2/8/2018. MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teori + Uygulama) MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teorik + Uygulama)

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "2/8/2018. MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teori + Uygulama) MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teorik + Uygulama)"

Asli Dursun
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teori + Uygulama) Değerlendirme: I. Ara sınav %20 Klasik II. Ara sınav %20 Sözel ve sayısal sorular Dönem Sonu sınavı %40 Kısa sınav %10 Lab. uygulamaları öncesi uygulama konusu ile ilgili 3-5 sorudan oluşan sınav Uygulama %10 Lab. deney raporları ve arada verilebilecek ödevler MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teorik + Uygulama) Laboratuvar deney raporunun içeriği: Laboratuvar deney raporu kapak ile birlikte aşağıdaki ana başlıklara göre istenilen yazım formatında hazırlanacaktır. 1) Deneyin adı, amacı, önemi, kullanılan standardın numarası ve adı. 2) Deneyde kullanılan ekipman ve cihazlar 3) Numune hazırlama prosedürü, numune miktarı ve boyutu gibi özelikleri ve deneyin uygulama yöntemi 4) Deneyde elde edilen tüm veriler (ağırlık, uzunluk, yük v.b.) 5) Deney sonuçları; kullanılan formüller, hesaplamalar ve değerlendirme. 1 2 MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teorik + Uygulama) Dersin içeriği: Giriş: Malzemelerin genel özelikleri ve sınıflandırması Bağlayıcı Malzemeler: Alçı, kireç, puzolanlar; üretimi, türleri, özellikleri, kullanım alanları. Bağlayıcı malzemeler: Çimento üretimi, türleri ve sınıflandırması. Çimento deneyleri: Fiziksel ve mekanik deneyler. Beton agregaları, agrega deneyleri. Agrega karışım tasarımı. Beton tanımı, özelikleri ve beton katkı malzemeleri. Beton karışım tasarımı. Beton üretimi, yerleştirilmesi. MLZ 204 Yapı Malzemesi (Teorik + Uygulama) Betonun bakımı (kür yöntemleri). Taze ve sertleşmiş beton özelikleri ve deneyleri. Elverişsiz hava koşullarında beton üretimi. Betonun kalıcılığı (durabilitesi). Yapı çelikleri ve özellikleri, doğal taşlar. Pişmiş toprak malzemeler ve ahşap malzemeler

2 YARDIMCI KAYNAKLAR 1) Ders sunumları/slaytları 2) Erdoğan T. Y. Beton, ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A.Ş. 3) Süheyl Akman, Yapı Malzemeleri, İTÜ İnşaat Fakültesi, 4) Yapı Malzemeleri II, Osman Şimşek, Seçkin yayınları 5) Bekir Postacıoğlu, Beton: Cilt I (Çimento), Cilt II (Agrega ve beton), Teknik kitaplar yayınevi. Herhangi bir yapının projelendirilmesi ve inşaatı aşamasında, inşaat mühendisinin görevi ve amacı, aşağıda belirtilen koşulları bir arada gerçekleştirmektir: a) Yapı, istenilen işlevi/fonksiyonu yerine getirmelidir. b) Yapı, değişik iç ve dış etkilere (kuvvetlere) servis ömrü boyunca dayanıklı olmalıdır. c) Malzemeler, yapının özelliklerine ve yapım tekniklerine göre uygun olarak seçilmeli ve uygulanmalıdır. d) Yapı estetik ve ekonomik olmalıdır. Bu koşulların yerine getirilmesinde malzeme özellikleri önemli yer tutar. Malzemenin özelliklerini bilinmeden yukarıdaki koşulların sağlanabilmesi olanaksızdır. 5 6 Yapı malzemelerinin fiziksel, kimyasal ve mekanik özelliklerini, üretim sekillerini, kullanım sırasındaki davranışlarını, amaca uygun malzeme seçimini ve geliştirilmesini araştıran ve öğreten bilim alanına Yapı Malzemesi bilim dalı adı verilir. Yapı malzemelerinin gelişimi insanlık tarihi kadar eskidir. İlk insanlar malzemeleri doğadaki şekilleri ile olduğu gibi kullanmışlardır. Ağaç dalları ve çamurdan yapılan barınaklar, taş yığınlarından oluşturulan yapıtlar bunlara en iyi örneklerdir. İkinci aşamada insanlar basit araç ve gereçlerle malzemeleri şekillendirerek kullanmışlardır. 7 Üçüncü aşama ise doğadaki malzemelerin fiziksel ve kimyasal değişikliklere uğratılarak kullanıldığı devirdir. Bu devirde madenler eritilerek metaller, metal eriyikleri karıştırılarak alaşımlar, killer şekillendirilip, pişirilerek tuğla vb. malzemeler üretilmiştir. Dördüncü aşamada insanlar doğada bulunmayan yapay malzemeleri (plastik, betonarme vb.) üretmişlerdir. 19. yüzyıldan sonra malzeme üretim yöntemlerinin gelişmesi ile çelik, beton ve plastik yapı malzemesi ortaya çıkmış ve mimariye yeni konstrüksiyon arayışları ile form özgürlüğü getirmiştir. Yapı malzemesi bugün için sürekli yeni ürünlerin ortaya çıktığı, çok hızlı gelişen bir bilim dalıdır. 8 2

3 Bir yapının ömrü yalnızca projesinin iyi olmasına ve işçiliğine bağlı değildir. En önemli faktör, yapıda kullanılacak olan malzemelerin iyi seçilmesi, denetlenmesi, iyi işçilikle yerine konması ve bakımıdır. Yapı maliyetinin büyük çoğunluğunu yapı malzemesi oluşturmaktadır. Yapı fiziği sorunları olan mekanik deformasyonlar, ısı, ses, su, yangın, korozyon ve çeşitli atmosfer etkileri gibi faktörler karşısında malzeme seçiminde hatalı kararlarla ortaya çıkan üretim ve uygulama hataları sonucu yitirilen yapı ömrü de maliyetin sürekli artışının bir nedeni olmaktadır. Günümüzde yapı malzemesi seçim ve kullanma bilgisinin yapı fiziği sorunları ile de birleştirme gerekliliği ortaya çıkmıştır. 9 Genelde bir yapının inşaat bedelinin yaklaşık %65-75'ini malzeme giderleri oluşturur. Malzeme giderlerindeki yüksek oran nedeniyle amaca uygun ekonomik malzeme seçiminde; ilk maliyet, kullanım süresi, bakım sıklığı, bakım maliyeti ve konfor gibi faktörler dikkate alınmaktadır. 10 Mühendis tasarlamış olduğu yapıyı gerçekleştirmek için değişik özelliklerdeki malzemeye ihtiyaç duyar. Her bir mühendislik dalı için farklı malzemeler önem kazanmaktadır. Malzemelerden beklenilen en önemli özellikler: Gerilmelere karşı dayanıklı olması, Aşındırıcı etkilere karşı dayanıklılığının (durabilite) yüksek olması, Yüksek sıcaklık dayanımı, Hafiflik, Elektrik ve ısı iletkenliği, Kolay üretilebilme ve şekillendirilebilme özelliği. 11 Demirli metaller Demir (Font) Çelik, Demir ve çelik alaşımları Madensel (metal) Demirsiz metaller Bakır ve alaşımları Alüminyum ve alaşımları Malzeme Genel Sınıflaması Doğal -Ahşap(ağaç) -Petrol -Doğal gazlar -Karbonlu Bileşikler -Reçine -Kauçuk Organik Madensel olmayan (metalin dışındakiler) Yapay -Polimerler -Kağıt -Selüloz Doğal -Mineraller -Kil -Tuzlar İnorganik Yapay -Tuğla -Diğer seramikler -Camlar Çimento 12 3

Yapı Malzemeleri ve Sınıflandırılması Yapı malzemeleri, kendi özellikleri oranında insanın yaşamı için gerekli fiziksel ortamı sağlayan ve yapıyı oluşturan çeşitli elemanlar olarak tanımlanabilir.

sonra kullanılan pişmiş toprak gibi malzemelerdir.

4 Yapı Malzemeleri ve Sınıflandırılması Yapı malzemeleri, kendi özellikleri oranında insanın yaşamı için gerekli fiziksel ortamı sağlayan ve yapıyı oluşturan çeşitli elemanlar olarak tanımlanabilir. 1) Üretim yöntemine göre: a) Doğal yapı malzemeleri: Doğadan çıktığı gibi yapıdaki kullanılma yerini alan ve bir endüstri üretimini gerektirmeyen taş, ahşap ve yalnızca basit bir pişirme işleminden sonra kullanılan pişmiş toprak gibi malzemelerdir. b) Yapay yapı malzemeleri: Bir veya birkaç doğal malzemenin birleşiminden daha çok endüstriye yönelik çeşitli üretim metotları kullanılarak elde edilen beton, çelik, cam, plastik gibi malzemelerdir. Üretim, beton gibi malzemelerde genelde yapı yerinde çözümlenirken, çelik gibi 13 malzemelerde ise tamamen bir endüstriyi gerektirmektedir. Yapı Malzemeleri ve Sınıflandırılması 2) Kökenine göre: a) İnorganik malzemeler: Yerkürede varolan tüm malzeme, silisyum, kalsiyum ve çeşitli mineral esaslı taş, suni taş, pişmiş toprak, cam, metal gibi malzemelerdir. b) Organik malzemeler: Hidrojen, karbon ve azot esaslı ahşap, bitüm, plastik gibi malzemelerdir. 14 Uygun yapı malzemesi seçimine etki eden faktörler: a) Dayanım/rijitlik şartları: Sürekli kalıcı yükler Sünme Tekrarlı yükler Yorulma dayanımı Çarpma, patlama yükleri Tokluk ve kırılma enerjisi Yüzey yükleri Sertlik & aşınmaya dayanım b) Çevresel şartlar: Isı değişimi ısı iletkenlik katsayısı Nem oranı permeabilite Kimyasal etkiler Kimyasal bileşimi Yapımında kullanılan malzemelere göre yapıların sınıflandırılması: 1) Kerpiç yapılar

5 2) Ahşap yapılar 3) Kârgir (Kâgir) yapılar: Taş, tuğla ve kerpiç malzemeleriyle yapılmış yapılardır ) Hımış yapılar: Dikme ve payandalardan meydana gelen ahşap elemanlar arasına taş, tuğla, kerpiç gibi kâgir malzeme doldurularak yapılan yapılardır. 5) Betonarme yapılar

6 6) Çelik yapılar 21 6

Benzer belgeler

YARDIMCI KAYNAKLAR. 1) Ders Sunumları

YARDIMCI KAYNAKLAR. 1) Ders Sunumları DEĞERLENDİRME MLZ 204 Yapı Malzemesi 3.0 +2.0 Teorik + Laboratuvar Uygulamaları I. Vize: %20 II. Vize: %25 Dönem Sonu: %40 Uygulama: %15 %7.5: Kısa sınav (yapılacak deneylerle ilgili) %7.5: Laboratuvar