamayı, Y F = Tam istihdam düzeyindeki GSYH yı, C F = Tam istihdam düzeyindeki tüketimi ifade etmektedir. AE F = C F + I + G = Y F = (Y F + TR T F ) = Y F = x 800 = = 782 Deflasyonist açık: AE F Y F = = -18 TL 9