2018/75 Döviz Cinsinden veya Dövize Endeksli Sözleşme Sınırlamasıyla İlgili Düzenlemelerin Yer Aldığı Tebliğ Yayımlandı

Transkript

1 Mali Bülten Vergi 2018/75 Döviz Cinsinden veya Endeksli Sözleşme Sınırlamasıyla İlgili Düzenlemelerin Yer Aldığı Tebliğ Yayımlandı Özet: tarihli ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: /34)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: /51) ile, döviz sözleşme yapılmasına yönelik sınırlamalar içeren 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı'nın uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Açıklamalar tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı ile, Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar'ın "Döviz" başlıklı 4. maddesine (g) bendi eklenmiştir. İlgili düzenlemede, Bakanlıkça belirlenen haller dışında Türkiye'de yerleşik kişilerin yapacakları menkul ve gayrimenkul alım satım, taşıt ve finansal kiralama dahil her türlü menkul ve gayrimenkul kiralama, iş, eser ve hizmet için sözleşme bedelleri ile bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz veya dövize olarak kararlaştırılamayacağı hüküm altına alınmıştır. 32 Sayılı Karar'a eklenen geçici 8'inci maddede ise, 85 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı'nın yürürlüğe girmesinden önce akdedilen ve halen yürürlükte olan n döviz kararlaştırılan bedellerinin 30 gün içerisinde Türk parası olarak taraflarca yeniden belirlenmesi gerektiği ifade edilmiştir tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: /34)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: /51) ile, dövizli n istisnaları ve ilgili hükümlerin uygulanmasına yönelik düzenlemeler yapılmıştır. 1. Döviz olarak düzenlenemeyecek sözleşmeler Türkiye'de yerleşik kişilerin; kendi aralarında akdedecekleri aşağıdaki sözleşmelerde, sözleşme bedeli ve diğer ödeme yükümlülüklerini döviz olarak kararlaştırmaları mümkün bulunmamaktadır. Konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dâhil gayrimenkul kiralama ve satış, İş, Danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet, Eser, İş makineleri dâhil taşıt satış İş makineleri dahil taşıt kiralama ( tarihinden sonra imzalanan) 2. Döviz düzenlenebilecek sözleşmeler

2 Türkiye'de yerleşik kişilerin aşağıda yer alan sözleşmelerde, sözleşme bedeli ve diğer ödeme yükümlülüklerini döviz olarak kararlaştırmaları mümkündür. Yurt dışında ifa edilecek iş, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları hizmet, Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye'de yerleşik kişilerin taraf olduğu iş, İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet, Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler kapsamında yapılan hizmet, Türkiye'de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, Türkiye'de başlayıp yurt dışında sonlanan ve yurt dışında başlayıp Türkiye'de sonlanan elektronik haberleşme ile ilgili hizmet, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilerin inşası, tamiri ve bakımına ilişkin eser, Menkul satış (iş makinesi dahil taşıt satış dışında kalan), Menkul kiralama (iş makinesi dahil taşıt kiralama dışında kalan), Bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet, 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing), Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama (leasing), Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama dışında kalan, Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası andlaşmaların ifası kapsamında olmak kaydıyla; yüklenicilerin üçüncü taraflarla akdedeceği gayrimenkul satış, gayrimenkul kiralama ve iş dışında kalan sözleşmeler, Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf olduğu sözleşmeler, Dışarıda yerleşik kişilerin Türkiye'de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu iş ve hizmet,

3 Türkiye'de yerleşik yolcu, yük veya posta taşıma faaliyetinde bulunan ticari havayolu işletmeleri; hava taşıma araçlarına, motorlarına ve bunların aksam ve parçalarına yönelik teknik bakım hizmeti veren şirketler; sivil havacılık mevzuatı kapsamında havalimanlarında yer hizmetleri yapmak üzere çalışma ruhsatı alan veya yetkilendirilen kamu ya da özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşlar ile söz konusu kuruluşların kurdukları işletme ve şirketler ile doğrudan veya dolaylı olarak sermayelerinde en az %50 hisse oranına sahip olduğu ortaklıkların Türkiye'de yerleşik kişilerle yapacakları gayrimenkul satış, gayrimenkul kiralama ve iş haricindeki, 3. Sözleşme türleri itibariyle döviz sözleşmeler Sözleşme türleri itibariyle döviz sözleşme düzenlemeyle ilgili genel kural ve istisna hükümleri aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Sözleşme Türü Genel Kural İstisnalar Konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan, konut ve çatılı iş yeri dahil gayrimenkul kiralama ve satış İş i) Yurt dışında ifa edilecek iş ii) Türkiye'de yerleşik olup, TC vatandaşı olmayanların taraf oldukları iş iii) Yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye'de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu iş Danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dâhil hizmet i) İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet, ii) Yurt dışında gerçekleştirilecek faaliyetler kapsamında yapılan hizmet iii) Türkiye'de başlayıp yurt dışında sonlanan veya yurt dışında başlayıp Türkiye'de sonlanan elektronik haberleşme ile ilgili hizmet, iv) Yurt dışında yerleşik kişilerin Türkiye'de bulunan; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, doğrudan veya dolaylı olarak yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile serbest bölgedeki faaliyetleri

4 kapsamında serbest bölgelerdeki şirketlerin taraf olduğu hizmet v) T.C. vatandaşı olmayanların kişilerin taraf oldukları hizmet Eser Menkul satış Menkul kiralama Bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing) Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar'ın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama (leasing) Kamu kurum ve kuruluşları ile Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı şirketlerinin taraf olduğu Kamu kurum ve kuruluşlarının taraf olduğu döviz ihaleler, sözleşmeler ve milletlerarası andlaşmaların ifası kapsamında olmak kaydıyla; yüklenicilerin üçüncü taraflarla akdedeceği sözleşmeler Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın 28/3/2002 i) 4490 sayılı Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda tanımlanan gemilerin inşası, tamiri ve bakımına ilişkin eser i) İş makinesi dahil taşıt satış i) İş makinesi dahil taşıt kiralama ( öncesi imzalananlar hariç) i) Gayrimenkul satış ve gayrimenkul kiralama hariç i) Gayrimenkul satış, gayrimenkul kiralama ve iş hariç

5 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf olduğu sözleşmeler Türkiye'de yerleşik yolcu, yük veya posta taşıma faaliyetinde bulunan havayolu işletmeleri; hava taşıma araçlarına teknik bakım hizmeti veren şirketler; havalimanlarında yer hizmetleri veren kuruluşlar, doğrudan veya dolaylı olarak sermayelerinde en az %50 hisse oranına sahip olduğu ortaklıkların Türkiye'de yerleşik kişilerle yapacakları sözleşmeler i) Gayrimenkul satış, gayrimenkul kiralama ve iş hariç 4. Sermaye piyasası araçları 32 Sayılı Karar hükümleri saklı kalmak kaydıyla, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ile bu Kanuna dayalı olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçlarının (yabancı sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak üzere) döviz oluşturulması, ihracı, alım satımı ve yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz kararlaştırılması mümkündür. 5. Kıymetli maden veya emtiaya sözleşmeler Uluslararası piyasalarda fiyatı döviz belirlenen kıymetli madenlere ve/veya emtiaya endekslenen ve/veya dolaylı olarak dövize endekslenen sözleşmeler, dövize sözleşme olarak değerlendirilmektedir. 6. Döviz düzenlenemeyen sözleşmelerle ilgili kıymetli evrak Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz veya dövize olarak kararlaştırılamayan sözleşmelere ilişkin düzenlenecek kıymetli evraklarda yer alan bedellerin döviz olarak belirlenmesi mümkün değildir. 7. Türkiye'de yerleşik kişi kavramı Türkiye'de yerleşik kişilerin yurt dışındaki; şube, temsilcilik, ofis, irtibat bürosu, işlettiği veya yönettiği fonlar, yüzde elli ve üzerinde pay sahipliklerinin bulunduğu şirketler ile doğrudan ya da dolaylı olarak sahipliklerinde bulunan şirketler Türkiye'de yerleşik olarak değerlendirilmektedir. 8. Yürürlükteki n uyarlanması Sözleşme bedeli ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülükleri döviz veya dövize olarak kararlaştırılması mümkün olmayan sözleşmelerde yer alan bedellerin Türk Parası olarak taraflarca yeniden belirlenmesi zorunludur. Söz konusu yeniden belirlemenin, 32 Sayılı Karar'ın 4/g maddesinin yürürlüğe girdiği tarihinden itibaren 30 gün içerisinde yapılması gerekmektedir. Sözleşme bedelleri taraflarca Türk Lirası olarak yeniden belirlenirken mutabakata varılamazsa; akdedilen sözleşmelerde döviz olarak belirlenen bedeller, söz konusu bedellerin tarihinde belirlenen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası efektif satış kuru kullanılarak hesaplanan Türk parası karşılığının tarihinden bedellerin yeniden belirlendiği tarihe kadar Türkiye İstatistik Kurumu'nun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması suretiyle belirlenecektir tarihinden önce akdedilen konut ve çatılı iş yeri kira nde döviz olarak belirlenen bedeller iki yıllık süre için Türk parası olarak belirlenecektir. Ancak, Türk parası olarak belirlemenin yapıldığı kira yılının sonundan itibaren bir yıl geçerli olmak üzere; anılan düzenleme uyarınca Türk parası olarak belirlenen kira bedeli, taraflarca belirlenirken mutabakata

6 varılamazsa, belirleme tarihinden belirlemenin yapıldığı kira yılının sonuna kadar Türkiye İstatistik Kurumunun her ay için belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenecektir. Bir sonraki kira yılı Türk parası kira bedeli ise, taraflarca belirlenirken mutabakata varılamazsa, önceki kira yılında geçerli olan kira bedelinin Türkiye İstatistik Kurumunun belirlediği tüketici fiyat endeksi (TÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak artırılması yoluyla belirlenecek ve belirlenen Türk parası kira bedeli bu düzenlemede belirtilen iki yıllık sürenin sonuna kadar geçerli olacaktır. Ek Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ (Tebliğ No: /34)'de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (No: /51) Bültenimizde yer alan konularla ilgili sorularınız için lütfen bizimle iletişime geçiniz. Saygılarımızla, Bize Ulaşın Vergi Hizmetleri KPMG Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. KPMG Istanbul Ofis İş Kuleleri, Kule 3, Kat:2-9, Levent, İstanbul T: +90 (212) KPMG Ankara Ofis Paragon Tower Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad. No: 8 Çukurambar, Ankara Tel :+90 (312) Fax : +90 (312) KPMG İzmir Ofis Heris Tower, Akdeniz Mah.Şehit Fethi Bey Cad. No:55 Kat:21 D:34 Alsancak-Konak / İZMİR Tel : +90 (232) Fax : +90 (232) Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap etmemektedir. Doğru ve zamanında bilgi sağlamak için çalışmamıza rağmen, bilginin alındığı tarihte doğru olduğu veya gelecekte olmaya devam edeceği garantisi yoktur. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın, bu dokümanda yer alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir KPMG Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., bir İsviçre kuruluşu olan KPMG International Cooperative e bağlı bağımsız üye firmalardan oluşan KPMG ağının üyesi bir Türk şirketidir. Tüm hakları saklıdır. KPMG adı ve KPMG logosu KPMG International Cooperative in tescilli ticari markalarıdır.