28 February, 1, 2 March Yönetimi. Arjan Vos Kamu Denetim Politikası Müdürlüğü

Transkript

1 İç Kontrol ve Risk Yönetimi Arjan Vos Kamu Denetim Politikası Müdürlüğü Ankara 28 Şubat / Mart 1,

2 Programa giriş Risk perspektifinde iç kontrol I. Riskler II. Risk yönetimi nedir? III. Görev ve sorumluluklar IV. Bakanlıklar kl bünyesinde iç kontrol ve risk yönetimi

3 I. Risk Hakkında : Risk nedir? Risk: Hedeflerin gerçekleştirilmesinde etki edecek herhangi bir olay/durumun meydana gelme olasılığına verilen addır. (IIA) Bu bağlamda ğ iki önemli unsurdan söz etmek gerekir : Risklerin gerçekleşme olasılığı : ihtimal / şans Risklerin etkisi: risk gerçekleştiği takdirde meydana gelecek sonuçlar

4 Kamu sektöründe karşılaşılması ş ş muhtemel riskler Sosyal riskler Siyasi riskler Kurumsal riskler diğerleri:

5 Yönetim kontrolü ve riskler Yönetim kontrol döngüsü Hedefler Riskler Kontroller Güvence Risk yönetimi i

6 II. Risk yönetimi nedir? Risk yönetimi: sistematik bir yaklaşım benimseyerek hedeflerin (politikaların) gerçekleştirilmesinde engel yaratabilecek faktörlerin kavranması Kurum faaliyetlerini etkileyebilecek potansiyel durumların belirlenmesi, Ve ilgili risklerin kurum için kabul edilir sınırlar içerisinde kalmasını sağlamak

7 Risk yönetimi niçin önemlidir? Risklerle baş edebilmek Politika kontrolü Süreç kontrolü Yeni yaklaşım : ş Kısıtlayıcı düzenlemelerin ortadan kaldırılması Hesap verebilirlik Risk yönetimi Tek bilgi tek denetim

8 COSO İşletme Risk Yönetim Modeli

9 1, 2. Öğeler: Başlangıç noktaları 1. İç ortam Risk yönetimi felsefesi Organizasyonun risk analizi isteği Değerler, yönetim, kurumsal yapı 2. Hedef belirleme Stratejik hedefler Operasyonel/bütçe hedefleri Risklerin tolere edilmesi

10 3, 4. Öğeler: Olay/Durumlar ve riskler 3. Olay/durum tanımlaması Etkileyen faktörler Olay kategorileri riskler / fırsatlar 4. Risk değerlendirmesi İçsel risk, artık risk Risklerin gerçekleşme olasılığı ve etkileri (matrix) 0

11 1 5, 6. Öğeler: risklere verilen tepkiler 7, 8. Öğeler: süreç nasıl işlemektedir? 5. Riske verilen tepki (seçme süreci) 6. Kontrol faaliyetleri : entegre ya da spesifik 7. İzleme 8. Bilgi ve iletişim

12 2 III. Risk yönetiminde taraflar

13 3 Maliye Bakanının rolü Meclis Maliye Bakanı Sayıştay Diğer Bakanlar

14 4 Kamu Hesapları Yasası Bakanların sorumlulukları : İyi y mali yönetim Yasallık/uygunluk Maliye Bakanının sorumluluk ve yetkileri Bütçe ve hesap verebilirlik döngüsü İç kontrol ve iç denetim yapısı Sayıştay: sorumluluk ve yetkileri

15 5 Risk yönetiminde taraflar Harcamacı bakanlıklar : risk analizi yapmak ve tedbirleri uygulamakla sorumludur. Maliye Bakanlığı :iç kontrolün bir parçası olarak bir risk yönetim sistemine i sahip olma zorunluluğuna l ğ dair genel kurallar hazırlar ve harcamacı bakanlıklar arasında bilgi alışverişinin gerçekleştirilmesini tşvik eder. Sayıştay : meclise raporlarını sunar

16 6 Kamu Denetim Politikası Müdürlüğünün Maliye Bakanlığı ğ İçindeki i d Konumu Bütçeden sorumlu Genel Müdür Bütçe işleri Bütçe Teftiş Kamu Denetim Pol. Müd.

17 7 Maliye Bakanlığı Kamu Denetim Politika Müdürlüğü: Risk yönetimi Yönetim, denetçiler ve mali ekonomik işler (FEA) vs alanlarda faaliyet gösterir. Rehber ilkelerden en iyi uygulamalara Tartışma grupları (tecrübelerin farklı gruplar arasında paylaşımı) Kıstaslar Konferanslar Denetçilere yardımcı olacak unsurlar Eğitim

18 8 KDPM (2): bilgi merkezi / uzmanlık merkezi risk yönetimi İlgili konular, makaleler, kitaplar, araçlar Katılımcılar : İç denetim departmanları Mali ve ekonomik işlerden sorumlu daireler Kamu Denetim Politikası Müdürlüğü Internet ve intranet Finans ve Ekonomi Ulusal Akademisinin üyesi

19 9 IV. Diğer bakanlıklardaki durum

20 0 Bir bakanlığın ğ kurumsal teşkilatlanması Bakan ve Müsteşarlar Yöneticiler Politika ile ilgili müdürlükler Bağlı ğ kuruluşlarş Teftiş kurulları Personel müdürlükleri Mali Ekonomik İşler Dairesi İç Denetim Dairesi

21 1 Bakanlıklarda üstlenilen roller Genel Müdürler Kurulu: risk yönetimine bağlı olarak bakanlığın yönetilmesinden sorumludurlar. Denetim Komiteleri: risk yönetimi faaliyetinin denetlenmenden sorumludurlar. Politika yöneticileri: risk analizinin yapılması ve kontrol tedbirlerinin uygulanmasından sorumludurlar. Mali ve Ekonomik İşler (FEA): İdareye risk yönetiminde kullanılmak üzere yöntem/yapı sunar. Riskler ve olası kontrol tedbirleri hakkında idareye bilgi sağlar Süreç Sorumlusu: işlem düzeyinde etkili ve verimli tedbirlerin alınmasından sorumludur. Denetim Dairesi : değerlendirme, karar verme, tavsiyede bulunma işlevlerinin yanı sıra denetim hedeflerinin seçiminde risk analizlerinden faydalanma gibi görevleri bulunmaktadır.

22 2 Başarıyı etkileyen faktörler: Kuruma uygun bir yöntem seçilmelidir. Kişilerin ş öğrenmeye ğ açık olması gerekmektedir. Şeffaflık ile gizlilik arasındaki dengenin iyi kurulması gerekmektedir. Risklerin her zaman göz önünde bulundurulması gerekir. Hesap verebilirlik lik sağlanmalıdır. l

23 3 Risk yönetimi süreci Uygun olmalıdır. Tek bir yöntem olmamalıdır Bütçe hazırlama Çalıştay düzenleme Grup karar verme sistemleri Karar vericilerin il i her zaman sürece dahil edilmeleri gerekmektedir!

24 4 Hesap verebilirlik Özellikle kamu kurumları için : hangi hususlarda rapor hazırlanmalı hangilerinde hazırlanmamalı? Siyasi çıkarlar

25 5 Yıllık raporda belirtilecek bir başka husus Yönetim kontrol beyanı: Kontrol Bakandadır!