Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256)

Transkript

1 T.C. Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü Demokrasi ve Sivil Toplum (SBK256) 12. Hafta Ders Notları - 03/05/2017 Arş. Gör. Dr. Görkem Altınörs gorkem.altinors@bilecik.edu.tr 1

2 1980 Sonrası Türkiye sinde Sivil Toplum Devletin Topluma Açılma Süreci Mimari Kemalizm den Savunmacı Kemalizm e Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı İslam ın Türkiye deki Yükselişi Devletçi Elitin Karşı Atağı 2

3

4 Türkiye Batı kapitalizmine bağlanmak istiyor, bunun koşulu olarak çok partili hayat geliyor, ülke tarımsal ağırlıklı üretimin yapıldığı bir yer, sınıflar keskin bir biçimde ortaya çıkmamış, CHP ye karşı büyüyen bir muhalefet var 4

5 Tarımsal kapitalizm dönemi, CHP ye karşı biriken muhalefet DP yi iktidara taşıyor, DP sermayenin ve Batı kapitalizminin yanında, sınıflar tam olarak ortaya çıkmasa da artık belirginleşmeye başlıyor, işçi sınıfı ile sermaye arasında bir çatışma yok, 1960 darbesini DP nin aşırı otoriterleşmesi getiriyor, asker herhangi bir sınıfı koruma adına gelmiyor 5

6 Anayasası en özgürlükçü ortamı getiriyor, sanayi kapitalizmi ortaya çıkıyor, ithal ikameci planlı kalkınma dönemi, sivil toplum iyice kendini buluyor, sınıflar arası çelişki artıyor, sınıflar ortaya çıkıyor, işçi sınıfı da sermaye sınıfı da örgütleniyor, gelişmeler hem sermayenin hem de işçi sınıfının lehine oluyor, 71 muhtırası ordu içindeki sol bir kliğin darbe teşebbüsüne karşı yapıldığı için ordu sağ siyasete kayıyor, sermayeyi koruyan bir darbe yapıyor 6

7 Muhtırası özgürlükleri daraltıyor, buna rağmen sol yükselişe geçiyor 70 lerin sonlarına doğru, sanayi kapitalizmi olgunlaşıyor, sınıflar ve sınıf çelişkisi keskinleşiyor, işçi sınıfı toplumsal destek buluyor, ibre işçi sınıfının menfaatine dönüyor, rahatsız olan sermaye 24 Ocak Kararlarını Demirel Hükûmetine onaylatıyor, ithal ikameci planlı ekonominin sonu ve neoliberal ekonominin başlangıcı, lerdeki işçi sınıfı kazanımları 12 Eylül 1980 Darbesiyle yok oluyor, darbe sermayenin menfaatine 7

8 1980 Darbesi Kenan Evren ve Milli Güvenlik Konseyi 1982 Anayasası 3 yıl 1983 Seçimleri Turgut Özal 8

9 Turgut Özal Eski DPT Müsteşarı Bir dönem Dünya Bankası nda çalıştı 1977 MSP MV adayı oldu ama seçilemedi 1979 da son Demirel Hükümetinde Başbakanlık Müsteşarlığı ile DPT Müsteşar Vekilliği yaptı Bülend Ulusu Hükümetinde görev aldı Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcılığı Neo-liberalizm 24 Ocak Kararlarını hazırlayan bürokrat 9

10 Turgut Özal arası Başbakan ANAP tek başına iktidar Bu dönemde neoliberal doktrin hakimiyet kuruyor Bunun siyasete ve sivil toplum-devlet ilişkilerine yansımaları var 1989 da Cumhurbaşkanı oluyor İlk askeri kökenli olmayan Cumhurbaşkanı? 1993 te vefat etti 10

11 de ANAP ın iktidarı kaybetmesiyle Türkiye 11 yıllık koalisyonlar dönemine girmiştir REFAHYOL Hükümeti İlk kez siyasal İslam köklerinden gelen bir parti iktidar oluyor 28 Şubat 1997 Postmodern darbe 2002 Adalet ve Kalkınma Partisi 11

12 Devletin Topluma Açılma Süreci 12

13 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet eliti X Siyasal elit Ömer Çaha 1982 Anayasası Kutsal Türk Devleti Kemalist ilkeler Devletçilik? 13

14 Devletin Topluma Açılma Süreci Sınırlı Devlet Neoliberalizm Özelleştirme, Daha Az Devlet Düzenlemesi, Daha Az Sosyal Devlet, Serbest Piyasa, Sendikasızlaşma, Daha Esnek Çalışma Şartları Adalet, Güvenlik ve Savunma ile sınırlı devlet Sonuçları neler olmuştur? 14

15 Devletin Topluma Açılma Süreci Medya nın dönüşümü 1980 Sonrası Dönemde Televizyon Özel televizyonlar Ömer Çaha Medyanın 4 rolü 15

16 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet ve yöneticilerin karşısında durarak muhalefet görevi görmüştür Özel TV ler ile beraber dünyayı tanıma fırsatı bulmuştur - demokratik ve otoriter rejimler arasındaki farkı görmüştür Değişik kesimleri bir araya getirerek halkı ortak noktada toplama görevi gördü Devlet politikalarının kamuoyu nezdinde tartışılmasını sağlayarak devlet ile toplum arasında bir aracı kurum oldu 16

17 Devletin Topluma Açılma Süreci Medya Özelleşme ile birlikte ancak büyük sermayenin tutunabildiği bir yer oldu Tröstleşme oldu Holdingler medya patronları oldu Büyük ve ulusaşırı sermaye ile organik olarak bağlandı 17

18 Devletin Topluma Açılma Süreci Eğitim Özel üniversiteler açıldı YÖK kuruldu 18

19 Devletin Topluma Açılma Süreci Devlet Vakıf

20 Devletin Topluma Açılma Süreci Kentler Global kent söylemi Kentsel dönüşüm Kentler üzerinden mülkiyet dönüşümü AVM ler 20

21 Devletin Topluma Açılma Süreci Kent (%) Köy (%) 21

22 Devletin Topluma Açılma Süreci Nüfus 78,741,053 67,803,927 44,736,957 13,648,270 20,947,

23 Mimari Kemalizm den Savunmacı Kemalizm e 23

24 Mimari Kemalizm den Savunmacı Kemalizm e arası toplumu kökten değiştiren Kemalizm, 1980 sonrası savunmacı bir noktaya gelmiştir Devletçilik Laiklik Halkçılık Cumhuriyetçilik Milliyetçilik Devrimcilik 24

25 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı 25

26 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Çevreci Gruplar Feminist Gruplar 26

27 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Çevreci Gruplar Kurumsal Çevrecilik TEMA Reaksiyoner Çevrecilik Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi Sosyal Çevrecilik HES Direnişleri 27

28 Sivil Toplum Cephelerinin Uyanışı Feminist Gruplar Liberal feminizm Marksist feminizm Post-kolonyal feminizm İslami feminizm 28

29 İslam ın Türkiye deki Yükselişi 29

30 İslam ın Türkiye deki Yükselişi MNP MSP RP FP SP ve AKP 30

31 Devletçi Elitin Karşı Atağı 31

32 Devletçi Elitin Karşı Atağı Demirel 28 Şubat

33 Teşekkür Ederim. 33