Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi

Transkript

1 Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi Mayıs 2018 Ar-Ge ve Devlet Teşvikleri KPMG Türkiye kpmg.com.tr kpmgvergi.com

2 Analiz Kapsamı T.C. Ekonomi Bakanlığı verilerine dayanarak hazırlanan analizimiz, genel karakteristikler, bölgelere göre dağılım ve sektörlere göre dağılım olmak üzere 3 ana başlıkta toplanmıştır. Ana başlıklar ise, ilgili yılın Mayıs ayı, Ocak-Mayıs dönemi ve teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği 20/06/2012 sonrası birikimli gelişmeler olmak üzere üç tane alt başlıkta toplanmıştır. İçindekiler Sayfa 1. Yatırım Teşvik Belgelerinin Genel Karakteristikleri Mayıs Ayı Genel Karakteristikleri Ocak-Mayıs Genel Karakteristikleri Kümülatif Gelişmeler 4 2. Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgelere Göre Dağılımı Mayıs Ayı Bölgelere Göre Dağılımı Ocak-Mayıs Ayı Bölgelere Göre Dağılımı Kümülatif Gelişmeler 8 3. Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı Mayıs Ayı Sektörlere Göre Dağılımı Ocak- Mayıs Ayı Sektörlere Göre Dağılımı Kümülatif Gelişmeler 12 Kavramlar Dizini 13 İletişim 15

3 1. Yatırım Teşvik Belgelerinin Genel Karakteristikleri Mayıs Genel Karakteristikleri Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Öngörülen İstihdam (Kişi) 2018 yılı Mayıs ayında düzenlenen 713 adet yatırım teşvik belgesi kapsamında öngörülen sabit yatırım tutarı yaklaşık 11,478 milyar TL olurken, istihdam edilmesi öngörülen kişi sayısının ise olduğu görülmektedir Ocak- Mayıs Genel Karakteristikleri Belge Adedi Önceki Yıla Oranla Değişim Oranı Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Önceki Yıla Oranla Değişim Oranı Öngörülen İstihdam (Kişi) Önceki Yıla Oranla Değişim Oranı 2016 Ocak-Mayıs 2017 Ocak-Mayıs 2018 Ocak-Mayıs %25, %2, %56, %3, %48, %45,06 Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 3

4 Ocak-Mayıs 2018 dönemi dikkate alındığında, 2016 ve 2017 yıllarına kıyasla, düzenlenen yatırım teşvik belgesi adedinde %25,44 oranında bir artış görülmezken, 2017 ile 2018 kıyaslamasında; belge adedinde %3,02 lük azalış olmuştur ile 2018 yılları baz alınarak yapılacak kıyaslama sabit yatırım tutarı ve istihdam edilmesi planlanan kişi sayısı için yapıldığında; sabit yatırım tutarlarında %48,8, istihdam edilecek kişi sayısında ise %45,06 artış olduğu dikkat çekmektedir Kümülatif Gelişmeler Sabit Yatırım (milyon TL) İstihdam 20 Haziran 2012 ila 2018 Mayıs arasında kümülatif düzenlenen adet yatırım teşvik belgesi kapsamında öngörülen sabit yatırım tutarı milyar TL olurken, istihdam edilmesi öngörülen kişi sayısının ise olduğu görülmektedir. Belge dağılımının yerli ve yabancı sermaye dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir: Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) İstihdam (Kişi) Yerli Sermaye Yabancı Sermaye Haziran 2012 ila 2018 Mayıs arasında kümülatif düzenlenen adet belge verilmiş milyar TL yatırım yapılmış, kişiye istihdam sağlanmıştır. Bunun yerli ve yabancı sermaye oranlarına bakılırsa: aittir. Belge adedi toplamın %95 i yerli sermayeye, %5 i yabancı sermayeye, Sabit yatırım tutarının %66,6 sı yerli, %33,4 ü ise yabancı sermayeye, İstihdamın %90,3 ü yerli, %9,7 si yabancı sermayeye

5 Kümülatif 2017 Kümülatif 2018 Kümülatif Kümülatif 2017 Kümülatif 2018 Kümülatif Sabit Yatırım (milyon TL) Kümülatif 2017 Kümülatif 2018 Kümülatif İstihdam Yukarıdaki grafiklerde ila Mayıs 2016 arasında düzenlenen toplam belge sayısı adedinin , sabit yatırım tutarının milyon TL ve istihdam edilen kişi sayısının olduğu görülmektedir yılı Mayıs ayı itibariyle ise düzenlenen belge adedi sayısı , sabit yatırım tutarı milyon TL ve istihdam edilen kişi sayısı olmuştur. Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 5

6 2. Yatırım Teşvik Belgelerinin Bölgelere Göre Dağılımı Mayıs Ayı Bölgelere Göre Dağılımı 2018 yılı Mayıs ayında düzenlenen 713 adet teşvik belgesinin ve Milyon TL yatırım tutarının bölgelere dağılımına aşağıdaki grafiklerde yer verilmiştir I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) 515 yatırım teşvik belgesinin %36 sı I. Bölge, %18 i II. Bölge, %15 i III. Bölge, %14 ü VI. Bölgeye aittir. Öngörülen sabit yatırım tutarlarına gelindiğinde, toplam milyar TL nin %41 i I. Bölge, %17 si II. Bölge, %13 ü III. Bölge, %10 u IV. Bölgededir.

7 Ocak-Mayıs Bölgelere Göre Dağılım I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler 2018 yılı Ocak-Mayıs aralığında toplam belge adedi dir. I. Bölge toplamın %38 i, II. Bölge %17, III. Bölge %13 üdür. IV. Bölge yatırımları kapsamında düzenlenen yatırım teşvik belge adedi ise toplam belge adedinin %10 unu oluşturmaktadır I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Benzer sıralamanın öngörülen sabit yatırım tutarları için de mevcut olduğu söylenebilir ancak tutar bazında I. Bölgenin payı oldukça fazladır. Toplam milyon TL lik sabit yatırımın, %56 sı I. Bölgede, %14 ü II. Bölgede, %9 u ise III. Bölgededir. VI. Bölge ise toplam yatırım tutarının %7 sini oluşturmaktadır. Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 7

8 Kümülatif Gelişmeler tarihli Resmi Gazetede yayımlanan «Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında2012/3305 Sayılı Karar sonrası birikimli gelişmelerde aşağıdaki gibidir I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler Bu dönemde düzenlenen adet belgenin %34 ünün I. Bölge yatırımları için düzenlendiği görülmektedir. I. Bölgeyi 18% ile II. Bölge takip etmektedir I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif Bölgeler Öngörülen Sabit Yatırım Tutarı (Milyon TL) Bu dönemde belgeye bağlanan milyar TL toplam yatırımın milyar TL si I. Bölgeye aittir. İkinci büyük kümülatif yatırımı tutarı 149 milyar TL ile III. Bölge almaktadır. III. Bölgeyi 100 milyar TL ile II. Bölge takip etmektedir I. Bölge II. Bölge III. Bölge IV. Bölge V. Bölge VI. Bölge Muhtelif İstihdam Bölgeler ila arasındaki dönemde toplam istihdam edilmesi planlanan kişi sayısı dur. İstihdamın %38 i I. Bölgeye, %17 si VI. Bölgeye ve %15 i II. Bölgeye aittir.

9 3. Yatırım Teşvik Belgelerinin Sektörlere Göre Dağılımı Mayıs Ayı Sektörlere Göre Dağılımı Mayıs ayında düzenlenen 713 belgenin 447 si İmalat sektöründe, 193 ü Hizmetler sektöründe, 50 si Enerji sektöründe ve 23 ü ise Madencilik sektöründedir. Aylık sektör bazlı dağılım oranlarına ise aşağıdaki tabloda yer verilmiştir Mayıs Yüzde Dağılımı %7,01 %27,07 %62,69 %3, Sabit Yatırım (Milyon TL) 2018 Mayıs Yüzde Dağılımı %10,50 %25,00 %60,45 %4,04 Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 9

10 2018 Mayıs ayında, belge adedi dağılım oranlarında ağırlık gösteren Hizmetler ve İmalat sektörleri sabit yatırım tutarlarında da benzer bir eğilim göstermiştir. İmalat sektörü toplam yatırım tutarı olan Milyon TL nin %60 ını oluştururken, Hizmetler sektörü ise %25 lik bir oranla takip etmiştir yılı sabit yatırım (milyon TL) verilerine ise aşağıdaki tabloda yer verilmiştir. Bir önceki yıla kıyasla İmalat sektöründeki yatırım tutarında belirgin bir artış meydana gelmiştir Mayıs Sabit Yatırım İstihdam (kişi) 2018 Mayıs Yüzdesel Dağılım %3,61 %39,74 %55,48 %1, yılı Mayıs ayı sektörlere göre istihdam edilen kişi sayısı ve yüzdesel dağılıma yukarıda yer verilmiştir. Hizmetler ve İmalat sektörlerinin %95 lik bir üstünlüğü olduğu görülmektedir. Aşağıda yer verilen 2017 Mayıs ayı verileri ile yapılan kıyaslamada ise Enerji ve İmalat sektörlerinde belirgin bir artış olduğu görülmektedir Mayıs İstihdam (Kişi)

11 Ocak-Mayıs Ayı Sektörlere Göre Dağılımı Ocak-Mayıs aralığındaki toplam belge adedinin %59,9 u imalat, %28,9 u hizmetler, %8,22 si enerji, %2,9 u madencilik sektöründe olduğunu görülmektedir Sabit Yatırım (Milyon TL) 2016 Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs dönemi sabit yatırım tutarları toplamı olan milyar TL dir. Tablomuzda, toplam sabit yatırım tutarının %49,34 ü ile hizmet sektörü öne çıkmaktadır. 2016, 2017 ve 2018 Ocak-Mayıs sabit yatırım tutarlarına bakıldığında, enerji sektörünün teşvike bağlanan toplam sabit yatırım tutarının azaldığı, hizmet ve imalat sektörlerinin arttığı görülmektedir. Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 11

12 İstihdam (kişi) İstihdam edilmesi planlanan kişi toplamın %50 sinin İmalat, %46 sının Hizmetler sektörlerinde olduğunu görmekteyiz. Ocak-Mayıs dönemi 2016 ve 2017 verileri ise tablodaki gibidir: 2016 Ocak-Mayıs Ocak-Mayıs Kümülatif Gelişmeler ila 2018 Mayıs arasındaki dönemde, kümülatif olarak düzenlenen belge adedi rakamları aşağıdaki tablodaki gibidir. Toplam verilen belge adedi adettir Sabit Yatırım (Milyon TL) Kümülatif sabit yatırım rakamlarına bakıldığında, belgeye bağlanan toplam sabit yatırım tutarının milyar TL olduğu görülmektedir. Bunun %33,8 i Enerji, %28,56 sı Hizmetler ve %33,8 i imalat sektöründe gerçekleşmiş olup %3,7 si ise madencilik sektöründedir.

13 İstihdam (kişi) Bu dönemde İstihdam edilmesi planlanan kişi toplamı dur. Bunun %50,25 i İmalat, %44,71 i Hizmetler sektöründedir. Madenciliğe gelindiğinde toplamın %2,66 sının, enerji sektöründe ise %2,3 ünün istihdam edilmesinin planlandığı görülmektedir. Kavramlar Dizini Entegrasyon «Mal ve hizmet üreten tesislerin mevcut üretim hatlarında elde edilen nihai ürüne bütünleyici nitelikte ara malı verecek ve/veya üretilmekte olan nihai ürünü ara malı olarak kullanabilecek şekilde, mevcut tesise ileri ve/veya geriye doğru entegre olan, yatırımın konusu ve projenin özelliği dikkate alınarak kaideten aynı il sınırları içinde veya aynı yerde ve aynı tesis bünyesinde olan yatırımlardır.» Komple Yeni Yatırım «Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesisleri içeren, gerektiğinde arazi-arsa, bina-inşaat harcamalarını da ihtiva eden, yatırımın yapılacağı yerde aynı üretim konusunda mevcut tesisi veya altyapı bütünlüğü bulunmayan yatırımlardır. Ayrıca, mevcut tesislerde makine ve teçhizat ilavesi nedeniyle kapasite artışının %100 ü geçmesi halinde bu yatırımlar yeni yatırım sayılır.» Modernizasyon «Mevcut tesislerin üretim hatlarında, gelişen teknoloji sonucunda teknik ve/veya ekonomik ömrünü tamamlamış makine ve teçhizatlara teknolojiye uygun parçaların eklenmesi veya mevcut bir aksamın gelişmiş bir modeli ile veya makine teçhizatın yenileri ile değiştirilmesini, tesiste eksik kalmış yatırım harcamalarının tamamlanmasını, nihai ürünün doğrudan kalitesinin yükseltilmesini veya modelinin değiştirilmesini içeren yatırımlardır.» Yatırım Teşvik Belgeleri Analizi - 13

14 Tevsi Yatırımlar «Mevcut bir yatırıma ilave üretim hattı veya makine ve teçhizat ilave yapılması suretiyle üretim miktarının artırılması veya yeni bir yatırım hüviyeti taşımayan, mevcut üretim hattında yer alan makine ve teçhizatların bir bölümünün kapasite açısından ve işlevsel olarak üretim akışındaki diğer makine ve teçhizatlarla uyum içinde olmadığı durumlarda makine ve teçhizatların değiştirilmesi veya yenilerinin ilave edilmesi ve genişleme yapıldıktan sonra mevcut tesis ile alt yapı müşterekliği oluşturarak bir bütün teşkil eden, aynı işletmede aynı mal ve hizmetin kapasitesini en fazla %100 e kadar artırmaya yönelik yatırımlardır.» Ürün Çeşitlendirmesi «Mevcut tesis ile altyapı müşterekliği olan, aynı işletmede mevcut makine ve teçhizata yapılacak ilave yatırımla farklı bir nihai ürün elde edilmesine yönelik yatırımlardır.» ** Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ No:2012/1.

15 İletişim: KPMG Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. Emrah Akın, YMM Vergi, Şirket Ortağı İstanbul, Türkiye T : +90 (212) E :eakin@kpmg.com Aslı M. Gülseren Vergi, Kıdemli Müdür İstanbul, Türkiye T : +90 (212) E : agulseren@kpmg.com Onur Soyuer Vergi, Ar-Ge ve Teşvikler Müdürü İstanbul, Türkiye T : +90 (212) E : osoyuer@kpmg.com İstanbul İş Kuleleri Kule 3 Kat Levent İstanbul T : Ankara The Paragon İş Merkezi Kızılırmak Mah. Ufuk Üniversitesi Cad Sok. No:2 Kat:13 Çukurambar Ankara / Türkiye T: İzmir Heris Tower, Akdeniz Mah. Şehit Fethi Bey Cad. No:55 Kat:21 Alsancak İzmir / Türkiye T: kpmg.com.tr kpmgvergi.com Bu dokümanda yer alan bilgiler genel içeriklidir ve herhangi bir gerçek veya tüzel kişinin özel durumuna hitap etmemektedir. Doğru ve zamanında bilgi sağlamak için çalışmamıza rağmen, bilginin alındığı tarihte doğru olduğu veya gelecekte olmaya devam edeceği garantisi yoktur. Hiç kimse özel durumuna uygun bir uzman görüşü almaksızın, bu dokümanda yer alan bilgilere dayanarak hareket etmemelidir KPMG Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş., KPMG International Cooperative in üyesi bir Türk şirketidir. Tüm hakları saklıdır. Türkiye de basılmıştır. KPMG adı ve KPMG logosu KPMG International Cooperative in tescilli ticari markalarıdır.