PRİZMALAR VE RENKLER BÖLÜM 7. Test. Prizmalar ÇÖZÜMLER

Transkript

1 PRİMAAR VE RENER BÖÜM 7 Test ÇÖÜMER Prizmalar ortamından ortamına geçişte sınır açısı 5 den küçük, M den ye geçişte sınır açısı 5 dir ortamından ortamına ışın geçememiş, M den ye geçişte yüzey üzerinde git 5 5 n 5 N M n M n miştir Öyleyse ile arasındaki kırılma indisleri arasındaki fark büyük, M ile arasındaki fark küçüktür,, M saydam ortamlarının ışığı kırma indisleri n, n, n M arasında n > n M > n ilişkisi vardır ortamı 5 ortamı Mavi ışın ya göre daha çok kırıldığına göre, ışın 5 yolunu izler hava hava N 5 5 hava 5 fiekilde görüldüğü gibi, ışık ışını yolunu izler ışık ışını, noktasından sonra 5 yolunu kesinlikle izleyemez 6 sıvı fiekilde görüldüğü gibi, ışık ışını yolunu izler hava n n n s Prizmaların ve sıvının ışığı kırma indisleri n, n, n S arasında n > n > n S ilişkisi vardır PTİ 9

2 7 0 prizma ı ışını olduğuna göre den daha az kırılan;, turuncu, olabilir ışını ise den daha çok kırılan ve mor renk olabilir P kutusundaki prizmaların konumu şekildeki gibidir ı 8 normal normal 60 Prizmada havaya s n r aç s 0 dir Buna göre, fl n flekildeki gibi bir yol izler 9 N i a a a N i a prizması prizması M ortamı ortamından M ortamına geçişte gelme açısı ortamından M ortamına geçişte gelme açısı ortamındaki gelme açısından büyüktür Fakat sapma açıları eşittir Bu durumda prizmaların ışığı kırma indisi, M ortamının ışığı kırma indisinden küçüktür yargı yanlıştır prizmasının ışığı kırma indisi ninkinden büyüktür yargı doğrudur şık kaynağının yaydığı ışığın rengi değişirse, i açısıda değişir yargı doğrudur 9 PTİ

3 Test ÇÖÜMER Prizmalar M N Sa r renk li cam k r mı z, sa r ve ye şil renk li fl n la r ge çir di ğin den,, ve M ci sim le ri ken di ren gin de gö rü nür Sa r renk li cam ma vi ışı ğ ge çir me di ğin den N cismi si yah gö rü nür aranlık ortamda, cisim ışık ile aydınlatıldığında siyah görüldüğüne göre, ışığı yansıtmamıştır Beyaz, ve cisimler ışığı yansıtır Buna göre, bu cisim güneş ışığı altında, ve görülemez ışık turuncu mor göz 5 cyan Cyan fil tre ye şil ve ma vi renk li ışı ğ ge çi rir e şil fil tre ye şil renk li ışı ğ güç lü, ma vi renk li ışı ğ za y f ola rak ge çi rir Göz za y f ola rak ge çi ri len ma vi renk li ışı ğ al gı la ya maz Bu ne den le ca mı n n arka s n dan ba kan göz ca mı n ye şil gö rür engel CE VAP B bölgesi: rm z + = görünür bölgesi: rm z + yeflil + = görünür bölgesi: eflil + = cyan görünür Ι, ΙΙ ve ΙΙΙ yarg lar doğrudur T U ara lı ğ yal n z ma vi fl k kay na ğ n dan fl k ala bi lir ara lı ğ k r mı z ve ma vi fl k kay nak la r n dan fl k ala bi lir r mı z + ma vi = ma gen ta T ara lı ğ ye şil ve k r mı z fl k kay nak la r n dan fl k ala bi lir r mı z + ye şil = sa r TU ara lı ğ yal n z ye şil fl k kay na ğ n dan fl k ala bi lir 6 top top siyah T U rm z ve fl k kaynaklar ndan fl nlar gönderildiğinde, - aral ğ : k rm z, - aral ğ : siyah -T aral ğ : T-U aral ğ : k rm z + = görünür PTİ 9

4 7 Ι bölgesi: rm z görünür ΙΙ bölgesi: Ι 0 i i Sar görünür ΙΙΙ bölgesi: eflil görünür ΙΙ ΙΙΙ Şekil- d Şekil- d i 8 d top Şekil- ırmızı,, ışık ışınlarının sapma açıları arasında d > d > d ilişki vardır Buna göre; ışık ışını, ışık ışını, ışık ışını olabilir e şil ve ma gen ta fl k kay nak la r n- dan say dam ol ma yan to pun ke narla rı na fl n lar gön de ril di ğin de de fle kil de ki gi bi renk li böl ge olu flur 9 tamamlay c rengi: rm z + cyan (yeflil + ) = tamamlay c rengi: Magenta (k rm z + ) + yeflil = tamamlay c rengi: Mavi + sar (k rm z + ) = olabilir CEVAP B 9 PTİ

5 Test ÇÖÜMER Prizmalar rm z boya + yeflil boya = sar boya olmaz bölgesi: rm z + yeflil = sar görünür bölgesi: rm z + yeflil + = görünür bölgesi: rm z + = görünür T bölgesi: eflil + = cyan görünür ışık M Şekil- ışık siyah siyah M Şekil- fie kil de ci sim le re ge len ışı ğ n renk le ri ne gö re: : Beyaz, sar olabilir : rm z olur M: eflil, cyan olabilir Cismin rengi ya da olabilir 5 6 Cismin rengi ise, güneş ışığı altında görünür Cismin rengi ise, güneş ışığı altında ve ışığı yansıttığından görünür yargı doğru olabilir Cismin rengi ise, ışık altında ışığı yansıttığından görünür yargı doğru olabilir Cismin rengi ise, ışık altında ışığı yansıtmadığından siyah görünür yargı doğru olabilir cyan Şekil- Şekil- Şekil- ev ha lar çev ril di ğin de ci sim lev ha lar üze rin de ki renk le rin bir le şi mi flek lin de gö rü lür fie kil - : k r mı z + ye şil = sa r fie kil - : cyan(ma vi+ye şil)+ye şil+k r mı z =be yaz fie kil - : ma gen ta (k r mı z +ma vi) + ye şil = be yaz ve yarg lar do rudur yarg yan lış t r engel aral ğ : rm z görünür aral ğ : Siyah görünür aral ğ : eflil görünür aral ğ : rm z + yeflil = Sar görünür PTİ 95

6 7 9 top r mı z ve ma vi fl k kay nak la r n- dan say dam ol ma yan to pun ke narla rı na fl n lar gön de ril di ğin de de fle kil de ki gi bi renk li böl ge olu flur siyah top Topa üstten bakan bir gözlemci, top yüzeylerinden, V + + cyan siyah CE VAP B görür 8 0 gözlemci α α su mor ışık kaynağı renklidir yargı kesinlikle doğrudur ışık kaynağı ya da renkli olabilir yargı için kesin birşey söylenemez Mor fl n k r mı zı ya gö re da ha çok kı r l dı ğı na gö re, mor fl k kay na ğ k r mı zı ya gö re da ha ya k n da görü lür CE VAP B ışık kaynağı ya da renkli olabilir yargı için kesin birşey söylenemez 96 PTİ

7 Test ÇÖÜMER Prizmalar yansıyan ışık yok cisim ırmızı ışık altında aydınlatılan bir cisim göründüğüne göre cisim, veya olabilir Güneş ışığı altında (eflatun) görünen cisim ve renklerin bileşiminden olmuştur Bu cisim ışık altında kendi renginde görüneceğinden,, veya olabilir Bu cisim; ışık altında ışık altında ışık altında siyah görünür 5 siyah cyan cisim şıkta kullandığımız, ve cyan ara renk boya renklerinde ana renk olarak kullanılır Boya renklerinde üç ana renk (, ve cyan) karıştırıldığında karışım siyah olur + cyan + = siyah meganta + = + cyan = + cyan = olur Cisim yalnız ışığı soğurduğuna göre, ve i yansıtmışıtr Bu durumda cisim renktedir Güneş ışığında rengin dışındaki renklerin eşit şiddette karışımı rengi verir ve yargılar doğrudur yargı yanlıştır ışık filtre filtre Sarı filtreden, ve renkler geçer eşil filtreden ise renk geçer Perde üzerinde orta kısımda bir bölge, etrafında ise + = bölge oluşur 6 M engel Mavi (M), (), () ışınları engel üzerindeki dairesel delik geçirdiğinde üzerinde, bölgesi ( + + M) bölgesi cyan ( + ) bölgesi olarak görülür CEVAP B PTİ 97

8 7 hava 0 ışık cam Sarı ışık ve ışıklardan oluşur ırmızı ışık e göre daha az kırıldığından, : : ışık olmalıdır CEVAP B artonun görünebilmesi için üç ana renkten oluşması gerekir Bu renkler; olabilir + + = + cyan + = 8 F F asal eksen + F F asal eksen İnce kenarlı merceğin asal eksenine paralel gelen ışınlar farklı noktalardan asal ekseni keserek kırıldıklarından odak uzaklıkları ve renkleri kesinlikle farklıdır olabilir : : mor : : alın kenarlı merceğin odağına paralel gelen ışın uzantısı odaktan geçecek şeklinde kırılır Bu durumda f > f olur ışını renkli ise ışını, olabilir ışını, ışını mor olamaz ve yargılar doğru olabilir yargı yanlıştır 9 S S S cyan cyan ırmızı ışığın kırılması en az dolayısı ile sınır açısı en büyüktür Bu durumda ışığın su yüzeyinde oluşturacağı aydınlık alan en büyük olur Mavi ışığın sınır açısı en küçük dolayısı ile su yüzeyinde oluşturacağı aydınlık bölgenin alanı en küçüktür Boya renklerinden + = + cyan = cyan + = renkleri verir Bu durumda olur CEVAP B 98 PTİ