Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı"

Aylin Duygu Metin
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 . SAYKAD Sağlıkta Yaşam Kalitesi Derneği 2002 Sağlıkta Yaşam Kalitesinin Klinikte Kullanımı Ömer Aydemir Celal Bayar Üni. Tıp Fak. Psikiyatri A. D.

2 Sağlık Hizmetinde Amaç Hastanın hastalığı ile ilgili duyguları Hastalığın günlük yaşama etkisi Hastanın/hekimin beklentileri

3 Tedavide Temel Amaçlar Belirtilerin düzeltilmesi Hastanın tatmin olması Hastanın tedaviye bağlanması Hastanın psikolojik olarak gelişmesi

4 Sağlık Yönetiminde Modeller Biyomedikal model Tıpta sonlanım modeli

5 Haftada üç gün diyalize giren bir hastanın sağlıkta yaşam kalitesi hangi düzeydedir? a) %20 b) %40 c) %60 d) %80 e) %100

6 Yangısal Barsak Hastalığı sonrası kolostomi ile yaşamak zorunda kalan hastanın yaşam kalitesi hangi düzeydedir? a) %20 b) %40 c) %60 d) %80 e) %100

7 Haftada üç gün diyalize giren bir hastanın sağlıkta yaşam kalitesi hangi düzeydedir? Toplum değeri %39 Hasta değeri %56

8 Yangısal Barsak Hastalığı sonrası kolostomi ile yaşamak zorunda kalan hastanın yaşam kalitesi hangi düzeydedir? Toplum değeri %80 Hasta değeri %92

9 Hekimlerle Hastalar Arasındaki Uyumsuzluk Göz hekimleri: maküler hastalıkların hafife alınması (Stein 2004) Alerji uzmanları: rinit belirtilerine bağlı toplumdan soyutlanma (Aydemir ve ark. 2004) İç hastalıkları uzmanları: kronik hastalıklara emosyonel adaptasyon (Aydemir ve ark. 2005)

10 Klinik Uygulamada Sonlanım Ölçütleri Hastalık-odaklı ölçütler Hasta-odaklı ölçütler

11 Klinik Uygulamada Sonlanım Ölçütleri Mortalite - sağkalım Morbidite Tedavi yanıtı İşlevsellik Esenlik Yaşam kalitesi

12 Klinik Uygulamada Karar Süreci Tedavi edici önlemler Palyatif önlemler

13 Klinik Uygulamada Karar Süreci Klasik karar süreci Hasta-merkezli karar süreci Paylaşımcı karar süreci

14 Meme Kanseri Meme koruyucu + radyoterapi vs Modifiye radikal mastektomi

15 Prostat Kanseri Radikal prostatektomi vs Radyoterapi

16 SYK vs Fizyolojik Ölçümler Fizyolojik veriler: geleneksel altın standart SYK: emekleme dönemi Fizyolojik verilerin sonlanım ölçütü olarak güvenilirliği Hastaların talepleri SYK nin bilimsel temeli Frost ve Sloan 2002

17 Klinik Ortamlarda Yaşam Kalitesi Ağırlıklı olarak araştırma amaçlı olarak kullanım Günlük uygulamadaki kararlara etkisi değişken

18 SYK Verilerinin Klinikte Kullanımı 87% basılı SYK verileri çok yararlı 59% SYK verilerini kullanmaya istekli 41% sağkalım süresi > SYK 7% ilk işimiz yaşam kurtarmak 57% SYK verileri işi zorlaştırmaktadır Bezjak ve ark., 1996, 1997, 1998.

19 SYK Verilerinin Klinikte Kullanımı 80% SYK tedaviye başlanmadan önce değerlendirilmeli 50% resmi SYK değerlendirmesi 20% birimlerinde SYK kullanıyor Morris ve ark., 1998

20 .

21 Anket Sonuçları SYK olumlu konumlandırılmaktadır SYK ile hastanın çok yönlü ele alındığı düşünülmektedir Klinisyenler hasta bakımında SYK ne önem vermektedirler Klinik çalışmalarda SYK ne yer verilmesini gerekli görmektedirler

22 Anket Sonuçları SYK nin kanserin tedavisindeki yetersizlik nedeniyle dikkate alındığı düşünülmektedir Kür şansı SYK nin önünde görülmektedir Yaşam süresini uzatmak SYK ne göre daha fazla önemsenmektedir SYK nin tedavi seçimini olumsuz etkilediği düşünülmektedir

23 Anket Sonuçları Hasta talep etmese bile SYK ni değerlendirmek gerekli görülmektedir SYK verileri kısmen karmaşık gelmektedir Bunun için ölçek kadar kendi klinik kanaatleri de kullanılmaktadır SYK ne daha fazla zaman ayırmak arzusu taşınmaktadır

24 SYK Konusunda Bilgi SYK verilerinin kullanışlılığı konusunda kuşkulu Performans düzeyiyle SYK ni karıştırır Psikososyal alandan çok fiziksel alana vurgu

25 SYK Nedir? Hastanın esenliğini, doyumunu ve mutluluğunu etkileyen tüm yaşam alanları Farquhar 1995

26 SYK Nedir? Ḣastanın beklentileri ile erişebildiklerinin arasındaki uçurumun olabildiğince az olmasıdır. 1984, J Med Ethics, Calman

27 SYK nin Alanları Ruhsal işlevsellik (esenlik, duygusal durumu) Sosyal işlevsellik Fiziksel durumu Hastalık ve tedaviyle ilişkili belirtiler

28 Bireysel Kanser Yaşantısı: 8 D Diagnosis Dying Discomfort Disability Drug and other treatment effects Dependency Doubt Death Tiernay ve McKinley 2002

29 Bir Liyezon Aracı Olarak SYK Hastanın daha bütüncül ele alınması Hastanın beklentileri ve başarıyla ilişkilidir Hastanın yaşamın çeşitli alanlarına tutunması Lindblad ve ark., 2002

30 Yaşam Kalitesi Verilerinin Hastayla Paylaşılması Ölçek puanının hesaplanması Temel / ilk puanın çıkarılması Hastanın puanının karşılaştırılması Hastanın durumunun konuşulması Osoba ve ark., 2005

31 SYK Verilerinin Yararı Hem hastalık hem hasta yaşantısını araştırma Kişiyi bir bütün olarak anlama Ortak zemin yaratma Koruyucu ve sağlığı geliştirici önlemleri birleştirme Hasta-hekim ilişkisini güçlendirme Gerçekçi olma Stewart ve ark., 1995

32 SYK Verilerinin Yararı Hastalığın etkileri konusunda bilgi sağlama Yaygın ama gözden kaçan konuları saptama Öncelikli sorun alanlarını belirleme Sorunlar için etkili çözümler ortaya koyma Hasta-hekim iletişimini geliştirme Jacobsen ve ark. 2002

33 Sonuç SYK en önemli ikinci sonlanım ölçütü Eğer sağkalım değişmiyorsa, SYK karar sürecini etkiler SYK ni günlük rutine yerleştirilmeli SYK nin yorumlanması yöntemlerini tartışmalı

34 Yaşama yıllar eklemek yerine, yaşanan yıllara yaşam eklemek gereklidir

35 I try to lead as normal a life as possible, and not think about my condition, or regret the things it prevents me from doing, which are not that many. Stephen Hawking

Benzer belgeler

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ. Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018

AKUT LENFOBLASTİK LÖSEMİ TANILI ÇOCUKLARIN İDAME TEDAVİSİNDE VE SONRASINDA YAŞAM KALİTELERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Dr. Emine Zengin 4 mayıs 2018 Lösemiye bağlı Psikososyal Geç Etkiler Fiziksel Görünüm (Saç