Neredeyiz? Nereye gidebiliriz?

Transkript

1 tepav Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı Neredeyiz? Nereye gidebiliriz? 7 Aralık 2015

2 Slayt 2 Çerçeve Dün neredeydik? Dünya/Türkiye Bugün neredeyiz? Dünya/Türkiye 2016: Konuşmaktan yapmaya geçiş yılı? Dünya/Türkiye

3 1980 de 1500 dolar olan kişi başına milli gelirimiz, 10 bin dolara çıktı Kişi başına düşen milli gelir, ABD doları, Kaynak: World Bank WDI

4 4 Dünya teknolojik bir dönüşümden geçiyor 3 Biyoteknoloji, Nanoteknoloji ve BİT te Teknolojik Üstünlük Karşılaştırması, ,5 2 1,5 1 0,5 0 Kaynak: OECD Biyoteknolojide BİT Nanoteknoloji

5 5 Artık yeni bir şeyler yapmamız lazım İhracatta ileri teknoloji payında OECD ortalaması Türkiye den 4 kat yüksek 8% 6% 5% 4% 18% İleri teknoloji 21% 31% 33% 32% Orta teknoloji Düşük teknoloji 36% Doğal kaynağa dayalı Basit ürünler 48% 40% 36% 38% 14% 12% 13% 16% 17% 21% 11% 9% 10% 9% 11% Kaynak: COMTRADE TR 2000 TR 2005 TR 2010 TR 2013 OECD-2013

6 6 Yapan ülkeler var G20 Ülkelerinin toplam imalat sanayi ihracatlarında ileri teknoloji ürünlerin payı (%), 1992 ve ,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 Kaynak: WDI, TEPAV

7 Slayt 7 İç göçün sağladığı verimlilik artışını artık tükettik Türkiye, Almanya ve Mısır ın şehirleşme oranları, % Almanya Türkiye Çin Mısır

8 Slayt 8 Yeni bir büyüme stratejisine ihtiyacımız var Dönemler itibarıyla ortalama büyüme oranları ve volatilite ( ) % 4,1 4,5 Ortalama büyüme Volatilite 5,4 4,0 6,8 4,0 3,7 3,4 4,9 1,8 4,8 3,3 3,1 0, Kaynak: IMF, TEPAV

9 Hedef: Sürdürülebilir kalkınma ve büyüme için inovasyon konuşmaktan inovasyon yapmaya geçiş 9 İnovasyon 2 : Konuşmaktan yapmaya geçiş Sürdürülebilir Büyüme Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Sanayi İleri teknolojili üretim ve ihracat

10 10 Odak: Yeni teknoloji platformları Bilim Teknoloji Platformu Hızlandırıcı Sektör ve Proje İnovasyonla Dönüşecek Sektörler Yaşam Bilimleri Biyoteknoloji İlaç Tekstil Plastik Kimya Malzeme Bilimleri Nanoteknoloji İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Otomotiv Gıda Tıbbi Cihaz Bilgisayar Bilimleri BİT Yazılım Tarım Enerji Ulaştırma İnovasyon 2 : Konuşmaktan yapmaya geçiş Sürdürülebilir Büyüme Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Sanayi İleri teknolojili üretim ve ihracat

11 11 Bu odak etrafında öncelikli reform alanları? Yatay Alanlar Bilim Teknoloji Platformu Hızlandırıcı Sektör ve Proje İnovasyonla Dönüşecek Sektörler Makroekonomi Yaşam Bilimleri Biyoteknoloji İlaç Tekstil Plastik Eğitim/Beşeri Sermaye Malzeme Bilimleri Nanoteknoloji İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Kimya Otomotiv Gıda Hukuk Tıbbi Cihaz İdarenin etkinliği Bilgisayar Bilimleri BİT Yazılım Tarım Enerji Ulaştırma Dış politika/ab süreci İnovasyon 2 : Konuşmaktan yapmaya geçiş Kentleşme Sürdürülebilir Büyüme Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Sanayi İleri teknolojili üretim ve ihracat

12 Konuşmaktan yapmaya geçiş için somut projeler? Yatay Alanlar Bilim Teknoloji Platformu Hızlandırıcı Sektör ve Proje İnovasyonla Dönüşecek Sektörler 12 Somut Araçlar/ Projeler Makroekonomi Eğitim/ Beşeri Sermaye Hukuk İdarenin etkinliği Yaşam Bilimleri Malzeme Bilimleri Bilgisayar Bilimleri Biyoteknoloji Nanoteknoloji BİT İlaç İnşaat ve İnşaat Malzemeleri Yazılım Tekstil Plastik Kimya Otomotiv Gıda Tıbbi Cihaz Tarım Enerji Ulaştırma Sektör Meclisleri ve Girişimcilik Kurulları Ekosistem öncüleri ve Fonların Fonu Kamu-özel sektör anlaşmaları Yatırım değerlendirm e modeli Dış politika/ab süreci İnovasyon 2 : Konuşmaktan yapmaya geçiş Politika/Strat eji/izleme Birimi Kentleşme Sürdürülebilir Büyüme Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Sanayi İleri teknolojili üretim ve ihracat Mesleki eğitim sistemi

13 Slayt 13 Mesleki eğitimin yeniden yapılandırılması neden hızlandırıcı bir araç? Bir eğitim reformunun sonuçlarını görmek için en az 6-7 yıla ihtiyacımız var Halbuki bizim acelemiz var Teknolojik dönüşüm ile birlikte değişen işgücü ihtiyaçlarına cevap verebilmek gerekiyor Türkiye nin mesleki eğitim sisteminin elden geçirilmesi gerekiyor Geçiş döneminde ise mevcut beşeri sermayenin sürekli yeniden eğitilmesi gerekiyor Yalnızca işsizlerin değil çalışanların da yeniden eğitilmesi gerekiyor Mülteciler?

14 14 Çalışanların mesleki eğitim eksikliği, beceri uyumsuzluğunun ana nedeni Beceri uyumsuzluğunun nedenleri (%) Yaptıkları iş ile ilgili yeterli mesleki eğitimi almamış olmaları 73,7 Deneyim eksikliği 56,3 Sosyal yeteneklerinin yeterli olmaması 29,5 Bu görevlerdeki personel devir hızının oldukça fazla olması Verilen hizmet içi eğitimlerin yeterli olmaması Personelin iş yapma süreçlerindeki değişikliğe uyum sağlayamaması Muhakeme becerilerinin yeterli olmaması Personelin yeni teknolojiye uyum sağlayamaması; bilgisayar vb. kullanmada eksiklik İşe alım sürecindeki hatalar (Yanlış elemanın yanlış pozisyona alınması) 18,9 18,1 17,7 16,6 15,9 10,1 0,0 20,0 40,0 60,0 80,0

15 Kaynak: MEB 2013 Slide 15 Meslek liselerinde analitik yeteneklerin geliştirilmesine ihtiyaç var Okul türlerine göre PISA 2012 Matematik puanları

16 Slide 16 Girişimci olmuyorlar, sosyal yetenekleri, kendilerine güvenleri daha zayıf Meslek lisesi mezunları girişimci olmuyorlar Mezunlar arasından işveren olarak çalışma oranı (2013 Hanehalkı İşgücü Anketi) 16% 14% 12% 10% 8% 6% 4% 2% 0% 3,5% 4,2% 8,5% 3,3% 14,5% Meslek liselerinde sadece başarısız öğrencilerin okuduğu algısı var: Mezunlar kendi alanlarında çalışmaya istekli değil Sosyal yetenekleri, kendilerine güvenleri eksik

17 17 İşsizlik orta yaş sorunu olmasının yanında, bir nitelik sorunudur İşsizlerin yaş grubuna ve eğitim durumuna göre dağılımı, 2014, bin kişi Okuma yazma bilmeyen / okul bitirmeyen İlköğretim (ilkokul + ortaokul) Genel lise veya dengi meslek okulu Yüksekokul veya fakülte Kaynak: TÜİK

18 Slayt 18 Sonuçlar Kişi başına geliri 3 binden 10 bin dolara çıkardığımız yöntemle 25 bin dolara çıkartamayız. Dünya aynı dünya değil. Türkiye aynı Türkiye değil. Türkiye nin bir teknolojik sıçramaya ihtiyacı vardır. Bu sıçramayı mevcut eşitlikçi teşvik anlayışımızla teknoloji ve proje seçmeden yapamayız. Bu sıçramayı mevcut idari alt yapımızla gerçekleştiremeyiz. Bu sıçramayı yapabilmek için sektörleri yeniden markalandırmalıyız. Eğitim sistemini ve mesleki eğitim sistemini bir bütün olarak yeniden değerlendirmemiz gerekiyor. Mesleki eğitim sisteminin yeniden yapılandırılması dönüşüm sürecini hızlandırıcı bir araç olabilir. Teknolojik değişim için öncelikle şirketlerin ihtiyaç duyduğu beşeri sermaye yetenek setini ortaya koymak gerekiyor.