Durdurulmasını İsteyenler : 1- Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği

Transkript

1 Davacı ve Yürütmenin Durdurulmasını İsteyenler : 1- Ankara Gümrük Müşavirleri Derneği 2- Mersin Gümrük Müşavirleri Derneği 3- Bursa Gümrük Müşavirleri Derneği 4- İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği 5- İzmir Gümrük Müşavirleri Derneği Vekilleri : Av. Olgun Tuncay Ayvacı İzmir Cad. Elgün Sokak No:8/13Kızılay Çankaya / ANKARA Davalı : Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Vekili : Av.Yeliz Erdoğan Yılmaz / Aynı Yerde Davanın Özeti : tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Gümrük Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarında önceden var olan yazılı sınava ek olarak" sözlü sınav" aşaması getirilmesine ilişkin olarak düzenlenen 1. maddesinin 1. ve 2. fıkraları, 3. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yer alan "sözlü sınavlarının" ibarelerinin ve 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "sınav kurulu bakanlıktan dört ve gümrük müşavirleri dernek başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur" ibaresinin öncelikle yürütmesinin durdurulması ve iptali istenilmektedir. Danıştay Tetkik Hakimi : Semih Aslan Düşüncesi :Davalı idarece yapılacak yazılı sınav sonrasında sözlü sınav yapılabileceğine ilişkin getirilen düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamakta ise de; dava konusu edilen sözlü sınava ilişkin düzenlemelerde sadece sözlü sınavdan bahsedilmekle yetinilerek, sözlü sınavın kriterlerinin ne olduğu ve kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin ölçütlerin, kriterlerin ağırlığının ve buna göre değerlendirme esaslarının açık, duraksamaya yer vermeyecek şekilde düzenlenmemesi nedeniyle sözlü sınavla ilgili dava konusu edilen maddelerde bu yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığından yürütmenin durdurulması isteminin kabulü, Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bakanlıktan dört ve gümrük müşavirleri dernek başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur" ibaresi yönünden ise yürütmenin durdurulması isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir. TÜRK MİLLETİ ADINA Hüküm veren Danıştay On beşinci Dairesi'nce davalı idarenin birinci savunması alındıktan sonra incelenmesine karar verilen yürütmenin durdurulması istemi, savunmanın verildiği görülmüş olmakla yeniden incelenerek işin gereği görüşüldü:

2 Dava; tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Gümrük Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavlarında önceden var olan yazılı sınava ek olarak" sözlü sınav" aşaması getirilmesine ilişkin olarak düzenlenen 1. maddesinin 1. ve 2. fıkraları, 3. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yer alan "sözlü sınavlarının" ibarelerinin ve 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "sınav kurulu bakanlıktan dört ve gümrük müşavirleri dernek başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur" ibaresinin iptali istemiyle açılmıştır tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Gümrük Yönetmeliği'nin dava konusu edilen değişikliklerden önceki halinde; "Madde 566 (1) Sınavların zamanı ve başvuru koşulları en az bir ay önce ilan edilir. (2) Gümrük müşavirliği sınavı, ön eleme ve mesleki yeterlilik yazılı olmak üzere iki aşamada yapılır. (3) Ön eleme sınavı Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi veya sınav yapan diğer resmi kuruluşlar tarafından yapılır. Müsteşarlık ile yapılacak protokol çerçevesinde; testlerin hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesi işlemleri sınavı yapan kuruluşlar tarafından yürütülür. (4) Gümrük müşavirliği ön eleme sınavını kazananlar, Müsteşarlıkça tayin edilecek yer ve zamanda mesleki yeterlilik sınavına tabi tutulur. (5) Gümrük müşavir yardımcılığı için yalnız yazılı sınav yapılır Sınav konuları Madde 567 (1) Gümrük müşavirliği ön eleme sınavı aşağıdaki konulardan yapılır; a) Gümrük Kanunu ve gümrük mevzuatının uygulanmasına ilişkin ikincil düzenlemeler, b) 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve bu Kanuna ilişkin ikincil düzenlemeler, c) Dış ticaret ve kambiyo mevzuatı, ç) Gümrüğe ilişkin iktisadi, ticari ve mali konular, uluslararası anlaşmalar ile Avrupa Birliği mevzuatının gümrüğe ilişkin hükümleri, d) Türk Gümrük Tarife Cetveli ve İzahnâmesi. (2) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavında ise, soruların % 20 si Türkçe, matematik, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi ile vatandaşlık bilgisi konularını içeren genel yetenek ve genel kültür sorularından, % 80 i ise birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde yer alan konulara ilişkin sorulardan oluşur. Değerlendirme Madde 568 (1) Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi yüz tam puan üzerinden yapılır.

3 (2) Bu değerlendirme sonucunda gümrük müşavirliği ön eleme ve mesleki yeterlilik sınavlarının her birinden yetmiş veya üzerinde puan alanlar başarılı sayılır. (3) Gümrük müşavir yardımcılığı sınavında altmış veya üzerinde puan alanlar gümrük müşavir yardımcısı olmaya hak kazanırlar. Sınav Kurulu ve görevleri Madde 569 (1) Mesleki yeterlilik sınav kurulu, Müsteşarlığın bağlı olduğu Bakan tarafından belirlenir. Kurul, Müsteşarlık temsilcilerinden seçilen bir üyenin başkanlığında Müsteşarlıktan üç, Dış Ticaret Müsteşarlığından bir, üniversite öğretim üyelerinden bir ve Gümrük Müşavirleri Dernek Başkanlarından bir olmak üzere altı kişiden oluşur. (2) Kurul, mesleki yeterlilik sınavının yürütülmesini sağlamak ve sınav sonuçlarını değerlendirmekle görevlidir." düzenlemelerine yer verilmiştir. Dava konusu değişiklikle; Yönetmeliğin 566. maddesi; "(1) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınavları, yazılı ve sözlü olmak üzere iki aşamada yapılır.(2) Yazılı sınavı kazananlar, Bakanlıkça tayin edilecek yer ve zamanda sözlü sınava tabi tutulur.(3) Yazılı sınavın zamanı ve başvuru koşulları en az bir ay önce ilan edilir. şeklinde yeniden düzenlenmiş, 567. maddesinin birinci fıkrasında yer alan ön eleme ibaresi yürürlükten kaldırılmış, 568. maddesinin ikinci ve üçüncü fıkraları (2) Gümrük müşavirliği yazılı ve sözlü sınavlarının her birinden yetmiş veya üzerinde puan alanlar başarılı sayılır.(3) Gümrük müşavir yardımcılığı yazılı ve sözlü sınavlarının her birinden altmış veya üzerinde puan alanlar başarılı sayılır. şeklinde değiştirilmiş, 569. maddesinin birinci ve ikinci fıkraları (1) Gümrük müşavirliği ve gümrük müşavir yardımcılığı sınav kurulu, Gümrük ve Ticaret Bakanı tarafından belirlenir. Kurul, Bakanlık temsilcilerinden seçilen bir üyenin başkanlığında Bakanlıktan dört ve Gümrük Müşavirleri Dernek Başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur.(2) Kurul, sınavların yürütülmesini sağlamak ve sınav sonuçlarını değerlendirmekle görevlidir. (bu düzenleme ilk olarak tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan değişiklikle getirilmiştir) şeklinde düzenlenmiştir. T.C. Anayasasının 2. maddesinde belirtilen Türkiye Cumhuriyeti Devletinin temel niteliklerinden olan "hukuk devleti" ilkesi, vatandaşlarına hukuk güvenliğini sağlayan, idarenin hukuka bağlılığını amaç edinen, buna karşılık kamu gücünün sınırsız, ölçüsüz ve keyfi kullanılmasını önleyen en önemli unsurlardan biridir. Nitekim hukuk devleti ilkesinin etkili olarak uygulanmasını sağlayacak araçlar arasında,anayasanın8. maddesinde,yürütme yetkisi ve görevinin, Anayasa ve kanunlara uygun olarak kullanılacağı ve yerine getirileceği; Anayasanın 125. maddesinde de, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu kuralına yer verilmiştir. Hukuk devleti ilkesi karşısında, idarenin yargısal denetim yapılmasını ortadan kaldıracak ya da bu denetimin yapılmasını imkansız kılacak işlem ve eylemlerde bulunması mümkün değildir. Bir mesleğe atanacak olanların veya bir mesleği yapabilmesi için izin verilecek olanların niteliklerinin saptanmasına yönelik olarak kültür ve bilgisinin saptanması amacıyla yazılı olarak yapılacak sınavdan sonra bilgi yanında mesleki ehliyete yönelik diğer özel niteliklere de sahip olunup olunmadığının ortaya konulabilmesi açısından tamamlayıcı nitelikte sözlü sınav yapılması mümkündür. Ancak yapılacak olan bir sözlü sınavın objektif olduğundan söz

4 edilebilmesi için mesleğin özelliği dikkate alınarak bütün kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin ölçütleri, kriterlerin ağırlığını ve buna göre değerlendirme esaslarını içeren objektif bir yöntemin düzenlenmesi gerekmektedir. Dava konusu edilen Yönetmelik maddelerinde ise; sadece yazılı sınavın yanında sözlü sınav yapılacağından bahsedilmekle yetinildiği sözlü sınavın nasıl yapılacağına, içeriğine ve özelliklerine ilişkin herhangi bir belirlemeye dava konusu düzenlemelerde yer verilmediği görülmektedir. Bu durumda Yönetmeliğin iptali istenen bu maddelerinde sözlü sınava ilişkin açıklayıcı bilgilere yer verilmeyerek, sınav konuları ile kapsamı belirli olmayan ve herkese farklı nitelikte soruların sorulmasına ve objektiflikten uzak öznel değerlendirmelere imkan verilmesine neden olunabileceği açık olduğundan, öncelikle davalı idarece, gümrük müşaviri ve gümrük müşavir yardımcısı olarak atanabilmek için yapılacak yazılı sınavdan sonra ikinci aşamayı teşkil eden sözlü sınavın; bütün kriterlerinin ve kriterlerin ne şekilde uygulanacağına ilişkin ölçütlerin, kriterlerin ağırlığı ve buna göre değerlendirme esaslarının açık, duraksamaya yer vermeyecek şekilde düzenlenmesi gerekmekte olup, bu haliyle salt sözlü sınav yapılacağının belirtilmesi ile yetinilmesine ilişkin dava konusu edilen maddelerde eksik düzenleme nedeniyle hukuka uygunluk bulunmamaktadır tarih ve sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Gümrük Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bakanlıktan dört ve gümrük müşavirleri dernek başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur" ibaresi yönünden ise; 2577 sayılı Kanun'un27. maddesinin 2. fıkrasında sayılan koşulların bu aşamada gerçekleşmediği sonucuna ulaşılmıştır. Açıklanan nedenlerle; dava konusu Yönetmeliğin 1. maddesinin 1. ve 2. fıkraları, 3. maddesinin 2. ve 3. fıkralarında yer alan "sözlü sınavlarının" ibareleri yönünden yürütmenin durdurulmasına, Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "bakanlıktan dört ve gümrük müşavirleri dernek başkanlarından bir olmak üzere beş kişiden oluşur" ibaresi yönünden ise; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 27. maddesinin 2. Fıkrasında sayılan koşullar gerçekleşmemiş olduğundan yürütmenin durdurulması isteminin reddine, bu kararın tebliğini izleyen günden itibaren 7 gün içinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na itiraz yolu açık olmak üzere, 04/11/2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

5 Başkan Kırdar ÖZSOYLU Ertuğrul ARSLANOĞLU Mustafa GENÇ Hannan YILBAŞI Doç. Dr. Gürsel ÖZKAN