ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA GRUP SÜRECİ: TAKIM ÇALIŞMASI Doç. Dr. Cevat ELMA

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA GRUP SÜRECİ: TAKIM ÇALIŞMASI Doç. Dr. Cevat ELMA"

Gül Altın
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Ünite 7 ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA GRUP SÜRECİ: TAKIM ÇALIŞMASI Doç. Dr. Cevat ELMA TAKIM ÇALIŞMASI Takım çalışması, belirli sayıda işgörenin, belirli amaçlarla ve belirli sürelerle bir araya gelip sorunların çözülmesi, örgütte yenileşme ve değişme çabalarının yürütülmesine yönelik olarak, yaptıkları eylemler-etkinlikler bütünüdür. TAKIM ÇALIŞMASI Geniş anlamda takım çalışması, örgüt çalışanlarının tümünün bir takım olarak değerlendirilip, örgütsel amaçların gerçekleştirilmesine yönelik yaptıkları katkı ve işbirliğidir. Takım, amaç ve hedefler odağında eşgüdümlenmiş çalışma ruhu olarak da tanımlanabilir. Takım, amaç odaklıdır, yani belirli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulur. 1

Takımların Kurulma Nedenleri Değişimi başlatma Değişime karşı direnci kırma Sorunlara çözüm bulma Çalışma ilişkilerini geliştirme Amaçlara dönük sonuçlar elde etme Örgütü yenileştirme İşi daha

2 Takımların Kurulma Nedenleri Değişimi başlatma Değişime karşı direnci kırma Sorunlara çözüm bulma Çalışma ilişkilerini geliştirme Amaçlara dönük sonuçlar elde etme Örgütü yenileştirme İşi daha anlamlı hale getirme Katılımcı bir örgütsel kültür oluşturma Yaratıcılığı ön plana çıkarma Verimliliği kurumsallaştırma Kaliteli hizmet sunma Yeni stratejiler geliştirme vb. GRUP VE TAKIM ARASINDAKİ FARKLAR Bir çalışma grubu, öncelikle bilgiyi paylaşmak ve her bireyin kendi alanı içindeki sorumluluğunu yerine getirmek üzere vereceği kararlara yardımcı olmak için etkileşirler. Bir çalışma takımında ise eşgüdümlenmiş çabalar sonucunda olumlu bir sinerji meydana gelir. GRUP VE TAKIM ARASINDAKİ FARKLAR Grup ve takımlar arasındaki farklara daha derinliğine bakıldığında; amaç, çalışma anlayışı, bağlılık, sorumluluk, iletişim, katılım, liderlik, yaratıcılık vb. etkenler açısından farklılıklar görülmektedir. Grup Takım Örgütsel Amaç 2

3 Takım Türleri Kendini örgütleyen takım Öz- yönetimli takım Özerk çalışma takımı Özerk görev grupları Yetkilendirilmiş-güçlendirilmiş takımlar Sorun çözme takımları TAKIM TÜRLERİ Ancak bu tanımlamalar üç başlık altında toplanabilir: Özerk ve kendini yöneten takımlar, sorun çözme takımları fonksiyonel takımlar. Her ne kadar bu takımların kuruluş amaçları açısından çok derin farklılıklar olmasa da yapılanma biçimleri, takımın yaşam süresi, yönetim biçimleri, üye sayısı vb. farklılıklar bulunmaktadır. Kalite takımları Fonksiyonel çalışma takımları TAKIM TÜRLERİ Sorun Çözme Takımları, aynı bölümden 5 ile 12 işgörenden oluşan, her hafta bir kaç saat toplanan ve kalite, etkililik ve iş çevresini geliştirme (iyileştirme) yolları üzerinde tartışan takımlardan oluşmaktadır. Öz-yönetimli takım, bir grup çalışanın kendilerini ve işlerini yönetmede sorumlu oluşunu ifade etmektedir. TAKIM TÜRLERİ Çapraz-fonksiyonel takım takımın temel ayırıcı özelliği bürokratik bir yapı içerisinde, işlerin daha hızlı ve daha nitelikli yapılması için farklı birim ya da bölümlerden farklı konum ve alanlardaki çalışanların bir araya gelip çalışmalarını içermektedir. Kendi kendini yöneten takımın en belirgin özelliği, başlarında denetici ya da yönetici olmadan sorun çözmeye ve karar vermeye yetenekli ve istekli olmasıdır. 3

4 TAKIM BÜYÜKLÜĞÜ Çalışma takımları, küçük olma eğilimlidir. Takım üyelerinin sayısının 10 ile 12'den fazla olması, işi en iyi biçimde yapmayı güçleştirir. Genellikle üye sayısı arttıkça bir işi yüksek bir performansla başarmak için gerekli olan yanaşıklık (işbirliği), bağlılık ve karşılıklı sorumluluğu geliştirmek zorlaşır. TAKIM KURMA VE YÖNETİMİ Örgütlerde takım kurma, sorunların çözülmesinde, amaçların gerçekleştirilmesinde, yenileşme ve değişme etkinliklerinin örgütlenmesinde ve yürütülmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Takım kurma-oluşturma gerekçelerinin başında performans sorumluluğuna sahip çalışanların katkılarının en çoklaştırılmasıdır. En işlevsel takım büyüklüğünün saptanması, takım çalışmasının etkililiği için önemli bir faktördür. Literatürde, genellikle takımdaki üye sayısının en az 3 ve en çok 12 olması gerektiği vurgulanmaktadır. TAKIM KURMA VE YÖNETİMİ Takım Kurma Aşamaları Takım, genellikle bir grup insanın becerilerini yeteneklerini, bilgilerini paylaşıma açarak, birleştirerek örgütsel düzeyde kalite ve verimliliği artırma yönünde harekete geçirilmesi olarak tanımlanabilir. Gerçek bir takım olabilmek zor bir süreçtir. Güçlü bir iletişim ağı, güçlü bir liderlik gerektirir. Sadece yönetim kademesinde olanlar değil, diğer takım üyelerinin de takım çalışması becerilerine sahip olması gerekir. I. AŞAMA OLUŞUM II. AŞAMA FIRTINA III. AŞAMA KURAL KOYMA IV. AŞAMA EDİM 4

Yaratıcılık ETKİLİ TAKIMIN ÖZELLİKLERİ Amaç ve Yön Duygusundaki Berraklık Etkili Liderlik TAKIM LİDERLİĞİ Takım lideri, takımın hedef(ler)ine ulaşmasını örgütlemekten sorumludur.

Takım lideri, takımı ile kurum arasındaki ilişkiden sorumludur.

5 Yaratıcılık ETKİLİ TAKIMIN ÖZELLİKLERİ Amaç ve Yön Duygusundaki Berraklık Etkili Liderlik TAKIM LİDERLİĞİ Takım lideri, takımın hedef(ler)ine ulaşmasını örgütlemekten sorumludur. Takım lideri, takımın ulaştığı sonuçların niteliğinden sorumludur. Sorumluluk Uyum Etkili İletişim Etkili Sorun Çözme Takım lideri, takımın gelişiminden sorumludur. Takım lideri, takımı ile kurum arasındaki ilişkiden sorumludur. TAKIM OLMA ÖNÜNDEKİ ENGELLER Kötü seçim: Takım üyelerinin seçiminde yapılan hatalar Sabırsızlık: Takımların gelişmesi için yeterli süre tanınmaması Aldatma: Takımları sözde / gerçek olmayan amaçlar için kullanma TAKIM OLMA ÖNÜNDEKİ ENGELLER Güçsüzlük: Karşılıklı sorumluluk ve güveni sağlamada, çalışanları yetkilendirmede başarısızlık Engelleyici iletişim sistemi: Açık iletişimin sağlanmasında başarısızlık Aşırı rekabet: Takım içinde ya da takımlar arasında rekabetin yıkıcı olması Amaçsızlık: Takımlar için performans hedefleri koymadaki başarısızlık 5

6 TAKIMIN ETKİLİLİĞİNİ DÜŞÜREN FAKTÖRLER Enerjinin ya da şevk ve heyecanın gevşemesi ( Ne büyük bir zaman kaybı ) Çaresizlik duygusunun yerleşmesi ( Artık bizim yapabileceğimiz bir şey yok ) Heyecansız, yapıcı olmayan ve samimiyetten uzak tek taraflı görüşmeler ( Kimse gerçekten neler olup bittiği üzerinde konuşmak istemiyor ) TAKIMIN ETKİLİLİĞİNİ DÜŞÜREN FAKTÖRLER Gündem maddelerinin sonuçtan daha önemli olduğu toplantılar (Bütün bunlar yönetim için ve yönetim namına gösteri ) Şüphecilik ve güvensizlik ( Ben, takım çalışması denen bu şeyin bir yığın saçmalık olduğunu biliyorum ) TAKIMIN ETKİLİLİĞİNİ DÜŞÜREN FAKTÖRLER Takım üyelerinin birbirlerini çekiştirmeleri ve takım dışındakilere şikayetleri ( Ahmet bu işe ağırlığını koymadı ve hiçbir zaman da koymayacak ) Tepedeki yöneticilerini ve örgütteki diğerlerini çekiştirmek ( Eğer bu çok önemli ise, bize niçin daha fazla kaynak sağlamıyorlar ) TAKIMIN ETKİLİLİĞİNİ DÜŞÜREN FAKTÖRLER Grup Halinde Düşünme Takım olmanın önündeki engellerden biri de grup halinde düşünme ve bunun yarattığı kollektif yanılgıdır. 6

7 TAKIMIN ETKİLİLİĞİNİ DÜŞÜREN FAKTÖRLER Grup Halinde Düşünme Dış fikirlere kapanma Tartışmalı konuları ekibe getirmeme Zayıf görünen tezleri sorgulamama Konuyu çeşitli boyutlarından ele almadan karar verme İkazlara kulak asmama Farklı düşünen ekip üyelerinin otosansürü Farklı görüş ifade edenler üzerinde ekip baskısının olması Çalışma anlayışının, biçiminin ve yöntemlerinin sorgulanmaması TAKIM ÇALIŞMASININ YARARLARI Bireylerin kapasitelerini aşan, birbirine bağımlı öğeleri olan, karmaşık görevlerin başarılması İletişimin geliştirilmesi İnsan kaynaklarından etkin yararlanılması Yaratıcılığın geliştirilmesi Liderliğin geliştirilmesi İş doyumunun sağlanması Ünite 7 Teşekkürler Doç. Dr. Cevat ELMA 7

Benzer belgeler

ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA GRUP SÜRECİ: LİDERLİK Doç. Dr. Cevat ELMA

Ünite 9 ÖRGÜTSEL DAVRANIŞTA GRUP SÜRECİ: LİDERLİK Doç. Dr. Cevat ELMA LİDERLİK Liderlik, geçmişten günümüze üzerinde çalışılan ve birçok araştırmacının da ilgisini çeken bir alan olmuştur. Gösterilen bunca