İSKİ UKBS (Uydulardan Konum Belirleme Sistemi)

Transkript

1 İSKİ UKBS (Uydulardan Konum Belirleme Sistemi)

2 GNSS NEDİR? GNSS: Global Navigation Satellite Systems Uydularla konum belirleme sistemleri denince akla Amerika Birleşik Devletlerinin GPS, Avrupa Birliğinin GALILEO ve Rusların GLONASS uyduları gelmektedir. Bütün gelişmiş ülkeler artık yaşamın hemen her alanında bu uydu ölçülerini kullanmaktadırlar. Bu üç uydu sistemi GNSS olarak adlandırılmaktadır..

3 Sürekli Gözlem Yapan Sabit GNSS Referans İstasyonları (GNSS Ağı) Ağ prensibinde çalışan gerçek zamanlı kinematik (RTK) prensipli Sürekli Gözlem Yapan Sabit GPS İstasyonlarının kurulması, kullanıcıların çalışmalarında kendilerine ait bir baz istasyonu kurmaları yerine, bu GNSS ağ altyapılarını kullanmaları olanağını doğurmuştur. İstanbul da İSKİ 10 adet sabit GPS İstasyona sahip UKBS GPS Ağını kurarak dünyadaki gelişmelere ayak uydurmuştur. GPS/GNSS ağ altyapısı, 7 / 24 süresince standart bir hassasiyet ve koordinat sistemi çerçevesinde, herkesin sadece kendi gezicileri ile cm civarında doğrulukla çalışmalarına olanak vermektedir. RTK dan Farkı: Tek bir referans istasyonuna olan bağımlılık ortadan kalkmıştır, Daha kısa sürede, koordinat sistemi birlikteliğiyle, daha az personelle, daha az sorunla, tek bir GPS alıcısıyla çalışılmaktadır. Merkezden Online olarak arazide çalışan kullanıcıları izlemek mümkün hale gelmiştir.

4 Gnss Sabit Referans İstasyonları Çalışma Prensibi

5 Dünyada Gnss Sabit Referans İstasyonlarına Örnekler

6 İSKİ UKBS

7 (İSKİ-UKBS) Uydu sistemlerinden etkin ve ekonomik olarak yararlanabilmek için gerçek zamanlı sabit referans istasyonlarından oluşan İstanbul İSKİ GNSS ağı kurulmuştur. Tüm İstanbul u kapsayan, öncelikle İSKİ çalışmalarında GNSS teknolojilerini gerçek zamanlı, etkin ve verimli kullanıma imkân veren 8 istasyonlu UKBS ağının Aralık 2008 tarihinde kurulumu tamamlanmıştır. 10. istasyon 2014 yılında eklenmiştir. Kendi tesislerimizde güvenlikli ve haberleşme hattına sahip bu ağda yer alan referans istasyonlarından 7 gün 24 saat sürekli olarak ve istenilen sıklıkta koordinat düzeltmeleri yayınlanmaktadır. Bu referans istasyonlarının koordinatları çok hassas olarak statik ölçü ve hesaplamalarla önceden belirlenmiştir. Elinde GPS alıcısı olan kullanıcılar ise yayınlanan bu düzeltmeleri kullanarak üç boyutta 2-4 cm doğruluğunda gerçek zamanlı koordinatları elde edebilmektedirler. Arazide çalışan gezici GPS cihazlarından sistemimize gelen konum verisi Oracle veritabanına kaydedilmektedir. Arazide çalışan kişiler adresinde yer alan harita web uygulamasında online olarak gösterilmektedir.

8 Proje Süresi PROJE BAŞLANGICI : 10/09/2008 PROJE BİTİŞ : 10/12/2008

9 Proje Paydaş ve Aktörleri

10 Proje Kırılım Yapısı TESİS KEŞFİ İSKİ Tesislerinin Keşfi İSKİ Bilgi İşlem ve Destek Hizmetleri ile toplantı UKBS GNSS noktalarının gezilmesi Teknik raporun idareye sunulması ve onayı GNSS ALICILARININ TESLİMİ Pilye örneği ve kabinin onaya sunulması Pilye ve kabin siparişi ve teslimi PİLYE İMALATI VE SİSTEM KURULUMU Pilye İmalatı Topcon Net-G3 kurulumu ve bağlantılarının yapılması UKBS kontrol merkezi kurulumu UKBS noktalarının 48 saatlik ölçü testi GNSS noktalarının dengelenmiş koordinat hesabı ve onayı EĞİTİM VE PROJE DUYURUSU UKBS web arayüzü eğitimi Arazi kullanıcılarının eğitimi UKBS tanıtım toplantısı ve duyurusu

11 Proje Zaman Yönetimi ve Aktivite AKTİVİTE TANIM SÜRE (İŞ GÜNÜ) BAŞLANGIÇ BİTİŞ A İSKİ Tesislerinin Keşfi İSKİ Bilgi İşlem ve Destek Hizmetleri B ile toplantı C UKBS GNSS noktalarının gezilmesi D Teknik raporun idareye sunulması ve onayı E Pilye örneği ve kabinin onaya sunulması F Pilye ve kabin siparişi ve teslimi G Pilye İmalatı Topcon Net-G3 kurulumu ve H bağlantılarının yapılması I UKBS kontrol merkezi kurulumu J UKBS noktalarının 48 saatlik ölçü testi K GNSS noktalarının dengelenmiş koordinat hesabı ve onayı L UKBS web arayüzü eğitimi M Arazi kullanıcılarının eğitimi N UKBS tanıtım toplantısı ve duyurusu

12 Proje Maliyet Çizelgesi AKTİVİTE TANIM MALİYET (TL) A İSKİ Tesislerinin Keşfi B İSKİ Bilgi İşlem ve Destek Hizmetleri ile toplantı 1000 C UKBS GNSS noktalarının gezilmesi D Teknik raporun idareye sunulması ve onayı 5000 E Pilye örneği ve kabinin onaya sunulması 2000 F Pilye ve kabin siparişi ve teslimi G Pilye İmalatı Topcon Net-G3 kurulumu ve bağlantılarının H yapılması I UKBS kontrol merkezi kurulumu J UKBS noktalarının 48 saatlik ölçü testi GNSS noktalarının dengelenmiş koordinat hesabı K ve onayı L UKBS web arayüzü eğitimi M Arazi kullanıcılarının eğitimi N UKBS tanıtım toplantısı ve duyurusu 5000 TOPLAM : TL

13 Proje Risk Yönetimi RİSK ANALİZİ ZAMAN RİSKİ TESLİMATLAR,HAVA ŞARTLARI V.B SEBEPLERDİR. OLASILIK VE ETKİ DÜŞÜKTÜR. MALİYET RİSKİ YURT DIŞI KAYNAKLI MALZEMELER EKONOMİK ŞARTLAR,DÖVİZ KUR ARTIŞI SEBEPLERİDİR. OLASILIK VE ETKİ ORTA DERECEDEDİR. YÖNETİM RİSKİ TECRÜBE EKSİKLİĞİ RİSK SEBEBİDİR. OLASILIK VE ETKİ FAZLADIR TEKNİK RİSK GNSS AĞI GEOMETRİSİ DAĞILIMI UYUŞMAMASI RİSK SEBEBİDİR. OLASILIK VE ETKİ ÇOK FAZLADIR.

14 (İSKİ-UKBS) Kurulan İSKİ-UKBS referans istasyonları ağının performansını ve kalitesini kontrol etmek amacıyla Teknik Üniversitelerin desteği ile Mart 2009 tarihinde test çalışmaları gerçekleştirilmiştir. İSKİ Harita Şube Müdürlüğü personeli tarafından gerçekleştirilen arazi çalışmalarında İGNA (İstanbul GPS Nirengi Ağı) test noktaları olarak kullanılmıştır. UKBS ile İGNA noktalarının koordinat farkları karşılaştırıldığında VRS yönteminde ortalama sağa fark 1.2 cm, yukarı fark 4.5 cm ve yüksekte fark 2.9 cm dir. PRS yönteminde sırasıyla 0.9 cm, 4.6 cm ve 2.5 cm dir. FKP yönteminde ise 1.1 cm, 4.2 cm ve 2.5 cm dir. Tüm yöntemlerin ortalaması ise 2.8 cm dir.

15 İSKİ-UKBS AĞI Kurulum Aşaması (SLVR)

16 İSKİ-UKBS Referans İstasyon Yerleri 10 adet istasyon noktasının çatı anten tesis kurulumları ile Topcon Net-G3 referans istasyonu alıcılarının kabin içerisinde kurulumları yapılmıştır. *YALI : YALIKÖY ŞEFLİK BİNASI *SLVR : ÇANTA HİZ. BİNASI *SILE : ŞİLE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ *TERK : TERKOS HAVZA KORUMA ŞEFLİĞİ *PASA : PAŞAKÖY ATIKU ARITMA TESİSİ *BEYK : ANADOLU KAVAĞI TERFİ MERK. *TUZL : TUZLA İLERİ BİY. ARITMA TESİSİ *KCEK : KÜÇÜKÇEKMECE ŞUBE MÜD. *PALA : İSKİ GENEL MÜDÜRLÜK BİNASI *KEST : KESTANELİK ARITMA BİNASI

17 İSKİ-UKBS Ağı Geometrik Dağılımı

18 İSKİ-UKBS GNSS Ağ Tasarım Şeması

19 UKBS Kullanım Yoğunluğu Haritası Grafikte 2017 yılında UKBS kullanım yoğunluk haritası verilmektedir. Görüldüğü üzere İstanbul un dışında Kırklareli, Tekirdağ, Kocaeli, Yalova dan da bağlantı sağlanabildiği görülmektedir.

20 UKBS Kullanım Yoğunluğu Haritası

21 Klasik Ölçme Teknikleri ile Karşılaştırıldığında UKBS nin Üstün Özellikleri Üç boyutlu nokta koordinatları gerçek zamanlı olarak elde edilmesi, Hızlı ölçü, zaman kazancı, Az personel, az hata, düşük maliyet, Hava şartlarından bağımsız ölçü, Tek bir RTK GNSS Alıcısının yeterliliği, Gece gündüz 7/24 ölçüm imkanı, Poligon tesisi, keşfi gibi önceden yapılan hazırlıklar ortadan kalkması, Tübitak MAM ve Üniversitelere bilimsel destek, Merkezden online olarak arazide çalışan kullanıcıları izlemek, Altyapı imalatlarında tranşe kazısının ne kadar ilerlediğini görebilme ve tranşe açıkken ölçü ilkesini gerçekleştirebilmek.

22 UKBS Kullanım Alanları ve Bazı Projeler Kullanım Alanları Harita İnşaat Mimarlık Metalurji Madencilik Haberleşme Coğrafi Bilgi Sistemleri v.b. Kullanılan Projeler Tarihi Yarımada Lidar Taraması Galataport Projesi İstanbul 2013 Halihazır Harita Yapımı 3. Havaalanı Projesi 3. Boğaz Köprüsü Projesi Melen Projesi

23 UKBS Kullanıcı Profili İBB İSKİ DSİ ORMAN G.M. İGDAŞ TOKİ İSTON AĞAÇ A.Ş. İSTANBUL İL ÖZEL İDARESİ AYEDAŞ TCDD BÖLGE MÜD ULAŞIM A.Ş. MUHTELİF İL VE İLÇE KAMU KURUMLARI LİHKAB KADASTRO MÜDÜRLÜKLERİ TÜBİTAK İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İSTANBUL KÜLTÜR ÜNİVERSİTESİ ORTADOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ

24 Kullanıcı Sayısı ve Kullanım Süresi Kullanıcı Sayısı Kasım itibari ile toplam çalışılan süre saattir Kasım itibari ile toplam bağlantı sağlanmıştır Kasım itibari ile toplam 511 gb düzeltme verisi gönderilmiştir.

25 Grafikte UKBS kullanıcı sayıları ve profili görülmektedir. Harita ve inşaat firmalarının dışında Lihkablar, Üniversiteler, Belediyeler ve diğer Kamu kurumları tarafından da yoğun bir şekilde kullanıldığı görülmektedir.

26 UKBS Analizleri Grafikte yılları arasında 3 aylık periyotlardaki kullanıcı kayıt sayıları verilmektedir yılı Kasım itibari ile UKBS kullanıcı sayısı 1450 yi geçmiştir.

27 UKBS Analizleri Grafikte yılları arasında 3 aylık periyotlardaki çalışma saatleri verilmektedir yılı Kasım ayı itibari ile saat sistemden faydalanılmıştır.

28 UKBS Analizleri Grafikte yılları arasında 3 aylık periyotlardaki veri hacmi (mb) verilmektedir yılı Kasım ayı itibari ile kullanıcılara 511 gb düzeltme verisi gönderilmiştir. İSKİ Sunucularında 30sn lik rinex verisinin tamamı, 10sn lik rinex verisi son 4 yıl ve 1sn lik rinex verisi son 2 aylık olmak üzere saklanmaktadır.

29 UKBS Analizleri Grafikte yılları arasında 3 aylık periyotlardaki kullanıcıların bağlantı sayıları verilmektedir yılı Kasım ayı itibari ile UKBS kullanıcıları bağlantı sağlamıştır.

30 UKBS Web Servisi

31 UKBS Online Takip web sitemizde sabitler ve gezicilere ait mevcut durum ve konum bilgileri anlık olarak yayınlanmaktadır.

32 UKBS Online Takip web sitemizdeki Sisteme Giriş linki üzerinden kendi GPS Portalınıza erişim sağlayabilirsiniz. Bu sayfada son 6 aya ait bağlantı sayılarınız, çalışma saatleriniz ve kullanılan veri miktarı grafiklerine ulaşılabilir.

33 UKBS Online Takip Rapor kısmında istediğiniz tarih aralığındaki 1 aylık veriye ait kullanım detaylarınıza ve harita üzerinde cihaz açıkken izlenen yol bilgilerinize ulaşabilir, rapor oluşturabilirsiniz.

34 UKBS Online Takip Görmek istediğiniz bağlantının harita üzerindeki ölçüm bilgilerine ulaşabilir ayrıca kml, csv veya pdf formatlarında ayrıntılı raporlama yapabilirsiniz.

35 UKBS Verileri Kullanılarak Hazırlanan Lisans Bitirme Çalışmaları Ve Lisansüstü Tezleri Sabit Referans GNSS Ağlarının Teknik Altyapı ve Üstyapı Kontrolünde Kullanımının İrdelenmesi GNSS Ağlarına Dayalı Olarak Statik ve Ağ-RTK (İSKİ-UKBS) Tekniklerinin Karşılaştırılması Web Tabanlı Konum Belirleme Servislerinin Doğruluğunun Araştırılması FKP ve PRS Ağ-RTK Yöntemlerinin Karşılaştırılması Bir Test Ağında Bağıl ve PPP Tekniklerinin Web Tabanlı Servisler Kullanılarak Performansının Araştırılması Web Tabanlı Online Konum Belirleme Servisi Kullanarak Sanal Referans İstasyonu (VRS) Tekniğinin Performansının Araştırılması GNSS Ağlarından Üretilen Sanal Referans İstasyonu (VRS) Verilerinin Kalite Kontrolü Ve Doğruluk Araştırması vb birçok bitirme çalışması ve tez.

36 UKBS Verileri Kullanılarak Hazırlanan Lisans Bitirme Çalışmaları Ve Lisansüstü Tezleri Yerel, Ulusal ve Uluslararası Sabit Referans İstasyonlarının Kabuk ve Yapısal Deformasyon Belirleme Amaçlı Tasarlanan Jeodezik Ağlara Entegrasyonu, Ölçme ve Değerlendirme Stratejileri Jeodezik Çalışmalarla İzmit Körfezi ve Yakın Çevresi Kabuk Deformasyonlarının Belirlenmesi İSKİ UKBS İstasyonlarının Zamansal Yer Değişimlerinin İncelenmesi GPS Meteorolojisi : İstanbul için Bir Uygulama Bunun yanı sıra İzmit Körfezi ve yakın çevresindeki deformasyonların izlenmesi konulu bir çalışmada İSKİ UKBS verilerinden yararlanılmaktadır. Okuldaki lisans bitirme çalışmaları ve arazi çalışması derslerinde de UKBS verileri kullanılmaktadır.

37 ÖNERİLER Yerel CORS ağlarının kurulumu ve işletilmesi ile alakalı bir standartın oluşturulması. Datum birliğinin sağlanması. (UKBS : ITRF05 Datumu ve Epok) (CORS-TR ITRF96 Datum ve Epok) Yerel CORS ağlarının ulusal CORS-TR ağına entegrasyonu.

38 TEŞEKKÜR EDERİZ.