YAŞLI HASTA. Melda Dilek Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakütesi

Transkript

1 YAŞLI HASTA Melda Dilek Ondokuz Mayıs Üniversitesi Tıp Fakütesi

2

3

4 Böbrekte Yaşlanmanın Etkileri Histolojik Değişiklikler Glomerüller Tübulointertisyum Vasküler Fonksiyonel değişiklikler Glomerüler filitrasyon hızında azalma Böbrek kan akımında azalma Glomerüler bazal membran geçirgenliğinde artma İdrar konsantrasyon ve dilüsyon kapasitesinde azalma Asit yükünün atılımında azalma Glomerüloskleroz Bazal membranda kalınlaşma Mezangaial matriksde artış Tübuluintertisyel fibrozis Tübul sayısında azalma Tübul hacim ve uzunluğunda azalma Arterioskleroz Hiyalen birikimler Aglomerüler arterioller

5 Yaşlı Hastanın Değerlendirilmesinde Zorluklar Glomerüler filitrasyon hızında azalma Fizyolojik yaşlanma? Patolojik süreç? Böbrek fonksiyonlarını nasıl değerlendirelim?

6 Glomerüler Filitrasyon Hızında Azalma? Çalışmaya alınanların %36 sında izlem boyunca glomerüler filitrasyon hızında değişiklik izlenmedi Glassock RJ, Winearls, Ageıng And The Glomerular Filtration Rate: Truths And Consequences. Transactions Of The American Clinical And Climatological Association, Vol. 120, 2009

7 Glomerüler Filitrasyon Hızında Azalma? Hallan S, Astor B, Lydersen S. Estimating glomerular filtration rate in the general population: the second Health Survey of Nord-Trondelag (HUNT II). Nephrol Dial Transplant2006 Jun;21(6):

8 Glomerüler Filitrasyon Hızında Azalma? Hallan S, Astor B, Lydersen S. Estimating glomerular filtration rate in the general population: the second Health Survey of Nord-Trondelag (HUNT II). Nephrol Dial Transplant2006 Jun;21(6):

9 Glomerüler Filitrasyon Hızını Nasıl Değerlendirelim? Murata K,Baumann NA, Saenger AK, at al. Relative Performance of the MDRD and CKD-EPI Equations for Estimating Glomerular Filtration Rate among Patients with Varied Clinical Presentations. Clin J Am Soc Nephrol 6: , 2011.

10 Glomerüler Filitrasyon Hızını Nasıl Değerlendirelim? Murata K,Baumann NA, Saenger AK, at al. Relative Performance of the MDRD and CKD-EPI Equations for Estimating Glomerular Filtration Rate among Patients with Varied Clinical Presentations. Clin J Am Soc Nephrol 6: , 2011.

11 Glomerüler Filitrasyon Hızını Nasıl Değerlendirelim? Michels WM, Grootendorst DC, Verduijn M, at al. Performance of the Cockcroft-Gault, MDRD, and New CKDEPI Formulas in Relation to GFR, Age, and Body Size. Clin J Am Soc Nephrol 5: , 2010.

12 Glomerüler Filitrasyon Hızını Nasıl Değerlendirelim? Flamant M, Haymann JP, Vidal-Petiot E, at al. GFR Estimation Using the Cockcroft-Gault, MDRD Study, and CKD-EPI Equations in the Elderly. Am J Kidney Dis. 2012;60(5):

13 Kronik Böbrek Hastalığı Tanımı

14 Kronik Böbrek Hastalığı Sıklığı Yaşla Artmaktadır

15 Kronik Böbrek Hastalığı Sıklığı Yaşla Artmaktadır

16 Yaşlı Kronik Böbrek Hastalarındaki Sorunlar Kırılganlıkta artış Fonkiyonel yetesizlik Bilinçsel yetersizlik

17 Yaşlı Kronik Böbrek Hastalarındaki Sorunlar Kırılganlık İstenmeyen kilo kaybı Yürüme hızının yavaşlaması Güçsüzlük Bitkinlik Azalmış fiziksel aktivite Düşme riski Sakatlık riski Hastaneye yatış riski Ölüm riski

18 Yaşlı Kronik Böbrek Hastalarındaki Fonksiyonel yetersizlik Sorunlar

19 Yaşlı Kronik Böbrek Hastalarındaki Sorunlar Fonksiyonel Yetersizlik Kurella Tamura M, Covinsky KE, Chertow GM, Yaffe K, Landefeld CS, McCulloch CE: Functional status of elderly adults before and after initiation of dialysis. N Engl J Med 361: , 2009

20 Yaşlı Kronik Böbrek Hastalarındaki Sorunlar Bilinçsel Yetersizlik Elias MF, Dore GA, Davey A. Kidney disease and cognitive function. Contrib Nephrol. 2013;179:42-57.

21 Son Dönem Böbrek Yetmezliğinde Tedavi Diyaliz yapmaksızın destek tedavisi Hemodiyaliz Periton diyalizi Böbrek nakli

22 Renal Replasman Tedavisi Berger JR, Hedayati SS. Renal Replacement Therapy in the Elderly Population. Clin J Am Soc Nephrol 7: , 2012.

23 Renal Replasman Tedavisi Hemodiyaliz tedavisi planlanan hastalarda altı aylık sağkalımı göstreren prognostik model değişkenleri Sürpriz sorusu (evet veya hayır)(bu hastanın gelecek bir yıl içinde olması benim için sürpriz mi?) Demans (evet veya hayır) Periferik vasküler hastalık (evet veya hayır) Yaş Serum albümini * Berger JR, Hedayati SS. Renal Replacement Therapy in the Elderly Population. Clin J Am Soc Nephrol 7: , 2012.

24 Renal Replasman Tedavisi İntradiyalitik hipotansiyon Bilinç yetersizliği, kötü hissetme, düzelmenin uzaması Diyalize başlama Diyet kısıtlaması, protein kaybı malnutrisyon Depresif belirtiler, değersizlik duygusu Kas gücünde azalma, MİA sendromu Fonksiyonel kayıp Fonksiyonel ve fiziksel sağlıkta bozulma Vasküler yolla ilgili sorunlar Diyaliz yetersizliği, ağrı, cerrahi, kol disfonksiyonu Berger JR, Hedayati SS. Renal Replacement Therapy in the Elderly Population. Clin J Am Soc Nephrol 7: , 2012.

25 Renal Replasman Tedavisi Berger JR, Hedayati SS. Renal Replacement Therapy in the Elderly Population. Clin J Am Soc Nephrol 7: , 2012.

26 Rosner MH, Acute kidney injury in the elderly. Clin Geriatr Med;. 2013;29:

27 Renal Replasman Tedavisinin Zamanlaması Diyalize başladıktan sonra hastaların önemli kısmında fonksiyonel kapasite azalır. Hastalardaki eşlik eden sorunlara ait belirtiler ve üreminin belirtileri benzer.

28 Renal Replasman Tedavisinin Zamanlaması O Hare AM, Choi AI, Boscardin WJ, at al. Trends in timing of initiation of chronic dialysis in the United States. Arch Intern Med2011 Oct 10;171(18):1663-9

29 Renal Replasman Tedavisinin Zamanlaması O Hare AM, Choi AI, Boscardin WJ, at al. Trends in timing of initiation of chronic dialysis in the United States. Arch Intern Med2011 Oct 10;171(18):1663-9

30 Renal Replasman Tedavisinin Zamanlaması O Hare AM, Choi AI, Boscardin WJ, at al. Trends in timing of initiation of chronic dialysis in the United States. Arch Intern Med2011 Oct 10;171(18):1663-9

31 Renal Replasman Tedavileri-Sağkalım Lee S, Ryu J-H, Kim H, Kim KH, Ahn HS, et al. (2014) An Assessment of Survival among Korean Elderly Patients Initiating Dialysis: A National Population- Based Study. PLoS ONE 9(1): e doi: /journal.pone

32 Renal Replasman Tedavileri-Sağkalım Lee S, Ryu J-H, Kim H, Kim KH, Ahn HS, et al. (2014) An Assessment of Survival among Korean Elderly Patients Initiating Dialysis: A National Population- Based Study. PLoS ONE 9(1): e doi: /journal.pone

33 Renal Replasman Tedavileri-Sağkalım Lee S, Ryu J-H, Kim H, Kim KH, Ahn HS, et al. (2014) An Assessment of Survival among Korean Elderly Patients Initiating Dialysis: A National Population- Based Study. PLoS ONE 9(1): e doi: /journal.pone

34 Hemodiyaliz Daha sık tercih edilir. Yaşlılarda diyalizin daha kısa süreli ve daha az miktarda ultrafilitrasyon hacmiyle yapıldığı bildirilmiştir.

35 Hemodiyaliz Diyaliz hipotansiyonu daha sıktır. Yaşlı hemodiyaliz hastalarında daha fazla düşme, kardiyak olay, inme ve beyin fonksiyon bozukluğu, rezidüel renal fonksiyonlarda bozulma bildirilmiştir.

36 Hemodiyaliz Vasküler yol Moist LM, Lok CE, Vachharajani TJ, at al.optimal hemodialysis vascular access in the elderly patient. Semin Dial 2012 Nov-Dec;25(6):640-8.

37 Hemodiyaliz Vasküler yol Kateter deha sık kullanılır Arteriovenöz fistül olgunlaşmama riski artar Fistülün primer ve sekonder açık kalma oranları düşüktür. Arteriovenöz fistülü olan hastaların mortalitesi daha düşüktür.

38 Hemodiyaliz Vasküler yol Hastada son dönem böbrek yetmezliği gelişmeden önce ölüm beklentisi Sağ kalım beklentisi Vasküler yol tipinin avantaj ve dezavantajları Hastanın tercihi

39 Periton Diyalizi Yaşlı grupta daha az uygulanmaktadır. Fonksiyonel ve bilinç yetersizlikleri yardımcı eşliğinde yapılmasını zorunlu kılabilir.

40 Periton Diyalizi Lim WH, Dogra GK, McDonald SP, at al. Compared Wıth Younger Perıtoneal Dıalysıs Patıents, Elderly Patıents Have Sımılar Perıtonıtıs-free Survıval And Lower Rısk Of Technıque Faılure, But Hıgher Rısk Of Perıtonıtıs-related Mortalıty. Perit Dial Int 2011; 31(6):

41 Lim WH, Dogra GK, McDonald SP, at al. Compared Wıth Younger Perıtoneal Dıalysıs Patıents, Elderly Patıents Have Sımılar Perıtonıtısfree Survıval And Lower Rısk Of Technıque Faılure, But Hıgher Rısk Of Perıtonıtıs-related Mortalıty. Perit Dial Int 2011; 31(6):

42 Böbrek Nakli Yaş böbrek nakli için kontrendikasyon değildir. Sağ kalım diyalize devam edenlere göre daha iyidir. Canlı vericiden yapılan organ nakli sonuçları daha iyidir.

43

44 Böbrek Nakli Knol GA. Kidney Transplantation in the Older Adult. Am J Kidney Dis. 61(5):

45 Çoklu İlaç Kullanımı Kondo N, Nakamura F, at al. Prescription of potentially inappropriate medications to elderly hemodialysis patients: prevalence and predictors. Nephrol Dial Transplant (2014) 0: 1 8

46 Şimdilerde kimileri İnsanın çamurdan yapıldığını söylüyor. Oysa fakir bir insan kas ve kandan Kas ve kandan, deri ve kemikten Eksik bir akıl ve sağlam bir sırttan ibaret. On altı ton yükledin de eline ne geçti? Bir gün daha yaşlandın, biraz daha borçlandın. Aziz Peter, çağırma beni, gelemem, Zira borçlandım ruhumu şirketin satış mağazasına. Günün ışımadığı bir sabah doğdum ben. Küreğimi kapıp madenin yolunu tuttum. Dokuz numaralı ocaktan on altı ton kömür çıkardığımda Patronun köpeği ruhum şad olsun dedi.

47