TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TRAFİK PSİKOLOJİSİ

Transkript

1 TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TRAFİK PSİKOLOJİSİ Trafik psikolojisi: İnsanların trafikteki davranışlarını ve bu davranışların altında yatan psikolojik süreçleri inceler. TRAFİKTE 3 TEMEL UNSUR VARDIR: 1. İNSAN UNSURU: Sürücüler,yayalar,denetçiler,araç içindeki yolcular Trafikte araç kullanan sürücülerin sahip olması gereken özellikler: a) Kişinin eğitim ve bilgi seviyesi b) Kişinin araç kullanma konusundaki becerileri c) Kişinin kurallara uyma bilinci ve isteği d) Kişinin araç sürme tarzı ve alışkanlıkları 2. ARAÇ UNSURU: a) Bakımı yapılmamış araçlar b) Lastik dişleri c) Araç renkleri d) Cam silecekleri e) Kalorifer sistemi 3. ÇEVRE UNSURU(YOL): Karayolları,yoldaki yapı ve tesisler,trafik yapı sistemleri ve araçları,çevrenin doğal koşulları(sis yağmur,kar,ormanlık alanlar,göl ve bataklık çevreleri.

2 KAZAYA SEBEBİYET VEREN DAVRANIŞLAR a) Yorgun dalgın,uykusuz araç kullanmak b) Kişilik özellikleri ;saldırganlık,uyumsuzluk,kendine heyecan arama c) Aceleci olmak,öfke d) Alkol,uyuşturucu e) Yaş ve cinsiyet TRAFİK İLE İLGİLİ KOMİSYONLAR VE KURULUŞLAR 1. Raylı sistemle çalışan araçların tescili, bağlı olduğu kuruluşça yapılır. 2. Tarım kesiminde kullanılan özel veya tüzel kişilere ait iş makinesinin tescilini Ziraat odaları yapar. 3. Karayolu güvenliği yüksek kurulunun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlüğüne aittir. 4. Ülkemizde uluslar arası sürücü belgesi Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu tarafından verilmektedir. 5. Karayollarındaki işaretleme standartlarını Karayolları Genel Müdürlüğü belirler.

3 6. Köy yollarında Trafik işaretlemesi ile yol güvenliği hakkındaki kararlar Tarım Orman Ve Köy İşleri Bakanlığı tarafından yapılır. 7.Trafik suçlarını işleyenlerin tutanakları, Emniyet Genel Müdürlüğü Personeli, Karayolları Genel Müdürlüğü Personeli ve Jandarma Genel Komutanlığı Personeli tarafından düzenlenir. 8. Araçların ağırlık kontrollerini Karayolları Genel Müdürlüğü yapar. Ağırlık kontrollerinde tartı toleransı %2 dir. 9. Ağırlık ve boyutları bakımından belirtilen sınırları aşan, bölünmeyen ve başka ulaşım imkanı olmayan özel yüklerin karayolu ile taşınması için Karayolları Genel Müdürlüğünden özel izin alınır. 10. Karayolları Güvenliği Yüksek Kurulu, yılda bir kez toplanır. 11. Karayolları Güvenliği Yüksek Kurulu, Başbakanın başkanlığında toplanır. 12. İlçe trafik komisyonu kararları, Valinin onayıyla yürürlüğe girer. 13. Trafik işaretlerinin standart nicelik ve nitelikleri İçişleri Bakanlığının görüşü sonrasında, Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca belirlenir. 14. Karayolu trafik güvenliği kurulu, 3 ayda bir toplanır. 15. Radyoaktif maddelerin yüklenmesi, nakledilmesi ve boşaltılması için Atom Enerji Kurumundan izin alınmalıdır. 16. Bölünemeyen yüklerin taşınabilmesi için Karayolları Genel Müdürlüğünden özel izin alınması gerekir TRAFİK, KARAYOLU ve ARAÇLARLA İLGİLİ TANIMLAR Trafik: Yayaların, hayvanların ve araçların karayolu üzerinde hal ve hareketlerine denir.

4 Karayolu: Trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır. Araç: Karayollarında kullanılabilen motorlu, motorsuz ve özel amaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin genel adıdır.

5 Taşıt: Karayolunda insan, hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardır. Bunlardan makine gücü ile yürütülenlere "motorlu taşıt" İnsan ve hayvan gücü ile yürütülenlere "motorsuz taşıt" denir. Geçiş Üstünlüğü: Görev sırasında, belirli araç sürücülerinin can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veya yasaklarına bağlı olmamalarıdır.

6 Geçiş Hakkı: Yayaların ve araç kullananların diğer yaya ve araç kullananlara göre, yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır. Durma : Kırmızı ışık, yetkililerin dur işareti, yol kapanması gibi her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın durdurulmasıdır. Duraklama : Trafik zorunlulukları dışında araçların, insan indirmek ve bindirmek, eşya yüklemek, boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa süre için durdurulmasıdır. İki Yönlü Karayolu: Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur. Tek Yönlü Karayolu : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.

7 Erişme Kontrollü Karayolu (OTOYOL): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı; yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur. Otoyollarda otomobiller için asgari hız limiti 40, azami hız limiti 120 km/saat tir. Taşıt Yolu (Kaplama): Karayolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır. Yaya Yolu (Yaya Kaldırımı): Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkleri arasında kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır. Banket: Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır.

8 Platform: Karayolunun, taşıt yolu (kaplama) ile yaya yolu kaldırım veya banketinden oluşan kısmıdır. Anayol: Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin, bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur. Tali Yol: Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından, bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.

9 Tehlikeli Eğim: Araçların emniyetle seyrine devam için,vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol eğimidir. Kavşak: İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır. Alt Geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.

10 Üst Geçit: Karayolunun diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır. Demiryolu Geçidi (Hemzemin Geçit): Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir.

11 Ada: Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacıyla yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla belirlenmiş bölüm ve alanlardır. Şerit: Taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri için taşıt yolunun çizgilerle ayrılmış bölümüdür. Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu veya hizmetlileri bindirmeleri, indirmeleri veya duraklamaları için yatay ve düşey işaretlerle belirlenmiş yerdir.

12 ARAÇLARA İLİŞKİN TANIMLAR Otomobil: Yapısı itibariyle, sürücüsü dahil en çok 9 oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. Bunlardan taksimetre veya tarife ile yolcu taşıyanlara "Taksi Otomobil" adam başına ücretle yolcu taşıyanlara "Dolmuş Otomobil" denir.

13 Minibüs: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil oturma yeri 17 yi aşmayan otobüslere denir. Otobüs: Yapısı itibariyle sürücüsü dahil 9 dan fazla oturma yeri olan ve yolcu taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa dahildir. Kamyonet: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı kg'ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır.

14 Kamyon: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı kg' dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır. Çekici: Römork ve yan römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır. Römork: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır.

15 Yarı Römork: Bir kısmı motorlu veya araç üzerine oturan taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorktur. Hafif Römork: Azami yüklü ağırlığı 750 kg geçmeyen römork veya yarı römorktur. Lastik Tekerlekli Traktör ( LTT ): Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır.

16 İş Makineleri: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan;iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar ilave edilmiş motorlu taşıtlardır. İnsan, hayvan ve yük taşınmaz. Tramvay: Genellikle yerleşim birimleri içinde insan taşımada kullanılan, karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve gücünü dışarıdan sağlayan taşıttır. Özel Amaçlı Taşıt: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araştırma araçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt veya araçları çekmek veya taşımak, kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır.

17 Arazi Taşıtı: Karayolunda yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıtlardır. Motosiklet: 2 veya 3 tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu araçlardır. Bunlardan karoserini yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veya özel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan 3 tekerlekli motosikletlere yük motosikleti (triportör) denir. Motorlu Bisiklet: Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen içten patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 45 km' den az olan bisiklettir.

18 Taşıt Katarı: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış taşıtlardır. Taşıma Sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceği, en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli sayısıdır. Gabari: Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve yüksekliklerini belirleyen ölçülerdir.

19 Azami Ağırlık: Taşıtın güvenle taşıyabileceği yükle birlikte ağırlığıdır. Yüksüz Ağırlık: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet, edevat ve donanımı ile birlikte toplam ağırlığıdır. Yüklü Ağırlık: Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır. Azami Dingil Ağırlığı: Araçların karayolu yapılarından güvenle veya yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır. Azami Toplam Ağırlık: Araçların karayolu yapılarından güvenle veya yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır. Dingil ağırlığı: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden Karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır. Hız Sınırlayıcı Cihaz: Belirtilen değerlere göre araç hızını sınırlamak için öncelikli işlevi motora yakıt beslemelerine kumanda etmek olan bir cihazdır.

20 TRAFİK POLİSİNİN HAREKETLERİ Yolun trafiğe açık olması hali: Trafik polisinin duruş pozisyonuna göre; Kollarının istikametindeki yollar trafiğe açık, ön ve arka cephesi ise trafiğe kapalıdır. Yolun bütün yönlere kapalı olması hali: Trafik polisinin duruş pozisyonuna göre, trafik bütün yönlere göre kapalıdır. Polisin pozisyon değiştirmesi gerekir.

21

22 TRAFİK IŞIKLI CİHAZLARI Kırmızı ışık: Yolun trafiğe kapalı olduğunu bildirir, durup beklenir. Sarı ışık: İkaz anlamında olup, yolun trafiğe açılıp ve kapanacağını bildirir. Yeşil ışık: Yolun trafiğe açık olduğunu bildirir durmadan geçilir. Kırmızı ışıkla birlikte yanan sarı ışığın anlamı: Yolun trafiğe açılmak üzere olduğunu ikaz eder, harekete hazırlık yapılır. Yeşil ışıktan sonra yanan sarı ışığın anlamı: Yolun trafiğe kapanmak üzere olduğunu ikaz eder. Emniyetle duramayacak kadar yaklaşılmış ise geçilir. Fasılalı olarak yanıp sönen kırmızı ışığın anlamı: Dur anlamında olup durup beklenir. Yolun açık olduğu görülünce hareket edilir.

23 Fasılalı olarak yanıp sönen sarı ışığın anlamı: Yol ver anlamındadır hız azaltılır, bu yerden dikkatle geçilir. Işıklı oklar: Dönüş yapan sürücülere hitap eder yeşil ışık yanmadan dönüş yapılmaz. Yazılı veya Sesli Trafik Işıklı Cihazlar: Araç trafiğine göre yaya trafiğini düzenler, yayalara hitap eder. Yaya Figürlü Yeşil Işık : Yayaların karşıya geçebileceğini bildirir. Yaya Figürlü Kırmızı Işık : Yayalara yolun kapalı olduğunu bildirir.