İNSÜLİN / GLP 1 KULLANANLAR İÇİN ENJEKSİYON REHBERİ

Transkript

1 İNSÜLİN / GLP 1 KULLANANLAR İÇİN ENJEKSİYON REHBERİ

2 İnsülin enjeksiyonu nereye yapılmalıdır? İnsulin enjeksiyonunun deri altı yağ dokuya (subkutan) yapılması gerekir. Yağ dokusu içine yapılan enjeksiyonda insulin dengeli şekilde emilir.

3 İnsulin yağ doku yerine kas dokuya yapılırsa ne olur? Eğer insülin yağ doku yerine daha derine yani kas dokuya yapılırsa, insülin cok daha hızlı emilir ve kan şekeri hızla düşerek hipoglisemiye sebep olabilir.

4 İnsülin enjeksiyonu için vücutta hangi bölgeler kullanılır?

5 İnsülin enjeksiyon bölgeleri? Kol bölgesi

6 İnsülin enjeksiyon bölgeleri? Abdomen

7 İnsülin enjeksiyon bölgeleri? Uyluk bölgesi

8 İnsülin enjeksiyon bölgeleri? Kalça bölgesi

9 Bölgeler arası rotasyon nasıl uygulanır?

10 Bölgeler arası rotasyon nasıl uygulanır?

11 Bölge içi rotasyon nasıl uygulanır?

12 Bölge içi rotasyon nasıl uygulanır?

13 İnsülin enjeksiyonunda oluşabilecek komplikasyonlar nelerdir?

14 Lipodistrofi nedir? Lipodistrofi, sağlıklı yağ dokusunun bozulması sonucunda meydana gelen tıbbi durumdur. Lipoatrofi : Lipohipertrofi: deri altı yağ (adipöz) dokusu yitimi deri altı yağ (adipoz) dokusunda yumru şeklinde iyi huylu tümor benzeri şişlikler Lipoatrofi Lipohipertrofi

15 Türkiye Lipohipertrofi prevelansı %49 Vardar et al., Incedence of lipohypertrophy in diabetic patients and a study of influencing factors,2007

16 Lipohipertrofi neden oluşur? Enjeksiyon bölgeleri arasında ve enjeksiyon bölgesi içinde rotasyon yapmamak, İnsülin kalem iğnesini 1 defadan fazla kullanmak lipohipertrofi oluşumuna neden olur.

17 Lipohipertrofi içine enjeksiyon yapmak risk yaratır mı? Lipohipertrofi içine enjeksiyon yapılması dokunun gittikçe büyümesine neden olur.

18 Lipohipertrofi kan şekeri kontrolünü etkiler mi? Liphipertrofi içine enjekte edilen insülin beklenen şekilde emilmez. Lipohipertrofi içine enjeksiyon: Kan şekeri dalgalanmalarına Hipoglisemilere Hiperglisemilere Yüksek doz insülin kullanımına Kilo kontolünün zorlaşmasına neden olur.

19 İnsülin enjeksiyonunda kullanılan cihazlar nelerdir? İnsülin kalemleri İnsülin Enjektörleri İnsülin Pompası

20 İnsülin enjeksiyonunda kullanılan cihazlar nelerdir? Kalem iğneleri Güvenlikli Kalem İğnesi

21 İnsülinler İnsulinleri 5 farklı gruba ayırabiliriz. Bunlar; Kısa etkili (reguler) insan insulini, Hızlı etkili (analog) insulinler, Orta etkili (NPH) insan insulini, Uzun etkili analog insulinler, Karışım insulinlerdir.

22 Kısa etkili (regüler) insaninsulini Yemek yedikten sonra yükselen kan şekerinizin düzenlenmesi amacıyla kullanılır. Yemeklerden 30 dakika önce yapılır.

23 Hızlı etkili analog insülinler Yemek yedikten sonra yükselen kan şekerinizin düzenlenmesi amacıyla kullanılırlar. Tokluk kan şekeri düzeyi üzerine etkilidirler. Yemeklerden hemen önce (5 10 dk) yapılırlar.

24 Orta etkili (NPH) insan insulini Öğünden bağımsız olarak yapılan insulindir. Ancak uygulamadan 1 2 saat sonra ara öğün alınması onerilir. Bulanık görünümlüdür.

25 Uzun etkili analog insülinler Açlıkta ve gece boyunca kan şekerimizi normal düzeyde tutmaya yarayan insülindir. Genelde günde 1 kez, bazı durumlarda 2 kez de yapılabilirler.

26 Karışım insülinler Hızlı + Orta Etkili Karışım Bulanık görünümlüdürler. Açlık ve tokluk kan şekerinizin düzenlenmesi için kullanılır. Bu insülinler günde 2 bazen de 3 kez uygulanabilirler. Kısa + Orta Etkili Karışım: Bulanık görünümlüdürler. Açlık ve tokluk kan şekerinizin düzenlenmesi içindir. Yemeklerden 30 dakikaönce yapılır.

27 İnsülinler nasıl saklanmalı?

28 GLP1 analogları Tip 2 diyabeti olan yetişkinlerde, kan şekeri kontrolünü sağlamak için enjekte edilerek kullanılan bir ilaçtır. İnsulin değildir ve insulin yerine kullanılamaz Eksenatid: Günde 2 kez subkutan enjeksiyon gerektirir. Liraglutid: Günde 1 kez subkutan enjeksiyon gerektirir.

29 Kan şekeri için istenen hedefler nelerdir? Açlık kan şekeri: En az 8 saat, ideal 10 saat aç kaldıktan sonra ölçülen şekerdir. Açlık kan şekeriniz mg/dl arasında olmalıdır. Tokluk kan şekeri: Yemeğebaşladıktan yani ağzınıza attığınız ilk lokmadan itibaren 2 saat sonra bakılan kan şekeridir. TKŞ nin 140 mg/dl nin altında olması beklenir. HbA1c : ortalama 90 günlük yani 3 aylık ortalama kan şekerimizi gösteren bir değerdir. Yetişkin diyabetlilerde HbA1c değerinin %7 nin altında olması hedeflenir. HbA1c hedef değeri tüm çocukluk çağında %7,5 in altı iken, gebelerde, 65 yaş üstünde veveya diyabetle birlikte kalp damarhastalığı gibi eşlik eden kronikbaşka birhastalığı olan kişilerde değişebilir.

30 Kalem iğnesi uzunluğuna göre enjeksiyon tekniği değişir mi? Çocuk ve Adolesan

31 Kalem iğnesi uzunluğuna göre enjeksiyon tekniği değişir mi? Yetişkin

32 Kalem iğnesi uzunluğuna göre enjeksiyon tekniği değişir mi? Yetişkin

33 Doğru deri kıvrımı nasıl uygulanır?

34 Kalem iğneleri tek kullanımlıktır

35 Kalem iğnesi kalem üzerinde bırakılmamalıdır.

36 İnsülin kalemi ile doğru enjeksiyon nasıl uygulanır? Her enjeksiyon öncesinde eller ılıksu ve sabunlayıkanmalı, durulanmalı ve dikkatle kurutulmalı.

37 İnsülin kalemi ile doğru enjeksiyon nasıl uygulanır? Her enjeksiyondan önce enjeksiyon bölgenizi kontrol edilmeli.

38 İnsülin kalemi ile doğru enjeksiyon nasıl uygulanır? Kalem üzerindeki tarih kontrol edilmeli, tarihi geçmiş insülin kullanılmamalıdır.

39 İnsülin kalemi ile doğru enjeksiyon nasıl uygulanır? Bulanık insulin kullanılıyorsa (NPH ya da hazır karışım insulin) enjeksiyon öncesi insülin süt beyazı rengine dönene kadar karıştırılmalıdır.

40 İnsülin kalemi ile doğru enjeksiyon nasıl uygulanır? Enjeksiyon bölgeleri içinde ve enjeksiyon bölgesi içinde rotasyon yapılmalıdır.

41 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kalem iğnesinin jelatinini açarak kaleme yaklaştırılır.

42 Baştan sona enjeksiyon uygulaması İçiğne ile kartuş bölmesi delinecek şekilde iğneyi kartuş üzerine tam olarak yerleştirilir.

43 Baştan sona enjeksiyon uygulaması İğneyi saat yönünde çevirerek kaleme tam olarak oturtulur. Dış kapak ve iç kapak enjeksiyon öncesinde çıkarılır.

44 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Her enjeksiyondan önce kalem iğnesinden insülin akışı kontrol edilmelidir. (1Ünite)

45 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kalemin arka kısmında yer alan rakamlardan faydalanarak uygulanacak doz ayarlanır

46 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kalem iğnesini dikaçıylaveönerilen enjeksiyon tekniği ile deri altına batırılır.

47 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kalem iğnesi batırıldıktansonrabutona başparmak ile bastırıp iterek insülin enjekte edilir.

48 Baştan sona enjeksiyon uygulaması İğne hemen çekilmemeli 10 saniye beklenmelidir.

49 Baştan sona enjeksiyon uygulaması İğne deri altından çıkarılır.

50 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kalem iğnesine büyükkoruyucu dış kapak takılır. Küçük iç kapağı takmaya calışmayın, çünkü bu kapağı takmaya çalışırken iğne elinize batabilir.

51 Baştan sona enjeksiyon uygulaması Kullanılmış iğnenizi çevirerek çıkarın ve kapaklı ayrı bir kap içine ya da plastik su şişelerine atarak biriktirin.