4 857 say l fl Kanunu nun 65. maddesiyle, özellikle genel ekonomik krizlerde

Transkript

1 mali ÇÖZÜM 169 KISA ÇALIfiMA VE KISA ÇALIfiMA ÖDENE Dr. Muzaffer KOÇ* I) G R fi say l fl Kanunu nun 65. maddesiyle, özellikle genel ekonomik krizlerde ve zorlay c sebeplerle çal flma hayat nda s kça görülen iflçilerin ücretsiz izne ç kar lmas durumunda, iflçilere s n rl da olsa bir gelir güvencesi sa lamak amac yla, k sa çal flma ve k sa çal flma ödene i kavramlar getirilerek bunlarla ilgili düzenlemeler yap lm flt r. K sa çal flmaya hangi hallerde baflvurulabilece i belirlenmifl ve bunlar ekonomik kriz ve zorlay c sebep olarak s n rland r lm flt r. Bu yaz da k sa çal flma ve k sa çal flma ödene- i ele al nacakt r. II) YASAL ALTYAPI A) 4857 Say l fl Kanunu fl Kanunu nun 65. maddesine göre, genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan veya iflyerinde faaliyeti tamamen veya k smen geçici olarak durduran iflveren, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye fl Kurumuna, varsa toplu ifl sözleflmesi taraf sendikaya bir yaz ile bildirir. Talebin uygunlu unun tespiti Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl nca yap l r. Bunun usul ve esaslar bir yönetmelikle belirlenir. B) K sa Çal flma ve K sa Çal flma Ödene ine liflkin Yönetmelik fl Kanunu nun 65. maddesine dayan larak ç kar lan K sa Çal flma ve K sa Çal flma Ödene ine liflkin Yönetmelik, tarih ve say l resmi gazetede yay mlanarak, yürürlü e girmifltir. * Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl fl Müfettifli

2 170 mali ÇÖZÜM C) 4857 say l fl Kanununun 65 inci Maddesine Göre Uygulanacak K sa Çal flma ve K sa Çal flma Ödene ine liflkin Tebli 4857 say l fl Kanununun 65 inci Maddesine Göre Uygulanacak K sa Çal flma ve K sa Çal flma Ödene ine liflkin 1. Numaral Tebli, tarih ve say l resmi gazetede yay mlanarak, yürürlü e girmifltir. III) KISA ÇALIfiMAYA L fik N KAVRAMLAR K sa süreli çal flma, ekonomik veya yap sal sebeplerden dolay iflgücü talebinin azalmas yüzünden iflçilerin bir k sm n n veya tamam n n normal haftal k çal flma süresinden bariz bir flekilde daha az çal flt r lmas veya belli bir süre hiç çal flt r lmamas d r. Bu ba lamda k sa süreli çal flma iflçinin veya iflverenin iradesinden de il, ekonomik nedenlere ba l olarak ortaya ç kmaktad r (Güneri, 2004a) say l Kanunla çal flma yaflam - m za giren yeni kavramlardan biri olan k sa çal flmayla, özellikle kriz dönemlerinde iflçilerin tamamen gelirden yoksun kalmamas ve krizler ve istikrars zl klar karfl s nda iflletmenin ve üretimin korunmas için bir tak m imkânlar n sa lanmas amaçlanm flt r (Güneri, 2004b). fl Kanunu nun 65. maddesinin gerekçesinde söz konusu düzenlemeyle, ekonomik bir krizde veya zorlay c bir sebebin varl halinde, iflyerinde iflçiler aras nda tenkisat yapma yerine, iflçilerin tamam n n veya bir k sm - n n geçici olarak ücretsiz izne ç kart lmas ekonomik ve sosyal politika olarak tercih edildi i; iflçilerin geçici olarak ücretsiz izne ç kar lmas geçici bir iflsizlik olarak nitelenerek iflsizlik sigortas ndan k sa çal flma ödene i almalar öngörüldü ü belirtilmifltir. Bu flekilde, söz konusu iflçilerin iflsiz kalmas halinde, iflsizlik sigortas n n bu iflçileri yeniden ifle yerlefltirmek için yapaca masraflardan da kurtulmufl olaca belirtilmifltir. A) K sa Çal flma Kanunu nun 65. maddesinde genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azalt lmas ndan veya iflyerinde faaliyeti tamamen veya k smen geçici olarak durdurulmas ndan bahsedilmifltir. Yönetmeli in 3. maddesinde k sa çal flma; a) En az dört hafta b) En fazla üç ay süreyle c) flyerinde uygulanan haftal k çal flma süresinin geçici olarak en az üçte bir oran nda azalt larak uygulanmas olarak tan mlanm flt r. Bu ba lamda haftal k çal flma süresinin geçici olarak en az üçte bir oran nda azalt larak uygulanmas hâli, k - sa çal flman n süresini oluflturur. fl Kanunu na göre haftal k çal flma süresi 45 saat olarak belirtilmifltir. Bu

3 mali ÇÖZÜM 171 yüzden k sa çal flmadan söz edebilmek için, en fazla 30 saatlik bir çal flma söz konusu olmal d r. Mesela, haftada 31 ve 32 saat çal fl lmas halinde, k sa çal flmadan söz edilemez, haftada 30 ve daha alt nda bir süre ile çal flt r l rsa, k sa çal flma söz konusu edilebilir (Özdemir, 2006). B) Genel Ekonomik Kriz Genel ekonomik kriz; a) Ulusal veya b) Uluslararas ekonomide ortaya ç - kan olaylar n, ülke ekonomisi ve dolay s yla iflyerini ciddi anlamda etkileyip sarst durumlar olarak tan mlanm flt r (Yön./2). Bu ba lamda ülke çap ndaki bir ekonomik kriz nedeniyle, iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltmas k sa çal flma olarak nitelenecektir. Ekonomik veya idari veya organizasyona dayal olarak o iflyerinin kendisinden kaynaklanan bir krize girmesi yahut pazara ba l olarak sektörel bir kriz o iflyerinde k sa çal flma yap lmas n hakl gösterecek nedenlerden de ildir. Genel ekonomik krizin varl n, iflçi ve iflveren sendikalar konfederasyonlar n n iddia etmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunmas halinde, Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakan krizin varl ve niteli i hakk nda ilgili kurulufllar n görüfllerini alarak duruma aç kl k getirir. C) Zorlay c Sebepler Zorlay c sebepler; a) flverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, b) Önceden kestirilemeyen, c) Bunun sonucu olarak bertaraf edilmesine olanak bulunmayan, d) D flsal etkilerden ileri gelen, e) Geçici olarak çal flma süresinin azalt lmas ve faaliyetin tamamen veya k smen durdurulmas ile sonuçlanan f) Deprem, yang n, su bask n, salg n hastal k, seferberlik ve benzeri nedenler olarak tan mlanm flt r (Yön./2). Zorlay c sebeplerle haftal k çal flma süresini en az üçte bir oran nda azaltan ya da faaliyetini tamamen veya k smen durduran iflverenin, bildirimde bulundu u veya zorlay c sebeplerin varl n n aç kça ortaya ç kt durumlarda Bakanl k taraf ndan uygunluk tespiti yap l r. Ö retide, zorlay c sebeplerin, Yönetmelikte sadece do al afetler olarak alg land, zorlay c sebeplerin do al afetler d fl nda, iflyerinin zaman zaman pazar pay n n azalmas, ekonomik ve teknolojik de iflim gibi sebeplerin de iflyerinin çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltacak veya iflyerinde faaliyeti tamamen veya k smen geçici olarak durduracak etkenler olabilece inin göz ard edildi i belirtilmifltir (Andaç, 2005).

4 172 mali ÇÖZÜM D) Geçici Olarak flin Durdurulmas Geçici olarak iflin durdurulmas, en az dört hafta en fazla üç ay süreyle iflyerindeki faaliyetin tamamen veya k smen durdurulmas olarak tan mlanm flt r (Yön./2). IV) KISA ÇALIfiMANIN BEL RLENMES A) TALEP 1) Bildirim fl Kanunu nun 65. maddesine göre, genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan veya iflyerinde faaliyeti tamamen veya k smen geçici olarak durduran iflveren, durumu derhal gerekçeleri ile birlikte Türkiye fl Kurumuna, varsa toplu ifl sözleflmesi taraf sendikaya bir yaz ile bildirir. lgili Yönetmelik söz konusu maddeyi ayr nt l olarak aç klam flt r. fiöyle ki, genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle geçici olarak iflyerindeki iflçilerin tamam n n veya bir k sm n n haftal k ortalama çal flma sürelerini en az üçte bir oran nda azaltan veya iflyerinde faaliyetini tamamen veya k smen durduran iflveren, gerekçeleri ile birlikte, Türkiye fl Kurumu ilgili birimine, varsa toplu ifl sözleflmesi taraf sendikaya yaz l bildirimde bulunur. Ayr ca bu durum, iflyerinde ilan edilmek suretiyle iflçilere duyurulur (Yön./4). 2) Bildirimin çeri i Bu Yönetmeli in 4 üncü maddesi gere ince bildirimde bulunan iflveren, bildiriminde; a) flyerindeki genel ekonomik krizin veya zorlay c sebeplerin ne oldu unu ve etkilerini, b) flyerinde k sa çal flman n bafllat ld - veya faaliyetin k smen veya tamamen durduruldu u süreyi, c) flyerinde k sa çal flma veya faaliyetin durdurulma karar n n iflyerinin bütününe ya da belli bölümlerine uygulanaca n, d) Bu uygulama nedeniyle k sa çal flma yapt r lacak iflçilerin ad ve soyad, sosyal güvenlik sicil numaralar ile haftal k ortalama çal flma sürelerini ve her bir iflçi için ne kadar süreyle k - sa çal flma yapt r laca n, e) Faaliyetin tamamen veya k smen durdurulmas karar nedeniyle çal flt - r lmayacak iflçilerin ad ve soyad, sosyal güvenlik sicil numaralar ile her bir iflçinin ne kadar süre ile çal flt r lamayaca n, f) flyerinin unvan, adres, Bakanl k bölge müdürlü ü ile sosyal güvenlik iflyeri sicil numaras n bildirmek, g) flveren, bildiriminde ileri sürdü ü k sa çal flma veya geçici olarak k smen veya tamamen iflin durdurulmas na ait kan tlar baflvurusuna eklemek zorundad r (Yön./5). flveren, Türkiye fl Kurumuna yapaca-

5 mali ÇÖZÜM 173 bildirimine afla daki çizelgede belirtilen bilgi ve belgeleri eklemelidir. Kurumca, söz konusu talep en k sa sürede uygunluk tespiti amac yla Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl na gönderilir. 1 - flyeri unvan, 2 - flyeri adresi, 3 - Bakanl k Bölge Çal flma Müdürlü- ü iflyeri numaras, 4 - Sosyal güvenlik iflyeri sicil numaras, 5 - K sa çal flman n bafllat laca tarih, 6 - flyerindeki genel ekonomik kriz veya zorlay c sebebin ne oldu u ve etkileri, 7 - flveren, bildiriminde ileri sürdü ü k sa çal flma veya geçici olarak k smen veya tamamen iflin durdurulmas na ait kan tlar, 8 - flyerinde k sa çal flman n bafllat ld - veya faaliyetin k smen veya tamamen durduruldu u/durdurulaca süre. 9 - flyerindeki k sa çal flma veya faaliyetin durdurulma karar n n iflyerinin bütününe ya da belli bölümlerine uygulanaca 10- K sa çal flma nedeniyle k sa çal flma yapt r lacak iflçilerin ad ve soyad, sosyal güvenlik sicil numaralar ile haftal k ortalama çal flma sürelerini ve her iflçi için ne kadar süreyle k sa çal flma yapt r laca (isim listesi) (haftal k ortalama çal flma süresinden daha az çal flt r lacak iflçiler için) 11- Faaliyetin tamamen veya k smen durdurulmas karar nedeniyle çal flt - r lmayacak iflçilerin ad ve soyad, sosyal güvenlik sicil numaralar ile her bir iflçinin ne kadar süre ile çal flt r lmayaca (bu durum sadece faaliyetin tamamen veya k smen durmas nedeniyle çal flt r lmayacak iflçiler için) B) TALEB N DE ERLEND R LMES flverenin yapt bildirim, öncelikle Türkiye fl Kurumu taraf ndan sebep ve flekil yönünden de erlendirilir (Tebli./2) 1) Genel Ekonomik Krizin De erlendirilmesi Genel ekonomik krizin varl n, iflçi ve iflveren sendikalar konfederasyonlar n n iddia etmesi veya bu yönde kuvvetli emarenin bulunmas halinde, Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakan krizin varl ve niteli i hakk nda ilgili kurulufllar n görüfllerini alarak duruma aç kl k getirir (Yön./6). Yönetmeli in 6 nc maddesi uyar nca, Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakan n n genel ekonomik krizin varl n kabul eden aç klamas bulunmadan, genel ekonomik kriz gerekçesi ile yap lan baflvurulara, Türkiye fl Kurumu taraf ndan, k sa çal flma talebinin uygun bulunmad bildirilir (Tebli./3). 2) Zorlay c Sebebin Tespiti Zorlay c sebeplerle haftal k çal flma süresini en az üçte bir oran nda azaltan ya da faaliyetini tamamen veya

6 174 mali ÇÖZÜM 3) Sonucun Bildirimi Genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oran nda azaltan veya faaliyetini tamamen veya k smen durduran iflverenin bildiriminin uygunlu u ivedilikle Bakanl kça incelenir. nceleme sonucu Kuruma bildirilir. Kurum taraf ndan da iflverene ve varsa toplu ifl söz- k smen durduran iflverenin, leflmesine bildirimde bulundu u veya zorlay c rilir (Yön./8). sebeple- taraf iflçi sendikas na bildirin varl n n aç kça ortaya 4) Sonuca ç kt tiraz durumlarda Bakanl k taraf ndan uygunluk tespiti yap l r (Yön./7). K sa çal flma nedenleri ve uygulanmas ile ilgili uyuflmazl klar n çözümü için fl Mahkemeleri Kanununun 1 inci maddesine uygun olarak fl Mahkemeleri görevli olacakt r. Zira, 5521 Say l fl Mahkemeleri Kanunu nun 1. maddesine göre, fl Kanunu na göre iflçi say lan kimselerle iflveren veya iflveren vekilleri aras nda ifl akdinden veya fl Kanunu ndan kaynaklanan her türlü hak iddialar ndan do an hukuk uyuflmazl klar n n çözümüyle görevli olan mahkeme, fl Mahkemeleridir. Yönetmeli in 3 üncü maddesindeki zorlay c sebep tan m na girmeyen k - sa çal flma, faaliyetin k smen veya tamamen durdurulma hallerinde iflverenin bildirim yükümlülü ü bulunmamaktad r. Bu tür bildirimler 4857 say l fl Kanununun 65 nci madde kapsam d fl nda kabul edilir. Zorlay c sebeplerle ba daflmad halde, nakit darl, ödeme güçlü ü, pazar daralmas ve stok art fl gibi iflyeri ekonomik kriz sebeplerine dayal olarak yap lan baflvurular için uygunluk tespiti yap lmamaktad r. Bu tür baflvurular, Türkiye fl Kurumunca yan tlan r. Türkiye fl Kurumu Genel Müdürlü ünce zorlay c sebepler içinde de erlendirilen baflvurular, uygunluk tespiti için Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl fl Teftifl Kurulu Baflkanl - na intikal ettirilir (Tebli./4). V) KISA ÇALIfiMA ÖDENE 4857 Say l Kanunun 65 inci maddesindeki düzenlemeyle, ekonomik kriz ortam nda veya zorlay c sebeplerin ortaya ç kmas halinde iflten ç kar lmalar yerine söz konusu iflçilerin tamam veya bir bölümünün ücretsiz izne ç kar lmas sosyal ve ekonomik bir tercih olarak ortaya ç kmaktad r. Bu hallerde; iflçilerin ücretsiz izne ç kar lmalar bir geçici iflsizlik olarak de- erlendirilmifl ve k sa çal flma ödene- i almalar öngörülmüfltür. flsizlik sigortas yla irtibatland r lmas nedeniyle de; k sa çal flma ödene ine hak kazan lmas n n flartlar, miktar, ödemenin bafllang c ve süreleri iflsizlik sigortas ödene ine paralel flekilde düzenlenmifltir.

7 mali ÇÖZÜM 175 A) K sa Çal flma Ödene inden Yararlanma Koflullar flçinin k sa çal flma ödene inden yararlanabilmesi için; a) Genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak en az üçte bir oran nda azaltan veya faaliyetini tamamen veya k smen durduran iflverenin talebinin Bakanl kça uygun bulunmas, b) K sa çal flman n bafllad tarihte, 4447 say l flsizlik Sigortas Kanununun 50 nci maddesine göre iflçilerin, çal flma süreleri ve iflsizlik sigortas primi ödeme gün say s bak m ndan iflsizlik ödene ine hak kazanm fl olmas, c) flyerinde genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle haftal k çal flma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oran nda azalt lmas veya faaliyetin k smen veya tamamen durmas na neden olan sebeplerin en az dört hafta sürmüfl olmas, d) flçinin K sa Çal flma Ödene i Bildirgesi 1 ile birlikte iflyerinin ba l bulundu u yerdeki Kurum birimine müracaat etmesi gerekmektedir (Yön./9). K sa çal flma talebi Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl nca uygun görülen iflverenler, k sa çal flman n bafllamas veya faaliyetin durdurulmas nedeniyle hizmet akdini ask ya ald klar sigortal lar hakk nda üç nüsha K sa Çal flma Ödene i Bildirgesini tam ve eksiksiz olarak düzenleyip bir nüshas n Türkiye fl Kurumu nun ilgili ünitesine vermek, bir nüshas n sigortal iflsize vermek ve bir nüshas n da iflyerinde saklamakla yükümlüdürler. B) K sa Çal flma Ödene inin Miktar ve Ödenmesi Günlük k sa çal flma ödene inin miktar, iflsizlik ödene inin miktar kadard r. Bu miktar sigortal n n son dört ayl k prime esas kazançlar dikkate al narak hesaplanan günlük ortalama net kazanc n n yüzde ellisidir. Ancak bu miktar, onalt yafl ndan büyük iflçiler için uygulanan asgari ücretin netini geçemez. K sa çal flma ödene i, zorlay c sebebin devam süresini ve herhalde üç ay aflamaz. flçiye k sa çal flma süresine ait ücreti, iflverence durdurulan veya azalt lan süreye iliflkin k sa çal flma ödene i iflçinin k sa çal flma ödene i bildirgesi ile birlikte iflyerinin ba l bulundu u yerdeki Kurum birimine baflvurmas durumunda, 4447 say l flsizlik Sigortas Kanununun 50 nci maddesindeki esaslara göre Kurumca ödenir. Faaliyetin k smen durdurulmas halinde, k sa çal flma ödene i, normal haftal k çal flma süresini tamamlayacak flekilde verilir. Zorlay c sebeplerle iflyerinde faaliye- 1 lgili ek 1 form yaz n n sonuna eklenmifltir.

8 176 mali ÇÖZÜM tin tamamen veya k smen kilenen geçici iflçinin olarak durmas halinde, iflsizlik ödene i her ay n sonuna kadar ödenir. kendisine, ayl k olarak ödemeleri 4857 say l fl Kanununun K sa çal flma ödene i nafaka borçlar 24 üncü maddesinin (III) numaral d fl nda haciz veya baflkas na devir ve bendinde 2 ve 40 nc maddesinde 3 temlik edilemez (Yön./10). öngörülen bir haftal k süreden sonra bafllar. K sa çal flma ödene i ald süre içinde iflçinin hastal k ve anal k sigortas - na ait primleri flsizlik Sigortas Fonu taraf ndan 2/3 oran nda Sosyal Sigortalar Kurumuna aktar l r. Bu primler, sigorta primlerinin hesab nda esas al nan en alt kazanç s n r üzerinden hesaplan r. flçi, iflsizlik ödene inden yararlanma süresini doldurmadan tekrar ifle bafllar ve iflsizlik sigortas ndan yararlanmak için 4447 say l flsizlik Sigortas Kanununun 50 nci maddesinde öngörülen koflullar gerçekleflmeden iflsiz kal rsa, k sa çal flma ödene i ald - süre ç kar ld ktan sonra, daha önce hak etti i iflsizlik ödene i süresini dolduruncaya kadar iflsizlik ödene inden yararlan r. Kurum birimi, k sa çal flmadan etkilenen iflçilerin baflvurusunu, izleyen ay n sonuna kadar sonuçland r r. K sa çal flma ödene i, k sa çal flmadan et- C) K sa Çal flma Ödene inin Kesilmesi ve K sa Çal flman n Erken Sona Ermesi 1) K sa Çal flma Ödene inin Kesilmesi K sa çal flma ödene i alanlar n; fle girmesi, Yafll l k ayl almaya bafllamas, Herhangi bir sebeple silah alt na al nmas veya herhangi bir kanundan do an çal flma ödevi nedeniyle iflinden ayr lmas veya geçici ifl göremezlik ödene inin bafllamas halinde k sa çal flma ödene i kesilir. K sa çal flma ödene inin kesildi i süre içerisinde hastal k ve anal k sigortas primi ödenmez. 2) K sa Çal flman n Erken Sona Ermesi flverenler, ilan etti i süreden önce, normal faaliyetine bafllamaya karar vermesi halinde durumu; Kurum birimine, varsa toplu ifl sözleflmesi taraf sendikaya ve iflçilere alt iflgünü önce yaz l olarak bildirmek zorundad rlar. 2 flçinin çal flt iflyerinde bir haftadan fazla süre ile iflin durmas n gerektirecek zorlay c sebepler ortaya ç karsa ( flk.24/3) 3 24 ve 25 inci maddelerin (III) numaral bentlerinde gösterilen zorlay c sebepler dolay s yla çal flamayan veya çal flt r lmayan iflçiye bu bekleme süresi içinde bir haftaya kadar her gün için yar m ücret ödenir ( flk.40)

9 mali ÇÖZÜM 177 flçiler de bildirimde belirtilen tarihte iflbafl yaparlar. Bildirimde belirtilen tarih itibariyle k sa çal flma sona erer (Yön./12). VI) CEZA MÜEYY DE fl Kanunu nun, iflin düzenlenmesine iliflkin hükümlere ayk r l k bafll kl 104. maddesine göre, Kanununun 65 inci Maddesinde öngörülen hükümlere ayk r davranan iflveren veya iflveren vekiline 2007 y l nda bu durumda olan her iflçi için 167 YTL para cezas uygulanacakt r. VII) SONUÇ 4857 say l fl Kanunu, çal flma hayat - na yeni kavramlar ve uygulamalar getirmifltir. Söz konusu kavramlardan biri de, k sa çal flma ve k sa çal flma ödene i dir say l fl Kanunun 65 inci maddesine göre; K sa çal flma ödene inden yararlanma koflullar : 1. fl Kanunu na tabi bir iflyeri (Ça lar, 2006), 2. Genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle iflyerindeki haftal k çal flma sürelerini geçici olarak önemli ölçüde azaltan veya faaliyeti tamamen veya k smen durduran iflverenin talebinin Çal flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl nca uygun bulunmas, 3. K sa çal flman n bafllad tarihte, 4447 say l Kanunu hükümlerine göre iflçilerin, çal flma süreleri ve iflsizlik sigortas primi ödeme gün say s bak - m ndan iflsizlik ödene ine hak kazanm fl olmas, 4. flyerinde genel ekonomik kriz veya zorlay c sebeplerle haftal k çal flma sürelerinin geçici olarak üçte bir oran nda azalt lmas veya faaliyetin k smen veya tamamen durmas na neden olan sebeplerin en az dört hafta sürmüfl olmas, 5. flçinin K sa Çal flma Ödene i Bildirgesi ile birlikte iflyerinin ba l bulundu u yerdeki Kurum birimine müracaat etmesi olarak ortaya ç kmaktad r. 4 K sa çal flma yaln zca fl Kanunu na tabi iflyerlerine uygulanabilir. Bu ba lamda iflçi say s önemli de ildir. Deniz fl Kanunu veya Bas n fl Kanunu kapsam ndaki iflyerlerinde uygulanmas söz konusu de ildir. Sadret ÇA LAR, k sa çal flma ve k sa çal flma ödene i, E-Yaklafl m, Temmuz 2006, Say : 36,

10 178 mali ÇÖZÜM Genel Aç klama K sa Çal flman n Bafllad veya Faaliyetin Durduruldu u Tarihten Önceki Son 120 Gün çindeki flyeri Kay tlar 1 -Ay içinde eksik prim gün say s var ise nedeni: (1) Hastal k, (2) Ücretsiz izin, (3) Disiplin cezas, (4) Gözalt na al nma, (5) Hükümlülükle sonuçlanmayan tutukluluk hali, (6) K smi istihdam, (7) Grev, (8) Lokavt, (9) Genel hayat etkileyen olaylar, (10) Ekonomik kriz, (11) Do al afetler, (12) fle girifl, (13) K sa Çal flma nedenlerinden birisi olarak doldurulacakt r.

11 mali ÇÖZÜM En son çal fl lan ay birinci ay olarak kabul edilecek ve daha önce çal fl lan aylar geriye do ru s ra takip edecektir. Çal fl lan aylarda prim yat r lan gün say s ve prime esas kazançlar toplam ilgili boflluklara yaz lacakt r. Örnek: Y l Ay Ayl k prime esas brüt kazanç Ayl k primgünsay s Eksik primgünsay s varise nedeni 2003 Aral k TL K sa Çal flma 2003 Kas m TL Ekim TL Eylül TL 12 1.Hastal k 2003 A ustos TL 30 KAYNAKÇA Andaç, Faruk, (2005) K sa çal flma ve k sa çal flma ödene i, (Nisan) Say :304, Ça lar, Sadret, (2006) k sa çal flma ve k sa çal flma ödene i, E-Yaklafl m, (Temmuz), Say : 36, Güneri,Osman Nejat, (2004a) K sa çal flma ve k sa çal flma ödene i, e-yaklasim (A ustos) Say : 13 Güneri, Osman Nejat (2004b) Ekonomik kriz ve k sa çal flma [çevrimiçi] 11.fiubat Özdemir, Cumhur Sinan, (2006) K sa çal flma ve kufl gribi, Vergici ve Muhasebeciyle Diyalog Ayl k Dergi, (May s)say :217,

12 180