ELEKTRONİK AĞ VE İNTERNET

Transkript

1 ELEKTRONİK AĞ VE İNTERNET DR. MEHMET İMAMOĞLU DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 1

2 Elektronik Ağ Nedir? Birden çok elektronik cihazın birbirine bağlanması ile oluşturulmuş bir bilgi aktarım ya da iletişim sistemidir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 2

3 Elektronik Ağ Kullanım Amaçları Elektronik ağları kurmanın amaçlarından bazıları şunlardır: Dosya ve yazıcı gibi paylaşımlarda bulunmak. Uzaktan elektronik cihazların kontrolü sağlamak. Karşılıklı veya birlikte oyun oynamak. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 3

4 Spor Bilimlerinde Elektronik Ağlar Sporcu üzerindeki kablosuz vericiler sayesinde anlık performans takibi yapılabilir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 4

5 Spor Bilimlerinde Elektronik Ağlar Müsabaka esnasında yapılan analizler anlık paylaşılabilir ve değerlendirilebilir. Tribün, yedek kulübesi ve soyunma odası arasındaki iletişim sağlanır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 5

6 Bilgisayar Ağı Kurulumu Bir bilgisayar ağı oluşturmak için donanım ürünlerine ve yazılımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Ağ kablosunun bir ucu bilgisayarın ağ kartına, diğer ucu ise modem ya da dağıtıcıdaki Ethernet girişine takılır. Aynı işlem diğer bilgisayar(lar) için de gerçekleştirilir. İşletim sistemi üzerinden ağ ile ilgili gerekli ayarlar yapıldıktan sonra ağ bağlantısı tamamlanmış olur. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 6

7 Örnek Ağ Bağlantısı DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 7

8 Ağlarda İletişim Nasıl Sağlanır? Cep telefonları arasındaki iletişim de bilgisayar ağlarındaki gibi sağlanır. Alıcı Tel. No: Mesaj: Merhaba B! DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 8

9 Ağ ve IP Adresi İnternete veya bir ağa bağlı her cihaz (bilgisayar, telefon, tablet vb.) kendisine ulaşılması için bir adrese sahiptir. Bu adrese IP adresi denir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 9

10 IP Adresi IP adresleri kolay hatırlanabilmesi için her biri en fazla 3 rakamdan oluşan 4 haneden oluşmaktadır. Örneğin; DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 10

11 Web Site IP Adresleri Ziyaret ettiğimiz tüm internet siteleri sunucu adı verilen özel bilgisayarlarda bulunmaktadır. Yani her bir internet sitesinin bir IP adresi vardır ve siteye sadece bu adres üzerinden ulaşılabilir. İnternet tarayıcı İnternet Sunucu DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 11

12 Bu Siteleri Tanıyabildiniz Mi? DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 12

13 IP Adresi ve Alan Adları Bir önceki slayttaki internet sitelerinin IP adreslerini söyleyebilir misiniz? Peki ya isimlerini, yani alan adlarını? Fark ettiğiniz gibi web sitelerinin alan adlarını akılda tutmak IP adreslerini akılda tutmaktan çok daha kolay! DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 13

14 DNS Sunucusu ve Görevi Alan adları ve bu adlara karşılık gelen IP adreslerinin kayıtlarının tutulduğu özel sunucu bilgisayarlardır. DNS sunucular sayesinde web sitelerinin sadece alan adlarını bilmemiz yeterli olur. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 14

15 DNS Sunucu Nasıl Çalışır? DNS Sunucu Google Web Sitesi Sunucusu DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 15

16 İntranet Nedir? Kurum içindeki bilgisayarları birbirine bağlayan bir ağdır. Temel oluşturulma amaçları; kuruluş bünyesinde bilgileri ve bilgi işlem kapasitesini paylaşmaktır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 16

17 İnternet Nedir? İnternet, birçok bilgisayar sisteminin birbirine bağlı olduğu, dünya çapında yaygın olan ve sürekli büyüyen bir iletişim ağıdır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 17

18 Örnek Bir Ağ Bağlantısı DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 18

19 İnternet Adres Yapısı Bir internet sitesinin adresi aşağıdaki kısımlardan oluşur. İletişim Kuralı Alan Adı Site Uzantısı http :// www. sinop. edu. tr Word Wide Web Kısaltması Ülke Kısaltması DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 19

20 İletişim Kuralı (protokol) Kural Açılım Kullanım HTTP HyperText Transfer Protocol Bir internet sayfasına bağlanılacağını gösterir. HTTPS FTP HyperText Transfer Protocol Secure File Transfer Protokol İnternet sayfasına güvenli bir şekilde bağlanılacağını gösterir. İnternet sitesi ile dosya alışverişi (yükleme/indirme) yapılacağını gösterir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 20

21 HTTPS İletişim kuralı Web sitesi ile yapılan bilgi alma/gönderme işlemlerinde şifreleme yapıldığını gösterir. Özellikle banka ve alışveriş siteleri gibi güvenliğin ön planda olduğu web sitelerinde kullanılır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 21

22 DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 22

23 Örnek site uzantıları.gov Devlet daireleri için kullanılır..com.org Ticari olmayan, vakıf siteleri.k12 için kullanılır. Ticari siteler için kullanılır. İlköğretim ve liseler için kullanılır..mil Askeri siteler için kullanılır..net İletişim ağları ile ilgili kuruluşlar için kullanılır..edu Eğitim kurumları (üniversiteler gibi) DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 23

24 İnternet ve Güvenlik Kanunu İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN Kanun Numarası : 5651 Kabul Tarihi : 4/5/2007 Yayımlandığı Resmî Gazete : Tarih: 23/5/2007 Sayı : Yayımlandığı Düstur : Tertip : 5 Cilt : 46 DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 24

25 İnternet ve Güvenlik Kanunu Amaç ve kapsam MADDE 1- (1) Bu Kanunun amaç ve kapsamı; içerik sağlayıcı, yer sağlayıcı, erişim sağlayıcı ve toplu kullanım sağlayıcıların yükümlülük ve sorumlulukları ile internet ortamında işlenen belirli suçlarla içerik, yer ve erişim sağlayıcıları üzerinden mücadeleye ilişkin esas ve usulleri düzenlemektir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 25

26 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI SORU 1 : Twitter, facebook gibi sosyal medya uygulamaları aracılığıyla hakaret ettim. Bu suç mudur? Türk Ceza Kanunu nun 125.maddesine göre Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 26

27 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI Soru 2 : Birisiyle aramızda geçen konuşmayı, yazışmayı internette yayınladım. Bu suç olur mu? Türk Ceza Kanunu nun 132.maddesine göre Kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini ihlal eden kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Bu gizlilik ihlali haberleşme içeriklerinin kaydı suretiyle gerçekleşirse, verilecek ceza bir kat artırılır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 27

28 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI Soru 3 : Birisi konuşurken onu cep telefonumla o farketmeden kaydettim ve sonra bu görüntüler, internette yayınladım. Bu suç olur mu? Türk Ceza Kanunu nun 133.Maddesine göre Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, taraflardan herhangi birinin rızası olmaksızın bir aletle dinleyen veya bunları bir ses alma cihazı ile kaydeden kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 28

29 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI Soru 4 : Birisine sürekli telefon açıyorum, mesaj gönderiyorum. Ama içeriklerinde hiç hakaret vb. yok. Suç olur mu? Türk Ceza Kanunu nun 123.maddesine göre Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması halinde, mağdurun şikayeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 29

30 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI Soru 5 : Bilgisayarımda veya cep telefonumdan hakarete ilişkin yazıları sildim. Bunların bulunması mümkün müdür? Savcılık ve Mahkeme aşamasında yapılan incelemelerde kullanılan özel yazılımlar aracılığıyla hemen hemen tüm veriler silinmiş alanlardan geri getirtilebilmektedir. Bu nedenle silinmiş olduğu düşünülen veriler tekrar geri getirilerek delil değeri kazanmakta ve bu durumda Savcılık ve Mahkemeler tarafından çoğunlukla geçerli delil olarak değerlendirilmektedir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 30

31 İNTERNET ARACILIĞIYLA İŞLENEN SUÇLARDA SIKÇA SORULAN SORULAR VE CEVAPLARI Soru 6 : Bir internet sitesinde şahsıma hakaret ediliyor. Bunu önlemek için ne yapmak gerekir? İçeriğin yayından çıkarılması ve erişimin engellenmesi (2) MADDE 9- (Değişik: 6/2/ /93 md.) (1) İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia eden gerçek ve tüzel kişiler ile kurum ve kuruluşlar, içerik sağlayıcısına, buna ulaşamaması hâlinde yer sağlayıcısına başvurarak uyarı yöntemi ile içeriğin yayından çıkarılmasını isteyebileceği gibi doğrudan sulh ceza hâkimine başvurarak içeriğe erişimin engellenmesini de isteyebilir. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 31

32 TEŞEKKÜRLER ELEKTRONİK AĞ VE İNTERNET DR. MEHMET İMAMOĞLU Eğitim sunusu oluşturulurken kitap, makale ve internet sitesi gibi çeşitli kaynaklardan yararlanılmıştır. Bu kaynaklarda emeği bulunanlara teşekkür ederiz. DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET İMAMOĞLU 32