Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği

Transkript

1 Dünya da ve Türkiye de İş Sağlığı ve Güvenliği

2 Amaç İstatistikî veriler ve karşılaştırmalarla dünyada ve Türkiye deki İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak. 2

3 Öğrenim hedefleri ILO İSG verileri, WHO meslek hastalıkları verileri, OSHA, AB ülkeleri İSG verileri ve SGK İSG verilerini kullanarak mevcut İSG durumu hakkında bilgi sahibi olmak Sosyo-ekonomik gelişmişlik ile İSG ilişkisini irdelemek ve karşılaştırma yapabilmek 3

4 Alt başlıklar Dünya daki İSG durumu ve istatistiki veriler (ILO, WHO, OSHA-EU) Türkiye deki İSG durumu ve istatistiki veriler (SGK) Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerle Türkiye karşılaştırması 4

5 YORUMSUZ ANKARA (Gazeteler)- Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın meslek hastalıklarının önlenmesine yönelik yaptığı işbirliğinde ilginç istatistikler ortaya çıktı. Yapılan çalışmaya göre Türkiye'de her yıl 35 bin ile 105 bin arasında meslek hastası olması beklenirken, kayıtlara sadece 539 meslek hastasının girdiği tespit edildi. 5

6 YORUMSUZ "BU KADAR ÜNİVERSİTE, PROFESÖR VAR, TESPİTLER YÜKSEK OLMALI" Sağlık Bakanı Recep Akdağ da meslek hastalığının teşhis ve tanısının rakamlara yansımasındaki azlığı konusunda özeleştiride bulundu. Daha önceki yıllarda sorunun hep 'halının altına süpürüldüğünü' aktaran Akdağ, son dönemde meslek hastalıklarının da açık açık masaya yatırıldığını ifade etti. Kot taşlama işçilerinin yakalandığı meslek hastalığının da benzer şeffaflıkla ortaya konduğunu vurgulayan Akdağ, kayıtdışı bu işin yapılmasının ve geri teknoloji kullanılmasının önüne geçildiğini belirtti. Hastalığa yakalanmadan vatandaşlara sağlık hizmeti verilmesi gerektiğini dile getiren Akdağ, "Bu kadar üniversite, profesör ve doktor varken meslek hastalığı teşhislerinin bu kadar az kalması anlaşılabilir değil. Bizim görevimiz erken teşhis. Bunu da yapacağız." dedi. 6

7 ÜLKELER İŞ KAZASI KAZA ORANI İngiltere Tunus Hollanda Yunanistan Brezilya Zimbabwe Macaristan Danimarka TÜRKİYE

8 ÜLKELER ÖLÜMCÜL İŞ KAZASI ÖLÜM RİSKİ İngiltere Avusturalya ABD Yunanistan Japonya Fransa Almanya Brezilya TÜRKİYE

9 ÜLKELER MADEN METAL İNŞAAT Meksika Peru G. Kore Almanya İsveç Fransa İsviçre TÜRKİYE

10 Avrupa da Madencilik Sektöründe Ölümlü İş Kazaları (yüz binde) 10

11 Dünya Ölçeğinde Madencilik ve Taş Ocağı Sektörü Uluslararası Çalışma Örgütü nün verilerine göre, Avrupa kıtasında yer alan ülkelerde yılları arasında iş kazasında yaşamını yitiren maden işçisi oranı yüz binde 20,15 dir. Bu oran ILO ya yılları arasında istatistik bildiren 25 ülkenin ortalamasıdır. Aynı dönemde Türkiye de iş kazasında yaşamını yitiren maden işçisi oranı yüz binde 92,47 dir, yani Türkiye Avrupa ölçeğinde birinci sıradadır. Türkiye den sonra en yüksek orana sahip olan Portekiz de bu oran yüz binde 43,67 dir. Özetle ifade etmek gerekirse Türkiye de maden işçisi ölümleri oranı Avrupa ortalamasının yaklaşık 4,5 katıdır. 11

12 Dünya Ölçeğinde Madencilik ve Taş Ocağı Sektörü Yine Uluslararası Çalışma Örgütü nün istatistiklerine bakıldığında Türkiye nin iş kazalarında yaşamını yitiren maden işçisi oranında dünya birincisi olduğu görülmektedir. Türkiye, 2000 li yıllar boyunca iş kazasında yaşamını yitiren maden işçisi oranının yüz binde 70 in altına hiç düşmediği tek ülkedir. Yine Türkiye 1999 yılındaki yüz binde 338,3 maden işçisi ölümü oranı ile bir yıl içinde yaşamını yitiren maden işçisi oranının en yüksek değere ulaştığı ülke durumundadır. 12

13 Dünya Ölçeğinde Madencilik ve Taş Ocağı Sektörü Dünyada madencilik sektöründe en önde gelen ülkeler ile Türkiye kıyaslandığında da benzer bir tablo görülmektedir. Bu ülkeler arasında yer alan Kanada da ortalaması yüz binde 35, ABD de yüz binde 27,33, Avustralya da yüz binde 13,07 dir. Oysa Türkiye de aynı dönemde bu oran yüz binde 92,47 dir. 13

14 Dünyada ve Bölgelere Göre Çeşitli İşsizlik Oranları Toplam İşsizlik Oranı(%) Genç İşsizlik Oranı(%) Genç İşsizliğinin Yetişkin İşsizliğine Oranı Dünya 6,1 6,0 10,9 11,9 2,6 2,8 Sahra Altı Afrika 8,5 8,2 12,0 11,5 2,0 1,8 Güney Afrika 11,7 7,9 25,3 23,8 3,2 3,4 Ortadoğu 13,0 9,4 23,6 20,4 3,2 3,1 Latin Amerika ve Karayipler 8,0 7,2 14,0 14,5 2,6 2,8 Doğu Asya 3,7 3,5 7,3 6,7 2,8 2,8 Güneydoğu Asya ve Pasifik 4,0 5,5 9,8 15,8 4,4 5,0 Güney Asya 4,7 5,3 6,7 10,8 3,7 3,0 Orta ve Güneydoğu Avrupa ve CIS* 10,7 8,5 21,2 18,0 2,3 2,5 Gelişmiş Ekonomiler ve AB 7,4 5,7 14,8 12,4 2,4 2,4 14

15 Türkiye de İşgücüne Katılma, İstihdam ve Çeşitli İşsizlik Oranları İşgücüne Katılma * Oranı(%) 52,7 49,8 48,3 48,3 47,8 44,4 45,8 İstihdam Oranı(%) 48,6 45,6 43,2 43,3 43,1 39,3 38,7 Toplam İşsizlik Oranı(%) 7,7 8,4 10,5 10,3 9,9 11,0 15,5 Genç İssizlik Oranı(%) 15,0 16,2 20,5 19,3 19,6 21,2 27,9 Yetişkin İşsizlik Oranı(%) 5,5 6,3 8,7 8,3 7,8 7,0 9,4 Genç İşsizliğinin Yetişkin İşsizliğine Oranı 2,7 2,6 2,4 2,3 2,5 3,0 3,0 15

16 Türkiye ve Seçilmiş AB Ülkelerinde İşsizlik Oranları 2008 Toplam İşsizlik Genç İşsizlik Yetişkin İşsizlik Genç İşsizliğin Oranı Oranı Oranı Oranı Yetişkin İşsizliğine AB 27 7,0 15,4 5,9 2,6 AB 15 7,1 15,2 6,5 2,3 Hollanda 2,8 5,3 2,3 2,3 Danimarka 3,3 7,6 2,5 3,0 Bulgaristan 5,6 12,7 5,0 2,6 İsveç 6,2 20,0 4,1 4,9 İtalya 6,8 21,3 5,6 3,8 Polonya 7,1 17,3 5,9 3,0 Almanya 7,3 9,8 6,9 1,4 Yunanistan 7,7 22,1 6,6 3,3 Fransa 7,8 18,9 6,5 2,9 Macaristan 7,8 19,9 6,9 2,9 Slovakya 9,5 19,0 8,4 2,3 İspanya 11,3 24,6 9,8 2,5 Türkiye 9,4 18,1 7,6 2,4 16

17 17

18 18

19 Sanayileşmiş ülkelerde İK-MH ülke İngiltere (MH) Almanya (İK) ABD 2001 den itibaren hesaplama yöntemi değişse de düşüş var Japonya (İK) Avustralya ILO

20 Gelişmekte olan (çevre) ülkeler İK- MH ülkeler e kadar Kanada Portekiz Meksika İspanya ILO-2007

21 Gelişmekte olan (uzak) ülkeler İK- MH ülkeler (*) (*) Tayvan Tayland Singapur Tunus Arjantin Estonya Letonya İzlanda Polonya-Şili-Litvanya 2000 li yıllara kadar düşse de tekrar artmaya başlamış (*)ILO verileri her ülkede aynı verileri kapsamamaktadır. Bu konuda bazı ülkelerle ilgili 1980 li yıllardan 2006 yılına kadar veri olduğu gibi, bazılarında 2004, bazılarında 2005 e kadar veri vardır. Bazı ülkelerin verileri ise 1990 lı yıllardan başlamaktadır. Değerlendirme ILO nun web 21sitesinde ilgili ülkeler için verilen bilgiler doğrultusunda yapılmaktadır.

22 %1 MESLEK HASTALIKLARI %44 İŞ KAZALARI %56 %99 DÜNYADA TÜRKİYE DE 22

23 23 Eksik olanı bulun

24 İşyeri sayıları

25 İşçi sayıları Kadın Erkek 25

26 İş kazası sayıları

27 Meslek hastalıkları

28 İş kazaları ve meslek hastalıkları ölümleri

29 29 28 Nisan Dünya İş Sağlığı ve Güvenliği Günü

30 30

31 31

32 2010 T.C. de durum (ÇSGB) 9.9 milyon sigortalı, kayıtlı iş kazası (% 83 ü KOBİ lerde) 2009 da 1161 ölümlü iş kazası (Dünya ortalamasının üzerinde) Ölümlü kazalar maden, inşaat ve metal iş kolunda TC de beklenen 40 bin meslek hastalığı varken, saptanan 429 vaka var. 32

33 YORUM ik-mh nın son 10 yılda gelişmiş ülkelerde düzenli olarak azaldığı, gelişmekte olan Uzakdoğu, Güney Amerika ve Afrika ülkelerinde ise sürekli olarak arttığı görülmektedir. Son 10 yılda İngiltere de %10, Almanya da %35, Japonya da %21 oranında azalmıştır. ABD de son yıllarda sürekli azalırken; azalma 4 yılda %6 yı bulmuştur. AB nde ise arası dönemde ciddi iş kazası sıklığı %17, ölümlü iş kazası sıklığı ise %23 oranında azalmıştır. (EUROSTAT, 2007) 33

34 YORUM Buna karşılık son 10 yılda Tayvan da %48, Tayland da %12.5, Singapur da %141, Tunus da %25, Arjantin de %23.3, İspanya da %38, Estonya da %36, Letonya da %19.5, İzlanda da %112, Polonya da %18, Şili de %14.5 oranında artmıştır. Nedenleri? TARTIŞMA 34

35 YORUM ILO nun verilerine göre ölümlü iş kazası oranlarında en iyi olan ülke İngiltere olup, ülkemizdeki iş kazası oranı bu ülkenin oranından yaklaşık 15 kat daha fazladır. ILO rakamlarına göre ölümlü iş kazası oranlarında en fazla orana sahip ülke Türkiye ile birlikte Hindistan ve Rusya dır. 35

36 YORUM Yüz bin işçide iş kazası oranlarında diğer ülkelere göre ülkemiz maden sektöründe ilk sıralarda yer alırken, ölümlü iş kazalarında maden, inşaat, imalat ve nakliyat sektörlerinde ilk üç ülke içinde yer almaktadır. (ILO) 36

37 SGK verilerine göre; Ülkemizde günde yaklaşık 200 iş kazası olmakta, 3 işçi iş kazası sonucu hayatını kaybetmekte ve 4 kişi iş kazası sonucu iş göremez hale gelmektedir. Bu rakamların yanı sıra SGK istatistiklerine yansımayan, kapsam ve kayıt dışı iş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu maddi ve manevi kayıplar (isggm) 37

38 Sonuç Dünya nüfusu 6.5 milyarı aşıyor. Bunların; 1.3 milyarı günde 1 doların, 3 milyarı günde 2 doların altında günlük gelire sahip. Dünya nüfusunun % 10 u dünya gelirinin %70 ini alıyor. Ülkemiz nüfusu 73 milyona yaklaştı. Bu nüfusun 15 yaş ve üstü (faal nüfus) 52 milyon. Bunun ancak 22 milyonunu istihdam edebiliyoruz. 38

39 Sonuç İşsizlik, Kayıt dışı ekonomi, Ülke ekonomisinin yarısı sayılamıyor. 10 milyondan fazla insanın sosyal güvenlik kaydı yok. 10 milyondan fazla işçinin örgütlenme oranı %