DİELEKTRİKLER 5.1 ELEKTRİK ALANI İÇİNDEKİ YALITKAN ATOMUNUN DAVRANIŞI
|
|
- Çağatay Tuncer
- 5 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 83 V. BÖLÜM DİELEKTRİKLER 5.1 ELEKTRİK ALANI İÇİNDEKİ YALITKAN ATOMUNUN DAVRANIŞI Yalıtkanlarda en dış yörüngedeki elektronlar çekirdeğe güçlü bağlı olup serbest elektrik yükü içermez. Mükemmel bir Yalıtkan için σ = 0 olarak düşünülebilir. Bu sebepten elektrostatik alan üzerinde etkilerinin olmadığı düşünülebilir. Fakat bu doğru değildir. Çünkü, hiçbir gerçek yalıtkan cisim ideal dielektrik değildir. Bunun yanında iyi bir iletkenden kez daha küçük iletkenlikte olan yalıtkan malzemeler de vardır. Bu malzemeler elektrik alanlarına maruz kaldıklarında sadece ihmal edilebilir akım akışına izin verirler. Dielekrik maddelerdeki serbest elekronlar, iletkenlerdeki gibi dış yüklerin etkisi ile bulundukları yerlerden uzaklaşamazlar. Ancak küçük yer değiştirmeler olabilir. Bu yer değiştirmeler dielektriğin kutuplaşmasına(polarizasyona) sebep olur. Yani yalıtkanın bir yüzeyinde pozitif, diğer yüzeyinde negatif yüklerin oluşmasıdır. r e r e (a) (b) Elektrik alanı dışındaki yalıtkanın durumu Elektrik alanı içindeki yalıtkanın durumu e r E e r' Şimdi kutuplaşma olayını inceleyelim. Şekil a daki en basit atomun e yükünü taşıyan çekirdeği merkezde bulunur ve atomun e yükü, büyük bir hızla çekirdek etrafındaki yörüngesinde döner. e ve e yükleri her an bir dipol oluştururlar. Elektronların bu çok hızlı yer değiştirmesi sonucu zıt işaretli dipol momentleri birbirlerinin etkilerini yok ederler. Bu dipol momenti; P = e. r dir. (e = 1, C). Doğrultus elektron ve protonun bulunduğu hat boyuncadır. Elektron karşı konuma geçtiğinde dipol momenti aynı büyüklükte ve zıt işaretlidir. Pozitif ve negatif yönlerdeki dipol momentleri eşit olacağından dışarıya karşı toplamları sıfırdır. (Şekil b) de çekirdekteki pozitif yük alan kuvvetinin etkisi ile itilerek alan yönünde kısmen yer değiştirir. Aynı zamanda elektronda zıt yönde çekilir. Bunun sonucu olarak atomun şekli
2 84 bozulur. Bu konumda yüklerin dışarıya karşı momentleri sıfır olmayıp (e. r e. r ) alan yönünde moment oluşur. Basit bir atom için söylediklerimiz, bütün yalıtkan cisimlerin atomlarında veya moleküllerinde görülür. Yüklerin kayması veya yer değiştirmesi sonucu oluşan dipollere endüksiyon dipolleri denir. Dielektriklerin yüzeylerindeki çok ince tabaka halindeki yüklere de endüksiyon yükleri veya bağlı polarizasyon yükleri denir. Dipol momenti(p) ile E arasında P = α.e ilişkisi vardır. Burada α sabiti, atomun kutuplaşma özelliğini belirle ve Atomsal kutuplanma yatkınlığı olarak isimlendirilir. Aşağıdaki şekil üzerinden de normal şartlarda nötr olan yalıtkan bir malzemenin atomu üzerinden dipol momenti ve yalıtkanın kutuplaşmasını açıklayalım: E d d Q Q P = q. d ( a ) ( b ) ( c ) Şekil (a) :Yalıtkan herhangi bir elektrik alanı içinde değildir. Bu durumda pozitif ve negatif yüklerin alanları birbirini yok eder, malzeme elektriksel olarak kutupsuz davranır. Şekil (b) : E elektrik alanı içindeki yalıtkanın atomunun merkezindeki pozitif yük üzerinde F = e.e kuvveti, yörüngesindeki negatif yük üzerin de ters yönde aynı kuvvet etki ederek, elektron demetinin merkezi kayar ve molekül deforme olur. Şekil (c) :Yükler birbirinden d kadar uzakta olacak duruma gelir ve bu durumdaki iki yük «elektrik dipolü» oluştururlar. Bazı yalıtkan malzemeler kutuplu moleküllere sahiptirler. Molekül boyutundaki dipol momentleri gelişi güzel yönlerde sıralanmış olup elektrik alanı içerisine girmediği taktirde bir kutuplaşma oluşturmazlar. Elektrik alanı içine girdikleri zaman bu dipoller alan yönünde yönelerek sıralanırlar ve yalıtkan dışarıya karşı kutuplanır. E (a) (b)
3 85 Kutuplaşmış bir yalıtkan boşlukta duran dipoller topluluğu olarak düşünülebilir. Eğer dipollerin yükleri ve konumları bilinirse herhangi bir noktada elektrik alan şiddeti ve potansiyel bulunabilir DİELEKTRİK İÇİNDEKİ ELEKTRİK ALANI Aşağıdaki şekilde düzgün elektrik alanı içinde bulunan yalıtkanın polarizasyon yük yoğunluğu(endüksiyon yük yoğunluğu) σ p, düzgün alanı oluşturan levhaların yük yoğunluğu σ s ile gösterilmiştir. İletken olan levhalar arasındaki boşluğun alan şiddetinin; olduğunu önceki konulardan hatırlıyoruz. Dielektrik üzerindeki polarizasyon yükleri düzgün ve iletken levhaların alanına zıttır. Poalrizasyon yüklerinin alanı ; dir. Buna göre dielektrik içerisinde, kadar bir elektrik alanı bulunur. Polarizasyon yükleri bu alan tarafından oluşturulmaktadır. Polarizasyon yükleri E alan şiddetine bağlı olduğu gibi dielektriğin cinsine de bağlıdır. σ s Yalıtkan blok σ p İletken E s Ep E i σ p levba σ s Düzgün elektrik alanı içinde bulunan yalıtkanın polarizasyonu 5.3 KUTUPLŞMA İLE KUTUPLAŞMA YÜKÜ ARASINDAKİ İLİŞKİ Birim hacim içerisindeki dipol momenti, kutuplaşma (polarizasyon) olarak adlandırılır ve P ile gösterilir. P de E gibi bir vektördür ve yönü de E vektörü ile aynıdır. Düzgün E alanı içine konmuş aşağıda şekli verilen dielektrik blok üzerinde, küçük yer değiştirmeler sonucunda meydana gelen yüzey yükleri ve polarizasyon yük yoğunluğu ϭ p (C/m 2 ) olarak gösterilmiştir. Bu dielektrik blokun dipol momenti iki şekilde hesaplanır.
4 86 1. dir. yalıtkan blokun hacmidir. P=Birim hacim dipol momenti 2. olup birbirinden ( l ) kadar uzaklıktadır. Buradan dipol momenti q.l için Her iki şekilde elde edilen dipol momentlerinin eşitlenmesinden; veya, ( C/m 2 ) bulunur. Şu halde kutuplaşma büyüklük olarak, dielektriğin yüzeyindeki yük yoğunluğun ( a eşittir. Buradan kutuplaşmanın biriminin de ( C/m 2 ) olduğu anlaşılır. l P S E q P q P Düzgün elektrik alanı içerisindeki dielektrik blok Dielektriğin yüzeyi (S) ile P birbirine dik değilse, dx. sin θ P n n P θ P θ E dx Yukarıdaki şekilde, yüzeyin normali P yönü ile θ açısı yapmaktadır. Bu durumda yüklerin yer değiştirmesi dx tir. Yer değiştirme yüzeye göre θ açısı altında olduğundan etkin yer değiştirme; dx. sin θ dır. P ye paralel olan yüzeylerde kutuplaşma yükü bulunmayacağından, olur. Burada P n, P nin yüzeye normal olan bileşenidir. Buradan, kutuplaşma yük yoğunluğu ( ) nu, kutuplaşmanın normal bileşeni olan P n ile birlikte θ açısına bağlıdır. θ açısının sıfır olması durumunda ( ) de sıfırdır ki bu durum alana paralel yüzeyler için geçerlidir.
5 87 Düzgün olarak kutuplanmış maddelerde kutuplaşma, yüzey yüklerinden başlayan ve yine yüzey yüklerinde son bulan hatlar ile temsil edilir. Gauss kanunu P hatlarına da uygulanabilir. Buna göre Gauss hacmini dielektrik üzerinde aldığımızda, şekilde görülen A hacminin, sağdaki ve eğri(yanal) yüzeylerindeki P hattı sıfır olup yalnız sol (taban) yüzeyindeki P hattından dolayı; E Düzgün kutuplaşmış yalıtkan.... B.... P..... P. S.... Gauss. hacmi.... A Kutuplanmış yalıtkana Gauss kanununu uygulanması S Gauss hacmi elde edilir. Burada Gauss yüzeyindeki toplam kutuplaşma yüküdür. P hattı, ve arasındadır. Şimdi Gauss hacmini(şekilde B hacmi) dielektrik içinde alalım. B hacminin sağ yüzeyindeki P.dS değeri ile sol yüzeyindeki P.dS birbirinin zıt işaretlidir. Eğri yüzeyinden de P akısı geçmediğinden, olur. Buradan dielektrik içindeki net yükün sıfır olduğu Gauss kanunu ile ispatlanmış olmaktadır. Genelde dielektriklerde, ε r dielektriğe göre değişen sabit bir sayı olup, alan şiddetine bağlı değildir. Dolayısıyla D ile E veya P ile E arasındaki ilişki doğrusaldır. Bazı dielektriklerde ε r sabit olmayıp, alan şiddetine bağlı olarak değişir. Bu çeşit dielektriklere ferro elektrik maddeler denir. [Örnek, baryum titanat(ba Ti O 3 )]. Ferro elektrik maddeler ferro mağnetik maddelerin özelliklerine benzer özellikler gösterirler. Yine bazı dielektrikler, alan içerisinden çıkarılsa bile kutuplaşmalarını devam ettirirler. Daimi mıknatısların benzeri olan bu yalıtkan maddeler elektret adı verilir. Örnek olarak bal mumu gösterilebilir.
6 DİELEKTRİKLER ARASINDAKİ YÜZEYDE SINIR ŞARTLARI Bu kısımda iki farklı ortam arasındaki sınırda, elektrik alanlarının davranışını incelenecektir. Ara yüzey bir dielektrik ve bir iletken veya farklı iki dielektrik arasında olabilir. Bir ara yüzeyin her iki yanındaki elektrik alanlarının davranışını yöneten eşitlikler sınır şartları olarak bilinir. Dielektrik katsayıları ε 1 ve ε 2 olan iki değişik ortam düşünelim. ε 1 katsayılı ortamın alan şiddeti, E 1 ve deplasmanı D 1, ε 2 katsayılı ortamın alan şiddeti, E 2 ve D 2 olsun. E 1 D 1 E 2 D 2 ε 1 ε S 1.. ds. S Sınır yüzeyi D n1 ε 1 ds ε 2 ds D n2 Yukarıdaki şekle göre iki ortamı ayıran sınıra, Gauss kanununu uygulayalım. Sınır yüzeyine dik olarak alınan gauss hacminin eğri yüzeyi, düz yüzeylerine göre çok küçük alınırsa (silindir bir hap büyüklüğünde düşünülebilir), eğri yüzeyden geçen akı ihmal edilebilir. Dielektriğin yüzeyi içinde serbest yük bulunmadığına göre, Gauss yüzeyinden geçen net akı sıfır olacaktır. Çünkü soldaki ve sağdaki yüzeylerden geçen akılar eşit olup, birinde dışarıdan hacim içine doğru olurken, diğerinde bunun tam tersinedir. Gauss hacminin soldaki ve sağdaki yüzeyleri sırasıyla, S 1 ve S 2 ise; Gauss kanunundan; yazılır. Sınırın solunda D hatları Gauss hacmine girdiği için integralin işareti negatif yazılmıştır.(veya D n1 ve ds vektörleri zıt yönlü olduğundan negatif işaret kullanılmıştır.) S 1 =S 2 olduğundan bu denklemden, elde edilir. ve sırasıyla, ve nin sınıra normal olan bileşenleridir. bağıntısı, sınır şartlarından biridir ve akının sınır yüzeyinde sürekli olduğunu açıklar.
7 89 Diğer bir sınır şartının hesaplanması için aşağıdaki şekli dikkate alırsak; ab ve cd yolları iki dielektrik ortamı ayıran sınır yüzeyine dik ve bc ve da yolları farklı dielektrik ortamlar için olup sınır yüzeyine paraleldir. abcd kapalı yolu boyunca yapılan işin sıfır olduğu dikkate alınarak; ε 1.. ε 2 d c.... d... a.... l. b..... E t1 ε 1 d a Sınır yüzeyi ε 2 c b E t2 yazılablir. ab ve cd yolları çok küçük alınırsa, yukarıda yazılan çizgisel integral, olur. ve dl vektörleri zıt yönlü olduğundan ikinci integral negatif işaretli olarak alınmıştır. bc=da olduğundan, bulunur. Bunlar sırasıyla E 1 ve E 2 nin sınır yüzeyine teğet bileşenleridir. Bu sınır koşulundan alan şiddeti vektörlerinin teğetsel bileşenlerinin sınır yüzeyinin iki tarafında eşit büyüklükte ve sürekli olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda elde edilen denklemlerden; ve den ve şeklini alır. ifadesinden, olur. Denkleminden, farklı dielektrik ortamlardaki alan şiddetlerinin sınır yüzeyine normal bileşenlerinin, ortamların dielektrik sabitleri ile ters orantılı olduğu görülmektedir. Aynı alan şiddetlerinin sınır yüzeyine teğet olan bileşenlerinin eşit olması, kuvvet çizgilerinin bir ortamdan diğerine geçerken bir kırılmaya uğradığını gösterir.
8 90 Şimdi sınır şartlarını sağlayan ve açıları arasındaki ilişkiyi bulalım. ve sırasıyla, ve dielektrik katsayılı ortamlardaki alan vektörlerinin sınır yüzeyinin normali ile yaptığı açılardır. Aşağıdaki alan vektörlerinin gösterildiği şekilden faydalanarak, Bu açılarla ilgili ifadeleri yazalım: ε 1 ε 2 Normal ε 1 > ε 2 E t1 = E t2 E t1 β 1 E n1.. α 2 α 1 E1 Sınır yüzeyi E t2 Farklı dielektrik ortamlarda alan vektörleri E 2 β 2 E n2 Eşpotansiyel yüzey U= sabit, ifadeleri taraf tarafa oranlanarak, Veya, bulunur. Eğer, ise olacağı görülür. Yine ise, ve aşağıdaki şekilden de olacağı anlaşılır. Şu halde dielektrik katsayısı büyük olan ortamın deplasmanı daha büyük, alan şiddeti ise küçüktür. ε 1 ε 2 Normal ε 1 > ε 2 D n1 = D n2 D t1 β D 2 n1. D 2 α 1 α 2 D n2 D t2 Eşpotansiyel yüzey U= sabit Farklı dielektrik ortamlarda deplasman. D 2 β 1 Sınır yüzeyi
9 91 Alan vektörleri ile eş potansiyel yüzeyler dik olduklarından şekillerde kesik çizgilerle gösterilen eş potansiyel yüzeylerde de bir kırılmanın olacağı açıktır. Bu şekillerden eşpotansiyel yüzeylerin kırılma koşulu; olarak elde edilir. Şimdi, olduğu, yani kuvvet çizgilerinin sınır yüzeyine dik geldikleri durumu inceleyelim. denkleminde, giderken olması gerekir ( ). Bu durumda kuvvet çizgileri kırılmaya uğramazlar. Yalnız, olacağından eşitliği, olur ve, olur. Bu durumda sınır yüzeyi de bir eşpotansiyel yüzeydir. ε 1 ε 2 ε 1 ε 2 E 1 E 2 Normal E 1 E 2 D 1 D 2 Normal D 1 D 2 Sınır yüzeyi (a) D 1 =D 2 E 1 =E 2 Sınır yüzeyi (b) Eğer, ise yukarıda yazılan denkleme göre iken olmalıdır ( ). Bu durumda kuvvet çizgileri sınır yüzeyine paraleledir ve kırılmaya uğramazlar. Bu durum için, olacağından ve ve olur ve sınır yüzeyini eşpotansiyel yüzeye dik olacağı anlaşılır.
10 YALITKANLARIN DELİNMESİ Yüksek gerilimlerde yalıtkanların alan şiddetine karşı olan dayanımları önemli bir özelliktir. Yalıtkanın içindeki herhangi bir noktanın alan şiddeti belirli bir değeri aşarsa, yalıtkan içindeki elektronlara etki eden kuvvet, elektronları atomlarından koparabilecek kadar büyür. Kopan elektronlar hareket ederek yalıtkan iletken hale gelir. İki elektrod arasındaki gerilim belli bir değeri aşınca, ya yalıtkan nın içinden geçerek yalıtkanın delinmesine veya ortam ile yalıtkanın snır yüzeyinden geçerek atlamaya neden olur. Aşağıdaki şekil üzerinde delinme ve atlama olayları gösterilmiştir. Elektrik yüklerinin akması yalıtkanın içinden oluyorsa buna delinme, yalıtkan maddenin dış yüzeyi boyunca hava içinden oluyorsa buna da atlama denir. Delinmeyi meydana getiren gerilime delinme gerilimi(u d ), atlamaya sebep olan gerilime de atlama gerilimi(u a ) denir ve U a < U d dir. Delinme gerilimine karşılık gelen alan şiddetine delinme alan şiddeti denir. Yalıtkan bir maddenin delinmeye karşı dayanıklılık derecesine Delinme Alan Şiddeti veya delinme Dayanımı denir ve aşağıdaki formül ile ifade eldir. V/m. U d : delinme gerilimi, a: iki elektrot arasındaki yalıtkanın kalınlığı Pratikdeki uygulamalarda, delinme gerilimi kv ve yalıtkanın kalınlığı da cm cinsinden alınarak delinme dayanımının birimi kv/cm olarak kullanılır. Düzgün bir alanda, 1cm kalınlığındaki bir yalıtkanın delinme alan şiddetine o yalıtkanın delinme gerimi denir. Uygulamalarda kullanılan önemli yalıtkan maddelerin delinme dayanımları deneysel olarak tespit edilerek tablo haline kaynaklarda verilmektedir. U d Atlama Delinme Elektrodlar a Yalıtkanın delinme ve atlama gerilimleri
11 93 ÖRNEK PROBLEMLER: Örnek 1: Yarı çapı R olan bir dielektrik Küre içerisinde Q yükü düzgün olarak dağılmış bulunmaktadır. a) Küre içindeki herhangi bir noktanın, b) Kürenin merkezindeki, c) Kürenin yüzeyindeki herhangi bir noktanın, d) Kürenin dışındaki herhangi bir noktanın, alan şiddetini ve bundan faydalanarak ta potansiyelini bulunuz. Çözüm: Gauss Kanunundan faydalanarak; a) r < R kürenin içi. r yarıçaplı küre yüzeyi Gauss yüzeyi içindeki q yükü,,, R r P n ve ve r yarıçaplı kürenin dışındaki yüklerin E iç alanına etkisi yoktur. Çünkü kürenin dışında kalan yüklerin içindeki alanı sıfırdır. r yarı çaplı küre ile R yarıçaplı küre arasındaki hacim içi boşaltılmış bir küre demektir. İçi boş kürenin içindeki alanın sıfır olduğu Gauss kanunu ile görülebilir. b) r = 0 noktası kürenin merkezidir. olur. c) r = R noktası kürenin yüzeyidir. R r P n d) r > R P noktası kürenin dışında,,, Şimdi sırasıyla yukarıda tanımlanan noktaların mutlak potansiyellerini bulalım: r < R kürenin iç potansiyeli: bu noktalarda ve Alanlarından dolayı potansiyel oluşur., r = 0 noktası kürenin merkezidir. denkleminde, r = 0 konularak, bulunur.
12 94 r = R kürenin yüzeyindeki potansiyel, denkleminde, r = R konularak, ve r > R kürenin dışındaki noktaların potansiyeli, Örnek 2: Düzgün hacimsel yük dağılımına sahip olan çok uzun bir silindir yalıtkanın içindeki, dışındaki alanları ve akı yoğunluklarını bulunuz. Çözüm: (silindirin birim uzunluğundaki yük) a yarı çaplı silindirin birim uzunluğundaki yük; l 1 R b a yarıçaplı ve l 1 uzunluğundaki silindirin yüzeyine (bu yüzey Gauss yüzeyidir) Gauss kanunu uygulanarak; A B a l bulunur ve deplasman, Silindirin dışında bulunan ve ekseninden b kadar uzaktaki B noktasının alanı, b yarı çaplı ve l 1 uzunluğundaki silindirin yüzeyine Gauss kanunu uygulanarak, bulunur ve deplasman Örnek 3: Şekildeki dielektrik blok gösterilen yönde düzgün olarak polarize edilmiş olup polarizasyonu, P=2,8 μc/m 2 dir. A,B ve C yüzeylerindeki ϭ p polarizasyon yük yoğunluğunu bulunuz. B Çözüm: ifadesinden, A P C Örnek 4: Bir elektrik alanı, bağıl dielektrik katsayısı 7 olan ortamdan, bağıl dielektrik katsayısı 2 olan ortama geçmektedir. Bu alan birinci ortamda sınır normali ile lik açı yapıyorsa ikinci ortama geçtiğinde sınır normali ile yapacağı açıyı bulunuz. Çözüm:
13 95 Örnek 5: A ortamı, bağıl dielektrik katsayısı olan bir ortam ve B ortamı ise iletkendir. A ortamında alan ile sınır normali arasında açısını bulunuz. Çözüm: denklemine göre, alınarak,, İletkenin içindeki alan sıfır olacağından, alanın teğetsel bileşeni de sıfırdır. Teğetsel bileşenin her iki ortamda da sürekli olası gerektiğinden, alanın dielektrik ortamdaki teğetesel bileşeni de sıfır olur. Buna şartlarda, dielektrik ortamda yalnız normal bileşeni bulunmaktadır. Örnek 6: Aşağıdaki şekle göre, V/m dir. ve alan şiddetlerini bulunuz. Çözüm: V/m 3 y α 3 E 3 ε 0 Hava V/m, V/m den, 2 1 j i E 1 α 1 E 2 α 2 α 2 Dielektrik ε=2ε 0 Hava ε 0 x 100 j V/m, V/m V/m olduğu anlaşılmıştır. Zaten 1 ve 3 nolu ortamlar aynı olduklarından dielektrik ortamın her iki sınır yüzeyindeki kırılma açıları da eşit olacaktır. Örnek 7: Daha önce verilen aşağıdaki şekli kullanarak, yi,, ve cinsinden elde ediniz. Aynı işlemi için yapınız. ε 1 ε 2,, Normal E t1 ε 1 > ε 2 E t1 = E t2 β 1 E n1 E 2. α 2 α 1 E 2 Sınır β 2 E n2 E t2 Eşpotansiyel yüzey U= sabit Farklı dielektrik ortamlarda alan
14 96 olur. Aynı yöntemle; den, elde edilir. Elde edilen, ve ifadelerinden görülmüştür ki, dielektrik katsayısı büyük olan ortamda akı yoğunluğu (D) daha büyük ve alan şiddeti (E) ise daha küçüktür. EK BİLGİ YALITKAN MALZEMELERDE MAXWELL DENKLEMİ Kutuplaşma vektörü ile ilişkili hacimsel ve yüzeysel yük yoğunluğu ifadeleri:, olarak ifade edilirse, yalıtkan malzemede Maxwell Denklemi;, ve elde edilir. Deplasman vektörü halini alır. Burada olarak tanımlanırsa Maxwell Denklemi: serbest yük yoğunluğudur. Kutuplaşma vektörü ifadesinden faydalanılırsa;, deplasman elektrik akısı elde edilir.( ) Bu tanımlamadan sonra Gauss kanunun son hali;
15 97 SINIR ŞARTLARI Maxwell denklemleri sürekli ortamlar için geçerlidir.buna karşın gerçek dünyada malzeme parametrelerinde süreksizlik söz konusudur. Sınır şartları elektrik ve manyetik alan bileşenlerinin iki ortam arasında bir ara yüzeyden nasıl değiştiğini belirler. Sürekli ortamda dielektrik sabiti Dielektrik sabitinde süreksizlik Maxwell denklemine göre kapalı bir çizgi boyunca elektrik alanınn integrali sıfırdır. İntegral çizgisi aşağıdaki şekilde kırmızı kesikli çizgilerle gösterildiği gibi ABCDA kapalı yolu olarak seçilirse bu kapalı yolun integrali AB, BC, CD, DA yolları integrallerinin toplamıdır. i n C Δh Δl B E 1 ε 1 D A E 2 ε 2,, var sayımı ile AB ve CD üzerinde integral BC ve DA dan çok daha küçüktür.
16 98 Bu sonuca göre elektrik alanının normal bileşenleri yalıtkan ara yüzü üzerinde süreklidir. Burada i vektörü n vektörüne dik olacağında sınır şartları ifadesi, olarak yazılır. Aynı şekilde elektrşk akısı için sınır şartları ifadesi, olrak yazılır. Burada serbest yük yoğunluğunu gösterir.
Elektromanyetik Alan Kaynakları (1)
(4) Elektrostatik Giriş Elektrostatik zamana bağlı olarak değişen elektrik alanlar için temel oluşturur. Pek çok elektronik cihazın çalışması elektrostatik üzerine kuruludur. Bunlara örnek olarak osiloskop,
DetaylıELEKTRİKSEL POTANSİYEL
ELEKTRİKSEL POTANSİYEL Elektriksel Potansiyel Enerji Elektriksel potansiyel enerji kavramına geçmeden önce Fizik-1 dersinizde görmüş olduğunuz iş, potansiyel enerji ve enerjinin korunumu kavramları ile
DetaylıTEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Eş Merkezli Küresel Elektrot Sistemi
TEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Eş Merkezli Küresel Elektrot Sistemi Merkezleri aynı, aralarında dielektrik madde bulunan iki küreden oluşur. Elektrik Alanı ve Potansiyel Yarıçapları ve ve elektrotlarına uygulanan
Detaylıolduğundan A ve B sabitleri sınır koşullarından
TEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Eş Merkezli Küresel Elektrot Sistemi Merkezleri aynı, aralarında dielektrik madde bulunan iki küreden oluşur. Elektrik Alanı ve Potansiyel Yarıçapları ve ve elektrotlarına uygulanan
DetaylıEMAT ÇALIŞMA SORULARI
EMAT ÇALIŞMA SORULARI 1) A = 4. ı x 2. ı y ı z ve B = ı x + 4. ı y 4. ı z vektörlerinin dik olduğunu gösteriniz. İki vektörün skaler çarpımlarının sıfır olması gerekir. A. B = 4.1 + ( 2). 4 + ( 1). ( 4)
DetaylıElektromanyetik Dalga Teorisi
Elektromanyetik Dalga Teorisi Ders-2 Dalga Denkleminin Çözümü Düzlem Elektromanyetik Dalgalar Enine Elektromanyetik Dalgalar Kayıplı Ortamda Düzlem Dalgalar Düzlem Dalgaların Polarizasyonu Dalga Denkleminin
DetaylıBölüm 24 Gauss Yasası
Bölüm 24 Gauss Yasası Elektrik Akısı Gauss Yasası Gauss Yasasının Yüklü Yalıtkanlara Uygulanması Elektrostatik Dengedeki İletkenler Öğr. Gör. Dr. Mehmet Tarakçı http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/ Elektrik
Detaylı2-MANYETIK ALANLAR İÇİN GAUSS YASASI
2-MANYETIK ALANLAR İÇİN GAUSS YASASI Elektrik yükleri yani pozitif ve negatif yükler birbirlerinden ayrı ve izole halde düşünülebilirler. Bu durum, Kuzey ve güney manyetik kutuplar için de söz konusu olabilir
DetaylıBu bölümde Coulomb yasasının bir sonucu olarak ortaya çıkan Gauss yasasının kullanılmasıyla simetrili yük dağılımlarının elektrik alanlarının çok
Gauss Yasası Bu bölümde Coulomb yasasının bir sonucu olarak ortaya çıkan Gauss yasasının kullanılmasıyla simetrili yük dağılımlarının elektrik alanlarının çok daha kullanışlı bir şekilde nasıl hesaplanabileceği
DetaylıFaraday Yasası. 31. Bölüm
Faraday Yasası 31. Bölüm 1. Faraday İndüksiyon Yasası Faraday ve Henri: Değişen manyetik alanlar da emk (dolayısıyla akım) oluşturur. Şekilde görüldüğü gibi akım ile değişen manyetik alan arasında bir
DetaylıELEKTROMANYETIK ALAN TEORISI
ELEKTROMANYETIK ALAN TEORISI kaynaklar: 1) Electromagnetic Field Theory Fundamentals Guru&Hiziroglu 2) A Student s Guide to Maxwell s Equations Daniel Fleisch 3) Mühendislik Elektromanyetiğinin Temelleri
DetaylıYRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRO NIK Y Ü K. M Ü H.
EM 420 Yüksek Gerilim Tekniği EŞ MERKEZLİ KÜRESEL ELEKTROT SİSTEMİ YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRO NIK Y Ü K. M Ü H. Not: Tüm slaytlar, listelenen ders kaynaklarından alıntı yapılarak
DetaylıStatik Manyetik Alan
Statik Manyetik Alan Noktasal Yüke Etki eden Manyetik Kuvvet Akım Elemanına Etki Eden Manyetik Kuvvet Biot-Savart Kanunu Statik Manyetik Alan Statik manyetik alan, sabit akımdan veya bir sürekli mıknatıstan
DetaylıManyetik Alanlar. Benzer bir durum hareketli yükler içinde geçerli olup bu yüklerin etrafını elektrik alana ek olarak bir manyetik alan sarmaktadır.
Manyetik Alanlar Manyetik Alanlar Duran ya da hareket eden yüklü parçacığın etrafını bir elektrik alanın sardığı biliyoruz. Hatta elektrik alan konusunda şu sonuç oraya konulmuştur. Durgun bir deneme yükü
DetaylıFizik II Elektrik ve Manyetizma Elektriksel Potansiyel
Ders Hakkında FizikII Elektrik ve Manyetizma Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fen ve mühendislik öğrencilerine elektrik ve manyetizmanın temel kanunlarını lisans düzeyinde öğretmektir. Dersin İçeriği Hafta
DetaylıElektrostatik Elektrik Alan Elektrik Akı Kondansatör. Kaynak : Serway-Beichner Bölüm 23, 24, 26
Elektrostatik Elektrik Alan Elektrik Akı Kondansatör Kaynak : Serway-Beichner Bölüm 23, 24, 26 İndüksiyon Nötr Maddenin indüksiyon yoluyla yüklenmesi (Bir yük türünün diğer yük türüne göre daha fazla olması)
DetaylıTEMEL ELEKTROT SİSTEMLERİ Silindirsel Elektrot Sistemi
Aralarında yalıtkan madde (dielektrik) bulunan silindir biçimli eş eksenli yada kaçık eksenli, iç içe yada karşılıklı, paralel ve çapraz elektrotlar silindirsel elektrot sistemlerini oluştururlar. Yüksek
DetaylıFİZK Ders 5. Elektrik Alanları. Dr. Ali ÖVGÜN. DAÜ Fizik Bölümü.
FİZK 104-0 Ders 5 Elektrik Alanları Dr. Ali ÖVGÜN DAÜ Fizik Bölümü Kaynaklar: -Fizik. Cilt (SERWAY) -Fiziğin Temelleri.Kitap (HALLIDAY & RESNIK) -Üniversite Fiziği (Cilt ) (SEARS ve ZEMANSKY) http://fizk104.aovgun.com
DetaylıDielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER. Elektriksel Kutuplaşma. Dielektrik malzemeler. Kutuplaşma Türleri 15.4.2015. Elektronik kutuplaşma
Dielektrik malzeme DİELEKTRİK ÖZELLİKLER Dielektrik malzemeler; serbest elektron yoktur, yalıtkan malzemelerdir, uygulanan elektriksel alandan etkilenebilirler. 1 2 Dielektrik malzemeler Elektriksel alan
DetaylıSİSTEMİ YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRONIK YÜK. MÜH.
EM 420 Yüksek Gerilim Tekniği DÜZLEMSEL ELEKTROT SİSTEMİ YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRONIK YÜK. MÜH. Not: Tüm slaytlar, listelenen ders kaynaklarından alıntı yapılarak ve faydalanılarak
DetaylıHareket halindeki elektrik yüklerinin oluşturduğu bir sistem düşünelim. Belirli bir bölgede net bir yük akışı olduğunda, akımın mevcut olduğu
Akım ve Direnç Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız tartışmalar durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik yüklerinin hareket halinde olduğu durumları inceleyeceğiz.
Detaylıİnce Antenler. Hertz Dipolü
İnce Antenler Çapları boylarına göre küçük olan antenlere ince antenler denir. Alanların hesabında antenlerin sonsuz ince kabul edilmesi kolaylık sağlar. Ancak anten empedansı bulunmak istendiğinde kalınlığın
DetaylıBÖLÜM 4: MADDESEL NOKTANIN KİNETİĞİ: İMPULS ve MOMENTUM
BÖLÜM 4: MADDESEL NOKTANIN KİNETİĞİ: İMPULS ve MOMENTUM 4.1. Giriş Bir önceki bölümde, hareket denklemi F = ma nın, maddesel noktanın yer değiştirmesine göre integrasyonu ile elde edilen iş ve enerji denklemlerini
DetaylıMANYETİK ALAN KAYNAKLARI Biot Savart Yasası
Fiz 1012 Ders 6 MANYETİK ALAN KAYNAKLARI Biot Savart Yasası Hareket Eden Parçacığın Manyetik Alanı Akım Taşıyan İletkenin Manyetik Alanı Ampère Yasası Manyetik Akı Gauss Yasası Yerdeğiştirme Akımı (Ampère
DetaylıIşıma Şiddeti (Radiation Intensity)
Işıma Şiddeti (Radiation Intensity) Bir antenin birim katı açıdan yaydığı güçtür U=Işıma şiddeti [W/sr] P or =Işıma yoğunluğu [ W/m 2 ] Örnek-4 Bir antenin güç yoğunluğu Olarak verildiğine göre, ışıyan
DetaylıFiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar.
Fiz 1012 Ders 6 Manyetik Alanlar Manyetik Alan Manyetik Alan Çizgileri Manyetik Alan İçinde Hareket Eden Elektrik Yükü Akım Taşıyan Bir İletken Üzerine Etki Manyetik Kuvvet http://kisi.deu.edu.tr/mehmet.tarakci/
DetaylıMalzemeler elektrik yükünü iletebilme yeteneklerine göre 3 e ayrılırlar. İletkenler Yarı-iletkenler Yalıtkanlar
Malzemeler elektrik yükünü iletebilme yeteneklerine göre 3 e ayrılırlar. İletkenler Yarı-iletkenler Yalıtkanlar : iletkenlik katsayısı (S/m) Malzemelerin iletkenlikleri sıcaklık ve frekansla değişir. >>
DetaylıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fizik Bölümü Fizik II Dersi Birinci Ara Sınavı
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fizik Bölümü Fizik II Dersi Birinci Ara Sınavı 9 Mart 20 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: :00 Bitiş Saati: 2:20 Toplam Süre: 80 Dakika Lütfen adınızı ve
DetaylıElektrik Yük ve Elektrik Alan
Bölüm 1 Elektrik Yük ve Elektrik Alan Bölüm 1 Hedef Öğretiler Elektrik yükler ve bunların iletken ve yalıtkanlar daki davranışları. Coulomb s Yasası hesaplaması Test yük kavramı ve elektrik alan tanımı.
Detaylıelektrikle yüklenmiş
ELEKTRİK ALANLARI Birkaç basit deneyle elektrik yüklerinin ve kuvvetlerinin varlığı kanıtlanabilmektedir. Örneğin; Saçınızı kuru bir günde taradıktan sonra, tarağı küçük kağıt parçalarına dokundurursanız
DetaylıElektromanyetik Dalga Teorisi Ders-3
Elektromanyetik Dalga Teorisi Ders-3 Faz ve Grup Hızı Güç ve Enerji Düzlem Dalgaların Düzlem Sınırlara Dik Gelişi Düzlem Dalgaların Düzlem Sınırlara Eğik Gelişi Dik Kutuplama Paralel Kutuplama Faz ve Grup
DetaylıMühendislik Mekaniği Dinamik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Dinamik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 17 Rijit Cismin Düzlemsel Kinetiği; Kuvvet ve İvme Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Dinamik, R.C.Hibbeler, S.C.Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok.
DetaylıFizik 102-Fizik II /II
1 -Fizik II 2010-2011/II Gauss Yasası Nurdan Demirci Sankır Ofis: 325, Tel: 2924331 Kaynaklar: Giancoli, Physics, Principles With Applications, Prentice Hall Serway, Beichner, Fen ve Mühendislik için Fizik
DetaylıIV. BÖLÜM İLETKENLER 4.1 ELEKTROSTATİK DENGEDEKİ İLETKENLER
62 IV. BÖLÜM İLETKENLER 4.1 ELEKTROSTATİK DENGEDEKİ İLETKENLER Bir malzemenin yapısal parametreleri; elektriksel geçirgenlik ε, manyetik geçirgenlik μ ve öz iletkenlik değerleridir. Malzemeler öz iletkenlik
DetaylıYÜKSEK GERİLİM TEKNİĞİ BÖLÜM 7 DİELEKTRİK KAYIPLARI VE
EM 420 Yüksek Gerilim Tekniği YÜKSEK GERİLİM TEKNİĞİ BÖLÜM 7 DİELEKTRİK KAYIPLARI VE KAPASİTE ÖLÇME YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRO NIK Y Ü K. M Ü H. Not: Tüm slaytlar, listelenen
DetaylıBÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ
BÖLÜM 1: MADDESEL NOKTANIN KİNEMATİĞİ 1.1. Giriş Kinematik, daha öncede vurgulandığı üzere, harekete sebep olan veya hareketin bir sonucu olarak ortaya çıkan kuvvetleri dikkate almadan cisimlerin hareketini
DetaylıAdı ve Soyadı : Nisan 2011 No :... Bölümü :... MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ARA SINAV SORULARI
Adı ve Soyadı :................ 16 Nisan 011 No :................ Bölümü :................ MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ ARA SINAV SORULARI 1) Aşağıdakiler hangisi/hangileri doğrudur? I. Coulomb yasasındaki Coulomb
DetaylıRİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ
RİJİT CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ MUTLAK GENEL DÜZLEMSEL HAREKET: Genel düzlemsel hareket yapan bir karı cisim öteleme ve dönme hareketini eşzamanlı yapar. Eğer cisim ince bir levha olarak gösterilirse,
DetaylıElektrik ve Magnetizma
Elektrik ve Magnetizma 1.1. Biot-Sawart yasası Üzerinden akım geçen, herhangi bir biçime sahip iletken bir tel tarafından bir P noktasında üretilen magnetik alan şiddeti H iletkeni oluşturan herbir parçanın
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 2 3 4 5 6 7 8 Örnek: Bir disk boyunca elektrik akısı r = 0.10 m A 30 E 3 210 N/C A (0.10 m) E 54 N m 2 2 0.0314 m EA cos (2.010 / C Örnek: Bir
DetaylıBölüm 1 Elektrik Alanları. Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU
E Bölüm 1 Elektrik Alanları Prof. Dr. Bahadır BOYACIOĞLU ELEKTRİK ALANLARI Elektrik Yüklerinin Özellikleri Coulomb Kanunu Elektrik Alanı Düzgün Bir EA da Yüklü Parçacıkların Hareketi Elektrik Yüklerinin
DetaylıMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fizik Bölümü Fizik II Dersi Birinci Ara Sınavı
Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Fizik Bölümü Fizik II Dersi Birinci Ara Sınavı 27 Mart 2010 Hazırlayan: Yamaç Pehlivan Başlama saati: 11:00 Bitiş Saati: 12:20 Toplam Süre: 80 Dakika Lütfen adınızı
DetaylıTEMEL İŞLEMLER KAVRAMLAR
EM 420 Yüksek Gerilim Tekniği TEMEL İŞLEMLER VE KAVRAMLAR YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRONIK YÜK. MÜH. Not: Tüm slaytlar listelenen ders kaynaklarından alıntı yapılarak ve faydalanılarak
DetaylıBir antenin birim katı açıdan yaydığı güçtür. U=Işıma şiddeti [W/sr] P or =Işıma yoğunluğu [ W/m 2 ]
Işıma Şiddeti (Radiation Intensity) Bir antenin birim katı açıdan yaydığı güçtür U=Işıma şiddeti [W/sr] P or =Işıma yoğunluğu [ W/m 2 ] Örnek-4 Bir antenin güç yoğunluğu Olarak verildiğine göre, ışıyan
DetaylıDÜZLEMDE GERİLME DÖNÜŞÜMLERİ
3 DÜZLEMDE GERİLME DÖNÜŞÜMLERİ Gerilme Kavramı Dış kuvvetlerin etkisi altında dengedeki elastik bir cismi matematiksel bir yüzeyle rasgele bir noktadan hayali bir yüzeyle ikiye ayıracak olursak, F 3 F
DetaylıKATI CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ
KATI CİSİMLERİN DÜZLEMSEL KİNEMATİĞİ Bu bölümde, düzlemsel kinematik, veya bir rijit cismin düzlemsel hareketinin geometrisi incelenecektir. Bu inceleme, dişli, kam ve makinelerin yaptığı birçok işlemde
DetaylıMANYETIZMA. Manyetik Alan ve Manyetik Alan Kaynakları
MANYETIZMA Manyetik Alan ve Manyetik Alan Kaynakları MAGNETİZMA Mıknatıs ve Özellikleri Magnetit adı verilen Fe 3 O 4 (demir oksit) bileşiği doğal bir mıknatıstır ve ilk olarak Manisa yakınlarında bulunduğu
Detaylıİletken Düzlemler Üstüne Yerleştirilmiş Antenler
İletken Düzlemler Üstüne Yerleştirilmiş Antenler Buraya dek sınırsız ortamlarda tek başına bulunan antenlerin ışıma alanları incelendi. Anten yakınında bulunan başka bir ışınlayıcı ya da bir yansıtıcı,
DetaylıFizik II Elektrik ve Manyetizma Akım, Direnç ve Elektromotor Kuvvet
Ders Hakkında Fizik-II Elektrik ve Manyetizma Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fen ve mühendislik öğrencilerine elektrik ve manyetizmanın temel kanunlarını lisans düzeyinde öğretmektir. Dersin İçeriği Hafta
DetaylıMIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 1 Çözümler
Adam S. Bolton bolton@mit.edu MIT 8.02, Bahar 2002 Ödev # 1 Çözümler 15 Şubat 2002 Problem 1.1 Kütleçekim ve Elektrostatik kuvvetlerin bağıl şiddetleri. Toz parçacıkları 50 µm çapında ve böylece yarıçapları
DetaylıKUTUPLANMA (Polarizasyon) Düzlem elektromanyetik dalgaların kutuplanması
KUTUPLANMA (Polarizasyon) Kutuplanma enine dalgaların bir özelliğidir. Ancak burada mekanik dalgaların kutuplanmasını ele almayacağız. Elektromanyetik dalgaların kutuplanmasını inceleyeceğiz. Elektromanyetik
DetaylıSİLİNDİRİK ELEKTROT SİSTEMLERİ
EM 420 Yüksek Gerilim Tekniği SİLİNDİRİK ELEKTROT SİSTEMLERİ YRD.DOÇ. DR. CABBAR VEYSEL BAYSAL ELEKTRIK & ELEKTRONIK YÜK. MÜH. Not: Tüm slaytlar, listelenen ders kaynaklarından alıntı yapılarak ve faydalanılarak
DetaylıHİDROLİK. Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU
HİDROLİK Yrd. Doç. Dr. Fatih TOSUNOĞLU Ders Hakkında Genel Bilgiler Görüşme Saatleri:---------- Tavsiye edilen kitaplar: 1-Hidrolik (Prof. Dr. B. Mutlu SÜMER, Prof. Dr. İstemi ÜNSAL. ) 2-Akışkanlar Mekaniği
DetaylıKARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1
KARABÜK ÜNİVERSİTESİ Öğretim Üyesi: Doç.Dr. Tamila ANUTGAN 1 Elektriksel olaylarla ilgili buraya kadar yaptığımız, tartışmalarımız, durgun yüklerle veya elektrostatikle sınırlı kalmıştır. Şimdi, elektrik
DetaylıFİZK Ders 8 MANYETIK ALAN. Dr. Ali ÖVGÜN. DAÜ Fizik Bölümü.
FİZK 104-202 Ders 8 MANYETIK ALAN Dr. Ali ÖVGÜN DAÜ Fizik Bölümü Kaynaklar: -Fizik 2. Cilt (SERWAY) -Fiziğin Temelleri 2.Kitap (HALLIDAY & RESNIK) -Üniversite Fiziği (Cilt 2) (SEARS ve ZEMANSKY) http://fizk104.aovgun.com
DetaylıELEKTROMANYETİK DALGALAR
ELEKTROMANYETİK DALGALAR Hareket eden bir yük manyetik alan oluşturur. Yük sabit hızla hareket ederse, sabit bir akım ve sabit bir manyetik alan oluşturur. Yük osilasyon hareketi yaparsa değişken bir manyetik
DetaylıAnkara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü Bahar Yarıyılı 9.Bölümün Özeti Ankara Aysuhan OZANSOY
FİZ102 FİZİK-II Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü 2014-2015 Bahar Yarıyılı 9.Bölümün Özeti Ankara Aysuhan OZANSOY Bölüm 9: Manyetik Alan Kaynakları 1. Biot-Savart Kanunu 1.1 Manyetik Alan
DetaylıKORONA KAYIPLARI Korona Nedir?
KORONA KAYIPLARI Korona Nedir? Korona olayı bir elektriksel boşalma türüdür. Genelde iletkenler, elektrotlar yüzeyinde görüldüğünden dış kısmı boşalma olarak tanımlanır. İç ve dış kısmı boşalmalar, yerel
DetaylıFarklı materyallerin elektrik geçirmezlik sabiti
Elektrik sahası Elektrik Öğrenebilecekleriniz... Maxwell denklemleri Elektrik sabiti Levhalı kapasitörün kapasitansı Gerçek yükler Serbest yükler Elektrik geçirmez yer değişim Elektrik geçirmez kutuplaşma
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıFİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 5 )
FİZİK-II DERSİ LABORATUVARI ( FL 2 5 ) EŞ POTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ: 1. Zıt yükle yüklenmiş iki iletkenin oluşturduğu eş potansiyel çizgileri araştırıp bulmak. 2. Bu eş potansiyel çizgileri
DetaylıMühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 9 Ağırlık Merkezi ve Geometrik Merkez Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C. Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 9. Ağırlık
DetaylıİŞ : Şekilde yörüngesinde hareket eden bir parçacık üzerine kuvveti görülmektedir. Parçacık A noktasından
İŞ : Şekilde yörüngesinde hareket eden bir parçacık üzerine etkiyen F kuvveti görülmektedir. Parçacık A noktasından r geçerken konum vektörü uygun bir O orijininden ölçülmektedir ve A dan A ne diferansiyel
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 4 Laminatların Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 4 Laminatların
DetaylıBÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK. Atom yapısı. Bağ tipleri. Chapter 2-1
BÖLÜM 2 ATOMİK YAPI İÇERİK Atom yapısı Bağ tipleri 1 Atomların Yapıları Atomlar başlıca üç temel atom altı parçacıktan oluşur; Protonlar (+ yüklü) Nötronlar (yüksüz) Elektronlar (-yüklü) Basit bir atom
DetaylıİÇİNDEKİLER xiii İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM 1 ELEKTRİK YÜKÜ 1.1. ELEKTRİK YÜKÜ VE ÖZELLİKLERİ YALITKANLAR VE İLETKENLER...
İÇİNDEKİLER xiii İÇİNDEKİLER LİSTESİ BÖLÜM 1 ELEKTRİK YÜKÜ 1.1. ELEKTRİK YÜKÜ VE ÖZELLİKLERİ... 2 1.2. YALITKANLAR VE İLETKENLER... 4 1.2.1. İletkenler, Yalıtkanlar ve Yarıiletkenler... 4 1.2.2. Topraklanma...
DetaylıBÖLÜM 7 YALITKANLAR & DİELEKTRİK ÖZELLİKLERİ
YALITKANLAR & DİELEKTRİK ÖZELLİKLERİ Dielektrikler elektriksel olarak yalıtkan malzemelerdir. Malzemenin elektriksel özelliğinin enerji band yapısına bağlı olduğunu söylemiştik. Yalıtkan malzemelerde enerji
DetaylıEŞ POTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ. 1. Zıt yükle yüklenmiş iki iletkenin oluşturduğu eş potansiyel çizgileri araştırıp bulmak.
EŞ POTANSİYEL VE ELEKTRİK ALAN ÇİZGİLERİ AMAÇ: 1. Zıt yükle yüklenmiş iki iletkenin oluşturduğu eş potansiyel çizgileri araştırıp bulmak. 2. Bu eş potansiyel çizgileri kullanarak elektrik alan çizgilerinin
DetaylıJFM 301 SİSMOLOJİ ELASTİSİTE TEORİSİ Elastisite teorisi yer içinde dalga yayılımını incelerken çok yararlı olmuştur.
JFM 301 SİSMOLOJİ ELASTİSİTE TEORİSİ Elastisite teorisi yer içinde dalga yayılımını incelerken çok yararlı olmuştur. Prof. Dr. Gündüz Horasan Deprem dalgalarını incelerken, yeryuvarının esnek, homojen
DetaylıMalzemelerin Deformasyonu
Malzemelerin Deformasyonu Malzemelerin deformasyonu Kristal, etkiyen kuvvete deformasyon ile cevap verir. Bir malzemeye yük uygulandığında malzeme üzerinde çeşitli yönlerde ve çeşitli şekillerde yükler
DetaylıMakine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi. Ders Notu-4 Kondansatörler ve Bobinler
Makine Mühendisliği İçin Elektrik-Elektronik Bilgisi Ders Notu-4 Kondansatörler ve Bobinler Kondansatörler Kondansatör, elektronların kutuplanarak elektriksel yükü elektrik alanın içerisinde depolayabilme
DetaylıToplam
Gerçek basittir ama basit görülmez. Blaise Pascal Ad Soyad: Okul: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Toplam /6 /7 /12 /10 /11 /8 /10 /12 /10 /14 /100 SINAV KURALLARI 1) Sınav toplam 5 sayfadan oluşmaktadır, lütfen sınava
DetaylıKarabük Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi...www.IbrahimCayiroglu.com. STATİK (2. Hafta)
AĞIRLIK MERKEZİ STATİK (2. Hafta) Ağırlık merkezi: Bir cismi oluşturan herbir parçaya etki eden yerçeki kuvvetlerinin bileşkesinin cismin üzerinden geçtiği noktaya Ağırlık Merkezi denir. Şekil. Ağırlık
DetaylıELEKTROSTATİK Nötr (Yüksüz) Cisim: Pozitif Yüklü Cisim: Negatif Yüklü Cisim: İletken Cisimler: Yalıtkan Cisimler:
ELEKTROSTATİK Elektrostatik; durgun elektrik yüklerinin birbirleriyle ilişkilerinden, atom altı parçacıklarının etkileşmesine kadar geniş bir sahada yer alan fiziksel olayları inceler. Atomun merkezinde
DetaylıIII. BÖLÜM ELEKTRİK POTANSİYELİ
39 III. BÖLÜM ELEKTRİK POTANSİYELİ 3.1 POTANSİYEL ENERJİ VE İŞ Elektrik alanının içinde yüklü bir parçacık hareket ederse elektrik alani parçacık üzerine bir kuvvet uygular ve iş yapar. F =q. E Yapılan
DetaylıSTATIK MUKAVEMET. Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ
STATIK MUKAVEMET Doç. Dr. NURHAYAT DEĞİRMENCİ STATİK DENGE KOŞULLARI Yapı elemanlarının tasarımında bu elemanlarda oluşan iç kuvvetlerin dağılımının bilinmesi gerekir. Dış ve iç kuvvetlerin belirlenmesinde
DetaylıBir cismin iki konumu arasındaki vektörel uzaklıktır. Başka bir ifadeyle son konum (x 2 ) ile ilk konum
DOĞRUSAL ve BAĞIL HAREKET Hareket Maddelerin zamanla yer değiştirmesine hareket denir. Fakat cisimlerin nereye göre yer değiştirdiği ve nereye göre hareket ettiği belirtilmelidir. Örneğin at üstünde giden
DetaylıNewton un II. yasası. Bir cismin ivmesi, onun üzerine etki eden bileşke kuvvetle doğru orantılı ve kütlesi ile ters orantılıdır.
Newton un II. yasası Bir cismin ivmesi, onun üzerine etki eden bileşke kuvvetle doğru orantılı ve kütlesi ile ters orantılıdır. Bir cisme F A, F B ve F C gibi çok sayıda kuvvet etkiyorsa, net kuvvet bunların
DetaylıSIĞA VE DİELEKTRİKLER
SIĞA VE DİELEKTRİKLER Birbirlerinden bir boşluk veya bir yalıtkanla ayrılmış iki eşit büyüklükte fakat zıt işaretli yük taşıyan iletkenlerin oluşturduğu yapıya kondansatör adı verilirken her bir iletken
DetaylıAnkara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü A-Grubu Bahar Yarıyılı Bölüm-III Özeti Ankara Aysuhan Ozansoy
FİZ12 FİZİK-II Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik Bölümü A-Grubu 217-218 Bahar Yarıyılı Bölüm-III Özeti 6.3.217 Ankara Aysuhan Ozansoy «When I have clarified and exhausted a subject, then I turn
DetaylıElektromanyetik Dalga Teorisi
Elektromanyetik Dalga Teorisi Ders-1 Diferansiyel Formda Maxwell Denklemleri İntegral Formda Maxwell Denklemleri Fazörlerin Kullanımı Zamanda Harmonik Alanlar Malzeme Ortamı Dalga Denklemleri Michael Faraday,
DetaylıMühendislik Mekaniği Statik. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Mühendislik Mekaniği Statik Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 10 Eylemsizlik Momentleri Kaynak: Mühendislik Mekaniği: Statik, R. C.Hibbeler, S. C. Fan, Çevirenler: A. Soyuçok, Ö. Soyuçok. 10. Eylemsizlik Momentleri
Detaylı2. Işık Dalgalarında Kutuplanma:
KUTUPLANMA (POLARİZASYON). Giriş ve Temel ilgiler Işık, bir elektromanyetik dalgadır. Elektromanyetik dalgalar maddesel ortamlarda olduğu gibi boşlukta da yayılabilirler. Elektromanyetik dalgaların özellikleri
DetaylıELEKTROMANYETİK ALAN TEORİSİ
ELEKTROMANYETİK ALAN TEORİSİ Hafta Konu 1 Vektör Analizi 2 Koordinat Sistemleri ve Dönüşümler 3 Elektrik Yükleri ve Alanlar 4 Elektriksel Akı ve Gauss Yasası 5 Diverjansın Fiziksel Anlamı ve Uygulamaları
Detaylı1. Yarı İletken Diyotlar Konunun Özeti
Elektronik Devreler 1. Yarı İletken Diyotlar 1.1 Giriş 1.2. Yarı İletkenlerde Akım Taşıyıcılar 1.3. N tipi ve P tipi Yarı İletkenlerin Oluşumu 1.4. P-N Diyodunun Oluşumu 1.5. P-N Diyodunun Kutuplanması
DetaylıDoğrusal Demet Işıksallığı 2. Fatma Çağla Öztürk
Doğrusal Demet Işıksallığı Fatma Çağla Öztürk İçerik Demet Yönlendirici Mıknatıslar Geleneksel Demir Baskın Mıknatıslar 3.07.01 HPFBU Toplantı, OZTURK F. C. Demet Yönlendirici Mıknatıslar Durgun mıknatıssal
DetaylıQ27.1 Yüklü bir parçacık manyetik alanfda hareket ediyorsa, parçacığa etki eden manyetik kuvvetin yönü?
Q27.1 Yüklü bir parçacık manyetik alanfda hareket ediyorsa, parçacığa etki eden manyetik kuvvetin yönü? A. Manyetik Alan doğrultusunda. B. Manyetik Alan doğrultusuna zıt. C. Manyetik Alan doğrultusuna
DetaylıELEKTROSTATİK. Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur.
ELEKTROSTATİK Atomda proton ve nötrondan oluşan bir çekirdek ve çekirdeğin çevresinde yörüngelerde hareket eden elektronlar bulunur. Elektrik yüklerinin kaynağı atomun yapısında bulunan elektron ve proton
DetaylıNoktasal Cismin Dengesi
Noktasal Cismin Dengesi Bu bölümde; Kuvvetleri bieşenlerine ayırma ve kartezyen vektör şeklinde ifade etme yöntemleri noktasal cismin dengesini içeren problemleri çözmede kullanılacaktır. Bölüm 3 DOÇ.DR.
DetaylıŞekil 5.1 Uçları dışa doğru açılmış, paralel plakalar sistemi
5. Paralel Plakalar Amaç Bu deneyde yüklü bir parçacığı elektrik alan içinde hızlandırmak için kullanılan paralel plakalı elektrot düzeneğinin bir eşdeğeri iki boyutlu olarak teledeltos kağıdına çizilerek,
DetaylıFiz Ders 10 Katı Cismin Sabit Bir Eksen Etrafında Dönmesi
Fiz 1011 - Ders 10 Katı Cismin Sabit Bir Eksen Etrafında Dönmesi Açısal Yerdeğiştirme, Hız ve İvme Dönme Kinematiği: Sabit Açısal İvmeli Dönme Hareketi Açısal ve Doğrusal Nicelikler Dönme Enerjisi Eylemsizlik
DetaylıSensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Thomas Alva Edison
Sensörler Öğr. Gör. Erhan CEMÜNAL Sıkı bir çalışmanın yerini hiç bir şey alamaz. Deha yüzde bir ilham ve yüzde doksandokuz terdir. Thomas Alva Edison İçerik TEMEL ELEKTRONİK KAVRAMLARI Transdüser ve Sensör
DetaylıEKSENEL YÜKLERDEN OLUŞAN GERILME VE ŞEKİL DEĞİŞİMİ Eksenel yüklü elemanlarda meydana gelen normal gerilmelerin nasıl hesaplanacağı daha önce ele
EKSENEL YÜKLERDEN OLUŞAN GERILME VE ŞEKİL DEĞİŞİMİ Eksenel yüklü elemanlarda meydana gelen normal gerilmelerin nasıl hesaplanacağı daha önce ele alınmıştı. Bu bölümde ise, eksenel yüklü elemanların şekil
DetaylıStatik Manyetik Alan
Statik Manyetik Alan Amper Kanunu Manyetik Vektör Potansiyeli Maxwell in diverjans eşitliği Endüktans 1 Amper Kanununun İntegral Formu 2 Amper Kanununun İntegral Formu z- ekseni boyunca uzanan çok uzun
DetaylıTORK VE DENGE. İçindekiler TORK VE DENGE 01 TORK VE DENGE 02 TORK VE DENGE 03 TORK VE DENGE 04. Torkun Tanımı ve Yönü
İçindekiler TORK VE DENGE TORK VE DENGE 01 Torkun Tanımı ve Yönü Torka Sebep Olan ve Olmayan Kuvvetler Tork Bulurken İzlenen Yöntemler Çubuğa Uygulanan Kuvvet Dik Değilse 1) Kuvveti bileşenlerine ayırma
DetaylıElektrik Akımı, Direnç ve Ohm Yasası
1. Akım Şiddeti Elektrik akımı, elektrik yüklerinin hareketi sonucu oluşur. Ancak her hareketli yük akım yaratmaz. Belirli bir bölge ya da yüzeyden net bir elektrik yük akışı olduğu durumda elektrik akımından
DetaylıKompozit Malzemeler ve Mekaniği. Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş
Kompozit Malzemeler ve Mekaniği Yrd.Doç.Dr. Akın Ataş Bölüm 2 Laminanın Makromekanik Analizi Kaynak: Kompozit Malzeme Mekaniği, Autar K. Kaw, Çevirenler: B. Okutan Baba, R. Karakuzu. 2 Laminanın Makromekanik
DetaylıELEKTRİK VE MANYETİZMA
ELEKTRİK VE MANYETİZMA Prof. Dr. İlker DİNÇER Fakültesi, Fizik Mühendisliği Bölümü 1 Ders Hakkında FizikII Elektrik ve Manyetizma Dersinin Amacı Bu dersin amacı, fen ve mühendislik öğrencilerine elektrik
DetaylıAlternatif Akım Devreleri
Alternatif akım sürekli yönü ve şiddeti değişen bir akımdır. Alternatif akımda bazı devre elemanları (bobin, kapasitör, yarı iletken devre elemanları) doğruakım devrelerinde olduğundan farklı davranırlar.
DetaylıFARADAY YASASI Dr. Ali ÖVGÜN
FİZK 104-202 Ders 9 FARADAY YASASI Dr. Ali ÖVGÜN DAÜ Fizik Bölümü Kaynaklar: -Fizik 2. Cilt (SERWAY) -Fiziğin Temelleri 2.Kitap (HALLIDAY & RESNIK) -Üniversite Fiziği (Cilt 2) (SEARS ve ZEMANSKY) http://fizk104.aovgun.com
Detaylı