Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı KAS FİZYOLOJİSİ. Düz Kas. Dr. Sinan CANAN

Transkript

1 Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji Anabilim Dalı KAS FİZYOLOJİSİ İ İ İ Düz Kas Dr. Sinan CANAN net

2 Düz Kas Kalp kası İskelet kl kası Düz kas

3 Düz Kas

4 Düz kas: Genel Özellikler Uyarılma Elektriksel bağlantı Hormonlarla uyarılma Parakrinlerle uyarılma Farklı reseptör tipleri Biçim İğ şeklinde hücreler Zar çukurları (caveola) Daha uzun aktin ve miyozin zincirleri

5 Düz kas: Genel Özellikler Caveola

6 Düz kas: Genel Özellikler Düz kas hücresi Otonom Sinir

7 Düz Kas: Genel Özellikler Homeostatik rol Sıvıların kontrolü Sfinkterler Tonik kasılmalar Tüpsü yapılarda Ürün hareketinde Kas iskeleti Yavaş kasılmalar Az yorulur Düşük O 2 kullanımı

8 Düz kas: Genel Özellikler Tek birimli i düz kaslar (viseral) Barsaklar, uterus Geçit bağlantılarıyla uyarı geçişi Eferent sinyaller kasılmayı düzenler Çok birimli düz kaslar İris ve büyük arterlerde Her hücrenin ayrı innervasyonu vardır Hızlı kasılırlar Ara form: Hücrelerin %20-30 kadarı sinir alır.

9 Düz Kas: İskelet Kası ile Karşılaştırma ş ş

10 Düz kas: Kasılma

11 Düz kas: Kasılma

12 Düz kas: Kasılma

13 Düz kas: Kasılma

14 Düz Kasta Uyarılma-Kasılma Ritim yapıcı düz kas hücreleri Ritim potansiyeli ile üretilen kendiliğinden aksiyon potansiyelleri Aksiyon potansiyellerinin yayılması yy Geçit bağlantıları (gap junctions) Ritim oluşturmayan düz kas hücreleri

15 Düz Kas Kasılma Mekanizması

16 Düz Kas Gevşemesinin ş Mekanizması

17 Düz Kasta Kasılma Hücre içi derişimi artışı Hormon veya transmitter DÜZ KAS HÜCRESİ Voltaj kapılı kalsiyum kanalı Reseptör PIP2 IP3 Amaç: [Ca2+] Reseptör Hormon veya transmitter Ca 2+ PLC: Fosfolipaz C PIP2: Fosfoinozitol difosfat IP3: İnozitol Trifosfat Ca 2+ Sarkoplazmik retikulum Ligand kapılı kalsiyum kanalı

18 Düz Kasta Kasılma Hücre içi un azaltılması DÜZ KAS HÜCRESİ Amaç: [Ca2+] Ca2+ V.K.K.K ATP Sarkoplazmik retikulum L.K.K.K

19 Düz Kasta Uyarılma-Kasılma

20 Düz Kas

21 NO Nitrik Oksit ve Düz Kas Gevşemesiş K + IP3 L-Arjinin ATP Ca 2+ cgmp NOS L-sitrülin NO Guanilat siklaz GTP S.R. Sinir sonlanması Hedef hücre Hedef hücre (kas)

22 Düz Kasta Gerim / Ön-yük İlişkisi Uyarıcı Gergi Kas Gerim L 0 toplam pasif Güç çevireçi i (transducer) aktif Kas uzunluğu / ön-yük

23 Düz Kasta Gerim / Ön-yük İlişkisi İskelet Kası İle Karşılaştırma ş ş Aktif gerim Düz kas İskelet kası L 0 uzunluk

24 Düz Kasta Kuvvet-Hız İlişkisi Hız, %V 0 V İzometrik kasılma Yük (% maks.)

25 Düz Kasta [değişken] ğ ş Kuvvet-Hız İlişkisi Hız (% V 0 ) [1] Hız(% V) [1] Yük (% maks [1]) Yük (% maks [1])

26 İnsan Vücudundaki En Güçlü Kas??

27 Düz Kasta Kuvvet Üretimi [ ] Kuvvet Kasılma hızı ve Çapraz köprü fosforlanması Uyaran Zaman

28 Kasılmada Enerji Kullanımı Düz kas ve iskelet kasında enerji kullanımı farklıdır Düz kasın etkinliği düşüktür (ATP başına yapılan mekanik iş) İskelet kasında %40 Düz kasta %15-20 Düz kas daha ekonomiktir Düz kasta miyozinin ayrılma hızı düşüktür. Dolayısıyla az ATP ile fazla güç elde edilir. Düz kas hız yerine gücü korumak Düz kas, hız yerine, gücü korumak için özelleşmiş bir kas dokusu tipidir

29 Düz Kasta Kasılma Biçimleri Sfinkterler Kası ılma Gücü ü Damarlar Hava yolları Mide ve Barsaklar Zaman Yemek borusu İdrar kesesi

30 Düz Kasta İşlevsel Adaptasyonlar Hiperplazi i (gelişimsel) i l) Hücre sayısında artış Hipertrofi Telafi edici (kompensatuvar) hipertrofi Hücresel hipertrofi (poliploid hücreler) Salgı işlevi: Kollajen, elastin, proteoglikanlar Bağ doku oluşturma yeteneği

31 Özet: Üç Kas Tipinin Karşılaştırılması ş ş İskelet Kası Düz Kas Kalp Kası Mikroskobik Çizgili Düz Çizgili Lif düzenlenmesi Sarkomerler Demetler Sarkomerler Lif proteinleri Aktin, miyozin, troponin ve tropomiyozin i Aktin, miyozin ve tropomiyozin Aktin, miyozin, troponin ve tropomiyozin i Kontrol İstemli İstemsiz İstemsiz Sinirler Somatik motor Otonom Otonom Hormonal etki Yok Bir çok hormon Epinefrin Yer Hareket sistemi ve Organ duvarları, Kalp bazı sfinkterler tübüler yapılar, sfinkterler Morfoloji Çok çekirdekli, büyük, silindirik T-tübül ve S.R. triad lar Çok çekirdekli, iğ biçimli, küçük T-tübül YOK; S.R. minimum Daha kısa ve dallı lifler T-tübül ve S.R. diad lar İç yapı T tübül ve S R T tübül YOK; S R T tübül ve S R Kasılma hızı En hızlı En yavaş Orta Tek lif kasılma gücü Hep veya hiç Dereceli Dereceli Kasılma başlangıcı Motor nöron Otoritmik olabilir Otoritmik

32 B i t t i... S o r u l a r?

33 Düz Kas İçi ç Boş ş Organlarda Basınç P: Organın iç basıncı T: Duvar gerimi r: Organın yarıçapı T Laplace Yasası P P = 2T r r

34 Düz Kas İçi ç Boş ş Organlarda Basınç Gerim (T), N.m -1 Basınç(P), N.m -2-2 Hacim (V), ml Basınç (P), N.m V = 200 ml V = 400 ml Zaman (s) Eş-hacimli (izovolumetrik) durum Verilen bir duvar geriminde, oluşan lümen basıncı değişimi hacme bağlıdır Zaman (s) Değişken Hacimde Verilen bir duvar geriminde, oluşturulan basınç değişimi hacim küçüldükçe artar.