MİLLİ GELİR VE BÜYÜME

Transkript

1 HAZİRAN 17 MİLLİ GELİR VE BÜYÜME Gayrisafi Yurtiçi Hâsıla (GSYH), 17 yılının ilk çeyreğinde önceki yılın aynı dönemine göre %5 oranında gerçekleştirdiği büyüme performansıyla, ekonominin hızlandığını gösterdi. Bu dönemde ekonomik gelişim hızına en büyük destek özel tüketimden geldi. %5,1 oranında büyüme sergileyen özel tüketim, yıllık GSYH hızına,1 puanlık bir destek verdi. Bu dönemde %, artan kamu tüketim harcamalarının verdiği destek 1, olurken, yatırımlarda ise %, oranında bir artış kaydedildi. Öte yandan ilk çeyrekte dış ticaretin büyümeye etkisi pozitif oldu. İhracat bu dönemde %1, artarken, ithalatta %, oranında artış görülmesi sonucunda net ihracat, GSYH gelişim hızına, puan katkı verdi. Sektörler kanadında ise, 1. çeyrek büyümesine en büyük destekler, ulaştırma, ticaret ve konaklama hizmetleri ile imalat sanayinden geldi. GSYH Gelişim Hızı (%, yıllık) Yıllık) 1 7, 7, 5,,5 5, 5,5,5-1, - Ç1 Ç Ç Ç Ç1 Ç Ç Ç Ç Ekonomi İlk Çeyrekte %5 Büyüdü İhracat Büyümeye, Puan Destek Verdi SANAYİ SEKTÖRÜ ayında 1, olan Sanayi Üretim Endeksi (SÜE) Nisan da 1, düzeyinde gerçekleşti ve yıllık bazda %5, oranında anlamlı bir artış gerçekleştirdi. Takvimsellikten arındırılmış endeks ise bu dönemde 1, seviyesiyle yıllık %,7 artış kaydetti. Nisan ayında SÜE kapsamında, dayanıksız tüketim malları negatif yıllık gelişime maruz kalan tek grup olurken, dayanıklı tüketim ve sermaye malı üretiminde güçlü artışlar dikkat çekti. Öte yandan İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (KKO) Mayıs verileri de açıklandı. Buna göre KKO, Mayıs ayında %7, olarak gerçekleşerek bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,1 puan artış kaydetti. Mevsimsellikten arındırılmış KKO da, bu dönemde,1 puanlık yükselişle %7, olarak gerçekleşti. Sanayi. Çeyreğe Hızlı Girdi , Kapasite Kapasite Kullanım Kullanım Oranı (%) Oranı (%) 7, 7, Kapasite Kullanım Oranı Mayıs ta Zirve Yaptı Kaynak: TCMB 1 Haziran 17

2 döneminde %1 olan işsizlik oranı, Şubat ta %1, ya geriledi. Oran böylece bir önceki yılın aynı dönemine göre 1,7 puan artış sergilerken, erkeklerde %11,7, kadınlarda %1, oldu. Mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı ise,,1 puan düşüşle %11,7 ye geriledi. Öte yandan veriler, Şubat döneminde istihdam oranının önceki yılın aynı dönemine göre değişmeyerek %5, olduğunu, işgücüne katılma oranının ise 1 puan artışla %51, olarak kaydedildiğini gösterdi. İşgücüne katılma oranı erkeklerde %71,7 olurken, kadınlarda %, düzeyinde gerçekleşti. Şubat döneminde ayrıca genç işsizlik oranı %,, tarım dışı işsizlik oranı ise %1, a geriledi İŞGÜCÜ PİYASALARI 11,1 1, İşsizlik Oranı(%) 1,1,, 1, Mevsimsellikten Arınmış İşsizlik Oranı(%) 1 1,7 1,1 11, 11, 11, 1, İşsizlik Oranı Şubat ta %1, Oldu 1 17 Tarımdışı İşsizlik Oranı %1, a Geriledi 1, Para PARA POLİTİKASI ve ENFLASYON Politikası Kurulu (PPK), Nisan 17 tarihli toplantısında marjinal fonlama oranı ile bir hafta vadeli repo ihale faiz oranında bir değişikliğe gitmemişti. Kurul, geç likidite penceresi borç verme faiz oranını ise %11,75 ten %1,5 e yükseltmişti. Bir sonraki PPK toplantısı ise 15 Haziran yapılacakken, Nisan toplantısından sonraki dönemde uygulanan para politikası çerçevesinde, ağırlıklı ortalama fonlama maliyeti %1 ye yaklaştı. Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) ise, Mayıs ayında bir önceki aya göre %,5, 1 nın aynı dönemine göre %11,7 arttı. Nisan ayında %11,7 seviyesine yükselmiş olan yıllık tüketici enflasyonu böylece hafif bir zayıflama gösterse de, güçlü görünümünü korumayı sürdürdü. Bu dönemde yıllık enflasyona en yüksek katkı yapan gruplar, yine sırasıyla gıda ve alkolsüz içecekler, ulaştırma, alkollü içecekler ve tütün oldu TÜFE Değişim Oranı (%, Yıllık) 11, 11,7 11,7 1,1,5,7,7,,5 7, 7,,5 7, 7,1,57, Ağırlıklı Ortalama Fonlama Maliyeti %1 ye Yaklaştı Enflasyon Hafif Zayıflama Kaydetti Haziran 17

3 İHRACATTAKİ GELİŞMELER TİM verilerine göre, Mayıs ayında ihracat bir önceki yılın aynı Otomotiv Kaynak: TİM İhracat Verileri Hazırgiyim Kimyevi Maddeler ayına göre %15, oranında artarak 1,5 milyar dolar oldu. Bu dönemde en çok ihracat Sektörler Bazında İhracat (milyon $, İlk 1 Sektör) Çelik Elektrik Elektronik yapan sektör, milyar dolarla otomotiv olurken, bunu sırasıyla 1, ve 1, milyar dolarla, hazır Tekstil 1 Mayıs 17 Mayıs Demir Hububat Bakliyat Makine Madencilik giyim ve konfeksiyon ile kimyevi maddeler ve mamuller takip etti. Mayıs ayında otomotiv ve kimyevi maddeler ihracatı sırasıyla %, ve %17, oranlarında yıllık artış, hazır giyim sektörü ise %, oranında düşüş gerçekleştirdi. Mayıs ihracat sıralamasında. olan çelik grubunda ise %,1 lik bir artış kaydedildi. Bu dönemde sektörler genelinde, gemi ve yat sektörü %7 artış ile dikkat çekerken, en keskin düşüş ise, ihracatı %1, oranında gerileyen fındık ve mamulleri sektöründe görüldü. İhracat Mayıs Ayında %15, Arttı Gemi ve Yat İhracatı Haneli Büyüdü ÜLKELER VE İLLER BAZINDA İHRACAT TİM verilerine göre, Mayıs ayında en çok ihracat yapılan ilk 5 ülke, Almanya, Birleşik Krallık, Irak, İtalya ve ABD oldu. Bu dönemde Almanya ve Birleşik Krallığa yapılan ihracat bir önceki yılın aynı ayına göre sırasıyla %11, ve %1, oranlarında artış kaydetti. Öte yandan Irak a yapılan ihracat yıllık bazda %, oranında büyüme gerçekleşirken, Mayıs ta ABD ve İtalya pazarları da çift haneli güçlü gelişimler kaydetti. Mayıs döneminde önde gelen Avrupa pazarlarında artışlar görülürken, BAE ye yapılan ihracatın %51, artması da dikkat çekti. Mayıs ayında en çok ihracat yapan iller arasında, lider İstanbul u, Bursa ve Kocaeli izledi. İstanbul bu dönemde 5, milyar dolarlık ihracat gerçekleştirirken, Bursa ve Kocaeli nin ihracatı sırasıyla 1, ve 1,1 milyar dolar oldu. Sıralamada.lüğü,7 milyar dolarla İzmir, 5.liği ise,57 milyar dolarla Gaziantep aldı. Avrupa Pazarı Büyüme Sergiledi Ülkeler Bazında İhracat (milyon $, İlk 1) Irak a Yapılan İhracat %, Arttı Almanya Birleşik Krallık Irak İtalya ABD Fransa İspanya BAE Hollanda İsrail Kaynak: TİM İhracat Verileri 1 Mayıs 17 Mayıs BAE Pazarı Yine Dikkat Çekti Haziran 17

4 DIŞ TİCARET DENGESİ TÜİK verilerine göre, Nisan ayında ihracat önceki yılın aynı dönemine göre %7, artarak 1, milyar dolar oldu. Bu dönemde en yüksek değerde ihracat gerçekleştiren fasıl, %, yıllık bazda büyüme kaydeden motorlu kara taşıtları olurken, onu %7, artışla kıymetli metaller ve taşlar takip etti. Nisan ayında listenin. sırasında ise, %,5 azalan makine ihracatı yer aldı. İthalat ise Nisan ayında yıllık bazda %, oranında bir artış gerçekleştirerek 17, milyar dolar düzeyinde kaydedildi. Bu İhracat ve İthalat Nisan da Artış Kaydetti dönemde en yüksek değerde ithalat yapan fasıllar, sırasıyla, mineral yakıtlar yağlar, makineler ve elektrikli makine ve cihazlar oldu. İthalat, mineral yakıtlar ve yağlarda % artarken, makineler ve elektrikli makine ve cihazlarda ise sırasıyla %, ve %, düşüş kaydetti. Bu veriler doğrultusunda, dış ticaret açığı Nisan ayında yıllık %1,7 oranında bir artışla 5 milyar dolar oldu. Nisan döneminde ihracatın ithalatı karşılama oranı da, önceki yılın aynı dönemine göre 1, puan düşerek %7, düzeyinde gerçekleşti. Dış Ticaret Açığı %1,7 Arttı Şubat Nisan, İhracat İhracat (Milyar (milyar $) $) Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Dış Ticaret Dış (Milyar (milyar $) $) 1 -Nisan 17 -Nisan, 5,7 Ekim 1, Kasım 17, Aralık İthalat İhracat Dış Ticaret Açığı ayında milyar dolar olan cari işlemler açığı, Nisan ayında, milyar dolar olarak kaydedildi. Bu dönemde cari işlemler hesabı -,, Kaynak: TCMB Şubat,7,1,1 Nisan Mayıs bir önceki yılın aynı ayına göre %17, artarken, -Nisan döneminde ise %5, artış kaydetti. Nisan ayında mal ve birincil gelirler dengelerindeki Cari İşlemler Açığı (milyar $) 5, Haziran, Temmuz 1, 1, 1, Ağustos Eylül ÖDEMELER DENGESİ Ekim, Kasım açıklar sırasıyla %1 ve %, artış gösterirken, hizmetler dengesindeki fazla ise %5, artış kaydetti. Bu dönemde yıllıklandırılmış açık ise,,, Aralık,, Şubat 1 17,, Nisan milyar dolar oldu. Nisan ayında finans hesapları,7 milyar dolar net giriş kaydederken, resmi rezervlerde ise, milyar dolarlık düşüş görüldü. Cari Açık, Milyar Dolar Oldu Dış Ticaret Açığı Artarken, Hizmetler Sektörü Fazlası Yükseldi Haziran 17

5 AVRUPA EKONOMİSİ Euro Bölgesi nde Şubat ayında %1, e yukarı yönlü revize edilen sanayi üretimi yıllık değişim hızı, ayında %1, oldu. Bu bağlamda ekonominin ilk çeyrek büyüme hızı da yıllık bazda %1, olarak kaydedildi.. çeyreğe dair veriler kapsamında ise, Nisan ayında 1,1 e tırmanan reel kesim güven endeksi Mayıs ta, a geriledi. Aynı dönemde tüketici güveninin, puan iyileşerek -, düzeyine yükseldiği görülürken, Nisan işgücü istatistikleri bölgedeki işsizlik oranının %, olduğunu gösterdi. Öte yandan Nisan ayında %1, a yükselen yıllık tüketici enflasyonu, Mayıs döneminde %1, e geriledi. Bölgede bu dönemde çekirdek enflasyon da %1, den %, a düştü Euro Euro Bölgesi'nde Bölgesi nde Sanayi ve İşsizlik (%) (%) Sanayi Üretim Endeksi Yıllık Büyüme Hızı (sol eksen) İşsizlik Oranı (sağ eksen) Euro Bölgesi GSYH Büyüme Hızı (%, yıllık) Euro Bölgesi GSYH Büyüme Hızı (%,yıllık) 1, 1, 1, 1,7 1, 1, 1, 1, 1 Ç1 Ç Ç Ç Ç1 Ç Ç Ç Ç Kaynak: TradingEconomics Euro Bölgesi %1, Büyüdü İşsizlik Oranı %, e Geriledi Enflasyon Yeniden Yavaşladı 5 Haziran 17

6 ABD ekonomisinin 17 ilk çeyrek yıllık büyüme hızı % olarak açıklandı.. çeyrek kapsamında ise, sanayi üretimi Nisan ayında %, lik bir gelişim sergileyerek hızlandı. İmalat PMI Mayıs ayında,1 puan düşerek 5,7 olurken, Nisan da 7 olan tüketici güven endeksi bu dönemde 7,1 e yükseldi. Öte yandan ülkede işsizlik oranı Mayıs döneminde %, olarak kaydedilirken, yıllık tüketici enflasyonu Mayıs ta %, ye geriledi. ABD Merkez Bankası FED in Haziran toplantısında faizde artışa gitmesi bekleniyor. ABD EKONOMİSİ ABD ABD GSYH GSYH Büyüme Büyüme Hızı Hızı (%, (%,Yıllık) yıllık),, 1, 1, 1,7 1, 1 Ç1 Ç Ç Ç Ç1 Ç Ç Ç Ç Kaynak: TradingEconomics ABD Ekonomisi % Büyüdü Sanayi Üretimi Nisan da Hızlandı FED Kararı Gözleniyor Yükselen ekonomilere dair 17 ilk çeyrek büyüme verileri açıklanmaya devam ediyor. Buna göre Hindistan ekonomisi bu dönemde yıllık bazda %,1 oranında bir GSYH artışı kaydederek hızını düşürdü. Söz konusu performans yavaşlamasında, tüketimdeki yavaşlama ve yatırımlardaki gerileme rol oynadı. YÜKSELEN EKONOMİLER Yılın ilk çeyreğinde Brezilya ekonomisi ise, %, oranında daralarak 1 çeyrektir üst üste daralmış oldu. Bununla birlikte düşüş hızının yavaşladığı gözlenen ekonomide, tüketim ve yatırımlardaki daralmanın hafiflediği gözlendi. Öte yandan uzun süren daralmasını 1 sonunda geride bırakan Rusya ekonomisi ise yeni yıla %,5 GSYH artışı kaydederek girdi. GSYH Büyüme Hızı (%, Yıllık) - - -, 7,, 7, 7, 7,5 7,1,,5 -, -,-,5-, -1, - -,-,5 -, -, -,7-, -,5 -,5-5,-5, Brezilya Hindistan Rusya Hindistan Temposunu Düşürdü Brezilya 1 Çeyrektir Daralıyor 15 Ç1 15 Ç 15 Ç 15 Ç 1 Ç1 1 Ç 1 Ç 1 Ç 17 Ç1 Kaynak: TradingEconomics Rusya Ekonomisi %,5 Büyüdü Haziran 17