BİYOKİMYA I. Ek Notlar-Vize. Yapı-işlev ilişkisi
|
|
- Tunç Erdoğan
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 BİYOKİMYA I Ek Notlar-Vize Dr. Naşit İĞCİ Temel kaynak olarak kitap kullanılacaktır. Bu notta derste anlatılan ancak kitapta yer almayan konular bulunmaktadır. Sınavda hem kitap hem de ek notlardan sorumlusunuz. Yapı-işlev ilişkisi Bir molekül kendine özgü büyüklük ve biçime sahiptir. Bir molekülün özgül biçimi, onun hücre içindeki işlevi için genellikle çok önemlidir. Yani bir molekülün biyolojik işlevi onun biçimi ile ilişkilidir. H 2 ya da O 2 gibi iki atomdan oluşan bir molekül daima doğrusal olmakla birlikte ikiden fazla atom taşıyan moleküller daha karmaşık biçimlere sahiptir. Bu biçimler atom yörüngelerinin yerleşimleri tarafından belirlenir. Bir atom kovalent bağlar oluşturduğu zaman valans kabuğundaki yörüngeler yeniden şekillenir. 1
2 Yapı-işlev ilişkisi Canlı maddenin yapısını kuran moleküllerin de dahil olduğu büyük moleküller çok sayıda C atomu içerir ve daha karmaşık biçimlere sahiptirler. Bununla birlikte, diğer 4 atoma bağlı haldeki C atomunun düzgün dörtyüzlü biçimi bu gibi moleküllerde tekrarlanan bir motif olarak yer alır. Biyolojide molekülün biçimi önemlidir çünkü biyolojik moleküllerin birbirlerini tanıyarak tepki vermeleri onların biçimleri tarafından belirlenir. (Reseptör örneği, biçimsel tamamlayıcılık) Benzer biçimlere sahip olan moleküllerin biyolojik etkileri de benzer olabilir. Doğal endorfin Karbon Hidrojen Morfin Nitrojen Kükürt Oksijen (a) Endorfin ve morfinin yapısı Doğal endorfin Morfin Beyin hücresi Endorfin reseptörleri (b) Endorfin reseptörlerine bağlanma 2
3 Kimyasal tepkimeler Maddenin bileşiminde değişikliğe yol açacak kimyasal bağlar kurulması ya da kırılması kimyasal tepkime olarak adlandırılır. 2 H 2 O 2 2 H 2 O Reaktanlar Reaksiyon Ürünler Kimyasal tepkimeler Bir kimyasal tepkimede madde korunur. Tepkimeler maddeyi yeniden yaratamaz ya da yok edemez, sadece onu yeniden düzenler. Bu nedenle tepkimeye giren atomların tümünün ürünlerde hesaba katılması gerekir. 6 CO H 2 O C 6 H 12 O O 2 3
4 Kimyasal tepkimeler Bazı kimyasal tepkimeler sonlanmaya doğru gider, yani bütün reaktantlar ürünlere dönüşür. Ancak birçok tepkime geri dönüşümlüdür. Yani ileri tepkimenin ürünleri, geri yöndeki tepkimenin reaktantları haline gelir. 3 H 2 + N 2 2 NH 3 Tepkimenin hızını etkileyen etmenlerden birisi reaktantlarınderişimidir. İleri ve geri tepkimeler aynı hızda cereyan eder ve reaktantlarla ürünlerin bağıl derişimleri değişmez. İki yöndeki tepkimenin tam olarak dengelendiği durum: kimyasal denge Kimyasal tepkimeler Kimyasal denge durağan değil, dinamiktir. Tepkimeler halen devam etmektedir ancak reaktantlarınve ürünlerin derişimi üzerine herhangi bir etki olmaz. Denge durumu reaktant ve ürünlerin derişimlerinin birbirine eşit olması anlamına gelmez. Sadece bunların derişimleri kararlı hale gelmiş demektir. Amonyak oluşturan tepkime, amonyağın yıkılma hızı ile onun oluşum hızı birbirlerine eşitlendiğinde dengeye ulaşır. 4
5 ORGANİK KİMYA ile ilgili bazı temel bilgiler Karbon (C) Su canlılar için evrensel bir ortamdır. Karbon ise karmaşık ve çok çeşitli moleküller oluşturma yeteneği sayesinde canlılığın yapıtaşı olan element konumundadır. Bu yönüyle dünya üzerindeki organizmalarda görülen moleküler mekanizmaların da çeşitliliğini mümkün kılmıştır. Canlılarda bulunan protein, karbonhidrat, nükleik asit, lipit ve diğer birçok molekül karbon iskeletinden oluşur. Bu bileşiklerdeki C atomları birbirleriyle ve H, O, N, S ve P gibi diğer elementlerin atomlarıyla kimyasal bağ yaparlar ancak biyolojik moleküllerdeki çeşitliliğin asıl sorumlusu karbondur. 5
6 Karbon (C) Karbon içeren bileşiklere/moleküllere organik bileşik/molekül, karbon bileşiklerini inceleyen kimya alt dalına ise organik kimya denir. Farklı tanımlar Doğada bulunan organik bileşiklerin çoğu canlı organizmalar tarafından üretilir ve bu moleküller inorganik bileşiklerle karşılaştırılamayacak kadar çeşitlilik ve karmaşıklık gösterirler. Ancak hem inorganik hem de organik moleküller aynı kimya yasalarına uyarlar. Karbon (C) Bir atomun diğer atomlarla oluşturacağı bağların niteliğini ve sayısını elektron konfigürasyonu belirler. 4 valans elektronu taşıyan karbonun elektron kazanma ve kaybetme veya iyonik bağ oluşturma eğilimi çok düşüktür. Bunun yerine C atomu valans elektronlarını tamamlamak için diğer atomlarla elektron paylaşır ve dört tane kovalent bağ kurar. Dolayısıyla her C atomu 4 yöne doğru dallanabilen bir kesişme noktası gibi davranır. 6
7 Karbon (C) Hidrojen (valans = 1) Oksijen (valans = 2) Azot (valans = 3) Karbon (valans = 4) H O N C Karbon (C) İsim Molekül Formülü Yapısal Formül Top-ve-Çubuk Modeli Uzay Modeli (a) Metan (b) Etan (c) Eten (etilen) 7
8 Karbon (C) Birçok organik molekülün iskeleti karbon zincirlerinden oluşur. Bu iskeletler farklı uzunluklarda olup düz ya da dallanmış zincirler ya da kapalı halkasal yapılar şeklindedir. Bazı karbon iskeletlerinde çift bağlar da bulunabilir. Bunların zincir içerisindeki yerleri ve sayıları farklılık gösterir. Karbon iskeletlerindeki bu değişkenlik canlılığı karakterize eden moleküler karmaşıklık ve çeşitlilik için önemli bir kaynaktır. Bunlara ek olarak başka elementlerin atomları da bu iskeletlerin uygun noktalarına bağlanabilir. Sadece C ve H içeren organik moleküllere hidrokarbonlar denir. (Petrolün ana bileşeni) 8
9 Karbon (C) Etan Propan 1-Büten 2-Büten (a) Uzunluk (c) Çift bağlar Bütan (b) Dallanma 2-Metilpropan (izobütan) Siklohekzan (d) Halkalar Benzen Karbon iskeletindeki çeşitlilik Karbon (C) Hidrokarbonlar canlılarda çok yaygın olarak bulunmamakla birlikte hücrelerdeki organik moleküllerin birçoğu sadece C ve H den oluşmuş kısımlar içerir. Örneğin lipitler uzun hidrokarbon kuyruklar içerirler. Bu kuyruklar hidrokarbon niteliğinde olmayan bağ kısımlarına bağlanmıştır. Hidrokarbonlar hidrofobik özelliktedir ve çok miktarda enerji depolarlar. 9
10 İzomerler Aynı molekül formülüne sahip oldukları halde farklı yapı ve dolayısıyla da farklı özelliklere sahip olan bileşiklere izomer denir. Örneğin bütan ve izobütanın molekül formülleri aynı olup C 4 H 10 dur. Ancak bunlar C iskeletlerindeki kovalentdüzenlenme açısından birbirinden farklıdırlar. Üç tip izomer vardır: yapısal izomer, geometrik izomer ve enantiyomer. İzomerler Yapısal izomerler atomlarının kovalent düzenlenişleri açısından birbirinden ayrılırlar. C iskeletinin uzunluğu arttıkça olası izomerlerin sayısı da büyük ölçüde artar. Örneğin bütanın (C 4 H 10 ) sadece iki izomeri bulunmakla birlikte C 8 H 18 in 18 varyasyonu, C 20 H 42 nin ise olası yapısal izomeri vardır. Yapısal izomerler çift bağların yerleşimi açısından da farklılık gösterirler. 10
11 İzomerler Pentan 2-metilbütan Yapısal izomerler İzomerler Geometrik izomerler uzaydaki düzenlenişleri açısından birbirinden farklılık gösterirler. Geometrik izomerler çift bağların varlığından kaynaklanır. Çift bağlar tek bağların tersine, bağ ekseni etrafında atomların serbestçe dönmesine izin vermezler. Geometrik izomerler arasındaki küçük farklılık organik moleküllerin biyolojik etkinliklerini büyük ölçüde etkiler. Örneğin görme biyokimyası, rodopsin molekülünün ışıkla uyarıldığında bir geometrik izomerinden diğerine dönüşmesine dayanır. 11
12 İzomerler cis izomer trans isomer Geometrik izomerler İzomerler Enantiyomerlerbirbirlerinin ayna görüntüsü olan moleküllerdir. Bir C atomuna 4 farklı grup veya atom bağlandığında merkezdeki C atomu asimetrik C olarak adlandırılır. 4 farklı grup asimetrik C etrafında birbirlerinin ayna görüntüsü olan iki farklı şekilde düzenlenebilir. Hücreler bu izomerlerin farklı biçimlerde olduğunu fark ederler. Genellikle bu izomerlerin birisi biyolojik olarak aktif, diğeri inaktiftir. 12
13 İzomerler (c) Enantiyomerler L- izomer D- izomer İzomerler Enantiyomerlerilaç endüstrisinde önemlidir, çünkü bir ilacın iki enentiyomeriaynı etkiye sahip olmayabilir. Bazı durumlarda enentiyomerlerden birisi zararlı bir yan etkiye bile sebep olabilir. Thalidomide örneği Enantiyomerlerinvücut içindeki farklı etkileri organizmaların moleküler mimarideki en küçük değişikliklere bile duyarlı olduklarını gösterir. 13
14 L-dopa Parkinson hastalığına karşı etkili D-dopa Biyolojik olarak inaktif Fonksiyonel gruplar Bir organik molekülün ayırt edici özellikleri sadece onun C iskeletinin düzenlenişine değil, aynı zamanda bu iskelete bağlı olan moleküler bileşenlere de bağlıdır. Kimyasal tepkimelere en sık katılan organik molekül kısımları fonksiyonel gruplar olarak bilinir. Fonksiyonel gruplar canlılardaki moleküler çeşitliliği mümkün kılar. Her fonksiyonel grup farklı organik moleküllerde aynı şekilde davranır ve molekülün kendine özgü davranışı, sahip olduğu fonksiyonel grupların sayısı ve düzenlenişi tarafından belirlenir. 14
15 Estradiol Testosteron Dişi ve erkek hormonlarının fonksiyonel gruplarındaki küçük farklılık moleküllerin farklı biyolojik aktiviteler göstermesine ve dişi ve erkek arasında anatomik ve fizyolojik farklılıklar ortaya çıkmasına neden olur. Fonksiyonel gruplar Canlı kimyasındaki en önemli fonksiyonel gruplar hidroksil, karbonil, karboksil, amino, sülfidril, fosfat ve metil gruplarıdır. Bu grupların tümü hidrofilik özellikte olduğundan organik bileşiklerin sudaki çözünürlüğünü arttırır. 15
16 Fonksiyonel gruplar Hidroksil grubu ( OH): Oksijen atomuna bağlı bir hidrojen içerir. Bu grup organik molekülün C iskeletine bağlanır. Hidroksil grubu içeren organik bileşikler alkoller olarak adlandırılır. OH (hidroksil) grubunu OH (hidroksit) iyonu ile karıştırmayınız. Hidroksil grubu polar olduğu için su molekülleri hidroksil grubu tarafından çekilir ve bu grubu içeren organik moleküllerin (ör: karbonhidratlar) suda çözünmesi mümkün olur. Fonksiyonel gruplar Hidroksil grubu içeren alkollere örnek: etanol 16
17 Fonksiyonel gruplar Karbonil grubu (C=O): Çift bağla bir oksijen atomuna bağlanmış bir karbon atomu içerir. Karbonil grubu karbon omurgasının ucunda ise bu organik bileşik aldehit, diğer durumlarda ise keton olarak adlandırılır. Aseton ve propanal birbirlerinin yapısal izomerleridir ancak farklı özelliklere sahiptirler. Buradan fonksiyonel grupların C iskeleti üzerindeki yerlerinin değişmesinin moleküler çeşitliliğin temel kaynaklarından olduğu anlaşılmaktadır. Keton (aseton) Aldehit (propanal) Fonksiyonel gruplar Karboksil grubu ( COOH): Bir oksijen atomu hidroksil grubuna bağlı bir karbon atomuna çift bağla bağlıdır. Karboksil grubu içeren bileşiklere karboksilik asitler ya da organik asitler denir. Ör: formik asit, asetik asit 17
18 Karboksil YAPI Karboksilik asit, organik asit BİLEŞİĞİN ADI ÖRNEK O-H arasındaki kovalent bağ çok polar olduğu için asit özelliği var FONKSİYONEL ÖZELLİKLER Asetik asit (sirke asidi) Asetik asit Asetat iyonu Hücrelerde genellikle iyonlaşmış halde bulunur Fonksiyonel gruplar Amino grubu ( NH 2 ): İki tane H atomuna bağlı bir N atomundan oluşur. N atomu aynı zamanda C iskeletine de bağlıdır. Bu fonksiyonel gruba sahip olan organik bileşikler aminler olarak adlandırılırlar. Örneğin amino asitlerde hem amino hem de karboksil grubu bulunduğundan bu bileşikler hem amin hem de karboksilik asittir (amino asit ismi buradan gelmektedir). Bu örnekte de olduğu gibi hücrelerdeki organik bileşiklerin çoğu iki ya da daha fazla fonksiyonel grup içerir. 18
19 Amino YAPI Aminler BİLEŞİĞİN ADI ÖRNEK Baz olarak davranır FONKSİYONEL ÖZELLİKLER Amino asit Glisin (iyonlaşmamış)(iyonlaşmış) Hücrelerde genellikle iyonlaşmış halde bulunur. Fonksiyonel gruplar Sülfidril grubu ( SH): Bir kükürt atomu ile buna bağlı bir hidrojen atomundan oluşur. Sülfidril içeren organik bileşiklere tioller denir. Sülfidril grupları protein yapısını kararlı hale getirmede önemlidir. 19
20 Sülfidril YAPI (HS olarak da yazılabilir) Tioller BİLEŞİĞİN ADI ÖRNEK Protein yapısını kararlı hale getirme. FONKSİYONEL ÖZELLİKLER Sistein Sistein amino asidi. Saça düz ve kıvırcık görünümü verme. Fonksiyonel gruplar Fosfat grubu ( OPO 3-2 ): Fosfat, inorganik bir asit olan fosforik asidin (H 3 PO 4 ) disosiye olmasıyla oluşan bir anyondur. Hidrojen iyonlarının disosiyasyonla kaybedilmesi fosfata iki eksi yük kazandırır. Fosfat grubu içeren organik bileşikler, C iskeletine kovalent bağlı bir fosfat iyonuna sahiptirler. Fosfat gruplarının canlılardaki önemli işlevlerinden birisi organik moleküller arasında enerji aktarımı yapmalarıdır. 20
21 Fosfat YAPI Organik fosfatlar BİLEŞİĞİN ADI ÖRNEK Bulunduğu moleküle negatif yük katar. FONKSİYONEL ÖZELLİKLER Gliserol fosfat Hücredeki birçok biyokimyasal reaksiyonda görev alır, fosfolipitlerin iskeletini oluşturur. Suyla reaksiyona girerek enerji açığa çıkarma potansiyeli vardır. Fonksiyonel gruplar Metil grubu ( CH 3 ): Bir C atomuna bağlanmış 3 hidrojen atomundan oluşur. Metil grubu içeren bileşiklere metillenmiş bileşikler denir. Özellikle gen ifadesinin düzenlenmesinde metil grupları çok önemlidir. 21
22 Metil YAPI Metillenmiş bileşikler BİLEŞİĞİN ADI ÖRNEK Gen ifadesini etkiler. FONKSİYONEL ÖZELLİKLER 5-Metil sitidin Eşey hormonlarındaki pozisyonları biyolojik etkilerini değiştirir. Metil grubu eklenmesiyle modifiye edilen DNA bileşeni. SUYUN ÖZELLİKLERİ ve CANLILAR İÇİN ÖNEMİ, ASİTLİK-BAZLIK, ph 22
23 Su Su canlıların yaşamını mümkün kılar. Oksijensiz yaşayabilen canlılar olmasına rağmen, susuz yaşayabilen canlı türü bilinmemektedir. Çünkü canlılığın devamı için çoğu biyokimyasal reaksiyon sulu ortamlarda meydana gelir. Organizmalar/hücreler çok miktarda su içerir ve çoğu sudan oluşan ortamlarda yaşarlar. Hücrelerin %70-95 i sudan ibarettir. Dünya yüzeyinin ¾ ü sularla kaplıdır. Bu suyun büyük kısmı sıvı, kalan kısmı ise buz ve buhar halindedir. Dünya nın canlılığa uygun olmasının nedeni bol miktarda su içermesidir. Suyun canlılık için önemli olan özellikleri Kohesiv davranış Sıcaklığı kararlı bir şekilde tutabilme yeteneği Donduğu zaman genleşmesi (buzun yoğunluğu suyunkinden düşüktür) İyi bir çözücü olması 23
24 Çözücü olarak su İyonik bir bileşik olan NaCl kristali su içine atıldığında kristalin yüzeyindeki Na+ ve Cl iyonları su ile karşı karşıya gelir ve iyonlarla su molekülleri arasında elektriksel çekim güçleri ortaya çıkar. Sonuçta her Na+ ve Cl iyonu su molekülleri ile çevrelenmiş hale gelir birbirinden ayrılır. Çözünmüş haldeki iyonların çevresindeki su moleküllerinden oluşan bu küreye hidrasyon kabuğu denir. (bazı kaynaklarda solvatasyonküresi olarak da geçmektedir) Çözücü olarak su İyonik bileşikler suda çözünürler çünkü dipol yapıdaki su molekülleri ile iyonlar arasındaki net çekim, zıt yüklü iyonların birbirini çekmesinden daha büyüktür. Hücrelerde de benzer şekilde çözünmüş halde çok sayıda iyon bulunur. Bir bileşiğin suda çözünebilmesi için iyonik olması şart değildir. Polar moleküllerden yapılmış, örneğin şeker gibi bileşikler de moleküllerinin çevresi su molekülleri tarafından sarıldığı için suda çözünürler. 24
25 Çözücü olarak su Polar ve polar olmayan bölgeleri aynı anda içeren bileşeklere amfipatik denir. Amfipatik bir bileşik su ile karıştırıldığında polar ve hidrofilik bölge su ile uygun şekilde etkileşir ve çözünme eğilimindedir ancak polar olmayan hidrofobik bölge su ile temastan kaçınma eğilimindedir. Moleküllerin polar olmayan bölgeleri en küçük hidrofobik alanı sulu çözeltiyle temasta bırakacak şekilde kümeleşirken, polar bölgeler çözücü ile etkileşimleri en fazla olacak şekilde düzenlenir. Bu kararlı yapıya misel adı verilir. Tamponlar Canlı hücrelerin çoğunun hücre içi ph sı 7 ye yakındır. ph daki küçük bir değişiklik hücre için zararlı olarbilir; çünkü hücredeki kimyasal süreçler hidrojen ve hidroksil iyonlarının derişimine çok duyarlıdırlar. Tamponlar, biyolojik sıvıların ph larında ortaya çıkabilecek değişimleri önler. Tamponlar, çözeltilerin H + ve OH derişimlerindeki değişikliği en aza indirecek bileşiklerdir. Örneğin tamponlar insan kan ph değerinin 7.4 civarında tutulmasını sağlarlar. Kan ph ı 7 ye düşen veya 7.8 e yükselen bir insan birkaç dakika içinde ölür. 25
26 Tamponlar Bir tampon, çözeltideki hidrojen iyonlarının derişimi arttığında bunları çözeltiden uzaklaştıracak veya çözeltideki hidrojen iyonlarının derişimi düştüğünde çözeltiye hidrojen iyonu verecek şekilde çalışır. Tampon çözeltilerin çoğu zayıf asit ve bunun eşlenik bazını içerirler. Bu bileşenler tersinir olarak H + iyonları ile birleşir. İnsan kanı ve başka biyolojik çözeltilerin ph sını kararlı tutan tamponlardan birisi karbonik asit-bikarbonat tampon sistemidir. Öyle ki izotonik NaCl çözeltisinin (0.15 M NaCl) ve kanın birer litresine birer ml 10 M HCl ilave edildiğinde NaCl çzöeltisin ph değerinin 7 den 2 ye, kanın ph ının ise 7.4 ten 7.2 ye düştüğü görülür. Tamponlar Karbonik asit ve bikarbonat arasındaki kimyasal denge ph ın düzenleyicisi olarak davranır ve diğer süreçlerde olduğu gibi çözeltiye hidrojen iyonu vererek ya da çözeltiden hidrojen iyonu uzaklaştırarak tepkimenin sağa ya da sola doğru kaymasını sağlar. Dolayısıyla karbonik asit bikarbonat tamponlama sistemi, diğer tamponların çoğunda olduğu gibi birbiriyle dengede olan bir asit ve bir baz içerir. 26
27 Tamponlar ph artışına karşı cevap Karbonik asit Bikarbonat iyonu H 2 CO 3 HCO H + H + vericisi H + alıcısı Hidrojen (asit) (baz) iyonu ph düşüşüne karşı cevap MAKROMOLEKÜLLERE GİRİŞ 27
28 Makromolekül Hücrelerde küçük organik moleküller, daha büyük molekülleri oluşturmak bir araya gelmiştir ve biyolojik organizasyonda bir üst seviyeye çıkılmıştır. Küçük moleküllerin ve fonksiyonel grupların bir araya gelerek oluşturduğu çok daha büyük moleküller makromolekül olarak adlandırılır. Örneğin proteinler birbirlerine kovalent olarak bağlı binlerce atomun oluşturduğu ve ağırlıkları yaklaşık Daltona kadar çıkabilen makromoleküllerdir. Makromoleküllerin boyutları ve karmaşıklığı göz önüne alındığında, bunların ayrıntılı yapılarının saptanması önemlidir. Çünkü yapının biyolojik işlevde çok önemli rolü vardır. Makromolekül Biyolojik makromoleküllerin 4 önemli sınıfı vardır: Karbonhidratlar Nükleik asitler Lipitler Proteinler 28
29 Polimer Birbirinin aynısı veya benzeri yapıtaşlarının kovalent bağlarla oluşturdukları uzun moleküllere polimer adı verilir. Polimerlerin yapıtaşı olarak görev yapan küçük moleküllere ise monomer denir. Karbonhidratlar, nükleik asitler ve proteinler polimerik yapıdadır. Polimerik makromolekül sınıfları monomerlerinin niteliği bakımından farklı olmakla birlikte hücrelerin polimerleri kurmak ve yıkmak için kullandıkları kimyasal mekanizmalar temel olarak aynıdır. Polimer Monomerlerinbirbirlerine bağlandığı tepkime sırasında bir molekül su çıkışıyla birlikte iki molekül arasında kovalent bağ kurulur. Bu tip tepkime kondensasyon tepkimesi ya da özel olarak dehidrasyon tepkimesi olarak adlandırılır, çünkü bu tepkime sırasında su molekülü kaybedilmektedir. Dehidrasyontepkimelerinin cereyan etmesi için hücrenin enerji harcaması gerekir ve bu süreç enzimlerin yardımıyla gerçekleşir. 29
30 HO H HO H Kısa polimer Dehidrasyon tepkimesi ile bir su molekülü çıkarılır ve yeni bağ kurulur Bağlanmamış monomer H 2 O HO H Uzamış polimer (a) Polimer sentezindeki dehidrasyon tepkimesi Polimer Polimerler hidroliz adı verilen ve dehidrasyon tepkimesinin tersine işleyen bir süreçle monomerlerineayrılır. Monomerler arasındaki bağlar bir su molekülü eklenmesiyle kırılırlar. İnsan vücudundaki hidrolize örnek 30
31 HO H Hidroliz ile bir su molekülü eklenir ve bir bağ kırılır H 2 O HO H HO H (b) Bir polimerin hidrolizi Polimer Az sayıdaki monomer seti ile çok çeşitli polimerler kurulabilir. Her hücrede binlerce çeşit makromolekülbulunur. Aynı organizmanın farklı hücrelerinde de bu makromoleküllerfarklı kombinasyonlar halinde bulunur. Canlılar dünyasındaki makromoleküllerinçeşitlilik potansiyeli sınırsız denilebilecek kadar fazladır. Bu durumun altında düzenlenme, yani monomerlerindiziliş sıraları farklı olacak şekilde yüzlerce monomer uzunluğunda polimerlerin oluşturulması yatmaktadır. (Ör: proteinler) 31
BİYOKİMYA I. Ek Notlar-Vize. Yrd. Doç. Dr. Naşit İĞCİ
BİYOKİMYA I Ek Notlar-Vize Yrd. Doç. Dr. Naşit İĞCİ GİRİŞ Biyokimya Canlılık çeşitli yapısal düzeylerde hiyerarşik olarak organize olmuştur. Bu hiyerarşide bir üst basamağa çıkıldıkça ek özellikler ortaya
DetaylıKARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ
KARBON ve CANLILARDAKİ MOLEKÜL ÇEŞİTLİLİĞİ Karbonun önemi Hücrenin % 70-95ʼ i sudan ibaret olup, geri kalan kısmın çoğu karbon içeren bileşiklerdir. Canlılığı oluşturan organik bileşiklerde karbon atomuna
DetaylıAtomlar ve Moleküller
Atomlar ve Moleküller Madde, uzayda yer işgal eden ve kütlesi olan herşeydir. Element, kimyasal tepkimelerle başka bileşiklere parçalanamayan maddedir. -Doğada 92 tane element bulunmaktadır. Bileşik, belli
DetaylıBİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER
BİYOKİMYAYA GİRİŞ: ATOM, MOLEKÜL, ORGANİK BİLEŞİKLER Biyokimyanın tanımı yaşamın temel kimyası ile ilgilenen bilim dalı (Bios, Yunancada yaşam demektir.) canlı sistemin yapısını ve fonksiyonlarını kimyasal
DetaylıPaylaşılan elektron ya da elektronlar, her iki çekirdek etrafında dolanacaklar, iki çekirdek arasındaki bölgede daha uzun süre bulundukları için bu
4.Kimyasal Bağlar Kimyasal Bağlar Aynı ya da farklı cins atomları bir arada tutan kuvvetlere kimyasal bağlar denir. Pek çok madde farklı element atomlarının birleşmesiyle meydana gelmiştir. İyonik bağ
DetaylıHer madde atomlardan oluşur
2 Yaşamın kimyası Figure 2.1 Helyum Atomu Çekirdek Her madde atomlardan oluşur 2.1 Atom yapısı - madde özelliği Elektron göz ardı edilebilir kütle; eksi yük Çekirdek: Protonlar kütlesi var; artı yük Nötronlar
DetaylıBiochemistry Chapter 4: Biomolecules. Hikmet Geçkil, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University
Biochemistry Chapter 4: Biomolecules, Professor Department of Molecular Biology and Genetics Inonu University Biochemistry/Hikmet Geckil Chapter 4: Biomolecules 2 BİYOMOLEKÜLLER Bilim adamları hücreyi
DetaylıCANLILARIN KİMYASAL İÇERİĞİ
CANLILARIN KİMYASAL İÇERİĞİ Prof. Dr. Bektaş TEPE Canlıların Savunma Amaçlı Kimyasal Üretimi 2 Bu ünite ile; Canlılık öğretisinde kullanılan kimyasal kavramlar Hiyerarşi düzeyi Hiyerarşiden sorumlu atom
DetaylıKloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur.
Kloroform, eter ve benzen gibi organik çözücülerde çözünen bunun yanı sıra suda çözünmeyen veya çok az çözünen organik molekül grubudur. Yağların suda çözünmemesi canlılığın devamı içi önemlidir. Çünkü
Detaylıayxmaz/biyoloji Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H
Adı: 1.Aşağıda verilen atomların bağ yapma sayılarını (H) ekleyerek gösterin. C N O H 2.Radyoaktif izotoplar biyologları için önemlidir? Aşağıda radyoakif maddelerin kullanıldığı alanlar sıralanmıştır.bunlarla
DetaylıSU VE KİMYASAL BAĞLAR. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
SU VE KİMYASAL BAĞLAR Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Kimyasal Bağlar ve Çeşitleri Nelerdir? Kimyasal bağ, çekirdekteki atomları bir arada tutan kuvvettir. İki ya da daha fazla atom arasında elektron alışverişi
DetaylıKİMYA-IV. Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş
KİMYA-IV Yrd. Doç. Dr. Yakup Güneş Organik Kimyaya Giriş Kimyasal bileşikler, eski zamanlarda, elde edildikleri kaynaklara bağlı olarak Anorganik ve Organik olmak üzere, iki sınıf altında toplanmışlardır.
DetaylıBİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ
BİYOLOJİK MOLEKÜLLERDEKİ KİMYASALBAĞLAR BAĞLAR KİMYASAL VE HÜCRESEL REAKSİYONLAR Yrd. Doç.Dr. Funda BULMUŞ Atomun Yapısı Maddenin en küçük yapı taşı olan atom elektron, proton ve nötrondan oluşmuştur.
DetaylıORGANĠK BĠLEġĠKLER. 2. ÜNİTE 6. Bölüm
ORGANĠK BĠLEġĠKLER 2. ÜNİTE 6. Bölüm Organik ve Anorganik BileĢiklerin Ayırt Edilmesi Kimya bilimi temelde organik ve anorganik olmak üzere ikiye ayrılır. * Karbonun oksitleri (CO, CO 2 ) * Karbonatlar
DetaylıSu ve çevrenin canlılar için uygunluğu
Su ve çevrenin canlılar için uygunluğu Su ve çevrenin canlılar için uygunluğu Yeryüzündeki yaşam su içinde ortaya çıkmış ve canlıların karalar üzerine yayılışından önceki 3 milyar yıl boyunca su içinde
DetaylıCANLILARDA TAMPONLAMA
CANLILARDA TAMPONLAMA ph= -log [H + ] / Sorensen, H potansiyeli örnekler Hücreler ve organizmalar özgül ve sabit bir sitozol ve hücre dışı sıvı ph sını korurlar Böylece biyomoleküllerin en uygun iyonik
DetaylıÖrnek : 3- Bileşiklerin Özellikleri :
Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani
DetaylıSU ve ÇEVRENİN CANLILAR İÇİN UYGUNLUĞU
SU ve ÇEVRENİN CANLILAR İÇİN UYGUNLUĞU Suyun polaritesinin etkileri Su molekülünün polar olması hidrojen bağlarının oluşmasına neden olur. 2 Su molekülü Oldukça basit yapılıdır. Tekli bağla bağlı olup
DetaylıTüm yaşayan organizmalar suya ihtiyaç duyarlar Çoğu hücre suyla çevrilidir ve hücrelerin yaklaşık %70 95 kadarı sudan oluşur. Yerküre içerdiği su ile
Su Kimyası Tüm yaşayan organizmalar suya ihtiyaç duyarlar Çoğu hücre suyla çevrilidir ve hücrelerin yaklaşık %70 95 kadarı sudan oluşur. Yerküre içerdiği su ile canlılık için gerekli ortamı sunar. Canlıların
DetaylıGENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
DetaylıAtomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır:
Atomlar birleştiği zaman elektron dağılımındaki değişmelerin bir sonucu olarak kimyasal bağlar meydana gelir. Üç çeşit temel bağ vardır: İyonik bağlar, elektronlar bir atomdan diğerine aktarıldığı zaman
Detaylı5) Çözünürlük(Xg/100gsu)
1) I. Havanın sıvılaştırılması II. abrika bacasından çıkan SO 3 gazının H 2 O ile birleşmesi III. Na metalinin suda çözünmesi Yukardaki olaylardan hangilerinde kimyasal değişme gerçekleşir? 4) Kütle 1
DetaylıSerüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM. o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ
Serüveni 3. ÜNİTE KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİM GÜÇLÜ ETKİLEŞİM o İYONİK BAĞ o KOVALENT BAĞ o METALİK BAĞ KİMYASAL TÜR 1. İYONİK BAĞ - - Ametal.- Kök Kök Kök (+) ve (-) yüklü iyonların çekim kuvvetidir..halde
DetaylıALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
ALKANLAR FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ ALKANLAR Alkanların Fiziksel Özellikleri Alkan bileşikleri apolar yapılı moleküllerden oluşur. Bu yüzden molekülleri arasında zayıf London kuvvetleri bulunmaktadır.
DetaylıGünümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı
Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur) bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere sahip milyonlarca yani madde yani bileşik
DetaylıBiyokimya. Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler)
Biyokimya Biyokimyanın tanımı ve önemi Organizmanın elementer yapısı Canlılık Su Kovalent olmayan bağlar (intermoleküler etkileşimler) Bölüm 1: Biyokimya ve önemi: 1. Biyokimya tanımı, önemi ve boyutsal
DetaylıGENEL KİMYA. 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar
GENEL KİMYA 4. Konu: Kimyasal türler, Kimyasal türler arasındaki etkileşimler, Kimyasal Bağlar Kimyasal Türler Doğada bulunan bütün maddeler tanecikli yapıdadır. Maddenin özelliğini gösteren küçük yapı
DetaylıBİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER VE FORMÜLLERİ Bileşikler : Günümüzde bilinen 117 element olmasına rağmen (92 tanesi doğada bulunur). Bu elementler farklı sayıda ve şekilde birleşerek ve etkileşerek farklı kimyasal özelliklere
DetaylıIII-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler
III-Hayatın Oluşturan Kimyasal Birimler MBG 111 BİYOLOJİ I 3.1.Karbon:Biyolojik Moleküllerin İskeleti *Karbon bütün biyolojik moleküllerin omurgasıdır, çünkü dört kovalent bağ yapabilir ve uzun zincirler
DetaylıÖLÇME, DEĞERLENDİRME VE SINAV HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
AY EKİM 06-07 EĞİTİM - ÖĞRETİM YILI. SINIF VE MEZUN GRUP KİMYA HAFTA DERS SAATİ. Kimya nedir?. Kimya ne işe yarar?. Kimyanın sembolik dili Element-sembol Bileşik-formül. Güvenliğimiz ve Kimya KONU ADI
Detaylı5.111 Ders Özeti #12. Konular: I. Oktet kuralından sapmalar
5.111 Ders Özeti #12 Bugün için okuma: Bölüm 2.9 (3. Baskıda 2.10), Bölüm 2.10 (3. Baskıda 2.11), Bölüm 2.11 (3. Baskıda 2.12), Bölüm 2.3 (3. Baskıda 2.1), Bölüm 2.12 (3. Baskıda 2.13). Ders #13 için okuma:
DetaylıSU VE HÜCRE İLİŞKİSİ
SU VE HÜCRE İLİŞKİSİ Oluşturacağı her 1 g organik madde için bitkinin 500 g kadar suyu kökleriyle alması ve tepe (uç) noktasına kadar taşıyarak atmosfere aktarması gerekir. Normal su düzeyinde hayvan hücrelerinin
DetaylıFZM 220. Malzeme Bilimine Giriş
FZM 220 Yapı Karakterizasyon Özellikler İşleme Performans Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Atomsal Yapı ve Atomlararası Bağ1 Ders Hakkında FZM 220 Dersinin Amacı Bu dersin
DetaylıFONKSİYONLU ORGANİK BİLEŞİKLER I
FNKSİYNLU GANİK BİLEŞİKLE rganik bileşiklerde, bileşiğin temel kimyasal ve fiziksel özelliklerini belirleyen ve formülleri yazıldığında tanınmalarını sağlayan atom gruplarına fonksiyonel gruplar denir.
DetaylıSoygazların bileşik oluşturamamasının sebebi bütün orbitallerinin dolu olmasındandır.
KİMYASAL BAĞLAR Kimyasal bağ, moleküllerde atomları birarada tutan kuvvettir. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları zamankinden daha kararlı (az enerjiye sahip) olmalıdırlar. Genelleme
DetaylıSerüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar
Serüveni 7.ÜNİTE Endüstride -CANLILARDA ENERJİ hidrokarbonlar HİDROKARBONLAR C ve H elementlerinden oluşan bileşiklere denir. Temel element karbondur. KARBON ELEMENTİNİN BAĞ YAPMA ÖZELLİKLERİ Karbon atomları
DetaylıAROMATİK BİLEŞİKLER
AROMATİK BİLEŞİKLER AROMATİK HİDROKARBONLAR BENZEN: (C 6 H 6 ) Aromatik moleküllerin temel üyesi benzendir. August Kekule (Ogüst Kekule) benzen için altıgen formülü önermiştir. Bileşik sınıfına sistematik
DetaylıHİDROKARBONLAR ve ALKENLER. Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKENLER Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKENLER Karbon atomları arası en az bir çift bağ içerdiklerinden doymamış hidrokarbonlardır,. Çift bağdan biri sigma, diğeri pi bağıdır. Çift bağlı
DetaylıBİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ. Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ Güz Yarı Dönemi
BİY 315 BİYOKİMYA GİRİŞ Yrd. Doç. Dr. Ebru SAATÇİ 2008-2009 Güz Yarı Dönemi 1 Anlatım Planı 1. Makromoleküller ve Su 2. Amino asitler ve Peptidler 3. Proteinler 4. Enzimler 5. Karbohidratlar 6. Nükleik
DetaylıSuyun Fizikokimyasal Özellikleri
Suyun Fizikokimyasal Özellikleri Su bitkinin yaşamında yaşamsal bir rol oynar. Bitki tarafından yapılan her gram başına organik madde için kökler tarafından 500 gr su alınır. Bu su, bitkinin bir ucundan
DetaylıÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 1. YAZILI
/ / Adı Soyadı : Numara : ÖĞRETİM YILI 2. DÖNEM 12. SINIF / KİMYA DERSİ / 1. YAZILI Soru Puan BAŞARILAR 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 TOPLAM 100 1. Açık formülü olan bileşiğin genel
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıMembran Organizasyonu
Membran Organizasyonu Yrd. Doç. Dr. Aslı AYKAÇ Tıp Fakültesi Biyofizik AD Biyolojik Zarlar plazma zarları mitokondri, kloroplast, lizozom gibi organelleri sitoplazmadan ayıran hücre içi zarlar mitokondri
DetaylıElementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar.
Elementlerin büyük bir kısmı tabiatta saf hâlde bulunmaz. Çoğunlukla başka elementlerle bileşikler oluşturmuş şekilde bulunurlar. Elementlerin bileşik oluşturma istekleri onların kararlı yapıya ulaşma
DetaylıALKOLLER ve ETERLER. Kimya Ders Notu
ALKOLLER ve ETERLER Kimya Ders Notu ALKOLLER Alkan bileşiklerindeki karbon zincirinde H atomlarından biri yerine -OH grubunun geçmesi sonucu oluşan organik bileşiklere alkol adı verilir. * Genel formülleri
DetaylıBALIKESİR ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ HAZIRLAYAN: *Lokman LİV *FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM *
BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ 2008-2009EĞİTİM ÖĞRETİM YILI ORGANİK SENTEZ ÖDEVİ HAZIRLAYAN: *Lokman LİV *FEF / KİMYA 1.ÖĞRETİM *200610105035 ALDOL KONDENSASYONU Enolat Anyonlarının Aldehit ve Ketonlara Katılması
DetaylıANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİMDALI GENEL KİMYA II DERS NOTLARI (ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ)
ANADOLU ÜNİVERSİTESİ ECZACILIK FAKÜLTESİ FARMASÖTİK KİMYA ANABİLİMDALI GENEL KİMYA II DERS NOTLARI (ORGANİK KİMYAYA GİRİŞ) Hazırlayan: Doç. Dr. Yusuf ÖZKAY 1. Organik bileşik kavramının tarihsel gelişimi
DetaylıELEMENT VE BİLEŞİKLER
ELEMENT VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri: a) Elementler: Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıAşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı. olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel. Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz.
KİMYASAL BAĞLAR Aşağıda verilen özet bilginin ayrıntısını, ders kitabı olarak önerilen, Erdik ve Sarıkaya nın Temel Üniversitesi Kimyası" Kitabı ndan okuyunuz. KİMYASAL BAĞLAR İki atom veya atom grubu
DetaylıKİMYA-IV. Alkoller, Eterler ve Karbonil Bileşikleri (6. Konu)
KİMYA-IV Alkoller, Eterler ve Karbonil Bileşikleri (6. Konu) Alkoller Bir alkil grubuna (R-) bir hidroksil (-OH) grubunun bağlanmasıyla oluşan yapılardır. Genel formülleri R-OH şeklindedir. Alkollerin
DetaylıELEMENTLER VE BİLEŞİKLER
ELEMENTLER VE BİLEŞİKLER 1- Elementler ve Elementlerin Özellikleri a) ELEMENTLER Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere
DetaylıHİDROKARBONLAR ve ALKANLAR. Kimya Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKANLAR ALKANLAR Hidrokarbon zincirinde C atomları birbirine tek bağ ile bağlanmışlardır ve tüm bağları sigma bağıdır. Moleküllerindeki C atomları
DetaylıHISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI. Dr. Yasemin Sezgin. yasemin sezgin
HISTOLOJIDE BOYAMA YÖNTEMLERI Dr. Yasemin Sezgin yasemin sezgin HÜRESEL BOYAMANIN TEMEL PRENSİPLERİ Hem fiziksel hem kimyasal faktörler hücresel boyamayı etkilemektedir BOYAMA MEKANIZMASı Temelde boyanın
DetaylıCANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER
CANLILARIN YAPISINDA BULUNAN TEMEL BİLEŞENLER Canlıların yapısında bulunan moleküller yapısına göre 2 ye ayrılır: I. İnorganik Bileşikler: Bir canlı vücudunda sentezlenemeyen, dışardan hazır olarak aldığı
Detaylı2+ 2- Mg SO 4. (NH 4 ) 2 SO 4 (amonyum sülfat) bileşiğini katyon ve anyonlara ayıralım.
KONU: Kimyasal Tepkimeler Dersin Adı Dersin Konusu İYONİK BİLEŞİKLERİN FORMÜLLERİNİN YAZILMASI İyonik bağlı bileşiklerin formüllerini yazmak için atomların yüklerini bilmek gerekir. Bunu da daha önceki
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ
ATOMLAR ARASI BAĞLAR Doç. Dr. Ramazan YILMAZ Sakarya Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Esentepe Kampüsü, 54187, SAKARYA Atomlar Arası Bağlar 1 İyonik Bağ 2 Kovalent
DetaylıKİMYA-IV. Alkenler (3. Konu)
KİMYA-IV Alkenler (3. Konu) Alkenler (Olefinler) En az bir tane C=C çift bağı içeren hidrokarbonlara alkenler veya olefinler denir. Alkenler doymamış yapıda hidrokarbonlar olup, katalizörler eşliğinde
DetaylıKİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ
KİMYASAL BAĞLAR İYONİK BAĞ KOVALANT BAĞ POLAR KOVALENT BAĞ APOLAR KOVALENT BAĞ Atomlar bağ yaparken, elektron dizilişlerini soy gazlara benzetmeye çalışırlar. Bir atomun yapabileceği bağ sayısı, sahip
DetaylıATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla
ATOM ve YAPISI Maddelerin gözle görülmeyen (bölünmeyen) en parçasına atom denir. Atom kendinden başka hiçbir fiziksel ya da kimyasal metotlarla kendinden farklı atomlara dönüşemezler. Atomda (+) yüklü
DetaylıÇÖZELTİLERDE DENGE (Asit-Baz)
ÇÖZELTİLERDE DENGE (AsitBaz) SUYUN OTOİYONİZASYONU Saf suyun elektrik akımını iletmediği bilinir, ancak çok hassas ölçü aletleriyle yapılan deneyler sonucunda suyun çok zayıf da olsa iletken olduğu tespit
DetaylıNötr (yüksüz) bir için, çekirdekte kaç proton varsa çekirdeğin etrafındaki yörüngelerde de o kadar elektron dolaşır.
ATOM ve YAPISI Elementin özelliğini taşıyan en küçük parçasına denir. Atom Numarası Bir elementin unda bulunan proton sayısıdır. Protonlar (+) yüklü olduklarından pozitif yük sayısı ya da çekirdek yükü
DetaylıALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI
ALKENLER; ÇALIŞMA SORULARI SORU 1.) 1 büten ve 2 büten için cis ve trans izomeri yazmak mümkün müdür? SORU 2.) Aşağıda verilen bileşikleri IUPAC metoduna göre adlandırınız. A) CH2 = C = CH CH3 B) CH3 CH
DetaylıASİTLER- BAZLAR. Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur.
ASİTLER- BAZLAR SUYUN OTONİZASYONU: Suyun kendi kendine iyonlaşmasına Suyun Otonizasyonu - Otoprotoliz adı verilir. Suda oluşan H + sadece protondur. H 2 O (S) H + (suda) + OH - (Suda) H 2 O (S) + H +
DetaylıEYVAH ŞEKERĐM KAYBOLDU!!!!! 9. SINIF 4. ÜNĐTE KARIŞIMLAR
EYVAH ŞEKERĐM KAYBOLDU!!!!! 9. SINIF 4. ÜNĐTE KARIŞIMLAR KĐMYA ĐLE ĐLĐŞKĐSĐ ve GÜNLÜK HAYATLA ĐLĐŞKĐSĐ ŞEKERĐN ÇAYDA YA DA BAŞKA BĐR SIVIDA KARIŞTIRILDIĞINDA KAYBOLMASI, KĐMYADA ÇÖZÜNME OLGUSUYLA AÇIKLANABĐLĐR.
DetaylıMonosakkarit kelime olarak mono = Yunanca bir, sakkarit = Yunanca şeker anlamındadır. Bu nedenle monosakkarite şekerde denmektedir.
Monosakkaritler Monosakkaritler renksiz, tatlı, katı, kristal yapıda, suda kolayca çözünebilen fakat polar olmayan çözeltilerde çözünmeyen özelliklere sahiptirler. Küçük molekül ağırlığında olan monosakkaritler
Detaylı3.1 ATOM KÜTLELERİ... 75 3.2 MOL VE MOLEKÜL KAVRAMLARI... 77 3.2.1 Mol Hesapları... 79 SORULAR 3... 84
v İçindekiler KİMYA VE MADDE... 1 1.1 KİMYA... 1 1.2 BİRİM SİSTEMİ... 2 1.2.1 SI Uluslararası Birim Sistemi... 2 1.2.2 SI Birimleri Dışında Kalan Birimlerin Kullanılması... 3 1.2.3 Doğal Birimler... 4
DetaylıSerbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları
Serbest radikallerin etkileri ve oluşum mekanizmaları Serbest radikallerin yapısında, çoğunlukla oksijen yer almaktadır. (reaktif oksijen türleri=ros) ROS oksijen içeren, küçük ve oldukça reaktif moleküllerdir.
Detaylı$e"v I)w ]/o$a+ s&a; %p,{ d av aa!!!!aaa!a!!!a! BASIN KİTAPÇIĞI 00000000
BASIN KİTAPÇIĞI 00000000 AÇIKLAMA 1. Bu kitapç kta Lisans Yerle tirme S nav - Kimya Testi bulunmaktad r.. Bu test için verilen toplam cevaplama süresi 5 dakikadır.. Bu kitapç ktaki testlerde yer alan her
DetaylıCanlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir.
Canlıların yapısına en fazla oranda katılan organik molekül çeşididir. Deri, saç, tırnak, boynuz gibi oluşumların temel maddesi proteinlerdir. Proteinlerin yapısında; Karbon ( C ) Hidrojen ( H ) Oksijen
DetaylıM. (arpa şekeri) +su S (çay şekeri) + su L.. (süt şekeri)+ su
KARBONHİDRATLAR Karbonhidratlar yapılarında.. (C),.. (H) ve. (O) atomu bulunduran organik bileşiklerdir. Karbonhidratların formülü ( ) ile gösterilir. Nükleik asitlerin, ATP nin, hücre, bitkilerde yapısına
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıYrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ. Yrd.Doç.Dr. Emre YALAMAÇ İÇERİK
İÇERİK Elementlere, Bileşiklere ve Karışımlara atomik boyutta bakış Dalton Atom Modeli Atom Fiziğinde Buluşlar - Elektronların Keşfi - Atom Çekirdeği Keşfi Günümüz Atom Modeli Kimyasal Elementler Periyodik
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA
İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek bir madde
DetaylıİKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR
KARIŞIMLAR İKİ YADA DAHA FAZLA MADDENİN ÖZELLİKLERİNİ KAYBETMEDEN ÇEŞİTLİ ORANLARDA KARIŞMASI İLE OLUŞAN TOPLULUĞA KARIŞIM DENİR KARIŞIMLAR İKİ SINIFTA İNCELENİR Her tarafında aynı özelliği gösteren, tek
DetaylıHİDROKARBONLAR ve ALKİNLER. Kimya Ders Notu
HİDROKARBONLAR ve ALKİNLER Kimya Ders Notu HİDROKARBONLAR ve ALKiNLER Karbon atomları arasında en az bir üçlü bağ içerdiklerinden doymamış hidrokarbonlardır. Üçlü bağdan biri sigma, diğerleri pi bağıdır.
Detaylı5.111 Ders Özeti #22 22.1. (suda) + OH. (suda)
5.111 Ders Özeti #22 22.1 Asit/Baz Dengeleri Devamı (Bölümler 10 ve 11) Konular: Zayıf baz içeren dengeler, tuz çözeltilerinin ph sı ve tamponlar Çarşamba nın ders notlarından 2. Suda Baz NH 3 H 2 OH Bazın
DetaylıASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Prof. Dr. Mustafa DEMİR M.DEMİR 0ASİT VE BAZ KAVRAMLARI Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır.
DetaylıYAZILIYA HAZIRLIK SORULARI. 9. Sınıf
YAZILIYA HAZIRLIK SORULARI 9. Sınıf DOĞRU YANLIŞ SORULARI Nitel gözlemlerin güvenilirliği nicel gözlemlerden fazladır. Ökaryot hücrelerde kalıtım materyali çekirdek içinde bulunur. Ototrof beslenen canlılar
DetaylıASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1
ASİTLER VE BAZLAR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI M.DEMİR ASİT VE BAZ KAVRAMLARI 1 Asit ve baz, değişik zamanlarda değişik şekillerde tanımlanmıştır. Bugün bu tanımların hepsi de kullanılmaktadır. Hangi tanımın
DetaylıÇÖZELTILERDE DENGE. Asitler ve Bazlar
ÇÖZELTILERDE DENGE Asitler ve Bazlar Zayıf Asit ve Bazlar Değişik asitler için verilen ph değerlerinin farklılık gösterdiğini görürüz. Bir önceki konuda ph değerinin [H₃O + ] ile ilgili olduğunu gördük.
DetaylıBir atomdan diğer bir atoma elektron aktarılmasıyla
kimyasal bağlar Kimyasal bağ, moleküllerde atomları bir arada tutan kuvvettir. Atomlar daha düşük enerjili duruma erişmek için bir araya gelirler. Bir bağın oluşabilmesi için atomlar tek başına bulundukları
DetaylıSuda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır.
7. ASİTLER VE BAZLAR Arrhenius AsitBaz Tanımı (1884) (Svante Arrhenius) Suda çözündüğünde hidrojen iyonu verebilen maddeler asit, hidroksil iyonu verebilenler baz olarak tanımlanmıştır. HCl H + + Cl NaOH
DetaylıELEMETLER VE BİLEŞİKLER ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ
ELEMENTLER VE SEMBOLLERİ Elementler Aynı cins atomlardan oluşan, fiziksel ya da kimyasal yollarla kendinden daha basit ve farklı maddelere ayrılamayan saf maddelere element denir. Elementler çok sayıda
DetaylıATOMLAR ARASI BAĞLAR
MALZEME 2. HAFTA 1 ATOMSAL BAĞ ATOMLAR ARASI BAĞLAR Atomlar, atomlar arası bağ kuvvetleri ile bir araya gelirler. Malzemenin en küçük yapı taşı olan atomları bağ kuvvetleri bir arada tutar. Atomsal bağların
DetaylıAMİNO ASİTLER. Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ
AMİNO ASİTLER Yrd. Doç. Dr. Osman İBİŞ Proteinler, tüm hücrelerde ve hücrelerin tüm bölümlerinde en çok bulunan biyolojik makromoleküllerdir ve canlının kuru ağırlığının % 50 veya daha fazlasını kapsarlar.
DetaylıT.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi
T.C. Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi LİSANS YERLEŞTİRME SINAVI-2 KİMYA TESTİ 25 HAZİRAN 2016 CUMARTESİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının
DetaylıAraş. Gör. Can GÜNGÖREN
1 ph KAVRAMI VE HESABI Araş. Gör. Can GÜNGÖREN 2 ph ın Önemi Sulu çözeltilerde hidrojen iyonu aktivitesi çok önemli bir rol oynar. Kimyada, çözünmüş hidrojen iyonu aktivitesinin ölçüsüne ph denir. ph bir
DetaylıOrganik Bileşikler. Karbonhidratlar. Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1
Organik Bileşikler YGS Biyoloji 1 Hazırladığımız bu yazıda; organik bileşikler ve organik bileşiklerin yapısını, canlılarda bulunan organik bileşikleri ve bunların görevlerini, kullanım alanlarını, canlılar
DetaylıBİLEŞİKLER ve FORMÜLLERİ
BİLEŞİKLER ve FORMÜLLERİ Bileşikler ve Formülleri Bilinen yaklaşık 120 çeşit element vardır. Bu elementlerin yaklaşık % 90 ı tabiatta bulunur. Ancak bugün bilinen yaklaşık 30 milyon bileşik vardır. Buna
DetaylıKİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü
KİM-118 TEMEL KİMYA Prof. Dr. Zeliha HAYVALI Ankara Üniversitesi Kimya Bölümü Bu slaytlarda anlatılanlar sadece özet olup ayrıntılı bilgiler ve örnek çözümleri derste verilecektir. BÖLÜM 13 Asitler ve
DetaylıHücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir.
METABOLİZMA ve ENZİMLER METABOLİZMA Hücrelerde gerçekleşen yapım, yıkım ve dönüşüm olaylarının bütününe metabolizma denir. A. ÖZÜMLEME (ANABOLİZMA) Metabolizmanın yapım reaksiyonlarıdır. Bu tür olaylara
DetaylıTepkimeler ve Mekanizmaları
3. BölümB ORGANĐK K TEPKĐMELERE GĐRĐŞG ĐŞ Tepkimeler ve Mekanizmaları Genel olarak tepkimeler dört sınıfa ayrılabilir: Yer değiştirmeler Katılmalar Ayrılmalar Çevrilmeler MEKANĐZMA: Reaktanların ürünlere
DetaylıSUYUN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ
SUYUN YAPISI VE ÖZELLİKLERİ Prof. Dr. Halis ÖLMEZ Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü Suyun Yaşamsal Önemi! Su neden önemlidir? Hayat suda başlamış ve suda gelişmiştir, Canlı
DetaylıBİYOMOLEKÜLLER. Dr. Fatih Büyükserin
BİYOMOLEKÜLLER Dr. Fatih Büyükserin BİYOMOLEKÜLLER Canlı hücrelerde hangi tip moleküller /işlevsel gruplar vardır, ne orandadır? Birbiriyle nasıl etkileşir? Canlılarda sıklıkla meydana gelen tepkimeler
DetaylıAlkenlerin Kimyasal Özellikleri KATILMA TEPKİMELERİ
Alkenlerin Kimyasal Özellikleri KATILMA TEPKİMELERİ ALKENLERİN KİMYASAL ÖZELLİKLERİ Alkenler sahip oldukları pi bağları sayesinde pek çok farklı kimyasal tepkimeyi gerçekleştirebilirler. Buna göre alkenlerin
DetaylıFiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir maddeye çözeltinin bileşenleri denir.
GENEL KİMYA 1 LABORATUARI ÇALIŞMA NOTLARI DENEY: 8 ÇÖZELTİLER Dr. Bahadır KESKİN, 2011 @ YTÜ Fiziksel özellikleri her yerde aynı olan (homojen) karışımlara çözelti denir. Bir çözeltiyi oluşturan her bir
DetaylıYrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU. hasanyolcu.wordpress.com
Yrd. Doç. Dr. H. Hasan YOLCU hasanyolcu.wordpress.com En az iki atomun belli bir düzenlemeyle kimyasal bağ oluşturmak suretiyle bir araya gelmesidir. Aynı atomda olabilir farklı atomlarda olabilir. H 2,
DetaylıAMİNLER SEKONDER AMİN
AMİNLER (ALKİLLENMİŞ AMONYAK) AMİNLER (RNH 2 )PRİMER AMİN TERSİYER AMİN(R 3 N) SEKONDER AMİN R 2 NH Aminler Alkillenmiş Amonyak olarak tanımlanır. Azot Atomuna bağlı 2 tane H atomu varsa(bir tane alkil
DetaylıKİMYA-IV. Alkenler (3. Konu)
KİMYA-IV Alkenler (3. Konu) Alkenler (Olefinler) En az bir tane C=C çift bağı içeren hidrokarbonlara alkenler veya olefinler denir. Alkenler doymamış yapıda hidrokarbonlar olup, katalizörler eşliğinde
Detaylı