Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 69, Nisan 2018, s

Transkript

1 Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 69, Nisan 2018, s Yayın Geliş Tarihi / Article Arrival Date Yayınlanma Tarihi / The Publication Date Yrd. Doç. Dr. Önder ŞENSOY Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi onder.sensoy@gmail.com Kübra Saniye KIZILCI Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilgisi Eğitimi kubrakizilci@gmail.com TEKNOLOJİK UYGULAMALARA DAYALI FEN BİLİMLERİ ÖĞRETİMİNİN ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE ETKİSİNİN ARAŞTIRILMASI Öz Bu çalışma, teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik akademik başarıları ve fen bilimleri dersine olan ilgileri üzerine etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma, eğitim - öğretim yılı içerisinde Şanlıurfa ilinde bulunan 2 ortaokulda gerçekleştirilmiştir. Araştırmada Elektrik Enerjisi ile Güneş Sistemi ve Ötesi üniteleri ele alınmıştır. 11 hafta süren araştırmanın çalışma grubunda yer alan öğrencilerin toplam sayısı 70 dir. Bu öğrencilerin 35 i deney grubunda 35 i kontrol grubundadır. Araştırmada ön test son test deney ve kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma sırasında, kontrol grubu öğrencilerine mevcut müfredatta yer alan öğretim programının öngördüğü yöntem ve teknikler uygulanarak dersler işlenmiştir. Deney grubunda ise mevcut öğretim programının yanı sıra bilişim teknolojileri ile desteklenmiş etkinlikler düzenlenerek, dersler teknoloji temelli öğrenme yaklaşımı ele alınarak işlenmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak, Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği ile araştırmacı tarafından hazırlanan Fen Bilimleri Dersi Başarı Testi uygulanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız gruplar için t-testi ve bağımlı gruplar için t-testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik başarı ve ilgi düzeylerine olumlu etkide bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır.

2 Anahtar kelimeler: Fen eğitimi, teknoloji temelli öğrenme, akademik başarı, ilgi, bilişim teknolojileri EVALUATION OF TECHNOLOGY BASED SCIENCE EDUCATION ON MIDDLE SCHOOL STUDENTS Abstract This study was conducted to evaluate the effects of technology based education approach on academical success and interest on science classes of the 7th grade students. The research took place in 2 middle schools in Sanliurfa, in academic year. The Electric energy and Solar System and Beyond units were performed. The study lasted 11 weeks. There were 70 students in total; 35 of them were in control group and 35 of them were in study group. Pretest-posttest control and study groups half experimental pattern was used in the study.control group students took lessons via the classical approach that the present system suggests. Study group on the other hand took lessons supported by technological equipments and activities in addition to classical methods. Data extraction was performed via Interest Scale for Science Topics and Science Class Success Test which has been designed by the researcher. Data analysis were performed via t-test for dependent and independent groups. According to analysis; technology based educational approach was found to have positive effects on interest and success on Science classes. Keywords: Science education, technology based education, academical success, interest, information technologies 479 GİRİŞ Teknolojik olarak yeniliklerin hızla ilerlediği, fen ve teknolojinin etkilerinin hayatımızın her alanında belirgin bir şekilde görüldüğü günümüz bilgi ve teknoloji çağında, toplumların geleceği açısından fen ve teknoloji eğitiminin anahtar bir rol oynadığı açıkça görülmektedir. Bu nedenle, gelişmiş ülkeler başta olmak üzere bütün toplumlar sürekli olarak fen ve teknoloji eğitiminin kalitesini artırma çabası içindedir (Milli Eğitim Bakanlığı [MEB], 2006). Teknolojide meydana gelen hızlı değişim, toplumları bilgi toplumu olmaya yöneltmektedir. Bilgi toplumunda insanların sahip olması gereken nitelikler de değişmiştir. Bilgi toplumunda devamlı değişen ve gelişen bilgi karşısında, insanların bu bilgileri ezberlemesi gereksiz ve olanaksız hâle gelmiştir. Bilgi toplumundaki insanların; bilgiye nasıl ulaşabileceğini bilen, gerektiğinde bilgilerini kullanabilen, yeni bilgiler ortaya koyabilen bireyler olması istenmektedir (Çepni, 2005). İletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler toplumun başka alanlarını etkilediği gibi eğitim alanına da etki etmektedir (Çoban, 2017). Eğitim-öğretimin yapıldığı ortamların ise uygun ve çeşitli teknolojilerle zenginleştirilerek, bu teknolojileri hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin gerek sınıf içinde gerekse sınıf dışında kullanabilmelerine olanak sağlayacak bir şekilde tasarlanması amaçlanmıştır (Kaya & Yılayaz, 2013). Teknoloji entegrasyonunun iyi bir öğretimin ayrılmaz parçası olarak görüldüğü 21. yy dijital çağında, öğretmen eğitimi alanında gerçekleştirilen çalışmaların gündemini öğretmenlerin konu alan bilgileri ile ilişkili olan eğitim teknolojilerini etkili kullanabilmeleri için sahip olmaları gereken yeterlikler oluşturmaktadır. Bu doğrultuda Shulman (1986) tarafından literatüre kazan-

3 dırılan pedagojik alan bilgisi (PAB)ne teknoloji bilgisi boyutu eklenerek yapılandırılan Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) ön plana çıkmaktadır (Canbazoğlu, Yamak, & Kavak, 2012). Koehler ve Mishra (2005) ise TPAB ı ilk olarak kavramsallaştırıp, kuramsal yapısını ortaya koyan araştırmacılardır. Koehler ve Mishra (2005) in TPAB modelinde, öğretmenlerin sahip olması gereken, birbirine eş öneme sahip üç ana kavram olan, alan bilgisi, pedagojik bilgi ve teknolojik bilginin birbiriyle hem ilişkileri hem de etkileşimleri açıklanmaktadır. Çelik & Kahyaoğlu (2007) alıntısına göre; teknoloji, eğitimde ilerlemeyi sağlamak için önemli bir role sahiptir. Bu yüzden eğitimcilerin kendi çalışma alanlarıyla teknolojiyi birleştirmelerine ihtiyaç vardır (Akkoyunlu, 2002). Günümüzde eğitim-öğretim alanında teknoloji kullanımına verilen önemin artmasıyla birlikte TPAB ve uygulamaları da önem kazanmıştır. Öğretmenlerin etkili olarak teknoloji kullanım bilgileri ile ilgili birçok araştırmanın yapılması da TPAB vurgusunu güçlendirmiştir. Bu çalışmada; - Teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu ile mevcut öğretim yöntem ve teknikleri ile derslerin işlendiği kontrol grubunun, fen bilimleri dersine yönelik başarı düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? - Teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu ile mevcut öğretim yöntem ve teknikleri ile derslerin işlendiği kontrol grubunun, fen bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyleri arasında anlamlı bir fark var mıdır? sorularına yanıt aranmıştır. 480 YÖNTEM Araştırmada ön test son test deney ve kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Deney ve kontrol gruplarındaki deneklerin yansız atama yoluyla eşitlenmeleri için özel çaba harcanmamış fakat mümkün olduğunca benzer nitelikte olmalarına dikkat edilmiştir (Büyüköztürk, Çakmak-Kılıç, Akgün Karadeniz ve Demirel, 2016). Çalışma Grubu Çalışma grubunda yer alan öğrencilerin sayısı toplamda 70 tir. Uygun örnekleme yöntemi ile oluşturulan bu öğrencilerin 35 tanesi deney grubunda, 35 tanesi ise kontrol grubundadır. Grupların bir önceki dönem not ortalamaları karşılaştırılarak denk oldukları ortaya koyulmuştur. Yapılan çalışmada bilişim teknolojileri etkinliklerini içeren teknoloji temelli uygulamalar ile eğitim gören öğrenci grubu ile, öğrenci merkezli öğretim yaklaşımı prensiplerine göre eğitim gören öğrenci grubunun başarı ve ilgi düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Tablo 1. Öğrencilerin Kontrol ve Deney Grubu Dağılımına İlişkin Betimsel İstatistik Sonuçları Grup N % Kontrol Deney Toplam Tablo incelendiğinde örneklemin % 50 sini kontrol grubu, % 50 sini deney grubu öğrencilerinin oluşturduğu görülmektedir.

4 Veri Toplama Aracı Araştırmanın verileri, Fen Bilimleri Dersi Başarı Testi ve Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği ile toplanmıştır. Fen Bilimleri Dersi Başarı Testi; araştırmacı tarafından Elektrik Enerjisi ve Güneş Sistemi ve Ötesi üniteleri ile ilgili, çoktan seçmeli 42 sorudan oluşacak şekilde hazırlanmıştır. 7. sınıf Elektrik Enerjisi ve Güneş Sistemi ve Ötesi ünitelerinde 21 kazanım olup, hazırlanan belirtke tablosunda her kazanımı temsil edebilecek maddelere yer verilmiştir. Hazırlanan test uzman görüşüne sunularak kapsam geçerliliği olduğu sonucuna varılmış ve gerekli düzenlemeler gerçekleştirildikten sonra bir ön uygulama ile maddelerin ayırt edicilik indeksleri, güçlükleri ve testin güvenirlik katsayısı hesaplanmıştır. Başarı testinin güvenirliği 0,86 olarak hesaplanmıştır. Ayrıca başarı testinin madde güçlük indeksleri 0,20 ile 0,70 arasında değişmektedir. Madde güçlük indekslerinin 0,50 civarında olması beklenir, bununla birlikte testlerde görece kolay ve zor olan maddelere de yer verilebilir (Büyüköztürk vd., 2016). Araştırmada ortaokul öğrencilerinin Fen Bilimleri dersine olan ilgilerini belirlemek amacıyla Laçin Şimşek ve Nuhoğlu (2009) tarafından geliştirilen Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği kullanılmıştır. Testten alınan toplam puan, bireyin Fen Bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyini göstermektedir. Ölçek beşli likert dereceleme ölçeğinin kullanıldığı 27 maddeden oluşmaktadır. Testin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı α=0.79 olarak bulunmuştur. İşlem Basamakları Bu çalışma, eğitim - öğretim yılı içerisinde Şanlıurfa ilinde bulunan 2 ortaokulda gerçekleştirilmiştir. Teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının 7. sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik akademik başarıları ve derse olan ilgileri üzerine etkileri incelenmiştir. 481 Çalışmada deney grubunun bulunduğu sınıfta, 7. sınıf fen bilimleri dersinde yer alan Elektrik Enerjisi ve Güneş Sistemi ve Ötesi ünitelerine yönelik mevcut müfredatta bulunan yöntem ve tekniklerin yanı sıra bilişim teknolojileri ile desteklenmiş etkinlikler düzenlenerek, dersler teknoloji temelli öğrenme yaklaşımı ele alınarak işlenmiştir. Kontrol grubunun bulunduğu sınıfta ise müfredatta yer alan öğretim programının öngördüğü yöntem ve teknikler uygulanarak dersler işlenmiştir. Toplamda 21 kazanım bulunduran Elektrik Enerjisi ve Güneş Sistemi ve Ötesi ünitelerinin işlendiği dersler iki grupta da 11 hafta süresince farklı öğretmenler tarafından yürütülmüştür. Çalışma başlangıcında deney ve kontrol gruplarına ön test (Fen Bilimleri Dersi Başarı Testi ve Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği) uygulanmıştır. Dersler tamamlandıktan sonra aynı ölçekler hem deney hem de kontrol grubuna son test olarak uygulanmıştır. Verilerin Analizi Araştırmadan elde edilen veriler SPSS paket programında değerlendirilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Fen Bilimleri Dersi Başarı Testi ve Fen Konularına Yönelik İlgi Ölçeği kullanılarak, teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile mevcut öğretim programı ile derslerin işlendiği kontrol grubu öğrencileri arasında, akademik başarı ve fen bilimleri dersine yönelik ilgi açısından fark olup olmadığını test etmek için bağımsız gruplar için t-testi analizi kullanılmıştır. Kontrol grubu ve deney grubu öğrencilerinin kendi içerisinde akademik başarı ve fen bilimleri dersine yönelik ilgileri arasında deneysel işlem önce-

5 si ve sonrasında farklılık olup olmadığını ortaya koymak amacı ile bağımlı gruplar için t-testi kullanılmıştır. BULGULAR VE YORUM Çalışmanın bu bölümünde; mevcut öğretim programının öngördüğü yöntem ve teknikler kullanılarak derslerin işlendiği kontrol grubu ile bunların yanı sıra teknoloji temelli öğrenme yaklaşımı çalışmalarının yapıldığı deney grubundaki öğrencilerden elde edilen veriler karşılaştırılarak gerekli analizler yapılmıştır. Bu analizler aşağıdaki tablolarda gösterilmiştir: Tablo 2. Kontrol ve Deney Grubundaki Öğrencilerin 7. Sınıf 1.Dönem Fen bilimleri Dersi Akademik Başarı Not Ortalamalarına İlişkin Bağımsız Gruplar İçin t-testi Sonuçları Grup N X S sd t p Kontrol Grubu Deney Grubu ,14 70,40 17,09 16,48 68,683,497 Tabloya göre; deneysel çalışma öncesinde deney ve kontrol gruplarında bulunan öğrencilerin, fen bilimleri dersi başarıları ve öğrenme düzeyleri açısından benzerlik gösterdiği görülmektedir. Tablo 3. Deney ve Kontrol Grubunda Yer Alan Öğrencilerin Elektrik Enerjisi, Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitelerine Yönelik Başarı Ön Test Puanlarına İlişkin Bağımsız Gruplar İçin t-testi Sonuçları Uygulama Grup N X S sd t P 482 Ön Test Deney 35 15,46 3,66 Kontrol 35 14,06 3, ,71,091 Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin, çalışma öncesinde akademik başarı puanları arasında anlamlı bir farklılık yoktur (t (68) =1,71; p >,05). Buna göre belirlenen ünitelerle ilgili başarı testi uygulanan deney grubu X=15,46 ve kontrol grubu X=14,06 öğrencilerinin deneysel çalışma öncesi başarı düzeyleri benzerlik göstermektedir. Buna göre, öğrencilerin akademik başarıları arasında anlamlı düzeyde farklılık oluşmaması, çalışmanın amacı ile uyuşmakta ve grupların da bu yönden denk olduğunu göstermektedir. Tablo 4. Deney ve Kontrol Grubunda Yer Alan Öğrencilerin Elektrik Enerjisi, Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitelerine Yönelik Başarı Son Test Puanlarına İlişkin Bağımsız Gruplar İçin t-testi Sonuçları Uygulama Grup N X S sd t p Son Test Deney 35 24,46 7,08 Kontrol 35 18,91 8, ,96,004

6 Veriler incelendiğinde; (t (68) = 2,96; p <,05) değerleri göz önünde bulundurulduğunda deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin, çalışma sonrasında akademik başarı puanları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Deneysel çalışma sonrası akademik başarı düzeyleri deney grubunda X=24,46 ve kontrol grubunda X=18,91 olarak tespit edilmiştir. Buna göre, öğrencilerin akademik başarıları arasında anlamlı düzeyde farklılık oluşması, çalışmanın amacı ile uyuşmakta ve kullanılan yöntemin başarılı olduğunu göstermektedir. Tablo 5. Deney Grubundaki Öğrencilerin Elektrik Enerjisi, Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitelerine Yönelik Başarı Ön Test Son Test Puanlarına İlişkin Bağımlı Gruplar İçin t-testi Sonuçları Grup Uygulama N X S sd t p Deney Ön Test 35 15,46 3,66 Son Test 35 24,46 7, ,48,000 Tablodaki veriler incelendiğinde; deney grubunda yer alan öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında son test lehine anlamlı bir farklılık oluştuğu görülmektedir (t (34)= -9,48; p <,05). Bu sonuca göre, teknoloji temelli öğrenme yaklaşımı kullanımının öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik başarılarını anlamlı bir düzeyde arttırdığı söylenebilir. Tablo 6. Kontrol Grubundaki Öğrencilerin Elektrik Enerjisi, Güneş Sistemi ve Ötesi Ünitelerine Yönelik Başarı Ön Test Son Test Puanlarına İlişkin Bağımlı Gruplar İçin t-testi Sonuçları Grup Uygulama N X S sd t p 483 Kontrol Ön Test 35 14,06 3,16 Son Test 35 18,91 8, ,18,003 Tablo 6 ya göre kontrol grubunda yer alan öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında son test lehine anlamlı bir farklılık oluştuğu görülmektedir (t (34)= -3,18; p <,05). Kontrol grubunda da bir farkın oluşması yani öğrencilerin mevcut öğretim programındaki etkinliklerle de başarı sağlamış olması normal bir durum olarak görülmektedir. Ancak deney ve kontrol grubunun son testteki ortalamaları kıyaslandığında deney grubunun lehine bir farklılık olduğu görülmektedir. Deney ve Kontrol Grubundaki Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Yönelik İlgi Düzeyleri Açısından Karşılaştırılması Tablo 7. Kontrol ve Deney Grubunda Yer Alan Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Yönelik İlgi Ön Test Puanlarına İlişkin Bağımsız Gruplar İçin t-testi Sonuçları Uygulama Grup N X S sd t p Ön Test Deney 35 97,91 18,58 Kontrol ,74 19, ,28,203

7 Deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin, çalışma öncesinde Fen Bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık yoktur (t (68) = -1,28; p >,05). Bu verilere göre deneysel çalışma öncesi deney grubu (X=97,91) ve kontrol grubu (X=103,74) öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyleri arasında benzerlik olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik ilgileri arasında anlamlı düzeyde farklılık oluşmaması, çalışmanın amacı ile uyuşmaktadır. Tablo 8. Kontrol ve Deney Grubunda Yer Alan Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Yönelik İlgi Son Test Puanlarına İlişkin Bağımsız Gruplar İçin t-testi Sonuçları Uygulama Grup N X S sd t p Son Test Deney ,97 16,76 Kontrol ,14 18, ,05,003 Veriler incelendiğinde; (t (68) = 3,05; p <,05) değerleri göz önünde bulundurulduğunda deney ve kontrol grubunda yer alan öğrencilerin, deneysel çalışma sonrasında fen bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyleri arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Çalışma sonrası ilgi düzeyleri deney grubunda X=112,97 ve kontrol grubunda X=100,14 olarak tespit edilmiştir. Buna göre, öğrencilerin derse yönelik ilgileri arasında anlamlı düzeyde farklılık oluşması kullanılan yöntemin etkili olduğunu göstermektedir. 484 Tablo 9. Deney Grubundaki Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Yönelik İlgi Ön Test Son Test Puanlarına İlişkin Bağımlı Gruplar İçin t-testi Sonuçları Grup Uygulama N X S sd t p Deney Ön Test 35 97,91 18,58 Son Test ,97 16, ,57,001 Tablo 9 incelendiğinde deney grubunda yer alan öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında son test lehine anlamlı bir farklılık oluştuğu görülmektedir (t (34) = -3,57; p <,05). Bu verilere dayanarak teknoloji temelli öğrenme yaklaşımı kullanımının öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik ilgilerini anlamlı düzeyde artırdığı görülmektedir. Tablo 10. Kontrol Grubundaki Öğrencilerin Fen Bilimleri Dersine Yönelik İlgi Ön Test Son Test Puanlarına İlişkin Bağımlı Gruplar İçin t-testi Sonuçları Grup Uygulama N X S sd t p Kontrol Ön Test ,74 19,38 Son Test ,14 18,36 34,78,439 Tablodaki veriler incelendiğinde; kontrol grubunda yer alan öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı görülmektedir (t (34)=,78; p >,05). Deneysel çalışma öncesinde uygulanan ön test sonucu X = 103,74 ve çalışma sonunda uygulanan son test

8 sonucu X = 100,14 olduğu görülmektedir. Bu da; mevcut öğretim programları etkinliklerinin öğrencilerin ilgileri üzerinde olumsuz yönde bir etkiye sahip olduğunu göstermektedir. SONUÇLAR ve TARTIŞMA Araştırmanın sonucunda; Mevcut öğretim programı içerisindeki yöntem ve tekniklerin kullanıldığı kontrol grubu ile bunlara ek olarak teknoloji temelli öğrenme yaklaşımlarının uygulandığı deney grubu öğrencilerinin, fen bilimleri dersinde işlenen 7. Sınıf Elektrik Enerjisi ile Güneş Sistemi ve Ötesi ünitelerine yönelik akademik başarı puan ortalamaları arasında başlangıçta bir fark bulunamamıştır. Uygulama sonunda fen bilimleri dersindeki başarı puanları karşılaştırıldığında deney grubunun ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farkın oluştuğu, kontrol grubunda da yine ön test ve son testler karşılaştırıldığında öğrencilerin başarı puan ortalamaları arasında beklenildiği gibi bir farkın oluştuğu görülmüştür. Ancak deney ve kontrol gruplarının son test akademik başarı puanları karşılaştırıldığında deney grubu lehine anlamlı bir farkın olduğu görülmektedir. Buna göre mevcut öğretim programının öngördüğü yöntem ve teknikler ile işlenen dersler, beklendiği üzere başarı açısından bir fark oluşturduğu gibi, mevcut durum yanında verilen teknoloji temelli öğrenme yaklaşımına uygun etkinliklerle işlenen derslerin başarıyı daha çok etkilediği söylenebilir. Teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının uygulandığı deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin başlangıçta fen bilimleri dersine yönelik ilgi düzeyleri arasında bir fark bulunamamıştır. Son testleri karşılaştırıldığında ise bu iki grup arasında anlamlı bir farkın oluştuğu görülmektedir. Kontrol grubunun ön test ve son testleri karşılaştırıldığında öğrencilerin fen bilimlerine yönelik ilgi düzeyleri arasında bir farklılık oluşmazken, deney grubunun ön test ve son testleri karşılaştırıldığında öğrencilerin derse yönelik ilgi düzeylerinde anlamlı bir artışın olduğu görülmektedir. Buna göre mevcut öğretim programının öngördüğü yöntem ve tekniklerin yanı sıra teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının öğrencilerin ilgi düzeyleri üzerinde anlamlı seviyede etkili olduğu görülmüştür. 485 Literatürde yapılan bazı araştırmalar bu çalışmayı desteleyecek yönde sonuçlar vermektedir: Daşdemir & Doymuş (2012), Fen ve Teknoloji Dersinde Animasyon Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Öğrenilen Bilgilerin Kalıcılığına ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi adlı çalışmalarını; Erzurum da bulunan bir ilköğretim okulunda öğrenim gören Deney grubu (n = 17) ve Kontrol Grubu (n = 20 ) olan 37 öğrenci ile yapmışlardır. Çalışma, ilköğretim sekizinci sınıf fen ve teknoloji dersinde animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, bu başarılarının kalıcılığına, bilimsel süreç becerilerinin gelişimine etkisini belirlemek ve animasyonlar hakkında öğrenci görüşlerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Çalışma sonucunda animasyon kullanımının öğrencilerin akademik başarılarına, bilgilerinin kalıcılığına ve bilimsel süreç becerilerine olumlu yönde etki yaptığı ortaya konulmuştur. Uzun & Ulusoy (2016) tarafından yapılan 8. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Basınç Konusunun Öğretimi Sırasında Kullanılan Dijital Hikayelere İlişkin Öğrenci Görüşleri isimli araştırma, ortaokul sekizinci sınıf öğrencilerinin fen bilimleri dersi basınç konusunun öğretimi sırasında kullanılan dijital hikayelere ilişkin görüşlerini belirlemek amaçlanmıştır. Nitel araştırma yönteminin kullanıldığı çalışmanın örneklemini, Manisa İli Salihli İlçesinde bir ortaokulun 8. sınıfında öğrenim gören 23 öğrenci oluşturmaktadır. Elde edilen bulgular, öğrencilerin fen bilimleri derslerinde dijital hikayelerin kullanılmasının, ilgili konunun daha anlaşılır ve kalıcı olmasını, konu-

9 yaşam ilişkisinin kurulmasını ve öğrenme ortamının daha eğlenceli hale gelmesini sağladığı şeklinde düşüncelere sahip olduklarını göstermiştir. Ayrıca öğrencilerin, dijital hikayelerin dersi zevkli ve ilgi çekici kıldığı için derse karşı motivasyonu, soru sormayı ve cevaplamayı artırdığı şeklinde düşüncelere sahip olduğu görülmüştür. Akıllı (2016) tarafından gerçekleştirilmiş 3D Bilgisayar Modellerinin Öğrencilerin Atom Modelleri Konusundaki Zihinsel Modellerinin Gelişimine Etkisi isimli bu çalışmada, 3D (üç boyutlu) bilgisayar modellerinin Atom Modelleri konusunda öğrencilerin zihinsel modellerinin gelişimine etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın örneklemini, Fen Bilgisi Eğitimi Anabilim Dalında öğrenim gören ikinci sınıflar oluşturmuştur. Araştırmaya 18 i deney, 18 i kontrol grubunu oluşturacak şekilde toplam 36 öğrenci katılmıştır. Çalışmanın sonucunda, 3D bilgisayar modelleri kullanılarak gerçekleştirilen öğretimin, öğrencilerin atomun yapısı modelleri hakkındaki zihinsel modellerinin gelişimine olumlu katkısının olduğu görülmüştür. Özdemir & Bağrıyanık (2016) tarafından gerçekleştirilen Fen Eğitiminde Sanal Laboratuar Uygulaması Örneği: Bir İletkenin Direnci Sanal Deneyi adlı çalışma, bir iletkenin direncini etkileyen etmenler ile ilgili bir sanal deney geliştirmeyi ve sanal deneyin öğrencilerin bu konudaki başarısı üzerindeki etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Katılımcıların iki farklı bölümden bir grup üniversite öğrencisi olduğu bu çalışma tek gruplu yarı deneysel bir araştırmadır. Gerçekleştirilen veri analizine dayalı olarak bu çalışmada sanal deneylerin üniversite düzeyindeki fen öğretiminde etkili bir öğrenme etkinliği olarak kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Özabacı & Olgun (2011) tarafından yapılan Bilgisayar Destekli Fen Bilgisi Öğretiminin Fen Bilgisi Dersine İlişkin Tutum, Bilişüstü Beceriler ve Fen Bilgisi Başarısı Üzerine Bir Çalışma adlı araştırmanın amacı, bilgisayar destekli fen bilgisi öğretiminin öğrencilerin fen bilgisi tutumları, bilişüstü becerileri ve başarılarına etkisini incelemektir. Araştırma grubu, Kütahya ilindeki bir ilköğretim Okulunda öğrenim gören toplam 142 (72 deney, 70 kontrol) öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma sonucunda bilgisayar destekli öğretimin öğrencilerin fen bilgisi dersine yönelik tutumlarında anlamlı bir değişime neden olduğu ve öğrenci başarılarını artırdığı görülmüştür. Karagöz, Budak, Oflaz & Cebeci (2016) tarafından hazırlanan 8. Sınıf Öğrencilerinin Eğitsel Sosyal Ağ Olan Edmodo Programının Kullanışlılığı Hakkındaki Görüşleri adlı çalışma neticesinde araştırmaya katılan öğrenciler Edmodo yu iletişim, işbirliği ve materyal paylaşımı konusunda yararlı olduğunu, kullanımının kolay olduğunu, mobil cihazlardan bağlanmayı yararlı bulduklarını ve ödüllendirme sistemini beğendiklerini belirtmişlerdir. 486 Say (2016) tarafından hazırlanan Yedinci Sınıf Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tasarlanan Bilgisayar Oyununun Öğrencilerin Fene Yönelik Öz-yeterliklerine, Motivasyonlarına ve Saldırganlıklarına Etkisi isimli doktora tezinde, bilgisayar oyunlarının Fen öğretimine etkisi incelenmiştir. Araştırma yöntemi olarak yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Türkiye nin her bir bölgesinden seçilen yedi ortaokulda okuyan toplam 444 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Uygulama sonucunda, bilgisayar oyununun öğrencilerin fene yönelik öz-yeterlik ve motivasyonlarında deney grupları lehine anlamlı bir fark oluşturduğu görülmüştür. Kazmazoğlu (2010) Fen ve Teknoloji Dersinde Foto-Fen Uygulamasının Öğrenci Başarısına Etkisi adlı yüksek lisans tezinde, eğitim teknolojisi kapsamındaki görsel ve işitsel araçlardan fotoğrafların, ilköğretim Fen ve Teknoloji dersindeki yoğun kullanımının, öğrencilerin başarılarına etkisini incelemiştir. Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Çalışma, Ankara ili Altındağ ilçesinde bulunan Battalgazi İlköğretim Okulu ndaki 5.

10 Sınıflarda öğrenim gören (Deney=30 / Kontrol=40) 70 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda Foto-Fen uygulaması yapılan öğrencilerin daha başarılı olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Eğitimin teknolojiyi, teknolojinin eğitimi etkilediği günümüzde eğitim ortamına yansımayan ve teknolojiden yoksun bir öğretim anlayışı başarıyı olumsuz etkiler. Bu nedenle günümüz eğitiminde bilgisayar ve teknolojinin kullanımı zorunlu hale gelmiştir (Erdemir, Bakırcı, & Eyduran, 2009). Kaya & Yılayaz (2013) alıntısına göre; eğitim fakültelerimizde ilk yapılması gereken, her alanın öğretimine özgü ve genel teknolojiler dikkate alınarak gerekli alt yapının tamamlanmasıdır (Kaya, 2010; Kılıç, 2011). Bu nedenle öğretmen yetiştirme programlarında öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgilerini geliştirecek bazı uygulamalı derslere lisans programlarında yer verilmesi gerektiği söylenebilir (Babacan, 2016). Öğretmenlerin sınıf uygulamalarında teknolojinin kullanımı konusunda ve sınıf ortamının düzenlenmesi konusunda istekli görülseler de teknolojinin eğitime entegrasyonu yavaş ve uğraştırıcı bir süreçtir (Gencosman, 2015). Okullarda yeni teknolojilerin daha etkin kullanımı için gerekli donanımın artırılması çalışmalarının hızlandırılması ve okul boyutunda kalmayıp sınıf ortamına kadar yaygınlaştırılması gereklidir (Kahyaoğlu, 2011). Sonuç olarak öğrencilerin fen bilimleri dersine yönelik akademik başarılarının ve derse olan ilgilerinin artması için, uzun vadede yürütülecek olan derslerde teknoloji temelli öğrenme yaklaşımının kullanılmasının daha etkili olacağı düşünülmektedir. Bu yaklaşımı uygulayacak olan öğretmenlerin ise yeterli donanıma sahip olması, gerekirse hizmet içi eğitimlerle daha da verimli olmalarının sağlanması gerektiği söylenebilir. 487 KAYNAKLAR Akıllı, M. (2016). 3D Bilgisayar Modellerinin Öğrencilerin Atom Modelleri Konusundaki Zihinsel Modellerinin Gelişimine Etkisi. 12. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi nde sunulmuş bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. Akkoyunlu, B. (2002). Educational Technology in Turkey: Past, Present and Future. Educational Media International, 39(2), Babacan, T. (2016). Teknoloji Destekli Mikro Öğretim Uygulamalarının Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi (TPAB) Yeterlikleri Üzerine Etkisi. Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa. Büyüköztürk, Ş.; Çakmak-Kılıç, E.; Akgün, Ö.E.; Karadeniz, Ş.; Demirel, F.; (2016). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (20. baskı). Ankara: Pegem Akademi. Canbazoğlu, B. S., Yamak, H., & Kavak, N. (2012). Fen bilgisi Öğretmen Adaylarının Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi İmajları. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi nde sunulmuş bildiri, Niğde Üniversitesi, Niğde. Çelik, H. C., & Kahyaoğlu, M. (2007). İlköğretim Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Tutumlarının Kümeleme Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4), Çepni, S. (2005). Fen ve Teknoloji Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayınları. Çoban, S. (2017). Yeni İletişim Teknolojileri İle Öğrenme: Kitlesel Açık Çevrimiçi Ders Modelleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Y.5, S.63, s

11 Daşdemir, İ., & Doymuş, K. (2012). Fen ve Teknoloji Dersinde Animasyon Kullanımının Öğrencilerin Akademik Başarılarına, Öğrenilen Bilgilerin Kalıcılığına ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(3), Gencosman, T. (2015). Fen bilimleri Öğretmenlerinin Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin Etkinlik Kuramına Göre İncelenmesi. Doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Erdemir, N., Bakırcı, H., & Eyduran, E. (2009). Öğretmen Adaylarının Eğitimde Teknolojiyi Kullanabilme Özgüvenlerinin Tespiti. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(3), Kahyaoğlu, M. (2011). İlköğretim Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Dersinde Yeni Teknolojileri Kullanmaya Yönelik Görüşleri. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 1(1), Karagöz, H., Budak, A., Oflaz, Y. & Cebeci, M. (2016). 8. sınıf Öğrencilerinin Eğitsel Sosyal Ağ Olan Edmodo Programının Kullanışlılığı Hakkındaki Görüşleri. 12. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi nde sunulmuş bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. Kaya, Z. (2010). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Fotosentez ve Hücresel solunum Konusundaki Teknolojide Pedagojik Alan Bilgisinin (TPAB) Araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ. Kaya, Z., & Yılayaz, Ö. (2013). Öğretmen Eğitimine Teknoloji Entegrasyonu Modelleri ve Teknolojik Pedagojik Alan Bilgisi. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 4(8), Kazmazoğlu, M. (2010). Fen ve Teknoloji Dersinde Foto-Fen Uygulamasının Öğrenci Başarısına Etkisi. Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kılıç, A. (2011). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Elektrik Akımı Konusundaki Teknolojik Pedagojik Alan Bilgilerinin ve Sınıf İçi Uygulamalarının Araştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Fırat Üniversitesi, Elazığ. Koehler, M. J., & Mishra, P. (2005). What Happens When Teachers Design Educational Technology? The Development of Technological Pedagogical Content Knowledge. Journal of Educational Computing Research. 32(2), Laçin, Ş. C., & Nuhoğlu, H. (2009). Fen Konularına Yönelik Geçerli ve Güvenilir Bir İlgi Ölçeği Geliştirme. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, Milli Eğitim Bakanlığı (2006). İlköğretim Fen Dersi 6-8 Öğretim Programı. sayfasından erişilmiştir. Özabacı, N., & Olgun, A. (2011). Bilgisayar Destekli Fen Bilgisi Öğretiminin Fen Bilgisi Dersine İlişkin Tutum, Biliş Üstü Beceriler ve Fen Bilgisi Başarısı Üzerine Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), Özdemir, E., & Bağrıyanık, K. (2016). Fen Eğitiminde Sanal Laboratuar Uygulaması Örneği: Bir İletkenin Direnci Sanal Deneyi. 12. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi nde sunulmuş bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. Say, S. F. (2016). Yedinci Sınıf Fen Bilimleri Dersine Yönelik Tasarlanan Bilgisayar Oyununun Öğrencilerin Fene Yönelik Öz Yeterliklerine, Motivasyonlarına ve Saldırganlıklarına Ekisi. Doktora tezi, Pamukkale Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Denizli.

12 Shulman, L.S. (1986). Those Who Understand; Knowledge Growth in Teaching. Educational Researcher, 15(2), Uzun, S., & Ulusoy, S. (2016). 8. Sınıf Fen Bilimleri Dersi Basınç Konusunun Öğretimi Sırasında Kullanılan Dijital Hikâyelere İlişkin Öğrenci Görüşleri. 12. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi nde sunulmuş bildiri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon. 489