Her şeyin değiştiği yüzyıl!! 13. Yüzyıl

Transkript

1 Her şeyin değiştiği yüzyıl!! 13. Yüzyıl Hastanelerin kimin denetiminde olacağı konusunda tartışma (Kilise Devlet!?) 1205 Dördüncü Lateran Konsül: Din adamlarının tıbbi tedavi yapmaları yasaktır 1205 Dördüncü Lateran Konsül: Hastalıkların nedeni işlenmiş günahlardır. Önce din adamları hastaya bakmalı ve gerekirse hekim çağırmalıdırlar

2 Avrupa Şehirlerinin Nüfusları

3 Paris London Cologne Tours Lyon Milan

4 13. yüzyıl Gerçekten de nüfusu artan bu bölgelerde 13. yüzyılda hastaneler görmeye başlıyoruz Paris Milan Floransa

5 13. yüzyıl Hastanelerin niteliği konusunda bazı değişikliklerin olduğuna dair belgeler bize ipuçları veriyorlar Nüfus artmaya başlayınca hastaneler hastalar konusunda daha seçici olmaya başlıyorlar. Uzun süre bakım gerektiren ve iyileşme olasılığı görünmeyen hastaları hastaneye almak konusunda isteksizlikler beliriyor.

6 13. yüzyıl Bazı kuruluşlar bakım ihtiyacı olan ve kimsesi olmayan yaşlılara sahip oldukları mülkler karşılığı ömür boyu bakım hizmeti vermeyi taahüt ediyorlar Hastanelerin gelirleri genellikle kurucu bir varlıklı kişinin bağışladığı gelirlerden oluşuyor. Bu da zaman için yöneticilerin kendi ekonomik çıkarlarını ön planda tutmaları ile sonuçlanıyor.

7 13. yüzyıl Dikkat edilirse bu hastanelerin işletme sermayesi hemen hemen bizde görülen Vakıf sistemine benzer bir şekilde sağlanıyor!!

8 14. yüzyıl Bir tarihi olay bu gidişatı daha da belirgin hale getiriyor: 1337 Yüzyıl Savaşları İngiltere-Fransa Ama zaten daha 1226 da bir tanıklık hastane yöneticilerinin (ki genellikle bu kişiler dini şahsiyetler oluyor) rüşvet alan, maddi çıkar sağlayan ve yozlaşmış bireyler olduğunu belirtiyor.

9 14. yüzyıl 1311 Ravenna ve 1324 Vienna konsüllerinde bu konu tartışılıyor ve Papa V. Clement ruhban sınıfı mensuplarının hastane işinde yer almasını yasaklıyor. Endüljans (Indulgence) ve onunla ilgili faaliyetlerin geçersiz kalması hastanelerdeki dini otoritenin varlığına nihai darbeyi indiriyor.

10 1337 yılında başlayan Yüzyıl savaşlarının ortaya çıkardığı kıtlık, pahalılık ve ekonomik yaşamın sık sık kesintiye uğraması yanında bir doğal felaket daha bu tabloya ekleniyor: 1347 yılında Kırım dan Avrupa ya yayılıyor. Bu hastalık ve lepra orta çağ ve erken modern çağ Avrupasının iki önemli hastalığını oluşturuyor.

11 Cüzzam (Lepra) ve Veba (Plague) Bu iki hastalık anlaşılmadan Avrupa nın Orta Çağ ve sonrası dönemi iyi anlaşılamaz. Hastanelerin gelişimini ve şekillenmesini bu iki hastalık ciddi şekilde etkilemiştir. Bütün dünyada cüzzamlı bireylerin toplumdan izole edilmeri ve ayrı topluluklar halinde yaşamaya mahkum edilmeleri çok yaygın bir durumdu. Bu hastalar içinzaman zaman ayrı cüzzamhaneler (leperhouse) inşa ediliyordu.

12

13 14. Yüzyıl Osmanlı Devleti 1302 Bafaeus savaşı 1326 Bursa nın fethi 1361?,1369, 1371 Edirne nin Fethi , Bursa Yıldırım Darüşşifasının kuruluşu

14 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası Binası günümüze kadar ulaşmış

15 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası

16 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası

17 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası Vakfiyesi var: - Reisü l Etıbba (Tabib-I Evvel) -Tabib-i Sani - Tabib - Cerrah - Kehhal - Eczacı - Tabbah - Şerbetçi - Ferraş - Bevvab - Gassal - Katip - Vekilharç - Cameşuy - Kayyım - Habbaz - İmam - Et hamalı

18 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası Vakfiyeye göre personel maaşları - Tabib-i Evvel günlük 12 akçe, 10 ton buğday, 2 ton pirinç - Tabib günlük 8 akçe, 15 ton buğday, 1 ton pirinç - Şerbetçi günlük 2 akçe, 6 ton buğday - Aşçı günlük 2 akçe, 6 ton buğday - Eczacı günlük 2 akçe, 6 ton buğday - Habbaz günlük 2 akçe, 6 ton buğday

19 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası - Yatan Hastalar!! yılında Bulgar asıllı acemi Yeniçeri Yusuf Acemi yeniçeri Ahmed (Nasir?)

20 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası - Yatan Hastalar!! , Çandarlı Halil Paşa nın oğlu İbrahim Paşa mecnundur ve ancak darüşşifada tedavi edilir denilerek buraya yatırılmıştır , mütevellilerden Mehmed, akıl hastası olduğu için darüşşifaya yatırılmış.

21 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası - Yatan Hastalar!! yılında darüşşifa kapıcılarından Ahmed, tedavi için İstanbula gönderiliyor!! , Darüşşifa kehhallerinden Mustafa nın Hamza oğlu Evliya nın sol gözüne neşter vurup kör olmasına neden olması

22 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası - Yatan Hastalar!! Veba salgınlarında ölen acemi yeniçerilerin kayıtları! , Veba olan acemi yeniçeri Yusuf, tedavi edildikten sonra Acemi Yeniçeriler Kethüdası Piri Çelebi ye teslim ediliyor.

23 Bursa Yıldırım Bayezid Darüşşifası - Yatan Hastalar!! 9 Darüşşifada ölen Hüseyin bin Hasan ın üç baş atının müzayede ile 400 akçeye satılması ve geriye borç olarak kalan 197 akçenin Hacı Ahmed bin Bekir tarafından ödenmesi

24 Osmanlı Darüşşifaları Fatih Darüşşifası Edirne Bayezid Darüşşifası Süleymaniye Darüşşifası