usûl İslam Araştırmaları

Transkript

1 usûl İslam Araştırmaları بحوث إسلامیة Researches Islamic Sayı: 15, Ocak-Haziran 2011

2 usûl İslam Araştırmaları بحوث إسلامیة Researches Islamic Sayı: 15, Ocak-Haziran 2011 ISSN Sahibi Publisher İlim Yayma Vakfı adına Yücel ÇELİKBİLEK Yazı İşleri Müdürü Responsible Manager Osman ACUN Editör Editor-in-Chief Faruk BEŞER Editör Yardımcısı Associate Editor Hayati YILMAZ Yayın Kurulu Editorial Board Erdinç AHATLI (Sakarya Ü.) Muhammet ABAY (Marmara Ü.) Necmettin GÖKKIR (İstanbul Ü.) Osman AYDINLI (Marmara Ü.) Ahmet BOSTANCI (Sakarya Ü.) A. Emin ÇİMEN (İstanbul Ü.) A. Hikmet ATAN (İstanbul Ü.) Abdulhamit BİRIŞIK (Marmara Ü.) Abdullah TIRABZON (İstanbul Ü.) Adem APAK(Uludağ Ü.) Ahmet YAMAN (Akdeniz Ü.) Ali ERBAŞ (DİB) Ali KÖSE (Marmara Ü.) Atilla ARKAN (Sakarya Ü.) Bayram Ali ÇETİNKAYA (İstanbul Ü.) Bekir KUZUDİŞLİ (İstanbul Ü.) Bilal GÖKKIR (İstanbul Ü.) Bülent UÇAR (Osnabrück U.) Cağfer KARADAŞ (Abant İ. Baysal Ü.) E. Sait KAYA (İstanbul Şehir Ü.) Ednan ASLAN (Viyana U.) Engin YILMAZ (İYV) H. Ahmet ÖZDEMİR (N. Erbakan Ü.) H. Mehmet GÜNAY (Sakarya Ü.) Hasan HACAK (Marmara Ü.) İ. Kafi DÖNMEZ (29 Mayıs Ü.) İbrahim Hakkı İNAL (19 Mayıs Ü.) İbrahim HATİBOĞLU (Yalova Ü.) İsmail ADAK (Yalova Ü.) Danışma Kurulu Advisory Board İsmail YİĞİT (FSM Vakıf Ü.) M. Ali BÜYÜKKARA (Marmara Ü.) M. Emin MAŞALI (Marmara Ü.) M. Erol KILIÇ (Marmara Ü.) M. Sait ÖZERVARLI (Yıldız Ü.) Mehmet ÖZŞENEL (Marmara Ü.) Mehmet PAÇACI (DİB.) Mesut OKUMUŞ (Ankara Ü.) Muammer İSKENDEROĞLU (Sakarya Ü.) Muhsin AKBAŞ (Katip Çelebi Ü.) Musa YILDIZ (Gazi Ü.) Mustafa KARA (Uludağ Ü.) Mustafa KARATAŞ (İstanbul Ü.) Mustafa ÖZTÜRK (Çukurova Ü.) Ömer KARA (Atatürk Ü.) Özcan HIDIR (Rotterdam Islamic U.) Raşit KÜÇÜK (İSAM) Süleyman KAYA (Sakarya Ü.) Şükrü ÖZEN (Yalova Ü.) Tahsin ÖZCAN (Marmara Ü.) Yaşar YİĞİT (DİB) Yunus APAYDIN (Erciyes Ü.) Zekeriya GÜLER (İstanbul Ü.) Sayı Hakemleri Referees on This Issue Alican DAĞDEVİREN A. Emin ÇİMEN Bilal GÖKKIR Gökhan ATMACA Hatice ARPAGUŞ Hayati YILMAZ H. Mehmet GÜNAY İhsan KAHVECİ İsmail ALBAYRAK İ. Hakkı İNAL Necmettin GÖKKIR Süleyman KAYA Yavuz ÜNAL Usûl İslam Araştırmaları hakemli bir dergidir. Yılda iki sayı olarak yayımlanır. Yazıların sorumluluğu yazarlarına aittir. İletişim Communication Osman ACUN Halil ALDEMİR Vefa, Akifpaşa Sk. No: 6 Fatih İSTANBUL TÜRKİYE Tel: +90 (212) e-posta: usul@iyv.org.tr web: Mayıs, 2014

3 İÇİNDEKİLER Editörden 5 6 Makaleler Cevşen Duası -Kaynakları Hakkında Bir İnceleme- The Pray of Jawshan: A study on Its Sources Abdullah AYDINLI 7 29 Kur an da es-salâtü l-vüstâ The Middle Prayer in The Quran Nuh SAVAŞ Şîî Müelliflerin Tahrifu l-kur an Meselesinde Sünnî Kaynaklara Yaptığı Atıflar ve Değerlendirmesi: Tayyib el-musevî el-cezâirî Örneği The References of the Shiite Authors to the Sunni Resources on the Falsification of the Qur an and Their Evaluation: Sample of Tayyib al-moussavi al-jazairy Yunus Emre GÖRDÜK Kur an Okumanın Keyfiyeti ve Okuma Düzeyleri Üzerine Bir Tahlil Denemesi An Essay on how to read the Qur'an and recitation levels Münteha MAŞALI Erken Dönem Hanefî Mezhebi Eserlerinde ve Osmanlı Dönemi Nükûllü Fetvâ Mecmualarında Kitâbu l-eşribe Kitab al-ashribah in the Early Period of Hanafi School s Books and Fatwa Collections With Nuqul in the Ottoman Period Nergiz ÖNCE Mutezile nin Halkul Kur an Fikrinin Eş ariyye Maturidiyye Kelâmına Nüfuzu: Kelâm-ı Nefsi Kavramlaştırması Reflections Mu tezilites Opinion of Createdness of Quran on The Theologies of Ash ariyyah and Maturidiyyah: The Concept of Interior Speech Recep ARDOĞAN

4 Kur an da Eğitim ve Öğretim Teaching and Learning in the Quran Vincent J. CORNELL / Çev. Celal EMANET Araştırma Notları المنھج الا سلامي في حمایة البیي ة والمحافظة علیھا في السنة النبویة Sünnetin Işığında Çevrenin Korunması ve Muhafazasında İslami Yöntem Ali Mustafa ALİ Nasıl Bir Sosyal Bilim Temel Sorunlar ve Yaklaşımlar İsmail AKYÜZ Yayın İlkeleri

5 EDİTÖRDEN Saygıdeğer USUL okuyucusu Eksik sayılarımızı tamamlamak için hızımızı artırma kararımızın sonucu olarak 15. sayımızla huzurlarınızdayız. Bu kararımızın bir diğer sebebi de, dergimize gelen birbirinden değerli yazıların bir hayli birikmiş olmasıdır. Elinizdeki sayıda yer alan çalışmaların en ilginç olanlarından biri, Prof. Dr. Abdullah Aydınlı nın Cevşen diye bilinen duaya dair yaptığı araştırmasıdır. Aydınlı nın vardığı sonuç muhtemelen sizi de şaşırtacaktır. Eldeki verilere göre bu duanın Hz. Peygamber -sallellahu aleyhi ve sellem- ile hiçbir ilgisi yoktur Bu durumda demek gerekir ki, bu dua tarih boyunca görülen en uzun vaz' (hadis uydurma) teşebbüslerinden biridir, sonucuna varan Aydınlı, elbette bu iddialı yargısının gerekçelerini makalesinde zikretmektedir. Mukabil eleştirel çalışmalarla bu iddianın cevaplanacağını ve konunun sonuçlanacağını ümit ediyoruz. Salatü l-vustâ, Sabah Namazı mıdır yoksa ikindi namazı mıdır? Bunun tespiti ne anlama gelir? Bu ifadeden namazların beş vakit olduğu sonucu çıkarılabilir mi? Diye merakı olanlar Dr. Nuh Savaş ın Kur an da es-salâtü l-vüstâ çalışmasını okumalıdırlar. Dr. Yunus Emre Gördük ün, Şiilerin Kur an-ı Kerim in tahrif edildiği iddialarını ele aldığı ve tahrifle nesh arasındaki ilişkiye değindiği makalesi de sahasında önemlidir. Çünkü Kur an-ı Kerim in hem korunmuş olduğunun kabulü, hem de tahrife uğradığı iddiası bir çelişkidir. Şia bunu nasıl izah etmektedir? Özellikle ülkemizdeki Kur an okumalarının pek çok eksiğinden söz edilebilir. Bu okumaların bir sanat ve gösteri aracı kılınması, gönülden çok nefse hitap etmesi bunlar arasındadır. Dr. Münteha Maşalı nın da diğer bazı hatalara değindiği Kur an Okumanın Keyfiyeti adlı makalesi mütalaaya değer. Bir yüksek lisans öğrencisi olan Nergiz Önce nin içeceklere dair bir fetva tarihçesi çalışması ilginç. Doç. Dr. Recep Ardoğan ın Kelam tarihinin en hararetli tartışmalarının yaşandığı Halku l-kur an a dair makalesi, İslam düşünce tarihinin derin bir entelektüel çatışma konusunu tekrar masaya yatırıyor. Bu sayıda ayrıca Celal Emanet in, Vincent J. Cornell ın, Teaching and Learning in the Quran adlı makalesinin çevirisi, Dr. Ali Mustafa nın İslam da Çevre Bilincine dair Arapça makalesi ve İsmail Akyüz tarafından, Adil Çiftçi ye ait,

6 Nasıl Bir Sosyal Bilim Temel Sorunlar ve Yaklaşımlar adlı kitabın eleştirel tanıtımı yer almaktadır. Beğeneceğinizi umar, saygılarımızı sunarız. Faruk Beşer