BİLİM İLE BİLİMSEL YÖNTEM İLİŞKİSİ

Transkript

1 BİLİM İLE BİLİMSEL YÖNTEM İLİŞKİSİ

2 Bilim Bilim, genel geçerlik ve kesinlik nitelikleri gösteren yöntemli ve sistemli bilgi açıklamasıdır. Bilimin Amacı: Doğayı ve doğa olaylarını anlamak, Daha iyi yaşama yol ve yöntemlerini bulmak. Evrende doğru bilgiyi yanlış bilgiden ayırarak onu sistematik şekilde insan ve insanlık yararını gözeterek değerlendirmektir.

3 Bilimsel Düşünce Bilimsel düşünce; bilim çerçevesinde düşünerek yeni fikirler üretmektir. Bilimsel düşünmek analitik düşünmek demektir. Analitik düşünme; olayları neden-sonuç çerçevesi içinde aklın süzgecinden geçirerek tarafsız bir şekilde analiz etme ve doğru sonuca ulaşabilme. Bilimsel düşünce, bilimsel yönteme uymak ve problemlerin çözümüne yönelirken mutlak doğru sonucu elde etme ve uygulamaya koymada etik olmakla gerçekleşir.

4 Bilimsel Yöntem Bilimsel yöntem bir araçtır. Bilimsel yöntem 19. yy. sonu- 20. yy. başlarında gerçekleşmiştir.

5 Bilimsel Bilgi Nasıl Ortaya Çıkar? Bilimsel Yöntemle. Bilimsel yöntem; bir olayın/olgunun gözlemlenerek bu konuda bir hipotez geliştirilmesi; geliştirilen hipotezin tahminlerde kullanılması, deneylerin ve gözlemlerin tahminlere paralel gözlemlenerek hipotezin değiştirilmesi ve güncellenmesi, bu adımların hipotezde tutarsızlık kalmayana dek devam ettirilmesi.

6 Bilimsel Yöntem Bu yöntemle elde edilen bilgiye «bilimsel bilgi «denir

7 Bilim Metodları TÜMEVARIM : Olayları incelemede izlenen bilimsel yöntem, gözlemlerde bulunmak ve deneyler yapmak suretiyle kanun, hipotez ve teoriler bulmaktır. TÜMDENGELİM: Mevcut kanun ve teorilerden yararlanmak suretiyle matematik yöntemlerle yeni kanunlar öngörmektir. Matematik, tümdengelim metodu kullanır. Matematik dışında kalan tüm bilimler iki yöntemi birden kullanırlar.

8 Bilim ve Felsefe Felsefe düşünce bilimidir. Phila + sophia = Philosophia (sevgi) (bilgi) Bilgiyi, bilgeliği seven Felsefe, insanın özgür düşüncesiyle tüm evreni ve evrensel olayları oluş nedenleri ile birlikte yorumlayıp açıklamaya çalışır. Filozof, hayatın anlamını bulmaya ve anlama uygun şekilde yaşamaya çalışan kimsedir. Felsefenin kurucusu M.Ö. 6. yy da yaşamış olan THALES dir.

9 Bilim Etiği Bilim etiği, bilimsel etkinliklerin yürütülmesi sırasında ortaya çıkan değer sorunları ile bunlara getirilen çözüm önerilerinin tartışıldığı alan olarak ifade edilebilir. Bilim etiği, bilimsel çalışmalarda bulunanlara, bu çalışmalar sırasında uymaları gereken ilkeleri gösterir.

10 Bilim Etiğine Neden Gerek Vardır? Bilimsel çalışmaların yürütülmesi, değerlendirilmesi ve yayımlanması aşamalarında, bilgi ve deneyim eksikliği, özensizlik ve ihmal gibi nedenlerle ya da kasıtlı olarak bu ilkelere uyulmaması sorunu ile karşılaşılabilmektedir.

11 AR-GE Nedir? Neden Önemlidir? Araştırma, bilinmeyeni bilmeye, öğrenmeye yönelik yapılan bilimsel-teknolojik faaliyetlerdir. Geliştirme ise, mevcut bilgiyi ya da teknolojiyi yeni düzenlemelerle daha iyiye doğru yönlendirme faaliyetidir. (1)AR-GE, bilimsel ve teknik bilgi birikimini artırmak amacıyla sistematik bir temele dayalı olarak yürütülen yaratıcı çaba ve bu bilgi birikiminin yeni uygulamalarda kullanımıdır. (2)Rekabet üstünlüğü sağlayan dünya işletmelerinin bu üstünlüklerinin "güç kaynağı" "AR-GE'ye yaptıkları yatırıma bağlıdır.

12 AR-GE Göstergeleri Ülkelerin yeni ekonomi çerçevesinde ne kadar yol aldığını ölçmemizi sağlayan Ar-Ge göstergeleridir. Ar-GE, ülkelerin gelişmişlik seviyeleri hakkında da fikir veren temel bir göstergedir. Bir ülke sanayi ve bilgi toplumunun teknolojik gereksinmelerini kendisi geliştirdiği ölçüde gelişmiş sayılmaktadır.

13 Türklerde Bilim İlk Türklerin yaşadıkları bölgelerde yapılan arkeolojik kazılarda çıkarılan çeşitli kaplar, giysi, takı ve hayvan kalıntıları, bazı basit tekniklerle kimya, ilaç yapımı, veterinerlik ve tıp ile ilgili bilgiler. Güneş ve Ay ın hareketlerini izlemişler, Venüs ve Merkür gezegenleri, sabah yıldızı ve akşam yıldızı olarak tespit edilmiş, Orta Asya da yaygın olarak kullanılan On İki Hayvanlı Türk Takvimi ni düzenlemişler, İpek Yolu güzergâhında ticaret nedeniyle matematikle ve on tabanlı (desimal) sistemi kullanmışlar.

14 Türklerde Bilim Biruni; Dünya çekirdeğinin çapını sadece 15 kilometrelik yanılmayla km olarak tespit. Ay tutulmasını, nasıl olduğunu ve dünyanın günde bir kez döndüğünü tespit. İbni Sina; kan dolaşım sistemleri. Akşemseddin; Mikroskobik varlıkları keşfetmiştir. Lagari Hasan Çelebi: İlk füze denemesi. Hezarfen Ahmed Çelebi: İlk uçma denemesi. Farabi; İhsâ ül-ulûm isimli eseriyle bilimleri ilk kez sınıflandıran kişi. Cemşid; Ondalık kesiri ilk bulan kişi. Cezeri; Sibernetiği ilk kuran kişi. Razi; Yer çekimini ilk bulan kişi.

15 Yıl \ Ülke Ülkemizde AR-GE (%GSYİH) AB (27ülke) ABD Japonya Türkiye ,79 2,58 3,00 0, ,84 2,63 3,02 0, ,86 2,69 3,04 0, ,87 2,71 3,12 0, ,88 2,60 3,17 0, ,87 2,60 3,20 0, ,83 2,53 3,17 0, ,83 2,56 3,32 0, ,85 2,59 3,40 0, ,85 2,66 3,44 0, ,92 2,79 3,45 0, ,01 2,90 3,36 0, ,00 2,91-0,84

16 Ülkemizde AR-GE (%GSYİH)

17 Ülkemizde AR-GE Türkiye nin Ar-Ge harcama hedefi; toplam bütçenin %2 nin üstüne çıkmasıdır (Gerçekleşen-2013-; %1 in altında, %0,9). Dünya Ar-Ge harcamaları: % 4,2 ile İsrail, %3,6 ile Güney Kore, %3,5 ile Finlandiya, %3,4 İle Japonya, %3,4 ile İsveç,

18 Ar-Ge Harcamalarının GSYİH ye Oranı

19 Gerçekleştiren Sektörler Bazında Ar-Ge Harcamaları

20 Finans Kaynağına Göre Ar-Ge Harcamaları

21 Bilimsel Yayın Sayısı Bakımından Türkiye nin Dünya Sıralamasındaki Yeri

22 Türk Patent ve Marka Kurumu na Yapılan Patent Başvuruları

23 ARAŞTIRMA KONUSU 10. Kalkınma Planı nda Bilimsel ve Teknolojik Gelişmeler ile AR-GE politikası ve hedefleri nelerdir?

24 OKUMALAR 1. Bilim ve İktidar/ Federico Mayer-Augusto Forti/ TÜBİTAK 2. Aydınlanma Düşüncesi/ Ahmet ÇİĞDEM 3. Bilimsel Araştırma ve Yazma/ Halil SEYİDOĞLU