Çoklu Ortam Kullanımının İlkokul Öğrencilerinin Akademik Başarılarına ve Kaygılarına Etkisi

Transkript

1 Çoklu Ortam Kullanımının İlkokul Öğrencilerinin Akademik Başarılarına ve Kaygılarına Etkisi Hasan Çoruk1, Recep Çakır2 1 Bülent Ecevit Üniversitesi, Bilgisayar Teknolojileri Bölümü, Zonguldak 2 Amasya Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Amasya hasancoruk@beun.edu.tr, recepcakir@gmail.com Özet: Bu çalışmada, kesirler ünitesini içeren çoklu ortamların öğrencilerin derse yönelik akademik başarı düzeylerine, kaygı düzeylerine ve bilgisayar kullanımlarına yönelik kaygı düzeylerine etkisi araştırılmıştır. Çalışmada öntest sontest gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Veri toplama araçları olarak Kesirler Konusu Başarı Testi, İlköğretim Öğrencileri İçin Matematik Kaygı Ölçeği ve Bilgisayar Kullanımı Kaygı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Zonguldak İli nde bulunan bir ilkokulun 4. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. İki farklı şube seçilerek, bir şubedeki öğrenciler deney grubu, diğer şubedeki öğrenciler ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Dersler deney grubunda çoklu ortamlar, kontrol grubunda ise geleneksel öğretim metotları kullanılarak 6 hafta süreyle işlenmiştir. Veriler SPSS.18 programına aktarılarak gerekli analiz çalışmaları yapılmıştır. Sonuçta, çoklu ortam kullanımının geleneksel öğretim metotlarına göre matematik dersinde akademik başarıyı daha fazla artırdığı gözlenmiştir. Öğrencilerin derse yönelik kaygı düzeylerinde fark gözlenmemiştir. Bilgisayar kullanımına yönelik kaygı düzeyleri incelendiği zaman ise deney grubu öğrencilerinin bilgisayarı etkin olarak kullanması nedeni ile çoklu ortam kullanımı öğrencilerin bilgisayar kullanımı konusunda kaygılarını azaltmıştır. Anahtar Sözcükler: Çoklu Ortam, İlkokul, Kesirler, Akademik Başarı, Kaygı, Bilgisayar Kullanımı The Effect of Multimedia Use on Primary Students Academic Achievement and Anxiety Abstract: This study aimed at investigating the effect of multimedia containing fraction unit on students academic achievement level, anxiety relating to math course and anxiety relating for using computer. The study used an experimental design with pre-test and post-test groups. The data collection tools were Fraction Course Achievement Test, Math Anxiety Scale for Primary School Student and Computer Using Anxiety Scale. The sample of the study consisted of 4th grade students at a primary school in Zonguldak. Two different classes were chosen for the study. The students in one of them were experimental group and those in the other were control. The experimental group studied the fraction unit using multimedia and the control group was trained using traditional teaching methods. The training lasted for 6 weeks. The data were analyzed in SPSS.18 software. The findings of the study indicated that the use of multimedia increased the students academic achievement in math course in comparison with traditional teaching methods. It was determined that there was not a significant difference in students course-oriented anxiety levels regarding the two methods. It was also determined that for using computer in course effectively, the use of multimedia decreased the students anxiety level for computer using. Keywords: Multimedia, Primary School, Fraction Unit, Academic Achievement, Anxiety, Computer Using 1. Giriş 21. yüzyılda teknolojik gelişmeler ivme kazanmıştır. Bu gelişmeler diğer birçok alanda olduğu kadar eğitim alanını da etkilemektedir. Oluşan her yenilik öğretme-öğrenme süreçlerinde kullanılmış ve kullanılmaya da devam etmektedir lerde sesli bir iletişim aracı olan radyo, 50 lerde hem sesli hem de görüntülü bir iletişim aracı olan televizyon, 80 lerde kişisel bilgisayarlar ve 90 larda internet ortaya çıkmış, öğretmeöğrenme süreçleri yeniden gözden geçirilmiş, düzenlenmiş ve öğrenme ortamlarında kullanılmaya başlanmıştır. [9] Teknolojinin ulaştığı son noktada öğrenenler için bilgisayar destekli eğitim uygulamaları önemli bir araç olmuştur. Petro nun yeni bin yılın öğrenenleri isimli makalesi incelendiğinde öğrenenlerin dijital kaynaklardan enformasyona ulaştıkları, metinden ziyade resimlere, harekete ve müziğe öncelik verdikleri, çok görevli işlemlerde kendile- 738

2 rini rahat hissettikleri ve doğrusal olmayan enformasyonu işleyerek bilgiyi elde ettikleri görülmektedir. [13] Öğrenenlerin ihtiyaçları doğrultusunda teknolojik araçları kullanarak eğitim vermek için çeşitli kuramlar geliştirilmiştir. Bu kuramlardan birisi de çoklu ortam destekli eğitim kuramıdır. Çoklu ortam, teknoloji geliştikçe tanımı değişen bir kavram olmakla birlikte; kısaca kelimeler (sözlü ya da basılı metin) ve resimlerin (şekiller, fotoğraflar, animasyon ya da video) birlikte sunulması olarak tanımlanabilir[10]. Türk Dil Kurumu Sözlüğünde ise; bilgisayarda metin, grafik, ses ve canlandırma ögelerini birleştirerek sunan ortam, multimedya olarak geçmektedir.[15] Öğretim teknolojisi, birden fazla duyuya hitap eden, öğrenci başarı ve motivasyonunu arttıran ortamlar sunmayı amaçlar. Bu amaç doğrultusunda, öğretim teknolojisi alanı, görsel (kitap, yazı tahtaları, resimler, şekiller ve gerçek ortamlar), işitsel (radyo, teyp, dijital ses oynatıcıları vb.) ve hem işitsel hem de görsel ortamlar (televizyon, video, animasyon vb.) üstünde çalışır. [3] Çoklu ortam öğrenme modeline göre görsel ve işitsel bilgiler birbirinden ayrı ve farklı bilgi işleme kanalları tarafından işlenir. Bilgi işleme kanallarının bilgi işleme kapasiteleri sınırlıdır. Bilgiyi kanallarda işleme süreci, birbiriyle tutarlı bilişsel semboller oluşturmaya yarayan aktif bir bilişsel süreçtir. [10] Bilim ve teknolojideki hızlı gelişmelerin okul öncesinden üniversite sonrasına kadar tüm eğitim kademelerini etkilediği, öğretim programlarını değiştirdiği, okullarda da bu iyileştirmelerin etkisinin ve katkısının olduğu görülmesi, derslerde çoklu ortam destekli öğretim imkânını sunmaktadır. [8] Şekil 1: Çoklu ortam destekli öğrenmede bilişsel model 2. Amaç ve Problem Cümlesi 2.1. Amaç Bu araştırmanın amacı; 4.sınıf matematik dersindeki kesirler ünitesinin çoklu ortam uygulamaları ile işlenmesinin öğrencilerin dersteki akademik başarılarına, derse yönelik kaygılarına ve bilgisayar kullanımlarına yönelik kaygılarına etkisini belirlemektir Problem Cümlesi Araştırma amacına yönelik geliştirilen problem cümleleri şunlardır: Deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin akademik başarıları sontest puanları arasında anlamlı fark var mıdır? Deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin derse yönelik kaygıları sontest puanları arasında anlamlı fark var mıdır? Deney grubu öğrencilerinin bilgisayar kullanımına yönelik kaygıları öntest ve sontest puanları arasında anlamlı farklılık var mıdır? 3. Yöntem 3.1. Tasarım Araştırmada ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Araştırma deseninde kullanılan çoklu ortam ve geleneksel öğretim metotları bağımsız değişken, öğrencilerin matematik dersine yönelik akademik başarı düzeyleri, kaygı düzeyleri ve deney grubu öğrencilerinin bilgisayar kullanımlarına yönelik kaygı 739

3 düzeyleri ise bağımlı değişkenlerdir Deneysel İşlem Basamakları 3.2. Öğretim Sürecinin Tasarlanması İçeriğin ve Yazılımın Hazırlanması İçerik hazırlığının ilk aşamasında literatür taraması yapılmıştır ve bu bilgiler ışığında diğer aşamalar hazırlanmıştır. Öğretmen yardımcı kitabı, öğrenci ders kitapları incelenmiştir. Nedeni MEB tarafından dağıtılan ders kitaplarında hedeflerin ne olduğu, içeriğin nasıl sunulduğu, içeriğin hangi bölümlerine ağırlık verildiği ve değerlendirmenin nasıl yapıldığını incelemektir [6]. Bu bilgiler ışığında 3 ilkokul 4. Sınıf öğretmeni ile görüşülmüştür. Öğretmenlere dersin işlenişi, dersin anlatımı ve öğrencilerin anlamadıkları noktalar sorulmuştur. Bu sayede içerik hazırlanırken öğretmenlerin deneyimlerinden faydalanılmıştır. Öğretim içeriği, Adobe Flash CS6 sürümü kullanılarak swf formatında yazılıma aktarılmıştır. Konuyu anlatan, alıştırma fırsatı sağlayan, öğrenciyi derse karşı güdüleyen ve öğrenci başarısını değerlendiren yazılım olan özel öğretici yazılım türü seçilmiştir [2]. Sinyal etkisine göre yazılımda önemli ve dikkat çekici bilgiler farklı renkte verilmiştir. Çoklu ortam ilkelerinden olan çoklu sunum ilkesine göre, bir ifadeyi hem sözcüklerle hem de resimlerle açıklamak yalnızca sözcüklerle açıklamaktan iyidir [4]. Bu ilkeye göre yazılımda anlatılan içerik görsellerle desteklenmiştir. Uzamsal- mekânsal birliktelik ilkesine göre birbiriyle ilgili veya birbirine karşılık gelen kelime ve resimler birbirine yakın sunulduğunda öğrenme daha etkili olmaktadır[4]. Bu açıdan metinsel ifadelerle tutarlı olan görsellere yer verilmiştir. Ayrıca çoklu ortam ses ilkesine göre öğrenenin bilgisayarla arkadaşlık duygusunun sosyal işareti arkadaş canlısı bir sestir [11]. Bu nedenle mekanik sesten kaçınılmış, insan sesi kullanılmıştır. Bu yazılım hazırlandıktan sonra uzman görüşleri alınmış ve yazılımda düzeltmeler yapılarak uygulama aşamasına hazırlanmıştır. Tablo 1: Deneysel işlemlerin haftalık planda uygulama basamakları. Araştırma eğitim-öğretim yılı süresi içinde tasarlanmış ve uygulanmıştır. Haftada 5 er saatlik dersler olmak üzere 6 hafta sürmüş ve toplamda 30 saat ders işlenmiştir. Kesirler Konusu Başarı Testi, Matematik Kaygı Ölçeği ve Bilgisayar Kullanımı Kaygı Ölçeği ön test çalışması olarak uygulanmıştır. Araştırma sonunda aynı testler son test olarak uygulanmıştır. Ayrıca sontestler tamamlandıktan sonra 740

4 deney grubu öğrencileri ile yazılı, deney sınıfı sınıf öğretmeni ile de sözlü mülakat yapılmıştır. Şekil 2: Çoklu ortam destekli eğitim süreci Deney grubunda ilgili üniteye yönelik araştırmacı tarafından uzman görüşlerine göre hazırlanan çoklu ortam yazılımı kullanılmıştır. Kontrol gruplarında ise geleneksel öğretim metotlarından düz anlatım, soru-cevap, tartışma ile dersler yürütülmüştür. 3.3.Çalışma Grubu Araştırmanın örneklemini, yılı 2. Döneminde, Zonguldak İl Merkezi nde bulunan bir ilkokulun 4. Sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Okulda bulunan 4. sınıflardan iki farklı şube seçilerek, bir şubedeki öğrenciler deney grubu, diğer şubedeki öğrenciler ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Öğrencilerden araştırma dâhilinde olmak istemeyen ve testlere istemli cevap vermeyenler araştırma dışında bırakılarak deney grubunda 13 erkek ve 18 kız, kontrol grubunda da 12 erkek ve 19 kız olmak üzere 31 er öğrenci ile çalışma tamamlanmıştır. Tablo 2: Örneklem dağılımı 3.4. Veri Toplama Araçları Kesirler Konusu Başarı Testi Araştırmacı tarafından ilkokul 4. Sınıf öğrencilerinin matematik dersi kesirler konusundaki başarılarını ölçmek için geliştirilmiştir. Başarı testinin geçerliği hakkında kanıt toplarken yapılabilecek en önemli şey kapsam geçerliğini sağlamaktır. [14] Kapsam geçerliğini sağlamak için doküman analizi metodu kullanılmıştır. Kesirler ünitesine ilişkin belirtke tablosu, matematik öğrenme programındaki kazanımlar esas alınarak hazırlanmıştır [12]. Başarı testini oluşturan çoktan seçmeli 36 test sorusu çeşitli kaynaklardan yararlanılarak oluşturulmuştur. Oluşturulan sorulardan 9 u uzman görüşleri dâhilinde testten çıkarılmıştır. Kalan 27 soru güvenirlik çalışması için Zonguldak İli Karadeniz Ereğli İlçe sinde çeşitli ilkokullarda bulunan sınıf öğrencisine uygulanmış ve sonuçlar güvenirlik testine tabi tutulmuştur. 3. ve 21. soruların güvenirliği düşük bulunmuş, testten çıkarılmış ve sonuç olarak başarı testi 25 sorudan meydana gelmiştir. Testin güvenirliği.806 olarak bulunmuştur İlköğretim Öğrencileri İçin Matematik Kaygı Ölçeği: Recep Bindak tarafından ilköğretim öğrencilerinin matematik kaygısını ölçmek için geliştirilmiştir. 10 maddelik 5 li likert tipinde bir ölçektir. Ölçeğin geçerliği için yapı geçerliği, faktör analizi yapılmıştır. Ölçeğin iç tutarlılığı için Cronbach Alpha katsayısı 0,84 olarak bulunmuştur. [5] Bilgisayar Kaygı Ölçeği: Elif ERSOY tarafından ilköğretim öğrencilerinin bilgisayar kaygısını ölçmek için geliştirilmiştir. Araştırma verileri 599 ilköğretim öğrencisinden alınmıştır. 18 maddelik 5 li likert tipinde bir ölçektir. Ölçeğin geçerlik güvenirlik çalışmaları yapılmıştır. [7] 3.5. Verilerin Analizi Uygulama sonucunda başarı testi sorularının yanıtlarına öğrencilerin doğru yanıtlama durumlarına göre doğru için 1, yanlış için 0 puan verilerek, kaygı ölçeklerinin yanıtlarına ise olumlu ve olumsuz maddelerin durumlarına göre 1 ile 5 arasında puanlar verilerek SPSS 18.0 programında analiz edilmiştir. Örneklem sayısı, normal dağılım ve homojenlik değerleri parametrik testlerin uygulanması için uygun olduğundan dolayı parametrik testlerden Bağımsız Örneklem t Testi uygulanmıştır. Bilgisayar kullanımına yönelik kaygıyı değerlendirmek için bağımlı Örneklem t-testi yapılmıştır. 4. Bulgular 4.1. Deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin akademik başarıları açısından farklılık var mıdır? Başarı Ön-Testleri Bağımsız Örneklem t Testi Sonuçları incelendiği zaman, deney grubu başarı ortalaması X (d) =11,77 ve kontrol grubu başarı or- 741

5 talaması X (k) =10,26 olarak bulunmuş, deney ve kontrol grupları arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. (t(60)=1.437,p=0,156>0,05). Tablo 5: Deney Grubu Bilgisayar Kullanımı Kaygı Ölçeği Bağımlı Örneklem t Testi Sonuçları Tablo 3: Başarı Testi Bağımsız Örneklem t Testi Sontest Sonuçları Sontest verileri analizi sonucunda ise deney grubu başarı ortalaması X (d) =17,16 ve kontrol grubu başarı ortalaması X (k) =13,00 olarak bulunmuş, deney gurubu yönünde anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır. (t(60)=3.217, p=0,02<0,05) Deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin derse yönelik kaygıları açısından farklılık var mıdır? Matematik dersi kaygı ölçeği öntest verileri bağımsız Örneklem t Testi Sonuçları incelendiği zaman X (d) =19.23, X (k) =21.32 olarak ölçülmüştür ve anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. (t(60)=0.876,p=0,385>0,05). Tablo 4: Matematik Kaygı Ölçeği Bağımsız Örneklem t Testi Sontest Sonuçları Grupların sontest ortalamaları ise X (d) =19.72, X (k) =22.34 olarak ölçülmüştür ve yine anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. (t(60)=1.131, p=0,263> 0,05) Deney grubu öğrencilerinin bilgisayar kullanımlarına yönelik kaygıları açısından öntest ve sontest sonuçları arasında farklılık var mıdır? Deney grubuna yönelik bilgisayar kullanımı kaygı ölçeği verileri Bağımlı Örneklem t Testi Sonuçları incelendiği zaman öntest ortalaması X (dö) = ve sontest ortalaması X (ds) =36.52 olarak bulunmuş ve kaygı düzeyinde ki bu düşüş anlamlı bulunmuştur. (t(30)=3.719,p=0,001<0,05). 5. Tartışma ve Sonuç Araştırma sonuçlarına göre deney grubu öğrencileri ile kontrol grubu öğrencilerinin matematik dersine ilişkin akademik başarıları açısından anlamlı farklılık vardır ve bu farklılık deney grubu yönündedir. Çoklu ortam uygulamaları geleneksel öğretim yöntemlerine göre daha etkili bir öğretim çeşididir. Araştırma sonuçlarını destekleyen çalışmalar bulunmaktadır. Akbaba (2009) nın doktora tez çalışmasında da çoklu ortam uygulamalarının öğrencilerin akademik başarılarını geleneksel yönteme göre daha olumlu etkilediği bulgularına ulaşılmıştır. Ayrıca cinsiyet, anne-baba eğitiminin ve çoklu ortamın başarı üzerindeki etkisini belirleyebilmek amacıyla yapılan regresyon analizinde de sadece çoklu ortamın başarıyı açıklayan değişken olduğu gözlenmiştir. [1] Bazı çalışmalar ise araştırma sonucunu desteklememiştir. Yekta nın (2004) araştırmasında İnternet tabanlı öğretim ile geleneksel öğretimin öğrenci başarısı üzerinde benzer düzeyde başarıyı artırıcı etkiye sahip olduğu görülmüştür. [16] Çoklu ortam uygulamalarının geleneksel öğretim metotlarına göre daha etkili olmasının nedenleri olarak, görsel-işitsel ve farklı bir ortamı kullanması, öğretimsel içeriği bilgisayar yoluyla öğrenciye aktarması, benzetim ve modellerin kullanılmasıyla konuyu somutlaştırması, öğrencinin algılamasını ve zihinde tutmasını kolaylaştırması, güdülenme düzeyini artırması, öğrenciyi aktif tutması gösterilebilir. 742

6 Gruplara göre, matematik dersi kaygı ölçeği son test uygulaması yönünden anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Deney ve kontrol gruplarında cinsiyete göre yapılan karşılaştırmalarda da yine anlamlı sonuçlar ortaya çıkmamıştır. Derse yönelik kaygı düzeylerinde anlamlı bir değişiklik olmaması konusunda yakın sonuçlar üreten araştırmalar mevcuttur. Altınışık ve Orhan (2002) ın yaptıkları araştırmada da farklılık olmamış ve olumlu bir gelişme olmamasının sebebi olarak, araştırmanın kısa bir zaman içerisinde gerçekleşmesi, öğrencilerin ilk kez böyle bir uygulama ile karşılaşması gösterilmiştir. Derse yönelik kaygı düzeylerinin değişmesi için daha çok zamana ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir [17]. Deney grubunda yer alan öğrencilerin bilgisayar kullanımı kaygı ölçeği öntest ve son test uygulamaları sonuçları karşılaştırıldığı zaman son test puanlarında anlamlı düşme olduğu görülmüştür. Buradan yola çıkarak ta çoklu ortam destekli eğitim sayesinde öğrencilerin bilgisayarı etkin şekilde kullanımları sonucu bilgisayar kullanımına yönelik var olan kaygılarının azaldığı tespiti yapılabilir. 6. Öneriler Çoklu ortam ders yazılımları matematik dersindeki diğer ünitelerin öğretiminde de kullanılmalıdır. Öğrencilerin bilgisayar ve benzeri teknolojik ürünleri etkin bir şekilde kullanması sağlanmalı, araçların kullanımıına yönelik kaygıları azaltılmalıdır. Çalışma sonunda kısa süren eğitimlerle öğrencilerin derse karşı kaygılarının değişmediği dikkate alındığında çoklu ortam destekli eğitimin öğrencilerin matematik dersine karşı kaygı düzeylerine etkisini ölçmek için uzun süreli çalışmalar tasarlanmalıdır. 7. Kaynakça [1] Akbaba,B. Atatürk İlkeleri Ve İnkılâp Tarihi Öğretiminde Çoklu Ortam Kullanımının Akademik Başarı Ve Tutumlara Etkisi. Yayımlanmış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. (2009). [2] Akkoyunlu, B. Öğretim yazılımları, bilgisayar ve eğitimde kullanılması. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları. (2005). [3] Akkoyunlu, B.Yılmaz, M. Türetimci çoklu öğrenme kuramı, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 28,9-19. (2005) [4] Aldağ, H., & Sezgin, E. Çok ortamlı öğrenmede ikili kodlama kuramı ve bilişsel model. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), , (2003). [5] Bindak, R. İlköğretim Öğrencileri İçin Matematik Kaygı Ölçeği, F. Ü. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17(2), , (2005). [6] Meşe, C. Çoklu Ortam Kanal İlkesine ve Sunum Biçimlerine Göre Çözümlü Örneklerle Desteklenerek Hazırlanmış Yazılımların Öğrencilerin Akademik Erişi ve Öğrenme Deneyimlerine Etkisi, Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana (2012). [7] Ersoy, E. İlköğretim Öğrencilerinin Bilgisayara İlişkin Kaygı Düzeyleri. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara (2005). [8] Ersoy, Y. Matematik eğitimini yenileme yönünde ileri hareketleri: Teknoloji destekli matematik öğretimi. TOJET. 4;2;7 (2005). [9] İzmirli, S. Öğrenen Ve Sistem Hızında İlerleyen Farklı Çoklu Ortam Sunum Türlerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmış doktora tezi, Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. (2012). [10] Mayer, R. E. Introduction to multimedia learning. R. Mayer (Ed.), The Cambridge handbook of multimedia learning içinde (s.1-16). Cambridge: Cambridge University Press. (2005). [11] Mayer, R. E. Applying the science of learning to multimedia ınstruction. Psychology of Learning and Motivation, 55, (2011). [12] MEB, İlköğretim Matematik Dersi Öğretim Programı, Taslak Baskısı.Ankara Devlet Kitapları Müdürlüğü.Basım Evi.(2005) [13] Pedro, F. The new millennium learners. Challenging our views on ICT and learning. pdf adresinden 05 Aralık 2014 tarihinde edinilmiştir. (2006) [14] Tan, Ş.; Kayabaşı, Y. ve Erdoğan, A. Öğretimi Planlama ve Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık (2003). [15] Türk Dil Kurumu. Güncel Türkçe Sözlük. adresinden tarihinde edinilmiştir. [16] Yekta M. Çoklu Ortam Araçları Kullanılmış Web Tabanlı Uzaktan Mesleki Teknik Eğitimin Geleneksel Mesleki Teknik Eğitime Göre Öğrenci Başarısına Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.(2004). [17] Altınışık, S. ve Orhan, F., Sosyal bilgiler dersinde çoklu ortamın öğrencilerin akademik başarıları ve derse karşı tutumları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, (2002). 743