Dr. SEYİTHAN GÜNEŞ Emekli Hakim HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI

Transkript

1 Dr. SEYİTHAN GÜNEŞ Emekli Hakim HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI

2 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII TEŞEKKÜR... XI İÇİNDEKİLER...XIII KISALTMALAR...XXI GİRİŞ...1 Birinci Bölüm KAVRAM, HUKUKİ NİTELİK VE TARİHSEL GELİŞME OLARAK HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMU I. KAVRAM OLARAK HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI...5 II. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ...10 III. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ...13 A. Genel Olarak...13 B. Amerika Birleşik Devletlerinde...14

3 XIV C. İngiltere de...16 D. Fransa da...18 E. İsviçre de...19 F. Macaristan da...21 G. Avusturya da...21 H. Almanya da I. Türk Hukukunda İkinci Bölüm HÜKÜM, UNSURLARI VE ÇEŞİTLERİ I. HÜKÜM...29 II. HÜKMÜN UNSURLARI...31 A. İddia...32 B. Savunma...33 C. Deliller ve Değerlendirilmesi D. Gerekçe...35 E. Hüküm Fıkrası...37 III. HÜKÜM ÇEŞİTLERİ A. Beraat Hükmü...39 B. Ceza Verilmesine Yer Olmadığına Dair Hüküm...42 C. Mahkumiyet Hükmü D. Güvenlik Tedbirine Hükmedilmesine Dair Hüküm E. Davanın Reddine Dair Hüküm F. Davanın Düşmesine Dair Hüküm G. Adli Yargı Dışındaki Yargı Merciine Yönelik Görevsizlik Kararı.51 IV. AÇIKLANMASI GERİ BIRAKILABİLEN HÜKÜMLER...52

4 XV Üçüncü Bölüm ERTELEMENİN DİĞER ÇEŞİDİ OLAN KURUMLARIN HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI İLE İLİŞKİSİ I. GENEL OLARAK ERTELEME...55 II. KAMU DAVASININ AÇILMASININ ERTELENMESİ III. YARGILAMANIN ERTELENMESİ...62 IV. CEZANIN ERTELENMESİ V. HÜKMÜN ERTELEMESİ...67 VI. İNFAZIN ERTELENMESİ Dördüncü Bölüm KURUMUN UYGULANMA KOŞULLARI VE DENETİM SÜRECİ I. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BRAKILMASI KARARI İÇİN KOŞULLAR...73 A. Genel Olarak...73 B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Objektif Koşulları Sonuç Cezanın İki Yıllık Hapis Cezasını Aşmamış Olması Her Miktarda Adli Para Cezası C. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Sübjektif Koşulları Sanığın Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Mahkum Olmamış Olması Sanığın Bir Daha Suç İşlemeyeceği Konusunda Mahkemece Kanaat Oluşması Varsa Maddi Zararın Karşılanması a. Zarar Kavramı... 96

5 XVI aa. Maddi Zarar bb. Manevi Zarar b. Zararın Pasif Süjesi Mağdur aa. Gerçek Kişinin Zararı bb. Kamunun Zararı cc. Kamu Dışındaki Tüzel Kişilerin Zararları c. Zararın Giderilmesi İstenebilecek Suçlar d. Zararın Tespiti e. Zararın Giderilmesi Biçimleri aa. Aynen İade bb. Suçtan Önceki Hale Getirmek cc. Tazmin f. Zararın Peşin veya Taksitle Giderilmesi g. Zararın Giderilmesinde Yaşanan Bazı Sorunlar aa. Zararın Kısmen Ödenmesi bb. Zararın Üçüncü Kişiler Tarafından Giderilmesi cc. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Zararın Giderilmesi dd. Hukuk Mahkemelerinde Tazminat Davasıyla Zararın Giderilmesi ee. Mağdurun Önerilen Miktarı Kabul Etmemesi ff. Mağdura Ulaşılamaması veya Mağdurun Ölümü Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasının Sanık Tarafından Reddedilmemesi D. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması için Özel Düzenlemeler ve Uygulama Şartları Uzlaştırma Kapsamındaki Suçlarda Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Uyuşturucu Kullanma veya Kullanmak Amacıyla Bulundurmak Suçlarında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması II. DENETİM SÜRECİ VE YÖNTEMLERİ A. Sanığın Denetim Süresine Tabi Tutulması

6 XVII B. Sanığın Belirli Denetimli Serbestlik Tedbirine Tabi Tutulması Sanığın Bir Meslek ve Sanat Sahibi Olması İçin Bir Eğitim Programına Devam Etmesini Sağlamak Sanığı, Sahip Olduğu Meslek ve Sanat Dalında Ücret Karşılığında Çalıştırmak Belli Bir Yere Gitmesini Yasaklamak veya Belirli Bir Yere Gitmeye Zorlamak C. Erteleme ve Seçenek Yaptırım Yasağı III. SANIĞIN DENETİM SÜRECİNİ OLUMLU GEÇİRMESİ IV. SANIĞIN DENETİM SÜRECİNİ OLUMSUZ GEÇİRMESİ A. Denetimli Serbestlik Tedbirlerinin İhlali B. Denetim Süresi İçerisinde Yeni Kasıtlı Bir Suç İşlemesi Genel olarak Sanığın Denetim Süresi İçinde Kasıtlı Yeni Suç İşlemesi Durumunda Yeniden Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılma Yasağı Denetim Sürecinin İhlali İddiası ve Yeni Hüküm a. Sanığın Denetim Sürecindeki Yükümlülüklere Aykırı Davranması Halinde Hükmün Açıklanmasına Karar Verilmesi b. Cezanın Yarısına Kadar Kısmının İnfaz Edilmemesi c. Hükümdeki Hapis Cezasının Ertelenmesi d. Cezanın Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi C. Denetim Süresi İçinde Dava Zamanaşımının Durması D. Yargılama Giderleri V. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ UYGULANAMAYACAĞI SUÇLAR A. Anayasanın 174. Maddesine Göre Koruma Altına Alınan İnkılap Yasalarındaki Suçlar B. Disiplin Suç ve Cezaları C. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu

7 XVIII D. Disiplin ve Hapsen Tazyiki Gerektiren Suçlar E. İcra İflas Yasasında Yer Alan Suçlar F. Sporda Şiddet, Şike ve Teşvik Primi Suçları Beşinci Bölüm HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI VE YASA YOLLARI I. GENEL OLARAK II. OLAĞAN YASA YOLLARI A. İtiraz Yasa Yolu Hukuki Düzenleme İtirazın İnceleme Yöntemi İncelemenin Sınırları Mahkumiyet Hükmündeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi İtirazın Kabulü ve Yeniden Yargılama B. İstinaf veya Temyiz Yasa Yolu III. OLAĞANÜSTÜ YASA YOLLARI A. Cumhuriyet Başsavcısının İtiraz Yetkisi B. Yargılamanın Yenilenmesi C. Kanun Yararına Bozma D. Anayasa Mahkemesinde Bireysel Başvuru Yolu Olarak Denetime Konu Edilmesi...248

8 XIX Altıncı Bölüm HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASINDA DENETİM SÜRESİNİN SONA ERMESİNİN SONUÇLARI VE YAŞANAN SORUNLAR I. SANIĞIN DENETİM SÜRESİNDE KASITLI BİR SUÇ İŞLEMEMESİ, TEDBİR VE YÜKÜMLÜLÜKLERE UYGUN DAVR ANMASI II. DENETİM SÜRECİNİN İHLALİ NEDENİYLE HÜKMÜN AÇIKLANMASI VE İNFAZ YARGILAMASINDA USUL A. İhbar Süreci B. Duruşma C. Şikayetten Vazgeçmenin Yeni Karara Etkisi D. Hükümde Değişiklik Yapmak Durumu Sanığın Kasıtlı Bir Suç İşlemesi Durumunda Sanığın İsteyerek Tedbir ve Yükümlülüklere Uymaması Durumunda Sanığın İstemeyerek Tedbir ve Yükümlülüklere Uymaması Durumunda E. Yeni Karar F. Yeniden Verilen Karara Karşı Yasa Yolu Düşme Kararına Karşı Hükmün Açıklanması Kararına Karşı Talebin Reddine Karşı III. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARININ SONUÇ VE ETKİSİNE BAĞLI YAŞANAN SORUNLAR A. Genel Olarak B. Müsadere konusundaki sorunlar Genel Olarak Müsadere Müsadere Konusu Eşyanın Suçta Kullanılmış Olması

9 XX 3. Müsadere Konusu Eşyanın Suçta Elde Edilen Eşya veya Kazanç Olması Müsadere Konusu Eşyanın Bizatihi Suç Eşyası Olması Müsadere Hususunun Tabi Olduğu Yasa Yolu Müsadere Kararının İnfazı veya Eşyanın İadesi Durumu C. Belli Hakların Kullanmaktan Yoksunluk D. Adli Sicil Durumu E. Kararın Kamu Memuriyetine ve Disiplin Hukukuna Etkisi F. Kararın Avukatlık Hukukuna Etkisi G. Yabancı Sanığın Sınır Dışı Edilmesi H. Tekerrür Durumu I. Kararın Özel Sicile Kaydedilmesi ve Başkasınca Öğrenme Durumu J. Şikayete Bağlı Suçlarda Karardan Sonra Şikayetten Vazgeçme. 333 K. Kararın Zamanaşımına Etkisi L. Kararın Özel Hukuka İlişkin Davaya Etkisi M. Zaman Bakımından Uygulama ve Uyarlama Kurumun Hukuki Niteliği Açısından Uyarlama Lehe Kanunun Geçmişe Yürürlüğü İlkesi Uyarlama Yargılaması ve Usul Kararların Bulunduğu Aşama Bakımından Uygulama ve Uyarlama a. Yerel Mahkemelerdeki Derdest Davalarda Uyarlama b. İstinaf Aşamasındaki Hükümlerde Uyarlama c. Kesinleşmiş Olan Hükümlerde Uyarlama d. İnfaz Edilmiş Hükümlerde Uyarlama N. Yargılama Giderleri ve Vekalet Ücreti SONUÇ KAYNAKÇA