BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ

Transkript

1 BAHÇE BİTKİLERİNDE BUDAMA TEKNİKLERİ MEYVE AĞAÇLARINDA TERBİYE SİSTEMİ VE BUDAMA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ BAHÇIVANLIK EĞİTİMİ KURSU Ankara

2 MEYVE AĞACININ KISIMLARI 1- KÖK Toprak altı organıdır Meyve ağacının tüm ağırlığının %20-30 unu oluşturur Bitkiyi toprağa bağlar Su ve besin maddelerinin alımını sağlar Besin maddelerini depolar - Kazık kökler -Yan kökler - Saçak kökler

3 Meyve Ağacının Kısımları

4 2- GÖVDE Meyve ağaçları genellikle tek gövdelidir Gövde genellikle sert odundan oluşur İçinde ksilem ve floem iletim demetleri (damarları) bulunur 3- TAÇ Gövdenin üzerinde yer alan, dal ve yapraklardan oluşan yapıdır DALLAR Dallar meyve ağacına şekil verir Yaprak ve meyveleri taşır Odun dalları ve meyve dallarından oluşur

5 Meyve dalları

6 Meyve dalları Lamburt

7 Meyve dalları

8 Meyve dalları Stanley

9 YAPRAK Yaprak sapı ve yaprak ayasından oluşur Yapraklar bir mühendislik harikasıdır Fotosentez yaparak besin maddelerini üretir. Bir anlamda yemek fabrikasıdır. Güneşten aldığı ışık enerjisini, kökleriyle aldığı su ve mineral maddeleri ile havdan aldığı karbondioksiti kullanarak karbonhidrat (nişasta ve şeker) üretir. Böylece ışık enerjisini kimyasal enerjiye çevirir Bu sırada su ve oksijeni atmosfere bırakır

10 MEYVE AĞAÇLARINDA BUDAMA

11 BUDAMA Budama bir kesim işlemidir Amaç; Düzgün ve kuvvetli bir taç oluşturmak Verime yatırmak Kaliteli ve bol ürün almak Uzun süre verim çağında tutmak Kuvvetten düşen ağaçları yeniden kuvvetlendirmek Hasat,seyreltme ve ilaçlama gibi işleri kolaylaştırmak Budama estetiklik yönüyle bir sanattır Bitki fizyolojisi yönüyle teknik bir uygulamadır

12 Budanmayan ağaçlarda ne olur? İlk yıllarda çiçek açarlar ve meyve verirler Ancak: İleriki yıllarda tacın şekli bozulur, dallar birbirine girer Meyveler küçülür Meyveler renksiz ve gösterişsiz olur Bir yıl çok bir yıl az meyve verir (periyodisite) Verim azalır

13

14 Dikim Budaması - Budamaya fidan dikimi ile başlanmalı - Kök ile taç arasında denge kurulmalı - Kökte kısaltma -Taç kısmında tepe vurma ve kısaltma

15 Gençlik Döneminde Şekillendirme Budaması - Meyve ağacının türüne göre hangi terbiye şeklinin verileceğine karar verilmeli Goble (Vazo) Doruk Dallı

16 Katlı piramit

17 İnce iğ (Bodur yetiştiricilik)

18 Merkezi Lider (Bodur yetiştiricilik) Dikey kordon (Bodur yetiştiricilik)

19 Şeçilen terbiye sistemine göre ; - Ana dallar merkezi eksen etrafında eşit açılarla dağıtılmalı - Doruk dallı, goble ve piramit şekillerinde ana dallar arasında 120 o açı olmalı - Ana dalların gövde ile yaptığı açı o arasında olmalı - Gövde üzerinde ana dallar eşit kuvvette olmalı (aynı uzunlukta ve kalınlıkta) - Ana dallar üzerindeki yardımcı dallar mümkün olduğu kadar eşit uzaklıkta ve aynı yönde bırakılmalı - Aynı noktadan iki dal çıkışına izin verilmemeli

20

21 Unutulmamalı: Sürgün ne kadar dik büyürse geç yatar ve verim az olur o kadar kuvvetli gelişir, meyveye Dalları kısa kesmek vegetatif gelişmeyi, hiç kesmemek veya uzun bırakmak generatif gelişmeyi teşvik eder Kesimler mutlaka toprağa bakan göz üzerinden yapılmalı

22 - Ağaçta fizyolojik denge kurulmalı; - Aşırı kesimlerden kaçınılmalı - Aşırı sulamalardan kaçınılmalı - Aşırı azotlu gübrelemelerden kaçınılmalı - Kuvvetli gelişen dalların açıları genişletilmeli, zayıf gelişen dalların açısı daraltılmalı - Budama işlemleri odun dallarına uygulanmalı - Zorunlu olmadıkça meyve dallarına dokunulmamalı - İstenmeyen sürgünler daha küçükken yaz döneminde alınmalı

23 Verim Döneminde Budama - Budanacak ağaç toplu incelenmeli ve her dal ayrı ayrı ele alınmalı - İstenmeyen sürgünler daha küçükken yaz döneminde alınmalı - Ağaçta fizyolojik denge bozulmamalı; - Öncelikle kurumuş, sık ve birbiri üzerine gelen dallar çıkarılmalı - Kuvvetli gelişen dalların açıları genişletilmeli, zayıf gelişen dalların açısı daraltılmalı (ideal o ) - Kuvvetli dallar üzerinde fazla dal bırakılmalı, zayıf dallarda dal seyreltmesi yapılmalı - Kuvvetli dallar üzerinde fazla meyve bırakılmalı, zayıf dallardaki meyveler seyreltilerek azaltılmalı

24

25

26

27

28 Kış Budaması; Kışları çok sert geçmeyen yerlerde yaprak dökümünden sonra budamaya başlanır Kışı sert geçen yerlerde ise şiddetli kış donları geçtikten sonra budamaya başlanır Yaz Budaması; Özellikle ağaçlara şekil verme döneminde yapılır ve kış budamasını hafifletmek için uygulanır Sürgünlerin odunlaşmağa başladığı dönemde budamaya başlanır Genellikle Haziran Temmuz - Ağustos içinde uygulanır

29 Yenileme (gençleştirme) Budaması Verimden düşmeye başlamış yaşlı ağaçlarda uygulanır Budamada, önce kurumuş, sık ve birbiri üzerine gelen dallar çıkarılır Geri kalan dallarda da derin budamalar yapılır ve ağacın tacı küçültülür Şiddetli budama yapılarak yeniden kuvvetli sürgünler oluşturulur ve yeni bir taç oluşturulur Böylece bir süre daha kaliteli ve bol ürün alınır Bu uygulama yaşlanan bahçenin sökülmesini önlemez ancak bir süre geciktirir Elma, armut, zeytin, ayva ve turunçgiller gibi türlerde yenileme rahatlıkla uygulanır Erik, kiraz, vişne, şeftali ve badem gibi türlerde ise budama şiddeti azaltılır ve birkaç yılda tamamlanır

30

31 Budamada Kullanılan Aletler

32 Makineli budama

33

34 Dezenfeksiyon %70 izopropil alkol %10 çamaşır suyu

35

36

37

38

39 ASMALARDA BUDAMA Kısa Budama Karışık Budama

40 Goble Çift kollu Kordon Guyot

41

42 SEBZECİLİKTE BUDAMA 1- Yaprak alma 2- Uç alma 3- Koltuk alma 4- Çiçek / salkım budaması

43 Sera domateslerinde budama