Prof. F. Fevzi Ersoy, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D Nefroloji Bilim Dalı Antalya

Transkript

1 Prof. F. Fevzi Ersoy, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları A.D Nefroloji Bilim Dalı Antalya

2 Tartışılacak konular: Periton diyalizi kullanımının şu anki durumu nedir? «Sağlık teknolojisi değerlendirme=std» nedir. Türkiye de periton diyalizinin böbrek yetmezliği tedavisindeki yeri STD raporunun tanıtımı (TR-PD STD Raporu). TR-PD STD Raporu na göre periton diyalizinde maliyet ve gelir dengesi ile ilgili bulgu/veriler nelerdir. Neler yapılabilir? Öneriler.

3 Periton diyalizinde hasta sayısı (TND Registry Aralık)

4 TND REGISTRY 2016* n % SAPD / CAPD APD / APD Toplam / Total * Endüstri verileri

5 Birleşik Krallık ta periton diyalizi hastalarının sayısı yükselmiştir: Cross J, Davenport A. Changing the paradigm from contraction of peritoneal dialysis programs to increasing prevalent peritoneal dialysis numbers. Advances in Peritoneal Dialysis. Vol

6 Tayland da PD First politikası başarılı olmuştur: Tantivess S et al. BMJ 2013;346:bmj.f462

7 Türkiye de durum nedir?

8 İncelediğiniz konuya bakış açınız (=metodunuz) «ne bulacağınızı» da belirler: Standart metodlarının kullanılması birbirleriyle karşılaştırılabilir sonuçlarına ulaşmamızı sağlar.

9 Sağlık teknolojisi değerlendirme raporları (STD) nedir? Sağlık teknolojisi değerlendirme raporları (STD), sağlık hizmetlerinde kullanılan teknolojilerin çeşitli yönleri ile incelenmesi ve yorumlanması amacıyla, standart/şablon niteliğinde bir yöntemle gerçekleştirilirler: (=Tıbbi ve Cerrahi Müdahaleler için Health Technologies Assesment Core Model )

10 STD raporlarında aşağıdaki temel özellikler esastır: İlgili tüm taraflar katkı sağlar, Şeffaf bir süreçte yapılırlar, Tüm aşamalarda bilimsel kanıtlar esas alınır.

11 EUnetHTA EUnetHTA Avrupa ülkeleri arasında transfer edilebilir, güvenilir ve şeffaf bilgiler üreterek STD=HTA yı geliştirmeyi amaçlayan bir kuruluştur. STD konusunda bilgi paylaşımını sağlayan sürdürülebilir bir sistem oluşturmak, üye ülkelere bağımsız ve bilimsel temelli bir platform sağlamak ve iyi STD örneklerini ve süreçlerini desteklemek gibi konularda bölgesel ve ulusal çalışmalar yürütmektedir

12 Tıbbi ve Cerrahi Müdahaleler için HTA Core Model European network for HTA (Avrupa sağlık teknolojileri değerlendirme iletişim ağı) tarafından tanımlanmış bir yöntemdir Avrupa sağlık teknolojileri değerlendirme iletişim ağı 24 AB ülkesi+norveç ve Hırvatistan hükümetleri tarafından görevlendirilmiş 35 kurumun ve çok sayıda bölgesel kuruluşun oluşturduğu bir yapıdır.

13

14 HTA Core Model sağlık teknolojilerini değerlendirme*de kullanılan «yapılandırılmış» bir tekniktir. *Sağlık teknolojilerini değerlendirme: Sağlık teknolojilerini, konu ile ilgili tıbbi, sosyal, ekonomik ve etik bilgileri derleyerek sistematik, saydam, tarafsız ve dürüst bir şekilde değerlendirme amacı ile oluşturulmuş multidisipliner, ve yapılandırılmış bir tekniktir.

15 SAĞLIK PROBLEMİ VE ŞU ANKİ KULLANIMI TEKNOLOJİNİN TANIMLANMASI VE TEKNİK KARAKTERİSTİKLERİ TEKNOLOJİNİN GÜVENLİLİĞİ TEKNOLOJİNİN KLİNİK ETKİNLİĞİ TEKNOLOJİNİN MALİYET VE EKONOMİK DEĞERLENDİRMESİ TEKNOLOJİNİN ETİK ANALİZİ TEKNOLOJİNİN ORGANİZASYONEL YÖNLERİ TEKNOLOJİNİN SOSYAL YÖNLERİ TEKNOLOJİNİN HUKUKİ YÖNLERİ

16 TÜRKİYE DE YÜRÜRLÜKTEKİ SAĞLIK TEKNOLOJİSİ DEĞERLENDİRME YÖNERGESİ DE AYNI KAYNAKTAN BESLENMEKTEDİR:

17 SAĞLIK TEKNOLOJİSİ DEĞERLENDİRME YÖNERGESİ

18 TR-PD STD Raporu «Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri» STD/ Sağlık teknolojisi değerlendirme raporu. 2017

19 Raporun hazırlanışı, yöntemi ve sonuçlandırılması açılarından TC Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü (SAGEM)/Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Dairesi sorumluluğunda gerçekleştirilmiştir. Rapor içeriği SAGEM sorumluluğundadır

20 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (1)

21 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (3) SAGEM KOORDİNATÖRLERİ

22 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (2) Danışma kurulu

23 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (5) Araştırmacılar

24 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (4) Yazarlar

25 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri STD Raporu nun hazırlayıcı kadrosu (6) Katkıda bulunanlar

26 Çalışma Grubu Liderleri 1 Bülent TOKGÖZ 2 Soner DUMAN 3 Murat Hayri SİPAHİOĞLU 4 Taner ÇAMSARI 5 Zerrin BİCİK BAHÇEBAŞI 6 Rümeyza KAZANCIOĞLU 7 Meltem GÜRSU 1 Nolu ÇG Grup Lideri 1 Nolu ÇG Grup Lideri 2 Nolu ÇG Grup Lideri 3 Nolu ÇG Grup Lideri 4 Nolu ÇG Grup Lideri 5 Nolu ÇG Grup Lideri 5 Nolu ÇG Grup Lideri

27 Editörlük görev dağılımı Prof. Dr. Fevzi ERSOY: 1.Bölüm: Sağlık Sorunu ve Teknolojinin mevcut kullanımı 2.Bölüm: Teknolojiye ilişkin açıklama ve teknik özellikler 3.Bölüm: Güvenlik 4.Bölüm: Klinik Etkililik Prof. Dr. İsmail AĞIRBAŞ: 1.Bölüm: Maliyetler ve Ekonomik Değerlendirme Doç. Dr. Haluk OZSARI: 1.Bölüm: Etik Analiz 2.Bölüm: Organizasyonel yönler 3.Bölüm: Sosyal yönler 4.Bölüm: Yasal yönler

28 «Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri Sağlık Teknolojisi Değerlendirme Raporu» kronolojisi 01/ Nisan/2014 tarihinde çalışma planı hazırlığı başlandı. Şubat 2015 Kasım 2015 arası aylık değerlendirmeler ve çalışma grubu değerlendirme toplantıları, 2016 yılı içinde ve 2017 yılı başında çalışma grubu değerlendirme toplantıları ve taslak rapor değerlendirme toplantısı yapılmıştır STD raporu 2017 yılının ilk yarısında yayımlanmıştır

29 Tıbbi ve Cerrahi Müdahaleler için HTA Core Model

30 Söz konusu rapor için T.C.Kültür Bakanlığı, ISBN ile T.C. Sağlık Bakanlığı yayın numarası alınmış ve duyurular bölümü ile ve adreslerinde yayımlanmıştır.

31 Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri Sağlık teknolojisi değerlendirme raporu bilimsel kanıtlara dayalı bir çalışma olarak gerçekleştirilmiştir.

32 SAĞLIK TEKNOLOJİLERİNDE DEĞERLENDİRME Klinik etkililik, güvenlik ve etkililiğin testi Ekonomik değerlendirme Sağlık hizmetlerine ayrılan kaynakların optimal kullanımını sağlamak üzere en iyi alternatifin seçimi Belirli bir teknolojinin kullanımı sonucunda ortaya çıkabilecek toplumsal, politik, etik ve yasal sonuçları göz önüne almayı içeren kapsamlı ve Bir çok disiplinin bir arada çalışmasını gerektiren bir süreçtir

33 «Periton Diyalizinin Böbrek Yetmezliği Tedavisindeki Yeri» STD raporunda değerlendirilen konular: 1. KBH sorunu ve RRT lerinin mevcut kullanımı 2. Periton diyalizi ile ilgili temel bilgiler ve teknik özellikleri. 3. PD inin güvenlik durumu. 4. PD inin klinik etkililiği. 5. Maliyetler ve ekonomik değerlendirme * 6. PD inin etik analizi. 7. PD inin organizasyonel yönleri 8. PD inin sosyal yönleri 9. PD inin yasal yönleri

34 MALİYETLER VE EKONOMİK DEĞERLENDİRME ÇALIŞMA GRUBU 1 Abdullah AKGÖNÜL 16 Okan ÖZKAN 2 Ali Gül 17 Pınar DOĞAN PAYZINER 3 Ali Utku CENGİZ 18 Salih HEKİM 4 Arıkan DEMİR 19 Zehra AYDIN 5 Berrin SARIOĞLU 20 Elife DİLMAÇ 6 Rümeyza Kazancıoğlu/Meltem GÜRSU 21 Vahit Yiğit 7 Enver Kağan ATİKELER 8 Esin TUNA 9 Fatma Betül YENİLMEZ 10 Halil AKCE 11 L.Deniz YİĞİT 12 M. A. Alpaslan ŞENAY 13 Mustafa KILIÇ 14 Necla ÖZTÜRK 15 Nurettin ÖNER EDİTÖR: Prof. Dr. İsmail AĞIRBAŞ: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi

35 21 EKİM 2017 CUMARTESİ SÖZLÜ BİLDİRİLER -6 SALON TÜRKİYE DE ÜÇ RENAL TEDAVİ MODALİTESİNİN MALİYETİ:EKONOMİK ANALİZ PROF. DR. MELTEM GÜRSU

36 EKONOMİK DEĞERLENDİRME NEDİR? İki ya da daha fazla müdahale ya da hizmetin maliyet ve faydalarını karşılaştıran çalışmadır

37 EKONOMİK DEĞERLENDİRMENİN UNSURLARI Maliyetler (girdiler) Sağlık Programı Faydalar (çıktılar) Girdiler Sonuçlar Bina Ameliyat Etkililik Personel İlaç tedavisi Yaşam kalitesi İlaçlar vs. Fizyoterapi Fayda Danışmanlık vs. Parasal değer

38 EKONOMİK DEĞERLENDİRME TEKNİKLERİ* Maliyet yarar analizi Maliyet minimizasyon analizi Maliyet etkililik analizi Maliyet fayda analizi Maliyet sonuç analizi * Tatar M., Wertheimer A., (2010) Sağlık Teknolojilerinin Değerlendirilmesi-ilaç Geri Ödeme Kararları İçin Bir Model Önerisi, Ankara

39 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru 1.

40 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru

41 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru 3.

42 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru 4.

43 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru 5.

44 Ekonomik Değerlendirme Bileşeni Soru 6.

45 BAKIŞ AÇILARI Hizmet sunucusu bakış açısı Sağlık hizmetleri perspektifi Toplumsal bakış açısı

46 MALİYETE BAKIŞ AÇILARI Hastane: Ameliyathane Servis, Cerrahlar Hemşireler. Aile hekim ziyaretleri, ilaçlar Evde bakım, engellilik ödemeleri = hastane perspektifi + =Sağlık hizmetleri perspektifi + + =Toplumsal perspektif

47 Maliyet Türleri PD mhd ehd Doğrudan maliyetler , , ,26 Kateter maliyeti 604,73 405,12 405,12 Tx listesi maliyeti 683,30 683,30 683,30 İlaç maliyeti 2.727, , ,84 Seans maliyeti , , ,00 Dolaylı maliyetler 8.825, , ,59 İş Gücü ve Verimlilik Kaybı 4.906, , ,61 Refakatçi Harcamaları 91,00 189,16 61,90 Ulaşım Maliyetleri(TL) 619, ,14 Evde Bakım Maliyetleri 82,12 62,85 85,40 Yıllık cepten ödeme birim maliyeti(tl) 1.323,29 646,78 402,91 Alınan nakdi yardımlar maliyeti (TL) 1802, ,67 683,63 Toplam Maliyet , , ,85

48 Diyaliz tedavilerinin toplam maliyeti ( toplumsal perspektif) QALY* başına maliyetler Yöntem Maliyet Etkililik Maliyet/Etkililik (QALY Başına Maliyet) mhd ,6039 2, ,05 TL PD ,1923 2, ,14 TL ehd ,1308 3, ,81 TL QALY* (Quality Adjusted Life Year), Kaliteye Ayarlı Yaşam Yılı anlamına gelen sözcüklerin kısaltmasından oluşmaktadır ve hastalıkta yaşanan süreyi hem kalite hem de süre olarak değerlendirmektedir.

49 ÜLKEMİZDE HD VE PD NİN MALİYET BİLEŞENLERİ (Prof. Dr. Cengiz Utaş tan) PERİTON DİYALİZİ HEMODİYALİZ YTL Kur $ TL Kur $ (TL/$) (TL/$) PD Solüsyon Fiyatı PSF - Tüm Kurumlar (KDV hariç) 18,25 1,35 13,50 Hemodiyaliz Seans Başı Maliyet (KDV hariç) 138,00 1, Kurum İskontosu 11% Ortalama Aylık HD Seans 13,0 İskontolu PD Solüsyon Fiyatı 16,24 Ortalama Yıllık HD Seans 156 Yıllık Tedavi Sayısı Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Tedavi Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Tedavi Maliyeti PD Hasta Sayısı 2005 Sonu HD Hasta Sayısı 2005 sonu EPO (İthal) EPO (İthal) EPO Kullanım Oranı (2005 Registry) 52,70% EPO Kullanım Oranı (2005 Registry) 60,40% EPO Kullanan Hasta Sayısı EPO Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,25 Ortalama Haftalık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,50 Ortalama Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 1,08 Ortalama Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 0,57 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı EPO Kullanımı (kutu) 1,31 TÜRKİYE DE SGK PERİTON DİYALİZİ UYGULAMASINDA HASTANE VE Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık EPO Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık EPO Maliyeti DEMİR (Yerli) DEMİR (Yerli) Demir Kullanım Oranı (EPO Kullanım oranı ile aynı) 52,70% Demir Kullanım Oranı (EPO Kullanım oranı ile aynı) 57,20% Demir Kullanan Hasta Sayısı Demir Kullanan Hasta Sayısı Ortalama SAĞLIK Haftalık Hasta Başı Demir PERSONELİNE Kullanımı (PO kutu) 0,25UYGULAMA Ortalama Haftalık BEDELİ Hasta Başı Demir ANLAMINDA Kullanımı (IV kutu) 0,50 ÖDEME Ortalama Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (PO kutu) 1,08 Ortalama Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (IV kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (PO kutu) 0,57 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Demir Kullanımı (IV kutu) 1,24 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Demir Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Demir Maliyeti YAPMAMAKTADIR! «PD NİN MALİYETİ» BU NEDENLE BÜYÜK ÖLÇÜDE SOLÜSYON VE İLAÇLARI PAZARLAYAN FİRMALARA ÖDENEN BEDEL P BAĞLAYICI (2005 Registry) 86,20% P BAĞLAYICI (2005 Registry) 85,40% 0 P Bağlayıcı Kullanan Hasta Sayısı P Bağlayıcı Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 0,25 Ortalama Haftalık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 0,50 Ortalama Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) ANLAMINA 1,08 Ortalama GELMEKTİR Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 2,17 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 0,93 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı P-bağlayıcı Kullanımı (PO kutu) 1,85 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık P-bağlayıcı Maliyeti 264 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık P-bağlayıcı Maliyeti VİTAMİN D (İthal) VİTAMİN D (İthal-oral) Vit D Kullanım Oranı (PO) (2005 Registry) 39,8% Vit D Kullanım Oranı (PO) (2005 Registry) 14,8% Vit D Kullanan Hasta Sayısı Vit D Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (PO kutu) 0,23 Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (PO kutu) 0,23 Ortalama Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 1,00 Ortalama Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 1,00 Ağırlıklı Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 0,40 Ağırlıklı Aylık Hasta BaşıVit D Kullanımı (PO kutu) 0,15 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (PO) Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (PO) Maliyeti Vit D Kullanım Oranı (IV) (2005 Registry) 1,7% Vit D Kullanım Oranı (IV) (2005 Registry) 29,1% Vit D Kullanan Hasta Sayısı 57 Vit D Kullanan Hasta Sayısı Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,17 Ortalama Haftalık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,17 Ortalama Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,74 Ortalama Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,74 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,01 Ağırlıklı Aylık Hasta Başı Vit D Kullanımı (IV kutu) 0,22 Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (IV) Maliyeti Ağırlıklı Hasta Başı Yıllık Vit D (IV) Maliyeti AĞIRLIKLI YILLIK HASTA BAŞI TOPLAM MALİYET AĞIRLIKLI YILLIK HASTA BAŞI TOPLAM MALİYET HASTA BAŞI HD - PD FARKI TL USD TL USD İthal Edilen (Harcanan Döviz) Miktar 4.641, % İthal Edilen (Harcanan Döviz) Miktar , HASTA BAŞI HD - PD DÖVİZ ÇIKIŞ FARKI 5824

50 Türkiyede periton diyalizinde geri ödemenin paylaşımı: Solüsyon ithalatçısı firmalar %70 Depocu ve Eczane %30 Hastane %0

51 Türkiye de periton diyalizi uygulamasının hastane/hekim yönünden maliyet analizi: Stabil hastada giderler Aylık zorunlu tetkik maliyeti: 55 TL 8X55=440 TL 3 aylık zorunlu tetkik maliyeti: 101 TL 4X101= 404 TL Yıllık zorunlu tetkik maliyeti: 242 1X242=242 Hesaba katılmayan giderler Hekim, hemşire, hastane giderleri, diğer polikliniklere başvuru. YILLIK TOPLAM SABİT GİDER : 1086 TL Stabil hastada gelirler Muayene başına paket bedeli=56 TL 56X12=672 TL Hesaba katılmayan gelirler Bir ayda ikinci muayene, hospitalizasyon ücretleri, diğer polikliniklere başvuru? YILLIK TOPLAM SABİT GELİR: 672 TL

52 Tedaviyi hasta kendisi yapıyor, size ödeme yapmam! 1-Başka bir deyimle mevcut ödeme sistemi Tedaviyi hasta kendisi yapıyor size niçin ödeme yapayım? demektedir. 2-Oysa aynı ödeme sistemi ev hemodiyalizi için uygulama bedeli ödemektedir.

53 Türkiye için sonuç: Mali mantığı sağlam olmayan bir tedavinin sürdürülebilmesi mümkün müdür? Periton diyalizi ülkemizde uygulayıcıların zararına yapılan bir tedavidir. Üretici şirket merkezleri dışında özel diyaliz uygulamasında PD nin yerinin olmaması bu nedenledir. Hastanelerin yaptıkları performans ödemelerinin kurumsal gelir anlamında karşılığı yoktur! Hastaneler mali zorluklarını aşmak için karşılığı olmayan performans ödemelerini durdurmak zorunda kalacaklar ve bu da periton diyalizinin darboğazını daha da ağırlaştıracaktır. Periton diyalizi uygulaması sağlık personelinin ve kurumların fedakarlıklarına dayanan bir tedavi olmaktan çıkarak sağlam bir mali temele kavuşmalıdır.

54 Periton diyalizinin tıpkı hemodiyaliz gibi hekim hemşire ve sağlık personeli emeği ile sürdürülen bir tedavi olduğu göz önünde tutularak ödeme mantığını sağlık kurum ve personelini de teşvik edici, en azından emek gücü bedelini karşılayacak bir görüşle yeniden gözden geçirmek gerekir.

55 Öneriler Periton diyalizine ev hemodiyalizine benzer miktarda uygulama geri ödemesi yapılmalıdır. Bu geri ödeme bedeli süreçte halen sembolik bir yerleri olan depocu ve eczane geriödemeleri hastanelere yönlendirerek sağlanabilir. Solüsyon ithalatçısı firmaların da bu anlamda fiyat politikalarını gözden geçirmeleri gerekmektedir. Nefroloji eğitiminde periton diyalizi eğitimi görmüş olmak şartı olmalı ve bu konuda sertifikasyon zorunluluğu getirilmelidir.

56 HD TX PD Teşekkürler