İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1

Transkript

1 İÇİNDEKİLER GİRİŞ... 1 Bölüm 1: ÇOCUK VE GELİŞİMİ... 5 İSKELET GELİŞİMİ VE BÜYÜME... 7 Boy Gelişimi... 8 Ağırlık Gelişimi Gelişme ve Büyümeyi Etkileyen Faktörler Çevre Etkenleri Büyüme Konusunda Antrenman Uygulamaları İçin Öneri ve Uyarılar SOSYAL VE DUYGUSAL GELİŞİM BİLİŞSEL GELİŞİM Psikososyal ve Bilişsel Gelişim Konusunda Uygulama için Uyarı ve Öneriler HAREKET (MOTOR) GELİŞİM Hareketsel (Motorik) Gelişim Dönemleri Hareket Gelişiminin Sırası Motorik Gelişim Yönünden Uygulama İçin Öneriler Sporla İlgili Hareketler Dönemi İçin Öneriler: KAYNAKLAR Bölüm 2: ÇOCUK VE GENÇ ANTRENMANI ÇOCUKTA SPORSAL BAŞARI YETENEĞİNİ ETKİLEYEN ÖGELER Gelişim Düzeyi Yetenek Antrenman ve Müsabakaların Niteliği SPORSAL BAŞARININ (VERİMİN) BİLEŞENLERİ ÇOCUK YAŞTA ANTRENMANA BAŞLAMAK İÇİN NEDENLER ANTRENMANA BAŞLAMANIN FARKLI BİÇİMLERİ Erken Katılım Geç Katılım Çapraz Katılım ÇOCUK VE GENÇ ANTRENMANININ ÖZELLİKLERİ Verimlilik Yönünden Çocuklar ve Yetişkinler Fizyolojik Yaklaşımla Çocuk Antrenmanının Özellikleri Çocukların Metabolik Özellikleri Aerob Kapasite Anaerobik Kapasite Kalp-Solunum (Kardiyopulmoner) Sistemlerin Farkı Dolaşım Sistemi Yönünden (Hemodinamik Yaklaşımla) Solunum Sistemi Yönünden Yüklenme Altında Isı Ayarlaması (Termoregülatör Tepki) v

2 Sıvı Kaybı (Hipohidrasyon) Yüklenmeyi Algılama ve Yüklenme Sonrası Toparlanma Yüklenmelerin Hareket Aygıtı Üzerine Etkileri ÇOCUK VE GENÇ ANTRENMANI DÖNEMLERİ VE İÇERİĞİ İlk Eğitim Aşamasının (Temel Eğitimin) Amacı ve İçeriği İkinci Eğitim Aşamasının (Temel Eğ. Antrenmanın) Amacı ve İçeriği Üçüncü Eğitim Aşamasının (Gelişim Antrenmanı) Amacı Hareket Eğitiminin Kavramı Hareket Eğitiminin İlkeleri Hareket Eğitiminin Yararları Çocuğun Duygusal Gelişiminde Hareket Eğitiminin Rolü Çocuğun Sosyal Gelişiminde Hareket Eğitiminin Rolü Çocuğun Bilişsel Gelişimde Hareket Eğitiminin Rolü Hareket Eğitimi Alanları Hareket Eğitiminin İçeriği HAREKET EĞİTİMİNDE KULLANILAN ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ Yöntem Seçimi Hareket Eğitimi İçin Yöntemsel Öneriler TEMEL EĞİTİM VE GELİŞİM ANTREMANLARININ YAPISI ÇOCUK ANTRENMANINDA YÜKLENME VE ÖLÇÜTLERİ Yüklenme Ölçütleri Yüklenmenin Kapsamı Yüklenme Yoğunluğu (Şiddeti) Yüklenmenin Süresi Yüklenmenin Sıklığı Yüklenmelerde Kapsama, Sıklık ve Yoğunluk İlişkisi ÇOCUK ANTRENMANINDA ALIŞTIRMA SEÇİMİ Alıştırma Seçiminde Sıralama Malzeme (Araç-Gereçler) YÜKLENME YÖNTEMLERİ Devamlı Yüklenme Yöntemi İnterval Antrenman Tekrar Yüklenme Yöntemi ANTRENMAN PLANLAMASI Antrenman Planlaması Antrenman Planlarının Oluşturulması Planlamanın Genel İlkeleri Uzun Süreli Antrenman Planlaması Dört Yıllık Plan (Olimpik Plan) Yıllık Plan ANTRENMANIN DÖNEMLEMESİ (PERİYOTLAMA) Antrenman Yılının Dönemlenme Amacı ve İçeriği Dönemsel Antrenman Yapısı Çocuk Antrenmanının Tehlike ve Riskleri Çocuk Antrenmanı İçin Genel Öneriler KAYNAKLAR vi

3 Bölüm 3: KONDİSYONEL MOTOR ÖZELLİKLERİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ MOTORİK ÖZELLİKLERİN GELİŞMİNDE DUYARLI DÖNEMLER DAYANIKLILIK YETENEĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ Dayanıklılığın Spordaki Önemi DAYANIKLILIK YETENEĞİNİ OLUŞTURAN BİLEŞENLER Yapısal Faktörler Koordinatif Etkenler Fizyolojik etkenler DAYANIKLILIK TÜRLERİ Katılan Kas Gruplarının Oranına Göre Dayanıklılık Türleri Aerobik Dayanıklılık Anaerobik Dayanıklılık Kısa Süreli Yüklenmelerde Anaerobik Dayanıklılık Orta Süreli Yüklenmelerde Anaerobik Dayanıklılık Uzun Süreli Anaerobik Dayanıklılık Süreleri Açısından Dayanıklılık Türleri Dayanıklılığın Diğer Motorik Özelliklerle İlişkisine Göre Türleri Genel - Özel Dayanıklılık Türleri ÇOCUKLARDA DAYANIKLILIĞIN GELİŞİMİ Okul Öncesi Çağda Dayanıklılık Yeteneği ve 2. Okul Çocuğu Çağında Dayanıklılık Özelliğinin Gelişimi Ergenlik Döneminde Dayanıklılık Yeteneğinin Gelişimi ÇOCUKLARDA DAYANIKLILIK ANTRENMANI PROGRAMININ HAZIRLANMASI Amaçları Belirleme Çalışmanın Planlaması DAYANIKLILIK TÜRLERİNİN ANTRENMANI Genel Dayanıklılık Antrenman Yöntemleri Devamlı Yükleme Yöntemiyle Alıştırmalar İnterval Yüklenme Alıştırmaları GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE GENEL DAYANIKLILIK ANTRENMANLARI Yaşına Kadar Genel Dayanıklılık Antrenmanları ve 2. Okul Çağı Genel DayanıklılıkAntrenmanı Ergenlik Döneminde Genel Dayanıklılık Antrenmanı (12 15 Yaşları) I. ve 2. Ergenlik Dönemi İçin Antrenman İçeriği GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE ÖZEL DAYANIKLILIK DAYANIKLILIĞIN UZUN SÜRELİ PLANLAMASI ÇOCUKLAR İÇİN DAYANIKLILIK ANTRENMANLARI KONUSUNDA ÖNERİLER KAYNAKLAR KUVVET YETENEĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ KUVVET KAVRAMI KUVVETİN OLUŞUMUNU ETKİLEYEN FAKTÖRLER Fizyolojik Etkenler vii

4 Koordinatif Etkenler Morfolojik (Yapısal) Etkenler Psikodinamik Etkenler KUVVET TÜRLERİ KUVVET GELİŞİMİ Maksimal Kuvvetin Gelişimi Çabuk Kuvvetin Gelişimi Kuvvette Devamlılığın Gelişimi KUVVETİN EĞİTİLEBİLİRLİĞİ (Antrene Edilebilirliği) ÇOCUKLARIN KUVVET ANTRENMANINA UYUMU ÇOCUKLAR İÇİN KUVVET PROGRAMLARI HAZIRLAMA Adım: Gerekli Analizlerin Yapılması Adım: Alıştırma Seçimi Adım: Antrenman Yoğunluğu ve Tekrar Sayısını Belirleme Antrenman Ağırlığının Hesaplanması Yüklenme Yoğunluğunun Arttırlması Adım: Yüklenmenin Sıklığı (Dinlenme Evresi) Adım : Antrenman Sıklığı KUVVET ANTRENMANI PROGRAMLARINI HAZIRLAMA Program Felsefesi BİREYSEL KUVVET ANTRENMANI PROGRAMLARINI HAZIRLAMA Program Hazırlığı ile ilgili İlkeler Araç Gereçlerin seçimi Program Tasarımı KULLANILAN DİRENÇLERE GÖRE KUVVET ANTRENMANI Vücut Ağırlıklarıyla Kuvvet Antrenmanı Programı KASILMA YOĞUNLUĞUNA GÖRE KUVVET ANTRENMANLARI Çabuk Kuvvet Antrenmanı Sıçrama Kuvveti Antrenmanı Atış Kuvveti Antrenmanı Kuvvette Devamlılık Antrenmanı Maksimal Kuvvet Antrenmanı GELİŞİM DÜZEYLERİNE GÖRE ÇOCUKLARLA KUVVET ANTRENMANLARI Yaşına Kadar Çocuklarda Kuvvet Antrenmanı Yaşları Arası Çocuklarda Kuvvet Antrenmanı yaş Arası Çocuklarda Kuvvet Antrenmanı Yaşları (Ergenlik Dönemi) Kuvvet Antrenmanı Genel Kuvvet Antrenmanları Özel Kuvvet (Spor Türüne Özgü) Antrenmanı KUVVET ANTRENMANI DÜZENLEME VE UYGULAMADA KARŞILAŞILAN ZORLUKLAR Ekipmanların Kullanımında Karşılaşılan Zorluklar Uygun Yoğunluğunun Arttırılmasında Karşılaşılan Sorun ÇOCUKLARLA KUVVET ÇALIŞMALARININ RİSKLERİ Akut Yaralanmalar viii

5 Kas İncinmesi ve Burkulmalar Kıkırdak Zedelenmeleri Epifizyel Plaka Kırıkları Kırıklar Kronik Sakatlanmalar Bel - Sırt Sorunları Kas Dengesizliği Sorunu ÇOCUK VE GENÇLERDE KUVVET ANTRENMANI İÇİN ÖNERİLER KAYNAKLAR SÜRAT ÖZELLİĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ SÜRAT KAVRAMI SÜRATİN SPORDAKİ ÖNEMİ SÜRATİN TÜRLERİ Tepki (Reaksiyon) Sürati Hareket Sürati (Çabukluk Çeviklik) İvmelenme Yeteneği Süratte Devamlılık / Sprint Dayanıklılığı SÜRAT ETKİLEYEN FAKTÖRLER SÜRAT ÖZELLİĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİLEBİLİRLİĞİ Okul Öncesi Çağda Sürat Gelişimi ve Eğitilebilirliği SÜRAT ANTRENMANI YÖNTEMLERİ Tekrar Yöntemi ve Yoğun İnterval Yöntemleri Temel Sürat Eğitiminde Yöntemsel Uygulamalar SÜRAT TÜRLERİNE GÖRE ANTRENMAN PROGRAMLARI Sürat Antrenmanı İçin Yöntemsel Temel İlkeler (Öneriler) KAYNAKÇA HAREKET GENİŞLİĞİ YETENEĞİ VE EĞİTİMİ KAVRAM TÜRLERİ I. Sınıflama II. Sınıflama HAREKET GENİŞLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER HAREKET GENİŞLİĞİNİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ Okul Öncesi Çağda Hareket Genişliğinin Gelişimi Okul Çocuğu Çağında Hareket Genişliğinin Gelişimi Okul Çocuğu Çağında Hareket Genişliğinin Gelişimi ve 2. Ergenlik Çağında Hareket Genişliğinin Gelişimi GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE HAREKET GENİŞLİĞİ EĞİTİMİ Okul Çocuğu Çağında Hareket Genişliği Eğitimi Okul Çocuğu Çağında Hareket Genişliği Eğitimi Ergenlik Çağında Hareket Genişliği Eğitimi HAREKET GENİŞLİĞİ ANTRENMANINDA YÖNTEMLER VE İÇERİK Fonksiyonel Hareket Genişliği Antrenman Yöntemleri EKLEM HAREKET GENİŞLİĞİ ANTRENMAN İÇERİĞİ ix

6 Eklem hareket genişliğine yönelik antrenman, eklem metobalizmasına, nörofizyolojik yönden engelleme-aktifleme sürecine ve bağ dokuları ile ekleme etki eden kaslar üzerine etkili olur Aktif Esnetme (Balistik) Yöntemi Hareket Genişliği Antenmaları İçin Yöntemsel Öneriler KAYNAKÇA Bölüm 4: KOORDİNATİF YETENEKLERİN GELİŞİMİ VE EĞİTİMİ KOORDİNASYON KAVRAMI KOORDİNATİF YETENEKLERİN BİLEŞENLERİ Denge Yeteneği Karmaşık Tepki (Reaksiyon) Yeteneği Ritm Yeteneği KOORDİNASYON TÜRLERİ KOORDİNASYONUN ÖZELLİKLERİ KOORDİNASYONU ETKİLEYEN FAKTÖRLER KOORDİNATİF YETENEKLERİN GELİŞİMİ Okul Öncesi Çağda Koordinatif Yeteneklerin Gelişimi Okul Çağında Koordinatif Yeteneklerin Gelişimi İkinci Okul Çağında Koordinatif Yeteneklerin Gelişimi Birinci ve İkinci Ergenlik Döneminde Koordinatif Yeteneklerin Gelişimi KOORDİNATİF YETENEKLERİN EĞİTİMİNDE YÖNTEM VE İÇERİK Genel Koordinasyon Antrenmanının İçeriği ÖZEL KOORDİNASYON ANTRENMANI KOORDİNATİF YETENEKLERİN EĞİTİMİ İÇİN YÖNTEMSEL ÖNERİLER 336 KAYNAKLAR Bölüm 5: SPORTİF TEKNİK VE EĞİTİMİ TEKNİK KAVRAMI SPORTİF TEKNİĞİN ÖNEMİ SPORTİF TEKNİĞİN TÜRLERİ SPORTİF TEKNİĞİN EĞİTİLEBİLİRLİĞİ SPORTİF TEKNİĞİN ÖZELLİKLERİ Kinematik Özellikleri Dinamik Özellikleri SPORTİF TEKNİĞİN EĞİTİMİ TEKNİK ÖĞRENİMİNİN DAVRANIŞ PSİKOLOJİSİ YÖNÜNDEN TEMELLERİ Dönem: Hareket Öncesi (Premotor) Dönem Dönem: Hareket Dönem (Motorik Dönem) Dönem: Hareket Sonrası (Postmotorik) Dönem ÖĞRETİM YÖNTEMLERİ GELİŞİM DÖNEMLERİNE GÖRE TEKNİK EĞİTİMİ Öğretim Sırası Hareketin Tanıtımı ve Önemi Hakkında Bilgi Vermek (Kavrama Dönemi) Ödev Verme ve Uygulama (Kaba Koordinasyon Dönemi) x

7 Gözlem Hataların Saptanması ve Düzeltilmesi (İnce Koordinasyon Dönemi) Yeniden Uygulama (İnce Koordinasyon ve Pekiştirme Dönemleri) Tekniğin Anlatımı (Pekiştirme Dönemi) SPORTİF TEKNİKLERİN ANTRENMANI KONUSUNDA ÖNERİLER Bölüm 6: SPORTİF TAKTİK VE EĞİTİMİ TAKTİK KAVRAMI TAKTİĞİN TÜRLERİ TAKTİĞİN ÖNEMİ SPORTİF VERİMİN BİLEŞENİ OLARAK TAKTİK VE AŞAMALARI TAKTİK EĞİTİMİ TAKTİK EĞİTİMİN İÇERİĞİ TAKTİK EĞİTİMİN AŞAMALARI Basamak Basamak Basamak DÖNEMLERE GÖRE TAKTİK EĞİTİMİ Birinci Okul Dönemi Taktik Eğitimi İkinci Okul Çocuğu Dönemi Taktik Eğitimi Ergenlik ve Gençlik Dönemleri Taktik Eğitimi Taktik Eğitimi için Yöntemsel Öneriler TEKNİK VE TAKTİK KAYNAKLARI Bölüm 7: MÜSABAKANIN ÇOCUK SPORUNDAKİ YERİ MÜSABAKA NEDİR? ANTRENMAN VE MÜSABAKA İLİŞKİSİ Antrenman Müsabaka Arasındaki Temel Farklılıklar Uzun Süreli Performans Geliştirmede Müsabakanın Yeri Gelişme Döneminde Müsabakaların Çocuk Antrenmanındaki İşlevi Müsabakaların Kontrol İşlevi Müsabakaların Gözlem ve Seçme İşlevi Müsabakaların Eğitim İşlevi GELİŞİME UYGUN MÜSABAKANIN ÖN KOŞULLARI Müsabaka Ön Koşullarında Çok Yönlülük MÜSABAKALARIN SAYISI VE SIKLIĞI ÖĞRENME, ANTRENMAN VE KONTROL MÜSABAKALARI Uluslararası Yıldız ve Gençler için Müsabakalar İLKÖĞRETİMDE ÇOCUKLARIN SPOR MÜSABAKALARINA KATILIMI Çocukların Spora ve Müsabakaya Katılımı Çocuklar Müsabakaya Ne Zaman Hazırdır? Erken Katılıma İlişkin Problemler Beden Eğitimcileri İlgilendiren Problemler? KAYNAKLAR xi

8 Bölüm 8: SPORDA YETENEK SEÇİMİ VE EĞİTİMİ YETENEK TÜRLERİ Statik Yetenek Kavramı Öğrenim Teorisiyle İlgili Yetenek Anlayışı Dinamik Yetenek Anlayışı YETENEKLİ SPORCUNUN ÖZELLİKLERİ YETENEK SEÇİMİNDE YENİ YAKLAŞIMLAR PERFORMANSI ETKİLEYEN MOTORİK ÖZELLİKLERİNİN ÖLÇÜMÜ Performansı Etkileyen Motorik Özelliklerden Yararlanma PERFORMANS GELİŞİM TEMPOSU SUBJEKTİF VERİLERİN YETENEK SEÇİMİNDEKİ YERİ Yetenek Seçimi Konusunda Son Değerlendirme SEÇİLEN YETENEKLERİN GELİŞTİRİLMESİ Geliştirme Eğitiminin Dönemleri ve İçeriği Keşfetme ( Başlangıç Verimi) Dönemi İkinci Seçim Evresi (Ara Verimi Dönemi) Son verim Tahmini (Prognoz) Dönemi Geliştirme Eğitiminin İçeriği YETENEK YÖNLENDİRİLME MODELLERİ Almanya Modeli Gelişim İçin Yeni Düzenlemeler İsveç (TTA) Modeli YETENEKLERİN EĞİTİMİNDE YETİŞKİNLERE DÜŞEN GÖREVLER Antrenörlerden Beklenenler Öğretmenlerden Beklenenler Ana-Babalardan Beklenenler Hakemlerden Beklenenler Seyircilere Düşen Görevler Basın ve Yayın Kurumlarına Düşen Görevler KAYNAKLAR xii