İstanbul, Temmuz Kadir KAMAKGÜN Maliye Bakanlığı Vergi Başmüfettişi

Transkript

1 ÖNSÖZ Türkiye de bölgesel ve genel yatırımların arttırılmasına yönelik olarak cumhuriyet tarihi boyunca birçok defa kapsamlı yatırım teşvikleri uygulamaya konulmuştur. Bu yatırım teşviklerinden değişen oranlarda faydalar sağlanmıştır. Mevcut Hükümet 2003, 2006 ve 2009 yıllarını içeren son on yılda dönemin ihtiyaçlarını gözeterek teşvik sistemini yenilemiş, ayrıca belli dönemlerde kısmi teşvikleri uygulamaya koymuştur yılında çıkarılan ve Türkiye nin 4 bölgeye ayrıldığı teşvik sistemi, yayımlanan yeni kararname ile kaldırılmıştır. Yürütme ve yürürlük maddeleri dahil 32 maddeden oluşan yatırımlarda devlet yardımları hakkında Karar da, eski sistemlerden farklı olarak Doğu ve Güneydoğu illerini kapsayan 6. bölgeye sağlanan pozitif ayrımcılık, stratejik yatırımlar ve otomotiv sektörüne yönelik verilen teşvikleriyle dikkat çekmektedir. Ana hatları tarihinde hükümet tarafından açıklanan Yeni Teşvik Sistemi nin hedefleri; cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması, en az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, destek unsurlarının etkinliğinin artırılması, kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi ve teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve ortayüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi olarak sıralanmıştır. Daha önce kamuoyuna duyurulan yeni teşvik sistemiyle getirilen yeni destek unsurları; indirimli kurumlar vergisinin yatırım döneminde de uygulanması, gelir vergisi stopaj desteği, sosyal güvenlik primi işveren ve işçi desteği ile stratejik yatırımlara ilişkin KDV iadesi desteğidir. Bu destek unsurlarının hayata geçebilmesine yönelik yasal ve idari düzenlemeler 6322 sayılı Kanun ile yapılarak Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca yasal düzenleme sonrasında, yeni teşvik sisteminin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları içeren, Bakanlar Kurulunun tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ı ve söz konusu karara ilişkin 2012/1 numaralı Tebliğ de Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu kitapçıkta söz konusu 6322 sayılı Kanun ve 2012/3305 sayılı Karar ile söz konusu Karara ilişkin 2012/1 numaralı Tebliğin yeni teşvik sistemine getirmiş olduğu yeni düzenlemeler genel hatları ile irdelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca yeni teşvik sisteminin Ordu iline yönelik muhtemel etkilerine ve bölgesel teşviklerden yararlanmasının daha faydalı olacağı kanaatini taşıdığımız sektörlere de değinilmeye çalışılmıştır. Yeni teşvik sistemi ile ilgili kitapçığımızın tüm okuyuculara ve Ordulu sanayici ve yatırımcılara faydalı olması dileğiyle İstanbul, Temmuz 2012 Kadir KAMAKGÜN Maliye Bakanlığı Vergi Başmüfettişi 1

2 İÇİNDEKİLER YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ VE ORDU İLİNE ETKİLERİ 1. GENEL BİLGİ YENİ TEŞVİK SİSTEMİ Teşvik Sisteminin Uygulandığı Destek Unsurları Sabit Yatırım Tutarı ve Asgari Kapasite Teşvik Belgesi Teşvik Belgesi Müracaatı ve Müracaat Mercii Teşvik Belgesi Müracaatında Aranacak Belgeler Teşvik Belgeleri Kapsamında Yapılacak Yatırım Cinsleri Teşvik Belgesi Kapsamında Değerlendirilmeyen Harcamalar Yeni Teşvik Sisteminde İllerin Bölgesel Dağılımı Bölgesel, Büyük Ölçekli ve Stratejik Yatırımlara Destek Unsurları 10 3.YENİ TEŞVİK SİSTEMİ İLE GETİRİLEN YENİ DESTEK UNSURLARIYLA İLGİLİ YASAL VE İDARİ DÜZENLEMELER Gelir Vergisi Stopajı Desteği Sigorta Primi İşveren ve İşçi Hissesi Desteği Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği Stratejik Yatırımlar İçin KDV İadesi Desteği Gümrük Vergisi Muafiyeti Desteği İndirimli Kurumlar Vergisi Desteği Faiz Desteği Yatırım Yeri Tahsisi AR-GE ve Çevre Yatırımları Bir Alt Bölge Desteğinden Yararlanacak Yatırımlar Bölgesel Teşvikte Belirlenen Öncelikli Yatırımlara Arttırılmış Teşvikler Devir, Satış, İhraç ve Kiralama Yatırımların Nakli Yatırım Süresi ve Tamamlama Vizesi Diğer Desteklerden Yararlanma Diğer Hükümler Daha Önceki Kararlara İlişkin Uygulama İthal ve Yerli Makine ve Teçhizat Listesi Değişikliği Teşvik Belgesinin Revizesi ve Süre Uzatımı Yatırım Konusu Değişikliği Finansal Kiralama İşlemleri

3 4.TEŞVİK VE DESTEKLERİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ Teşvikli Yatırımların Muhasebeleştirilmesi Gelir Stopaj Teşviği Muhasebeleştirilmesi Sigorta Primi İşveren Payları Teşvikinin Muhasebeleştirilmesi Faiz Desteği Muhasebeleştirilmesi KDV İstisnası Muhasebeleştirilmesi YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİNİN ORDU İLİNE ETKİLERİ Ordu nun Bölgesel Teşviklerden Yararlanması Faydalı Olabilecek Sektörler.30 SONUÇ.34 KAYNAKÇA 36 EKLER Sayılı Kanun /3305 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar /1 Sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karara İlişkin Tebliğ 61 3

4 YENİ YATIRIM TEŞVİK SİSTEMİ VE ORDU İLİNE ETKİLERİ Kadir KAMAKGÜN Maliye Bakanlığı Vergi Başmüfettişi 1.GENEL BİLGİ Daha önce kamuoyuna duyurulan yeni teşvik sistemiyle getirilen yeni destek unsurları; indirimli kurumlar vergisinin yatırım döneminde de uygulanması, gelir vergisi stopaj desteği, sosyal güvenlik primi işveren ve işçi desteği ile stratejik yatırımlara ilişkin KDV iadesi desteğidir. Bu destek unsurlarının hayata geçebilmesine yönelik yasal ve idari düzenleme yapılması zorunluluğu nedeniyle 6322 sayılı Kanun ile söz konusu düzenlemeler yapılarak Tarih ve Sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ayrıca yasal düzenleme sonrasında, yeni teşvik sisteminin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları içeren, Bakanlar Kurulunun tarih ve 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ı tarih ve sayılı Resmi Gazete de ve söz konusu karara ilişkin 2012/1 numaralı Tebliğ de tarihinde Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Ana hatları tarihinde hükümet tarafından açıklanan Yeni Teşvik Sistemi nin hedefleri; cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek olan ara malı ve ürünlerin üretiminin artırılması, en az gelişmiş bölgelere sağlanan yatırım desteklerinin artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının giderilmesi, destek unsurlarının etkinliğinin artırılması, kümelenme faaliyetlerinin desteklenmesi ve teknolojik dönüşümü sağlayacak yüksek ve ortayüksek teknoloji içeren yatırımların desteklenmesi olarak sıralanmıştır yılında Türkiye nin 4 bölgeye ayrıldığı teşvik sistemi, yayımlanan yeni kararname ile kaldırılmıştır. Yürütme ve yürürlük maddeleri dahil 32 maddeden oluşan yatırımlarda devlet yardımları hakkında Karar da, eski sistemlerden farklı olarak 6. bölgeye sağlanan pozitif ayrımcılık, stratejik yatırımlar ve otomotiv sektörüne yönelik verilen teşvikleriyle dikkat çekmektedir. 4

5 Söz konusu 6322 sayılı kanun ve 2012/3305 sayılı Karar ın yeni teşvik sistemine getirmiş olduğu yeni düzenlemeler genel hatları ile aşağıdaki yer almaktadır. 2. YENİ TEŞVİK SİSTEMİ 2009 yılında çıkarılan mevcut teşvik sisteminin teşvikten beklenen yeterli faydayı sağlamadığı yönündeki görüş ve düşünceler kapsamında mevcut teşvik sistemine yönelik değişiklik talepleri; - Yatırım döneminde vergi indirimi, - Yeni bölgesel harita, sonu itibariyle azalan destek oran ve sürelerinin artırılması, - Desteklenen yatırım konularının gözden geçirilmesi, - Stratejik ve teknolojik dönüşümü sağlayacak yatırımların desteklenmesi, - En az gelişmiş bölgelerde, yatırımlara sağlanan destek miktarının artırılması şeklinde ortaya çıkmış ve bu kapsamda yeni teşvik sistemine ihtiyaç duyulmuştur. Yeni teşvik paketi ile Türkiye nin en büyük sorunu olan cari açığın önlenmesi, ara malı üretiminin, ileri teknoloji yatırımlarının ve ilgili kurumlar tarafından stratejik yatırımlar olarak belirlenen yatırımların desteklenmesi amaçlanmaktadır. Yeni teşvik paketi bu haliyle bölgesel gelişmişlik farklılıklarını ortadan kaldırmaktan ziyade cari açığın en önemli sebebi olan ithalatın önünü kesmeyi amaçlamaktadır. Yeni teşvik sisteminin; genel teşvik uygulamaları, bölgesel teşvik uygulamaları, büyük ölçekli yatırımların teşviki, öncelikli yatırımların teşviki ve stratejik yatırımların teşviki şeklinde beş farklı teşvik unsurunu içermesi öngörülmektedir. Genel teşvik uygulamalarında bölge ayrımı yapılmaksızın, teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile diğer teşvik uygulamaları kapsamında yer almayan ve belirlenen asgari sabit yatırım tutarı şartını sağlayamayan yatırımlar hariç olmak üzere, bütün yatırımların KDV İstisnası ve Gümrük Muafiyeti destekleri ile desteklenmesine devam edilecektir Teşvik Sisteminin Uygulandığı Destek Unsurları Yeni teşvik sisteminde genel kural olarak il bazlı bölgesel teşvik uygulamasına geçilmekte; belirlenen bölgelerde yer alan Organize Sanayi Bölgeleri nde yapılacak yatırımlar, sektörel işbirliğine dayalı yatırımlar ve TÜBİTAK tarafından desteklenen Ar-Ge projeleri neticesinde geliştirilen ürünün üretimine yönelik yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlar için daha kapsamlı ve avantajlı teşvik unsuru sağlanmaktadır. Yine yeni teşvik sistemiyle ilk defa stratejik ve öncelikli yatırımlar için farklı teşvik sistemi getirilmektedir. Bu kapsamda genel hatlarıyla yeni teşvik sisteminde sağlanacak destek unsurları aşağıda yer almaktadır. Genel Teşvik Uygulamaları Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımların Teşviki Stratejik Yatırımların Teşviki Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Gümrük Vergisi Muafiyeti Gümrük Vergisi Muafiyeti Muafiyeti KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası KDV İstisnası Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede Vergi İndirimi Vergi İndirimi Vergi İndirimi 5

6 gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi işveren hissesi desteği (tersanelerin gemi inşa yatırımları için) Sigorta Primi İşveren Hissesi Sigorta Primi İşveren Hissesi Sigorta Primi İşveren Hissesi Yatırım Yeri Tahsisi Yatırım Yeri Tahsisi Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği (III. IV. V. VI. bölgelerdeki yatırımlar için) Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi desteği (6.bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi desteği (6.bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Faiz Desteği KDV İadesi Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için). Sigorta primi desteği (6. bölgede gerçekleştirilecek yatırımlar için) Sabit Yatırım Tutarı ve Asgari Kapasite Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ın 5. maddesinde de yeraldığı üzere, yatırımların destek unsurlarından yararlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının; (1)1. ve 2. bölgelerde birmilyon Türk Lirası, 3., 4., 5. ve 6. bölgelerde ise beşyüzbin Türk Lirası olması gerekir. Ancak, desteklerden yararlanacak yatırımların varsa 8. maddede veya ekli listelerde belirlenen asgari kapasite, sabit yatırım tutarı ve diğer şartları sağlaması da gerekir. (2)Finansal kiralama yöntemiyle yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizata ait toplam tutarın, her bir finansal kiralama şirketi için asgari ikiyüzbin Türk Lirası olması gerekir. (3) Teşvik belgesi kapsamında yatırım harcaması olarak kabul edilen maddi olmayan duran varlıkların (marka, lisans, know-how vb.) oranı, teşvik belgesinde kayıtlı toplam sabit yatırım tutarının yüzde ellisini aşamaz Teşvik Belgesi Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 3. Maddesinde de yer aldığı üzere; teşvik belgesinin, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkanı sağlayan bir belge olup Kararın amaçlarına uygun olarak gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen bir belge olduğu ve teşvik belgesinin düzenlenmiş olmasının teşvik belgesi kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla ilgili olarak diğer mevzuat gereği kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gerekli izin ve ruhsat gibi belgelerin verilmesi gerekliliğine mesnet teşkil etmeyeceği gibi söz konusu belgelerin temin edilmesi gerekliliğini de ortadan kaldırmayacağı belirtilmiştir Teşvik Belgesi Müracaatı ve Müracaat Mercii 6

7 Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 4. Maddesinde; gerçek kişiler, adi ortaklıklar, sermaye şirketleri, kooperatifler, birlikler, iş ortaklıkları, kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları yüzde elliyi geçen kurum ve kuruluşlar) ve kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları, dernekler ve vakıflar ile yurt dışındaki yabancı şirketlerin Türkiye deki şubelerinin teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaat edebileceği, kuruluş süreci tamamlanmamış tüzel kişiler adına yapılacak teşvik belgesi müracaatlarının değerlendirmeye alınmayacağı belirlenmiştir. Söz konusu Tebliğin 5. Maddesinde ise; teşvik belgesi düzenlenebilmesi için Bakanlığa müracaat edileceği ancak, genel teşvik uygulamaları kapsamında yer alan, sabit yatırım tutarı onmilyon Türk Lirasını aşmayan ve EK-4 te belirtilen yatırımlar için firmanın tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebileceği, teşvik belgelerinin geçerlilik süresi içerisindeki işlemlerle ilgili müracaatların, teşvik belgesi müracaatını değerlendiren ilgili kuruma yapılacağı, müracaatların, bu Tebliğde belirtilen esaslar çerçevesinde değerlendirilerek ilgili merci tarafından sonuçlandırılacağı, ancak devir, satış, ihraç, kiralama ve yatırımcı talebine istinaden yapılan iptaller dışındaki teşvik belgesi iptali işlemlerine ilişkin müracaatlar ile yatırım konusu değişikliği ve yatırımın nakli konusundaki taleplerin Ekonomi Bakanlığı Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğünün görüşü alınarak sonuçlandırılacağı hükmü getirilmiştir. 2.5 Teşvik Belgesi Müracaatında Aranacak Belgeler Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 6. Maddesinde, teşvik belgesi düzenlenebilmesi için yapılacak müracaatlarda aşağıda belirtilen belgelerin aranacağı belirlenmiştir. a) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı müracaat dilekçesi. b) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri, kamu kurumları ve şahıs şirketleri ile gerçek kişiler için imza beyannamesi. c) EK-1 deki örneğe uygun olarak hazırlanmış, her sayfası yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişi veya kişilerce imzalı ve kaşeli yatırım bilgi formu ve taahhütname ile makine ve teçhizat listeleri. ç) Bakanlığa yapılacak müracaatlarda, dörtyüz Türk Lirası tutarındaki meblağın Bakanlık Döner Sermaye İşletmesine ait EK-9 da belirtilen hesaba yatırıldığına dair belge, müracaatın yerel birimlere yapılması durumunda, yukarıda belirtilen meblağın yüz Türk Lirası tutarındaki kısmının ilgili yerel birim hesabına yatırıldığına, bakiye kısmının ise Bakanlık Döner Sermaye İşletmesi hesabına yatırıldığına dair belge. d) Firmanın ortaklık yapısı, sermaye miktarı ve faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi veya Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi aslı veya noterden veya sicil merciinden tasdikli örneği. e) Kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak müracaatlar hariç olmak üzere, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve/veya taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumunun ilgili birimlerinden alınacak yazı veya Kurumun elektronik bilgi iletişim ortamından alınacak barkodlu çıktı. f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununa istinaden, sadece 17/7/2008 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği eki listelerde yer alan Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki 7

8 Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ndan alınan Karar ve/veya Karara ilişkin yazı. g) Teşvik belgesi talebinde bulunulmadan önce yatırımın karakteristiğine bağlı olarak ilgili mevzuatı gereği diğer kamu kurum ve kuruluşlarından alınması gereken ve EK-2 de belirtilen bilgi ve belgeler. ğ) Stratejik yatırımlar için ayrıca, yatırım konusu ile ilgili olarak sektörel, mali ve teknik analizlerin yanında 10 uncu maddede belirtilen kriterlerin her birinin yerine getirildiğini tevsik eden bilgi, belge, hesap ve tabloları içeren fizibilite raporu. h) Yatırımın sektörüne, büyüklüğüne veya teşvik uygulamalarına bağlı olarak Genel Müdürlükçe talep edilebilecek diğer bilgi ve belgeler Teşvik Belgeleri Kapsamında Yapılacak Yatırım Cinsleri Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 9. Maddesinde de yer aldığı üzere, teşvik belgeleri kapsamında yapılacak yatırım cinsleri komple yeni, tevsi, modernizasyon, ürün çeşitlendirme ve entegrasyondan oluşur. Komple yeni, tevsi, modernizasyon ve ürün çeşitlendirme cinslerindeki yatırımların, aynı işletmede veya aynı organize sanayi bölgesinde olması gerekir. Bu hüküm, ilgili olduğu kararlardaki lehe gelen hükümler saklı kalmak kaydı ile daha önceki kararlara göre düzenlenen teşvik belgeleri kapsamı yatırımlara da uygulanır. Hazır giyim yatırımlarında, mevcut tesislerde makine ve teçhizat ilavesi nedeniyle kapasite artışının yüzde yüzü geçmesi halinde bu yatırımlar komple yeni yatırım olarak değerlendirilir. Entegre hayvancılık yatırımlarında ise aşağıda belirtilen kriterler aranır. a) Süt yönlü büyükbaş/küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırımlarında, yetiştiricilik ve süt mamulleri üretimi başlangıç olmak kaydıyla, proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi) ve/veya soğuk hava deposu. b) Et yönlü büyükbaş/küçükbaş besicilik yatırımlarında, yetiştiricilik ve kesimhane başlangıç olmak kaydıyla, soğuk hava deposu ve/veya proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi) ve/veya et mamulleri üretimi. c) Damızlık büyükbaş/küçükbaş hayvan yetiştiriciliği yatırımlarında, yetiştiricilik ve proje bazında yem ünitesi (yem bitkileri yetiştiriciliği ve/veya yem üretimi). ç) Damızlık kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, damızlık tavuk veya hindi yetiştiriciliği ve kuluçkahane ile proje bazında yem üretimi. d) Et yönlü kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, hindi veya et yönlü tavuk yetiştiriciliği ve kesimhane başlangıç olmak kaydıyla, ileri işleme ve/veya soğuk hava deposu ve/veya yem tesisi. e) Yumurta yönlü kanatlı yetiştiriciliği yatırımlarında, yumurta tavuğu yetiştiriciliği başlangıç olmak kaydıyla, yem tesisi ve/veya soğuk hava deposu ve/veya yumurta tasnif ve paketleme ünitesi Teşvik Belgesi Kapsamında Değerlendirilmeyen Harcamalar Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğin 8. Maddesinde de yer aldığı üzere, müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamalarının teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyeceği, 8

9 Teşvik belgesi kapsamında; a) Kararın 9 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilenler hariç olmak üzere ham madde, ara malı ve işletme malzemesi, b) Kullanılmış yerli makine ve teçhizat, c) Karayolu nakil vasıtaları ve her türlü binek araçları (sağlık ve belediye hizmetlerinde kullanılan araçlar, trafiğe çıkamayacak nitelikte olup apron veya limanda kullanılan araçlar ve madencilik ve hazır beton yatırımlarında kullanılan araçlar ile Kararın 9 uncu maddesinin yedinci fıkrasında belirtilen araçlar hariç), ç) Havayolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter, d) Porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyasının değerlendirmeye alınmayacağı, Bu maddenin ikinci fıkrasında belirtilenler dışında, teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamaların sektörel özellikler dikkate alınarak proje bazında belirleneceği, Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli makine ve teçhizat listelerinde inşaat malzemelerine yer verilmeyeceği hüküm altına alınmıştır Yeni Teşvik Sisteminde İllerin Bölgesel Dağılımı Bölgesel Teşvik uygulamasında önceki 4 bölgeli teşvik uygulamasına benzer şekilde il bazlı bölgesel teşvik sistemi getirilmektedir. Yeni teşvik sisteminde sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasına göre bölge sayısı 6 ya çıkarılmış ve destek unsurlarından yararlanma oranları buna göre güncellenmiştir. Yeni teşvik sisteminde Türkiye 6 bölgeye ayrılmakta olup, illerin dağılımı aşağıda yer almaktadır. 1. Bölge 2. Bölge 3. Bölge 4. Bölge 5. Bölge 6. Bölge Ankara Adana Balıkesir Afyonkarahi sar Adıyaman Ağrı Antalya Aydın Bilecik Amasya Aksaray Ardahan Bursa Bolu Burdur Artvin Bayburt Batman Eskişehir Çanakkale Bozcaada ve ) Gökçeada ( İlçeleri Hariç Gaziantep Bartın Çankırı Bingöl İstanbul Denizli Karabük Çorum Erzurum Bitlis İzmir Edirne Karaman Düzce Giresun Diyarbakır Kocaeli Isparta Manisa Elazığ Gümüşhane Hakkari Muğla Kayseri Mersin Erzincan Kahramanma Iğdır 9

10 raş Kırklareli Samsun Hatay Kilis Kars Konya Trabzon Kastamonu Niğde Mardin Sakarya Uşak Kırıkkale Ordu Muş Tekirdağ Zonguldak Kırşehir Osmaniye Siirt Yalova Kütahya Sinop Şanlıurfa Malatya Tokat Şırnak Nevşehir Tunceli Van Rize Sivas Yozgat Bozcaada ve Gökçeada İlçeleri 2.9.Bölgesel, Büyük Ölçekli ve Stratejik Yatırımlara Destek Unsurları Yeni teşvik sistemi mevcut teşvik sistemine ilave olarak; OSB lere ek avantajlar, SGK işçi hissesi desteği, gelir vergisi stopajı desteği, yatırım döneminde diğer kazançlara indirimli kurumlar vergisi uygulanması ve stratejik yatırımlara KDV iadesi desteği gibi yeni destek unsurları içermektedir. 2012/3035 sayılı Kararda destek unsurları kapsamlı olarak belirtilmiştir. Kararda; tarihine kadar başlanılan yatırmalara uygulanacak destekler tarihinden sonra başlanılan yatırımlara sağlanan desteklere göre daha avantajlı tutulmuştur tarihine kadar başlanılacak olan yatırımlar için sağlanan destek unsurları ana hatlarıyla aşağıdaki tabloda yer almaktadır. 10

11 Bölgesel desteklerden yararlanacak yatırım konuları, ilgili kamu kurumları ile özel sektör kuruluşlarının görüş ve önerileri doğrultusunda gözden geçirilmiş ve destek sistemi kapsamındaki bölgesel teşviklerden yararlandırılacak yatırım konuları sektörel olarak il bazında yeniden düzenlenmiştir. 11

12 Büyük Ölçekli Yatırımlar, Teknoloji ve Ar-Ge kapasitesini arttıracak, uluslararası alanda rekabet üstünlüğü sağlayacak yatırımlar olarak teşvik edilmekte, KDV Muafiyeti, Gümrük Vergisi Muafiyeti, Vergi İndirimi, Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği, Yatırım Yeri Tahsisi içermektedir. Büyük Ölçekli Yatırımın 6. bölgede yapılması halinde ise yeni bir uygulama olarak asgari ücret üzerinden hesaplanan Gelir Vergisi Stopajı Desteği ve Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği ilave edilmektedir. DESTEK UNSURLARI KDV İstisnası Gümrük Vergisi Muafiyeti Vergi İndirimi - Yatırıma Katkı Oranı (%) Sigorta Primi İşveren His. Desteği - Destek Süresi KDV İadesi Desteği Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Gelir Vergisi Stopaj Desteği Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği STRATEJİK YATIRIMLAR TÜM BÖLGELER VAR VAR % 50 7 YIL (6. BÖLGEDE 10 YIL) 500 Milyon TL nin üzerindeki yatırımların bina-inşaat harcamaları için VAR Yatırım tutarının %5 ini geçmemek kaydıyla azami 50 Milyon TL ye kadar ( tarihine kadar yapılacak müracaatlar kapsamında düzenlenecek teşvik belgeleri için) Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl Stratejik Yatırımlar %50 den fazlası ithalatla karşılanan ara malları veya ürünlerin üretimine yönelik yatırımlardır. (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek enerji yatırımları dahil). İthalat bağımlılığı yüksek ara malı veya ürünlerin üretimine yönelik, asgari yatırım tutarı 50 milyon olan, %50 den fazlası ithalatla karşılanan, asgari %40 katma değer üreten, üretilecek ürünle ilgili toplam ithalat değeri son 1 yıl itibariyle en az 50 Milyon dolar olan (yurt içi üretimi olmayan mallarda bu şart aranmayacaktır) yatırımlar bu kapsama dahil edilmektedir. 3.YENİ TEŞVİK SİSTEMİ İLE GETİRİLEN YENİ DESTEK UNSURLARIYLA İLGİLİ YASAL VE İDARİ DÜZENLEMELER Birçok vergi kanununda değişiklik yapan 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun da yeni teşvik sisteminin uygulanmasına ilişkin gerekli olan yasal düzenlemeler de yer almakta olup, yeni teşvik sistemine ilişkin; - Bölgesel gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla, göreceli olarak daha az gelişmiş illerde yatırım ve istihdamın artırılması için, gelir vergisi stopajı teşviki ve sigorta primi ve 12

13 işveren hissesinin bir kısmının da Devletçe karşılanması suretiyle yatırımcının üzerindeki istihdamdan kaynaklı yüklerin azaltılmasına yönelik Gelir Vergisi Kanunu na geçici 80 inci madde eklenmiş ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek 2 nci maddesi değiştirilmiş, - Sanayinin yapısal ve teknolojik dönüşümünü sağlayacak, yüksek ve orta-yüksek teknoloji içeren stratejik yatırımlar ve büyük ölçekli yatırımların desteklenmesi, yatırım teşvik unsurlarının etkinliğini artırıcı nitelikte yeni teşvik yöntemlerinin uygulamaya konulması amacıyla 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 32/A maddesi değiştirilmiş, - Asgari 500 milyon Türk Lirası sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlar için inşaat işleri nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin ilgili takvim yılının sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen kısmının izleyen yılda mükellefe iade edilmesine yönelik Katma Değer Vergisi Kanunu na eklenen Geçici 30 uncu madde ile yeni bir teşvik unsuru getirilmiş, - İndirimli kurumlar vergisi uygulamak suretiyle yatırımlara Devlet katkısı sağlanması teşviki kapsamında; hali hazırda yatırımların işletmeye başlanmasından sonra yararlanılabilen indirimli kurumlar vergisi uygulamasından, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu nun 32/A maddesinde yapılan değişiklik ile yatırım döneminde de yararlanılabilmesi imkanı getirilmiş, bu kapsamda teşvik belgesi kapsamında yatırımlara sağlanan katkı tutarının %80 e kadar olan kısmının yatırım döneminde ve işletmenin diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına da indirimli kurumlar vergisi uygulatmak suretiyle sağlanabilmesi hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir. Yeni teşvik sistemi kapsamında sağlanan yeni destek unsurlarına ilişkin 6322 sayılı Kanun ile getirilen yasal düzenlemelere ilişkin ayrıntılar aşağıda yer almaktadır Gelir Vergisi Stopajı Desteği Yeni teşvik sisteminde yatırımların ekonomik ve sosyal açıdan göreceli olarak daha az gelişmiş bölgelerimize yönlendirilmesini sağlayarak, bu bölgelerde istihdamın artırılması ve bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması amacıyla bazı illerde yapılacak yatırımlar için istihdam edilen işçi ücretlerine Gelir Vergisi Stopajı desteği öngörülmüştür. Bu çerçevede 6322 sayılı Kanunun 12. maddesiyle Gelir Vergisi Kanununa geçici 80. madde eklenmiş ve tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Kanun maddesine göre; Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenecek illerde yapılacak yatırımlar için, Ekonomi Bakanlığı tarafından düzenlenen yatırım teşvik belgeleri kapsamında, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 31/12/2023 tarihine kadar gerçekleşen yatırımlarda, teşvik belgelerinde öngörülen ve fiilen istihdam edilen işçilerin ücretlerinin sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin brüt tutarına tekabül eden kısmı üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmeye başlanacağı tarihten itibaren 10 yıl sureyle bu ücretlerle ilgili olarak verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden terkin edilebilecektir. Böylece, yatırımcıların istihdam nedeniyle katlandıkları mali yükler acısından önemli bir destek sağlanmaktadır. Gelir vergisi stopajı desteği; Geçici 80. maddenin yürürlük tarihi olan tarihinden itibaren 31/12/2023 tarihine kadar alınacak olan teşvik belgesi kapsamındaki yatırımlar için uygulanacaktır. Yatırımın tamamlanamaması veya teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde, gelir vergisi stopajı teşviki uygulaması nedeniyle terkin edilen vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın gecikme faiziyle birlikte geri alınacaktır. 13

14 3.2. Sigorta Primi İşveren ve İşçi Hissesi Desteği Yeni teşvik sistemi kapsamında diğer bir teşvik unsuru olarak belirtilen ve yapılacak olan yatırımlarda istihdam edilecek işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan sigorta primi işçi ve işveren hissesinin belli bir kısmı ya da tamamının devlet tarafından karşılanmasına yönelik olarak 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Ek 2 nci maddesinde yapılan değişiklikle yatırımlarda Devlet yardımları çerçevesinde Bakanlar Kurulunca belirlenen illerde yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılacak yatırımlarda yatırımcılar üzerindeki istihdama ilişkin yükün azaltılması amaçlanmaktadır. Buna göre, iş gücü üzerindeki işveren hissesi ile sigortalı hissesi tutarlarının bir bölümünün Devletçe karşılanması suretiyle yatırımcının teşviki öngörülmekte olup, işverenin bu bölgelerde yatırımlarının teşviki ve istihdamının artırılması hedeflenmektedir. Yapılan yasal düzenleme ile Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlar çerçevesinde düzenlenen teşvik belgeleri kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarla istihdam edilen sigortalılar için, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin; - işveren hisselerinin tamamı ve, - Bakanlar Kurulunca istatistiki bölge birimleri sınıflandırması, kişi başına düşen milli gelir veya sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyleri dikkate alınmak suretiyle belirlenen illerde işveren hisseleri ile birlikte sigortalı hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteği Kararnameye göre, büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla; a)komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde (mevsimsel özellik taşıyan yatırımlarda bir önceki yıla ait mevsimsel istihdam ortalamaları dikkate alınır) Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Ekonomi Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda söz konusu destek aşağıda belirtilen sürelerde uygulanacaktır. Bölgeler 31/12/2013 tarihine kadar (bu tarih dahil) başlanılan yatırımlar 1/1/2014 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar Stratejik Yatırımlar 1 2 yıl - 7 yıl 2 3 yıl - 7 yıl 3 5 yıl 3 yıl 7 yıl 4 6 yıl 5 yıl 7 yıl 5 7 yıl 6 yıl 7 yıl 14

15 6 10 yıl 7 yıl 10 yıl Yararlanılan sigorta primi işveren hissesi desteğinin tutarı, bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlar ile büyük ölçekli yatırımlarda sabit yatırım tutarının aşağıda belirtilen oranlarını geçemeyecektir. Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Sabit Bölgeler Sabit Yatırım Tutarına Oranı (%) Yatırım Tutarına Oranı (%) /3305 sayılı Kararın 12. maddesine göre, Stratejik yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinin miktarı, bölge ayrımı yapılmaksızın sabit yatırım tutarının yüzde onbeşini geçemeyecektir. Genel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen, tersanelerin gemi inşa yatırımlarında tamamlama vizesi şartı aranmaksızın belge konusu geminin yapımında istihdam edilen işçiler için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlıkça karşılanabilecektir. Bu destek, gemi inşası devam etse dahi yatırıma başlama tarihinden itibaren en fazla on sekiz ay süreyle uygulanacaktır. Yat, yüzer tesis ve deniz araçları da bu kapsamda değerlendirilecektir Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ın 13. maddesine göre, 6. bölgede; büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesine istinaden gerçekleştirilecek yatırımla sağlanan ilave istihdam için, tamamlama vizesi yapılan teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla, işveren tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gereken sigorta primi işçi hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı, tamamlama vizesinin yapılmasını müteakip on yıl süreyle işveren adına Bakanlık bütçesinden karşılanabilecektir. Bu destekten yararlanan yatırımcı tarafından ödenmesi gereken primlerin geç ödenmesi halinde, Bakanlıktan Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan gecikme zammı işverenden tahsil edilecektir. Öte yandan Ekonomi Bakanlığınca karşılanan prim tutarları işverenler bakımından gelir ve kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır. Yine, bu destek unsurundan yararlanan işverenlerin yapılan kontrol ve denetimlerde, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalının fiilen çalışmadığının tespit edilmesi halinde işverenler bir yıl süreyle söz konusu destek unsurlarından yararlanmaları mümkün değildir. Destek unsurundan yersiz olarak faydalanıldığının tespiti halinde işverenden yararlanılan teşvik tutarı gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte SGK tarafından tahsil edilecek olup, ayrıca, işyerinde sigortalının fiilen çalışmadığı halde bildirildiğinin tespit edilmesi halinde işveren hakkında Cumhuriyet başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacaktır. 15

16 3.3. Stratejik Yatırımlar İçin KDV İadesi Desteği Yeni teşvik sisteminde cari açığın azaltılması amacıyla ithalat bağımlılığı yüksek ara malları ve ürünlerin üretimine yönelik, uluslararası rekabet gücünü artırma potansiyeline sahip, yüksek teknolojili ve yüksek katma değerli yatırımları teşvik etmek amacıyla stratejik yatırımlar için ayrı bir teşvik düzenlemesi öngörülmüş ve 2012/3305 sayılı Karar ın 8. maddesiyle; aşağıda yer alan kriterlerin tamamını birlikte sağlayan, ithalat bağımlılığı yüksek ürünlerin üretimine yönelik yatırımların stratejik yatırım olarak değerlendirileceği belirtilmiştir. (1) a) Asgari sabit yatırım tutarının ellimilyon Türk Lirasının üzerinde olması (münhasıran bu yatırımların enerji ihtiyacını karşılamak üzere gerçekleştirilecek doğalgaza dayalı olmayan enerji yatırımlarının, tesis kurulu gücü ile orantılanacak kısmı dâhil). b) Yatırım konusu ürünle ilgili yurtiçi toplam üretim kapasitesinin ithalattan az olması, c) Bakanlıkça belirlenecek esaslar çerçevesinde, belge konusu yatırımla sağlanacak katma değerin asgari yüzde kırk olması, ç) Yatırım konusu ürünle ilgili olarak son bir yıl içerisinde gerçekleşen toplam ithalat tutarının ellimilyon ABD Dolarının üzerinde olması, (2) Yurt içinde üretimi olmayan ürünlerin üretimine yönelik yatırımlarda birinci fıkranın (ç) bendi hükmü, rafineri ve petrokimya yatırımlarında ise (c) bendi hükmü aranmaz, (3) Bu konuda Bakanlığa yapılacak müracaatlar Komisyon tarafından incelenerek değerlendirilir ve uygun görülen projeler için teşvik belgesi düzenlenir. 2012/3305 sayılı Karara ekli EK-4 te belirtilen teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından gerçekleştirilecek yatırımlar stratejik yatırımlar olarak değerlendirilmeyecektir. Yeni teşvik uygulamasında en kapsamlı destek unsurları stratejik yatırımlara verilmekte olup, stratejik yatırımlar, yeni teşvik sistemi ile 6 bölgeye ayrılan Türkiye de, bölge ayrımı yapılmaksızın, ülkenin neresinde yapılırsa yapılsın gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, sigorta primi işveren hissesi desteği, vergi indirimi, faiz desteği, yatırım yeri tahsisi, bina inşaat harcamalarına KDV iadesi ve sadece 6. bölgedeki yatırımlar için 10 yıl süreyle uygulanmak üzere Gelir Vergisi stopajı desteğinden yararlanacak olup, öngörülen teşvikler genel hatlarıyla aşağıda yer almaktadır. KDV İstisnası DESTEK UNSURLARI Gümrük Vergisi Muafiyeti STRATEJİK YATIRIMLAR TÜM BÖLGELER VAR VAR Vergi İndirimi - Yatırıma Katkı Oranı (%) % 50 Sigorta Primi İşveren His. Desteği - Destek Süresi KDV İadesi Desteği 7 YIL (6. BÖLGEDE 10 YIL) 500 Milyon TL nin üzerindeki yatırımların bina-inşaat harcamaları için 16

17 Yatırım Yeri Tahsisi Faiz Desteği Gelir Vergisi Stopaj Desteği Sigorta Primi İşçi Hissesi Desteği (Destek Süresi VAR Yatırım tutarının %5 ini geçmemek kaydıyla azami 50 Milyon TL ye kadar ( tarihine kadar yapılacak müracaatlar kapsamında düzenlenecek teşvik belgeleri için) Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl Sadece 6. Bölge yatırımları için 10 Yıl 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu gereğince, teşvik belgesini haiz yatırımcılara teşvik belgesi kapsamında yapılacak makine ve teçhizat ithal ve yerli teslimleri KDV den istisna edilebilir. Aynı hüküm, teşvik belgesinin veya teşvik belgesi kapsamı makine ve teçhizatın devir işlemleri ile makine ve teçhizat listelerinde set, ünite, takım vb. olarak belirtilen malların kısmi teslimlerinde de uygulanır. Stratejik yatırımlarda, diğer yatırımlara verilen teşvik unsurlarına ilave olarak yeni bir teşvik unsuru olan inşaat işlerine ilişkin Katma Değer Vergisi İadesi Teşvik i getirilmekte olup, buna ilişkin KDV Geçici 30 uncu maddede yer alan düzenleme ile, 31/12/2023 tarihine kadar uygulanmak üzere, yatırım teşvik belgeleri kapsamında asgari 500 milyon Türk Lirası tutarında sabit yatırım öngörülen stratejik yatırımlar kapsamında, inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve takvim yılı sonuna kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin, izleyen yıl içerisinde bu kapsamda işlemleri bulunan mükelleflere iade edilmesi esası getirilmiştir Gümrük Vergisi Muafiyeti Desteği Gümrük vergisi muafiyeti desteği, teşvik edilmeyecek yatırım konuları ve öngörülen şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, sabit yatırım tutarları ve üzerindeki tüm teşvik belgeli yatırımlar için uygulanabilecektir. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malı makine ve teçhizatın ithali, otomobil ve hafif ticarî araç yatırımlarında yatırım dönemi içerisinde kalmak kaydıyla monte edilmemiş haldeki (CKD) aksam ve parçaların ithali, gemi ve elli metrenin üzerindeki yat inşa yatırımlarında tekne kabuğu ithali yürürlükteki İthalat Rejimi Kararı gereğince ödenmesi gereken gümrük vergisinden muaftır. Teşvik belgesi kapsamında otobüs, çekici (Euro normlarına uygun yeşil motoru haiz olanlar hariç), mobilya, motorbot, kamyon (off-road truck tipi karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar hariç), transmikser, beton santrali, forklift ve beton pompası ithal edilmesi halinde yürürlükteki İthalat Rejimi Kararında öngörülen oranlarda gümrük vergisi tahsil edilir. Ayrıca, makine ve teçhizat bedelinin yüzde beşine kadar yedek parça, gümrük vergisi muafiyeti sağlanmaksızın ithal edilerek sabit yatırım tutarına dahil edilebilir. Öte yandan yeni teşvik sistemine ilişkin kararnamede getirilen yeni bir düzenleme ile; otomobil üretimine yönelik olarak asgari yüzbin adet/yıl kapasiteli yeni bir yatırım yapılması veya mevcut tesislerin kurulu kapasitelerinin en az yüzbin adet/yıl artırılması halinde, teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yirmisinin gerçekleştirilmesini müteakip, yatırım süresi içerisinde olmak kaydıyla gümrük vergisine tabi olmaksızın yatırımcılara A, B 17

18 ve C segmentlerinden otomobil ithaline müsaade edilecektir. Teşvik belgesi kapsamında ithaline izin verilen toplam otomobil sayısı, belgede kayıtlı ilave kapasitenin yüzde onbeşini aşamayacaktır. Ancak, belge kapsamında motor üretiminin de yer alması halinde, motor üretim kapasitesinin yüzde onbeşi kadar daha (motor üretim kapasitesinin, otomobil üretim kapasitesinden fazla olması durumunda otomobil kapasitesi dikkate alınacaktır.) yukarıda belirtilen segmentlerden ilave otomobil ithaline izin verilebilecektir İndirimli Kurumlar Vergisi Desteği Yeni teşvikle, KVK 32/A maddesinde yapılan değişiklik ile, Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar ile belirlenecek illerde (2, 3, 4, 5, ve 6. bölgelerde yapılacak yatırımlar için), yatırıma başlama tarihinden itibaren maddeye göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının % 50 sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına (1/1/2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanacaktır.) indirimli kurumlar vergisi oranı uygulatmak suretiyle yatırıma katkı tutarını kısmen kullandırmaya, Bakanlar Kuruluna yetki verilmektedir. Böylece yatırımcı yatırımlarını tamamen bitirmeden teşvik unsurlarından yararlanmaya başlamaktadır. Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, 5520 sayılı Kanunun 32/A maddesi çerçevesinde gelir veya kurumlar vergisi, öngörülen yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar aşağıda belirtilen oranlarda indirimli olarak uygulanacaktır. Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Yatırıma katkı oranı (%) Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%) Yatırıma katkı oranı (%) Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%) Ancak, bu Karara istinaden düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında 31/12/2013 tarihine kadar (bu tarih dahil) yatırıma başlanılmış olması halinde aşağıdaki tabloda belirtilen indirim oranları ile yatırıma katkı oranları uygulanacaktır. Bölgesel Teşvik Uygulamaları Büyük Ölçekli Yatırımlar Bölgeler Yatırıma katkı oranı (%) Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%) Yatırıma katkı oranı (%) Kurumlar vergisi veya gelir vergisi indirim oranı (%)

19 Stratejik yatırımlar için tüm bölgelerde uygulanacak vergi indirimi oranı yüzde doksan ve yatırıma katkı oranı yüzde ellidir. Stratejik yatırımlarda; 6. bölgede yüzde seksenini, diğer bölgelerde yüzde ellisini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilecektir. Vergi indirimi uygulamasında yatırıma katkı tutarı, indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade etmektedir. Buna göre hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını aşmamak ve toplam yatırıma katkı tutarının; a)büyük ölçekli yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlarda; 2. bölgede yüzde onunu, 3. bölgede yüzde yirmisini, 4. bölgede yüzde otuzunu, 5. bölgede yüzde ellisini ve 6. bölgede yüzde seksenini, b) Stratejik yatırımlarda; 6. bölgede yüzde seksenini, diğer bölgelerde yüzde ellisini geçmemek üzere yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanabilecektir. 1. bölgede yapılan yatırımlar için yatırım döneminde indirimli kurumlar vergisi uygulanamayacak olup, söz konusu yatırımın işletmeye geçmesinden sonra o yatırım üzerinden elde edilen kazanca uygulanabilecektir Faiz Desteği Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararnameye göre, talep edilmesi halinde, bölgesel teşvik uygulamaları ve stratejik yatırımlar ile AR-GE ve çevre yatırımları kapsamında desteklerden yararlanacak yatırımlar için bankalardan kullanılacak en az bir yıl vadeli yatırım kredilerinin teşvik belgesinde kayıtlı sabit yatırım tutarının yüzde yetmişine kadar olan kısmı için ödenecek faizin veya kâr payının bir kısmı azami ilk beş yıl için ödenmek kaydıyla bütçe kaynaklarından karşılanabilecektir. Faiz desteği tutarı, bölge ayrımı olmaksızın AR-GE ve çevre yatırımlarında beşyüzbin Türk Lirasını, stratejik yatırımlarda ise sabit yatırım tutarının yüzde beşini aşmamak kaydıyla ellimilyon Türk Lirasını geçemeyecektir. Destek Oranları (yalnızca bölgesel teşvik uygulamaları için geçerlidir.) Azami Destek Tutarları (yalnızca bölgesel teşvik uygulamaları için geçerlidir.) Stratejik yatırımlar, Ar-Ge ve Çevre Yatırımları Bölgeler TL Cinsi Kredi Döviz Cinsi Kredi Bölgeler TL Cinsi Kredi Döviz Cinsi Kredi puan 1 puan TL

20 4 4 puan 1 puan TL puan 2 puan TL puan 2 puan TL 5 2 Faiz desteği ödemesinin yapılabilmesi için; a)31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumuna muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığının veya tecil ve/veya taksitlendirildiğinin ya da yapılandırıldığının ve yapılandırmanın bozulmadığının, b) 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 22/A maddesi uyarınca Maliye Bakanlığı tahsilat dairelerine müracaat tarihinden önceki onbeş gün içerisinde vadesi geçmiş borcunun olmadığının tevsik edilmesi gerekmektedir. Stratejik yatırımlarla ilgili olarak 31/12/2013 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılacak müracaatlara istinaden düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında faiz desteği öngörülür. Ancak, bu belgeler kapsamında faiz desteği ödemelerine 1/1/2013 tarihinden sonra başlanır Yatırım Yeri Tahsisi Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararnamede, Bakanlıkça teşvik belgesi düzenlenmiş büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar için, 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Kanunun ek 3 üncü maddesi çerçevesinde Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara göre yatırım yeri tahsis edilebileceği belirtilmiştir. Ancak, arazi, arsa, royalti, yedek parça ve amortismana tâbi olmayan diğer harcamalar ile 5520 sayılı Kanun gereği finans ve sigortacılık konularında faaliyet gösteren kurumlar, iş ortaklıkları, 4283 sayılı Yap-İşlet Modeli ile Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi ile Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun ve 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun kapsamında gerçekleştirilen yatırımlar ve rödovans sözleşmesine bağlı olarak yapılan yatırımlara yatırım yeri tahsis edilmeyecektir AR-GE ve Çevre Yatırımları AR-GE ve çevre yatırımları; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti ve faiz desteğinden yararlandırılacaktır. Söz konusu yatırımlar, 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde gelir vergisi stopajı ve sigorta primi desteğinden de yararlanabilecektir Bir Alt Bölge Desteğinden Yararlanacak Yatırımlar Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararnameye göre, Büyük ölçekli yatırımlar veya bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında teşvik belgesi düzenlenen yatırımlar, aşağıda belirtilen koşullardan en az birini sağlamaları halinde vergi indirimi ve sigorta primi işveren hissesi desteği açısından bulundukları bölgenin bir alt bölgesinde sağlanan oran ve sürelerde bu desteklerden yararlanabilir. a) Yatırımın organize sanayi bölgesinde (OSB) gerçekleştirilmesi. 20

21 b)yatırımın, aynı sektörde faaliyet gösteren en az beş gerçek veya tüzel kişinin ortağı olduğu yatırımcı tarafından gerçekleştirilmesi ve ortak faaliyet gösterilen alanda entegrasyonu sağlayacak bir yatırım olması. Bu madde kapsamında 6. bölgede gerçekleştirilecek büyük ölçekli ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamındaki yatırımlar için sigorta primi işveren hissesi desteği, bölgede geçerli olan süreye iki yıl ilave edilmek, vergi indirimi desteği ise bölgede geçerli olan yatırıma katkı oranına beş puan ilave edilmek suretiyle uygulanacaktır Bölgesel Teşvikte Belirlenen Öncelikli Yatırımlara Arttırılmış Teşvikler Yeni teşvik sisteminde Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen bazı yatırım konuları öncelikli olarak belirlenmiş ve bu konularda yatırım yapan yatırımcılara ülkenin neresinde veya hangi bölgesinde olursa olsun 5. bölgede uygulanan teşvik ve desteklerine sahip olacağını hüküm altına almıştır. Altıncı bölge daha avantajlı teşviklere sahip olduğu için bu öncelikli yatırımların yalnızca 6. bölgede gerçekleştirilmesi halinde, bulunduğu bölgenin desteklerinden yararlanacaktır. BKK ile belirlenen öncelikli yatırımlar; - Denizyolu ile yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik yatırımlar, - Özel sektör tarafından yapılacak şehirlerarası yük ve/veya yolcu taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları ile şehir içi yük taşımacılığına yönelik demiryolu yatırımları, - Test merkezleri, rüzgar tüneli ve bu mahiyetteki yatırımlar (otomotiv, uzay veya savunma sanayine yönelik olanlar). - Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde yapılacak turizm yatırımlarından bölgesel desteklerden yararlanabilecek nitelikteki turizm konaklama yatırımları, - Asgari ellibin metrekare kapalı alana sahip uluslararası fuar yatırımları, - Sağlık Bakanlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek asgari yirmimilyon Türk Lirası tutarındaki biyoteknolojik ilaç, onkoloji ilaçları ve kan ürünleri üretimine yönelik yatırımlar, - Savunma Sanayii Müsteşarlığından alınacak proje onayına istinaden gerçekleştirilecek asgari yirmimilyon Türk Lirası tutarındaki savunma, havacılık ve uzay alanındaki yatırımlar, - Maden istihraç yatırımları ve/veya maden işleme yatırımları, - Özel sektör tarafından gerçekleştirilecek olan ilk, orta ve lise eğitim yatırımları, - Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından desteklenen AR-GE projeleri neticesinde geliştirilen ürünlerin üretimine yönelik yatırımlar olarak belirlenmiştir Devir, Satış, İhraç ve Kiralama Yatırım tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesi kapsamındaki makine ve teçhizatın devir, satış, ihraç veya kiralanması, söz konusu yatırım mallarının teminini müteakip beş yılı doldurmuş olmaları halinde serbest olacaktır. Teşvik belgesi kapsamındaki yatırımını tamamlamış ancak tamamlama vizesi yapılmamış yatırımlarla ilgili makine ve teçhizatın, teminini müteakip beş yıl geçtikten sonra satışının yapılmış olması ve işletmenin asgari beş yıl süreyle faaliyette bulunmuş olması şartıyla, Bakanlıkça herhangi bir müeyyide uygulanmaksızın tamamlama vizesi yapılabilecektir. Tamamlama vizesi yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın beş yılını doldurmamış makine ve teçhizatın yatırımın bütünlüğünün bozulmaması kaydıyla veya bütünü ile birlikte; 21