BÖLÜM Maddenin gaz hali ile iglili, 5. Aşağıda verilen basınç birimleri ile ilgili eşitliklerden hangisi yanlıştır?

Transkript

1 Gazlar / Gazların Genel Özellikleri ve Kinetik Teori BÖLÜ 3 Test. addenin gaz hali ile iglili, I. Basınç etkisiyle önemli ölçüde sıkıştırılabilir. II. Bulunduğu kabın hacmini alır. III. addenin en düzensiz fiziksel halidir. Gazlar basınç etkisiyle sıkıştırılabilir, bulundukları kabın hacmini alırlar, en düzensiz fiziksel haldir.. Aşağıda verilen basınç birimleri ile ilgili eşitliklerden hangisi yanlıştır? A) torr = mm B) cm = 76 atm C) Pa = bar D) 3 Pa = atm E) 76 torr = atm E) 76 torr = 76 mm = atm'dir. Y Z Z I. II. III. Yukarıdaki kaplarda fiziksel hali bilinmeyen, Y ve Z saf maddeleri bulunmaktadır. Her bir kaba sabit sıcaklıkta içerisinde bulunan maddeden bir miktar daha eklenip musluklar kapatıldığında maddelerin özkütle - zaman grafiği aşağıdaki gibi oluyur. d Y Z Buna göre, Y ve Z den hangileri kesinlikle gazdır? A) Yalnız B) Yalnız Y C) ve Y D) ve Z E), Y ve Z Katı ve sıvıların özkütlesi sabit sıcaklıkta değişmez. gazdır. Y katı veya sıvıdır. Z katı, sıvı yada gaz olabilir. 6. İdeal gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Basınç altında önemli ölçüde sıkıştırılabilirler. B) oleküller arası çekim kuvvetleri ihmal edilebilecek kadar küçüktür. C) Kap hacmi yanında birim molekül hacimleri ihmal edilir. D) Düşük sıcaklık ve yüksek basınçta gerçek gazlar ideale yaklaşır. E) Bulundukları kabın iç çeperleri ve birbirleri ile yaptıkları çarpışmalardaki enerji kaybı dikkate alınmaz. D) Gerçek gazlar yüksek sıcaklık ve düşük basınçta ideale yaklaşırlar. 3. Zeplinler, seyahat balonları ve uçan balonlarda bir dönem kullanılan H gazının yerini He gazının alması He gazının, I. H 'den hafif olması, II. yanmaya karşı asal olması, III. genleşme katsayısının büyük olması özelliklerinden hangileri ile açıklanabilir? l. H daha hafiftir ll. H yanıcı, He ise yanmayan bir gazdır. (Açıklanır.) lll. Gazların genleşme katsayıları aynıdır. 4. I. oleküller arası çekim kuvveti II. iktarı III. Sıcaklığı IV. olekül ağırlığı Yukarıdakilerden hangileri bir gazın davranışını etkileyen niceliklerdendir? A) Yalnız I B) I ve II C) I, II ve IV D) II, III ve IV E) I, II, III ve IV Bir gazın davranışını verilenlerden hepsi etkiler A 87 3 Y Z B 73 Suyun kaynama sıcaklığı Suyun donma sıcaklığı Yukarıdaki şekilde suyun donma ve kaynama sıcaklıkları kullanılarak farklı termometre ölçüleri verilmiştir., Y ve Z termometrelerinin ölçümlerindeki A, 87 ve B değerleri aynı sıcaklığı gösterdiğine göre A ve B sırasıyla aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A B A) 7 3 B) 98 C) 3 96 D) 3 33 E) 7 33 : Celsius ( C), Y: Fahrenheit ( F) ve Z: Kelvin (K). F = C.,8 + 3 ve K = C + 73 formülünden A = ve B = 98 79

2 Test. E A 3. B 4. E. E 6. D 7. B 8. C 9. D. A. D A 8. Gazların boşluğa ya da ortama yayılmasına efüzyon birbirleri içerisinde dağılmalarına difüzyon denir. A B C D E Y Yukarıdaki eşit bölmeli borunun her iki ucundan aynı anda gönderilen ve Y gaz molekülleri ilk kez C noktasında karşılaşıyor. Buna göre ve Y gazlarının molekül kütleleri ve sıcaklıkları aşağıdakilerden hangisi olamaz? A T ( C) A Y T Y ( C) A) 4 73 B) C) 8 8 D) E) ϑ = ϑ Y 'dir ! 8 9. Gazların kinetik teorisi ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Gaz taneciklerinin her yöne doğru hızlı, sürekli, doğrusal ve zikzaklı hareketlerine Brown hareketi denir. B) Gaz tanecikleri birbirlerine ve kap çeperlerine yaptıkları esnek çarpışmalarda sistemdeki taneciklerin toplam enerjisi değişmez. C) Gaz tanecikleri arasındaki itme ve çekme kuvveti önemsizdir. D) Gaz taneciklerinin kabın her noktasında yaptığı basınçların toplamı gazın o kaptaki basıncına eşittir. E) Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri mutlak sıcaklıkla doğru orantılıdır. D) Gaz taneciklerinin kabın birim yüzeyine yaptığı basınç gazın basıncıdır.. olekül sayısı T T T olekül hızı (m/s) Bir gazın üç farklı sıcaklıkta molekül hızı - molekül sayısı grafiği yukarıda verilmiştir. I. Sıcaklık arttıkça moleküllerin ortalama hızları artar. II. Sıcaklıkları arasındaki ilişki T > T > T 3 şeklindedir. III. T 3 sıcaklığındaki moleküllerin ortalama kinetik enerjisi en fazladır. l. Gazların sıcaklıkları arttıkça ortalama hızları ve kinetik enerjileri artar. (Doğru) ll. olekül hızı en fazla olan T 3 'ün sıcaklığı en fazladır. (Yanlış) lll. Sıcaklıkları T 3 > T > T 'dir. Ortalama kinetik enerji sıcaklık ile doğru orantılıdır. (Doğru). A B K D Y 8 Yukarıdaki şekilde eşit bölmelere ayrılmış cam borularla birbirine bağlı üç kapta aynı koşullarda bulunan, Y ve Z gazları, ve 3 muslukları açılarak aynı anda serbest bırakıldıktan t süre sonra Y ve Z ilk kez K noktasına, ise A noktasına ulaşıyor. Z I. Gazların mol kütleleri arasındaki ilişki > Y > Z şeklindedir. 3 II. ve Z ilk defa t süre sonunda karşılaşır. III. Y moleküllerinin ortalama yayılma hızının 8 m/s olduğu ortamda moleküllerinin ortalama yayılma hızı 6 m/s dir. Gazların yayılma hızı mol kütlelerinin karakökü ile ters orantılıdır. birim, Y birim Z 4 birim yol almıştır. ϑ Z = ϑ Y = 4ϑ 'tir., Y ve Z gazlarının T, T ve T 3 kelvin sıcaklıklardaki difüzyon hızları ile ilgili, 'in T sıcaklıktaki difüzyon hızı Y'nin T sıcaklıktaki difüzyon hızına eşittir. Z'nin T 3 sıcaklıktaki difüzyon hızı Y'nin T sıcaklıktaki difüzyon hızının 4 katıdır. bilgileri veriliyor. T, T ve T 3 ile ilgili aşağıdaki bağıntılardan hangisi doğrudur? ( = 6, Y = 3, Z = 4) A) T = T = T 3 B) T = T = T 3 C) T = T = 4T 3 D) T = T = 4T 3 ϑ = ϑ Y ise T 6 = T 3 ise T = T E) T = T = T 3 ϑ Z = 4ϑ Y ise T 3 4 = T 3. 4 ise T 3 = T

3 Gaz Basıncının Ölçülmesi BÖLÜ 3 Test. Po = 7 cm 4. (g) He(g) h cm h h h h Z (g) Şekildeki manometrede musluğu açılırsa nolu manometrenin kollarındaki cıva seviyeleri arasındaki fark 3h cm oluyor. Buna göre He gazının basıncı kaç mm 'dir? A) 3 B) 7 C) 9 D) E) 4 3h = 7 + h ise h = 3cm P He = 7 + h ise P He = = cm = mm (g) P o = 76 cm 4 cm Yukarıdaki düzenekte belirtilen, Y ve Z gazlarının basınçları arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) P = P Y = P Z B) P = P Y = P Z C) 6P = 3P Y = P Z D) 3P = P Y = 6P Z P o = h, P x = h h = h, P Z = P o + h = 3h P Y = P Z h = 3h h = h. s h E) P = 6P Y = 3P Z H (g) Y sıvısı h 3 h 3. A h a b Şekildeki sistemde ve muslukları açıldığında nolu manometrenin b kolunda cıva seviyesinin 7 cm azaldığı gözleniyor. Buna göre A kabına batırılmış olan borudaki h yüksekliği kaç cm'dir? A) B) C) D) 4 E) 3 P Y = = cm 7x = 4 cm değişiklik gerçekleşir. nolu manometrede 4 = 86 = P = h = s cıva. h 3s su h s etil alkol Yukarıdaki şekilde verilen barometreler ile ilgili, I. ve 3.'nün bulundukları ortamlar aynıdır. 3. h II..'nin bulunduğu ortamın basıncı 'nin bulunduğu ortamın basıncından yüksektir. III. 3.'nün deniz seviyesinden yüksekliği. ve 'ninkinden fazladır. (d civa = 3,6 g/cm 3, d su = g/ cm 3, d etil alkol =,78 g/cm 3 ) l. Sıvı özkütleleri farklıdır. (Yanlış) D) II ve III E) I, II ve III ll. d su d = 3,6 ise l. daha yüksek basınçlı ortamdır. (Doğru), lll. Doğru 6. sıvısı Şekildeki düzenekte belirtilen h, h ve h 3 yükseltileri arasındaki ilişki 3h = 6h = h 3 şeklindedir. I. H gazının basıncı açık hava basıncının yarısı kadardır. II. sıvısının özkütlesi Y sıvısının özkütlesinin 3 katıdır. III. Deney tüpünün kesiti (S) artırılırsa h yüksekliği azalır. (g) 68 cm h = h = P o, h = h, h 3 = 3h l. P H = h h = h (Doğru), ll. Doğru lll. Değişmez. Su cm Z (g) 7 cm Açık hava basıncının atm olduğu bir ortamda şekildeki sistemlerdeki, Y ve Z gazlarının basınçları arasındaki ilişki aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (d = 3,6 g/cm 3, d su = g/cm 3 ) A) P = P Y > P Z B) P = P Y < P Z C) P = P Y = P Z D) P < P Y < P Z E) P Y > P = P Z P o = atm = 76 cm 68. = h. 3,6 ise h = cm dir. P = 76 = 7 cm P Y = 76 = 7 cm P Z = 7 cm P = P Y > P Z 8

4 Test. D B 3. D 4. C. C 6. A 7. E 8. E 9. C. C. D 7. Aynı ortamdaki aşağıdaki gazlardan hangisinin basıncı diğerlerinden daha fazladır? (d = 3,6 g/cm 3, d su = g/cm 3 ) A) Sürtünmesiz B) ideal piston Su 68 cm. (g) Sürtünmesiz piston 3 4 Z (g) c 8 8. T (g) (g) C) D) h (g) E) h cm P = P o, P Y = P o + 68 cm su = P o + cm P Z = P o cm, P T = P o cm P Q = P o + cm Q (g) cm Su Z (g) h h Z (g) cm T(g) 3 Yukarıdaki tüplerde açık hava basıncının 3h cm olduğu ortamda bulunan, Y, Z ve T gazları ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (d = 3,6 g/cm 3, d su = g/cm 3 ) A) gazının basıncı h cm'dir. B) Y gazının basıncı açık hava basıncına eşittir. C) Z gazının basıncı Y gazının basıncından fazladır. D) T gazının basıncı gazının basıncından 3h cm daha fazladır. E) Basıncı en fazla olanı gazıdır. P = P o + h, P T = P o + h. sin3 = P o + h. = P o + 4h T'nin basıncı en fazladır. 9. Su 68 cm ideal piston (g) cm h Su P o 36 cm T (g) Şekildeki sistemde nolu manometrede belirtilen h yüksekliği kaç cm'dir? (dh g = 3,6 g/cm 3, d su = g/cm 3, Po = 76 cm) A) B) C) D) E) 68cm-su = cm, 76 + = P = 8, P Y = 8 = 7 P o + 36 cm-su = P T = P o + cm = 86 cm P Y + h = 86 ise 7 + h = 86 ve h =. a T sıvısı Yukarıdaki sistemle ilgili; Sadece 3 ve 4 muslukları aynı anda açıldığında manometrenin b kolunda civa seviyesi cm yükseliyor. Yalnızca musluğu açıldığında T sıvısı c borusunda 8 cm yükseliyor. Sadece, ve 3 muslukları açıldığında manometrenin a ve b kolları arasındaki cıva seviyesi farkı 7 cm oluyor. bilgileri veriliyor. Buna göre, Y ve Z gazlarının basınçları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (d = 3,6 g/cm 3, d T =,8 g/cm 3 ) P (cm) P Y (cm) P Z (cm) A) B) C) D) E) ,8 P Y = P Z +. = P Z +, P Z = P o ise P Z = P o, P o = 7, P Z = 7 = 7 3,6 P = P Y = 7 + = 8 P o cıva cıva H (g). işlem h h H (g) cıva cıva P o Şekil - Şekil - Şekil - 3 Şekil-'deki sisteme sırasıyla. ve işlemler uygulanarak Şekil- ve Şekil-3 elde ediliyor. I. h < h 4 'tür. b h 3 h h 6 işlem H (g) cıva cıva h 4 II. h = h ise h = h 6 'dır. III.. işlem sonucunda gazların yoğunlukları azalırken, işlem sonucunda yoğunlukları artar. Başlangıçta, gaz basınçları P o + cıva iken,. işlem sonucu P o cıva, işlem sonucu P o olur. l. ve lll. öncüller doğrudur.

5 Gaz Yasaları ve İdeal Gaz Yasası -., atm SO (g) İdeal piston atm O (g) atm CH 4(g) V, T V, T V, T Yukarıdaki şekillerde belirtilen kaplarda SO, O ve CH 4 gazlarının basınç, hacim ve sıcaklık değerleri verilmiştir. SO, O ve CH 4 gazlarının kütleleri arasındaki ilişki hangi seçenekte doğru verilmiştir? (H =, C =, O = 6, S = 3) A) m SO > m O > m CH4 B) m CH4 > m O > m SO C) m SO = m CH4 > m O D) m O > m SO > m CH 4 E) m SO < m CH4 = m O n = P. V T 'den n SO =,. mol =,64 = 64 gram n O =. mol =.3 = 3 gram, n CH4 = = 4.6 = 64 gram P 4. (g) 4 cm BÖLÜ 3 Test 3 (g) a 3 cm 48 cm (g) Şekil - Şekil - Şekil - 3 Şekil - 'de cam tüp içerisine cıva ile sıkıştırılmış olan gazının bulunduğu düzenek çevrilerek Şekil - ve Şekil - 3 elde ediliyor. Buna göre Şekil - 'deki a değeri kaç cm'dir? A) B) C) 8 D) 7 E) 7 Şekil - ve Şekil - 3 kullanılarak, 3 cm'de P o + 4 ise P O = 7 cm'dir. 48 cm'de P o Şekil - 'de P + 4 = 7 ise P = 3 cm'dir = 3. a a =. Aynı koşullarda eşit hacim kaplayan, CO O Yukarıdaki grafikte ideal gazına ait basınç-hacim değişimleri verilmiştir. I. 'in miktarı sabit ise sıcaklığının en yüksek olduğu durum.'sidir. II. 'in sıcaklığı sabit ise kütleleri arasındaki ilişki 3 > > 'dir. III. P.V değerinin en küçük olduğu durum 3.'südür. T = P. V ise l. öncül doğrudur. ll. > > 3 olmalıydı. (Yanlış) lll. P. V = n. T (Doğru) n 3 V SO 3 gazlarının, I. olekül sayıları II. Özkütleleri III. Ortalama kinetik enerjileri niceliklerinden hangileri aynıdır? Aynı koşullarda hacimleri eşit olan gazları mol sayıları ve sıcaklıkları aynıdır. (olekül sayıları) (Ortalama kinetik enerjileri) 6. Basınç 3 3. P (atm) Sıcaklık ( C) H He Hacim (L) Aynı sıcaklıkta iki ayrı kapta bulunan H ve He gazlarının basınç - hacim grafikleri yukarıda verilmiştir. l. n = P. V T Buna göre H ve He gazları ile ilgili, I. ol sayıları arasındaki ilişki n H > n He şeklindedir. II. atm basınçta özkütlesi büyük olanı He'dur. III. Ortalama kinetik enerjileri eşittir. (Doğru) ll. Aynı koşulda A ile özkütle orantılıdır. (Doğru) lll. Sıcaklıkları eşittir. (Doğru) Bir miktar O gazı ile yapılan üç deneyden elde edilen basınç - sıcaklık grafikleri yukarıda verilmiştir. Buna göre., ve 3. deneyler ile ilgili, I. Aynı sıcaklıkta birim hacimdeki molekül sayısı en fazla olanı. sidir. II. Aynı basınçta O gazının ortalama yayılma hızı en fazla olanı 3. südür. III. noktasındaki sıcaklık Kelvindir. l. Birim hacimdeki molekül sayısı n, basınç ile (P) orantılıdır. (Doğru) ν ll. Eşit basınçta sıcaklığı fazla olan 3. sü (Doğru) lll. noktası 73 C = K'dir. (Doğru) 83

6 Test 3. C D 3. E 4. A. D 6. E 7. C 8. E 9. B. D. A A Üç ayrı kapta bulunan belirli miktardaki H, N ve He gazları aşağıdaki tabloda t ile gösterilen başlangıç sıcaklığından t ile gösterilen sıcaklığa kadar ayrı ayrı ısıtılıyor. t ( C) t ( C) H 7 37 He N 7 Isıtma işlemi sonunda bu gazlardaki değişiklikler ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Sabit hacimde H 'nin basıncı katına çıkar. B) Sabit basınçta He'un özkütlesi 'üne düşer. 3 C) N gazının ortalama kinetik enerjisi katına çıkar. D) Sabit basınçta H 'nin ortalama yayılma hızı katına çıkar. E) Sabit hacimde He'un basıncı 3 katına çıkar. C) Ortalama kinetik enerji mutlak sıcaklık (K) ile doğru orantılıdır. Kelvin cinsinden iki katına çıkmamıştır. 8. Açık hava basıncının (P o ) atm olduğu bir sürtünmesiz pistonlu kaptaki özkütlesi d olan He gazına sırasıyla uygulanan işlemler aşağıda verilmiştir: 4V 3V V V P o = atm Sürtünmesiz piston m gram T K I. İşlem : Sabit sıcaklıkta gaz kütlesi 3m gram oluncaya kadar He gazı eklenip musluğu kapatılıyor. II. İşlem : Kap ısıtılarak sıcaklık T K'e çıkarılıyor. aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) I. işlem sonucunda birim hacimdeki molekül sayısı değişmez. B) II. işlem sonunda gaz hacmi 4V olur. C) I. işlem sonucu gaz özkütlesi değişmez. D) II. işlem sonucunda gaz özkütlesi 3d 4 olur. Engel E) II. işlem sonucunda gaz basıncı atm olur. l. işlemde hacim 3V olur. (Basınç atm) ll. İşlem sonucu hacim sabit kalsaydı basınç atm olurdu. Ancak önce 3V den 4V'ye artıyor. 9. I. II. P V T Pompa Yukarıdaki sistemde sıcaklık sabit tutularak kaplar arasındaki pompası yardımı ile I. kaptaki gazın % 'si II. kaba aktarılarak, pompa kapatılıyor. Buna göre son durumda I. kaptaki gaz molekülü sayısının II. kaptaki gaz molekülü sayısına oranı nedir? A) B) 3 n l = P. V = n n ll = P. V = n T n. =,4n n ll = n +,4n n l = n,4n =,6n C) 3 4 P V T D) E) n l n ll =,6n,4n = 3.. kap, mol (g) kap mol (g) V, T V, T 4V, T Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta muslukları açılarak basınç dengesi sağlandıktan sonra musluklar tekrar kapatılıyor. Bu işlem sonunda kaptaki gaz basıncı değişmediğine göre, 3. kap n mol (g) I.. kaptaki gaz basıncı zamanla artmıştır. II. 3. kaptaki gaz basıncı zamanla azalmıştır. III. n =,8'dir. D) II ve III E) I, II ve III kapta basınç n v 'den 'tür. Demekki son basınçta 'tir. P son = = n son =, + + n v son ise n =,8 P =, (Sabit) P 3 =,8 4 (azalmıştır.).,8 L 8,4 L SO CH (g) 4(g) m gram atm I. Sürtünmesiz piston II. Şekildeki sistemde C'de bulunan CH 4 ve SO gazları sürtünmesiz pistonla birbirinden ayrılmıştır. I. bölmeye m gram He gazı eklenerek musluk kapatıldığında her iki bölmedeki gazların hacimleri eşitleniyor. Buna göre m kaçtır? (He = 4) A) B) 4 C) 6 D) 8 E) P. V = n. R. T'den (ll. bölme) 8,4 = n., ise n SO =,7 mol (8,4 L) ise,8l'de, mol CH 4 vardır. n = n ll ise v l = v ll olur., mol He(4) = g eklemeli Sürtünmesiz pistonlu bir Özkütle kaptaki mol N gazına 3 d uygulanan işlemler sonucu d özkütle - zaman grafiği şekildeki gibi olmaktadır. Buna göre N gazına uygulanan., ve 3. işlemler ile ilgili, I.. işlemde sabit sıcaklıkta mol CO gazı eklenmiştir. II. işlemde mutlak sıcaklık katına çıkarılmıştır. III. 3. işlemde piston sabitlenerek N gazı eklenmiştir. yargılarından hangileri doğru olabilir? (N = 8, CO = 8) l. N = CO = 8 (ol kütleli aynıdır.) (Doğru) ll. Özkütle yarıya inerdi (Yanlış) lll. Piston sabitlenip gaz eklenirse özkütle artar. (Yanlış)

7 Gaz Yasaları ve İdeal Gaz Yasası -. Eşit kütleli, Y ve Z gazlarının basınç (P), hacim (V) ve sıcaklık (T) değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Gaz P(atm) V (L) T (K),6 73 Y,4 46 Z, 73 Tablodaki değerlere göre, Y ve Z gazlarının mol kütlelerinin karşılaştırılması hangi seçenekte doğru verilmiştir? A) > Y > Z B) = Y > Z C) Y > > Z D) Z > = Y E) = Z > Y n = m 'dan m ler aynı ise molü az alanının A 'sı fazladır. n =.,6 A 73 =.,4 46 = n Y ve n Z =., n Z > n = n Y ise m AZ < m A = AY (g) Z (g) BÖLÜ 3 Test 4 4. N gazının normal koşullardaki 4 gramı ile ilgili,. I. Hacmi,6 L olan cam bir kapta C'deki basıncı atm'dir. II. Esnek bir balondaki hacmi,4 L, basıncı atm ise sıcaklığı 73 C'dir. III. Normal koşullardaki özkütlesi, g/ml'dir. (N = 4) l. 4,.,4 8 =, mol N , P = =,6.,4 ll. T = = 46K = 73 lll. d = 8,.,4,4 =, 73 3m g m g (g) m g m g Y 4 atm, L P atm, L P atm, L Yukarıdaki sistemde eşit sıcaklıkta bulunan ve muslukları sıcaklık değiştirilmeden sırasıyla açıldığında elde edilen sonuçlar aşağıda verilmiştir. I. işlem : musluğu açıldığında. ve kaplardaki basınç 6 atm olarak ölçülüyor. II. işlem : musluğu açıkken musluğu açıldığında sistemdeki son basınç atm olarak ölçülüyor. Buna göre P ve P değerleri aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? P P A) 4, B) 6 C) 3, D) 8 E) 6 8 l P. = 6. 3'den P = ll P. =. 'den P = 3, 6. Cam kap Yukarıdaki şekilde sabit sıcaklıkta bulunan cam kap içerisindeki ve Y gazlarının kütleleri sırasıyla m ve m gramdır. ve muslukları aracılığıyla 3m gram ve m g Y eklendiğinde ve Y'nin kısmi basınçları eşitleniyor. cam kaptaki ve Y'nin başlangıçtaki kısmi basınçları oranı nedir? A) B) 3 SO (g) C) 4 Kısmi basınç eşitliği için mol sayıları eşit olmalıdır. m + 3m = m + m ise Y Y = Başlangıçtaki mol oranları n m = = 4 n Y m CH4(g) D) Sürtünmesiz piston E) 3. P o = 76 cm gram O (g),6l, 73 C 9 cm Şekildeki sistemde bir miktar SO gazı vardır. Aynı sıcaklıkta kaptaki gaz kütlesini katına çıkaracak kadar CH 4 gazı eklenip musluk kapatılıyor. aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? (H =, C =, O = 6, S = 3) A) Kaptaki gaz özkütlesi azalır. 8 Yukarıdaki şekilde belirtilen g O gazının bulunduğu,6 L'lik hacimli cam kap 73 C'de açık uçlu manometreye bağlandığında manometrenin cıva seviyeleri arasındaki fark 9 cm olmaktadır. 'in mol kütlesi kaç gramdır? ( = 6) A) B) 4 C) 8 D) 3 E) =, atm PV = nrt ve n = m 'dan 76 A,.,6 =.,4 A A = 64 x + 3 = 64 ise x = 3 B) SO gazının kısmi basıncı 'ine düşer. C) Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayısı artar. D) Kap hacmi katına çıkar. E) Gazların P.V çarpımı değişmez. E) P. V değeri n. R. T'ye eşittir. gaz eklendiği için n değeri artar. P. V değeri artar.

8 Test 4. B C 3. D 4. E. C 6. E 7. B 8. E 9. C. B. D 7. V (g) A L Po = atm P, T T Sürtünmesiz piston Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta musluğu açıldığında hareketli piston A noktasında sabitleniyor. gazının basıncı (P) ve hacmi (V) aşağıdakilerden hangisi olamaz? P V A), B), C),8, D),6,6 E),. L L P o = atm Sürtünmesiz piston, mol O (g) 7 C Engel Şekildeki sistemde 7 C'de bulunan O gazının bulunduğu kaba sırasıyla uygulanan I. ve II. işlemleri aşağıda verilmiştir: I. işlem : Sabit sıcaklıkta kaba 8 gram He gazı ekleniyor. II. işlem : Kap ısıtılarak sıcaklığı 7 C'ye çıkarılıyor. Bu işlemler sonucu oluşan değişiklikleri gösteren aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır? (He = 4, O = 6) P V + P. V = P son. V son denklemine göre pistonun A noktası ile ilk konumu arasında bir noktada sabitlenmesi koşulunu B şıkkı sağlamaz. 8. I. Y (g) II. Y (g) V, T 3V, T Şekildeki sistemde cam kaplarda bulunan Y ve Y gazlarının atom sayıları ve kütleleri birbirine eşittir. Buna göre Y ve Y gazlarlarının niceliklerinden, I. Aynı koşuldaki ortalama hızları II. musluğu açıldıktan sonraki kısmi basınçları III. Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayıları hangileri arasında Y > Y ilişkisi vardır? A) C),,, Gaz basıncı (atm) I II P O (atm) I II V E) V(L) V(L) I II B) 7 7 D) 6 P.V (atm.l) II I 4,8, P(atm) Gaz özkütlesi (g/l) I II Sıcaklık ( C) n mol Y ve 3n mol Y 'nin atom sayıları eşittir. ll. A değeri kaçak olan Y 'dir. (Var) lll. Y daha hızlıdır. (Var) l. n He = 8 = mol ekle, mol L 4, mol L = V son ve P son = atm ll. 7 C = 4 K P ilk = atm 7 C = K P son = =, atm Kütleleri ve atom P (atm) sayıları eşit olan ve Y gazlarının basınç (P) - hacim (V) değişimi grafikteki gibidir. I. Sıcaklıkları aynı ise mol sayıları arasındaki ilişki n > n Y 'dir. II. ol sayıları aynı ise ve Y aynı gazın farklı sıcaklıktaki örnekleri olabilir. Y V (L) B) ll. işlemde PV = n. R. T ise PV değeri sıcaklık arttığı için artmalıydı.. ve Y gazları ile ilgili aşağıdaki bilgiler veriliyor. C sıcaklık ve atm'lik basınçtaki gazının özkütlesi, g/l'dir. C sıcaklıkta 48 gram Y gazı, litrelik bir kapta 3 atm basınç yapmaktadır. Buna göre Y 3 gazının mol kütlesi kaçtır? III. Sıcaklıkları aynı ise mol kültesi büyük olanı 'tir. l. P > P Y ise n > n Y (Doğru) ll. T > T Y ise olabilir. (Doğru) lll. n Y > n olurdu. (Yanlış) A) 3 B) 48 C) 4 D) 76 E) P. A = d. RT. A =,.,4. 73 ise 73 = 8, = 4 P. V = n. R. T 3., = n., n Y =, mol Y = 3 Y = 6 Y 3 = 76

9 Gaz Karışımları ve Gazların Su Üstünde Toplanması BÖLÜ 3 Test.. 4. P o = 76 cm H O (s) C C'de sıvı - buhar dengesi kurulmuş olan şekildeki sis-temdeki musluğu açılarak sistemin C'de yeniden dengeye ulaşması sağlanıyor. Bu işlemler sonucu, I.. kaptaki su miktarı II. Suyun buhar basıncı III. Birim hacimdeki su buharı miktarı niceliklerinden hangileri değişir? l. Birinci kaptaki suyun bir miktarı buharlaşır. Su mikarı azalır. ll. Sıcaklık sabit olduğu için buhar basıncı sabit lll. Birim hacimdeki buhar miktarı (buhar basıncı) değişmez. Şekildeki sabit hacimli kapta bulunan O ve YO gazlarının atom sayıları eşittir. Buna göre O ve YO gazları ile ilgili, O (g) YO (g) I. Ortalama kinetik enerjileri eşittir. P II. Kısmi basınçlarının oranı O 3 = 'dir. P YO III. Kütleleri eşit ise difüzyon hızı büyük olanı YO gazıdır. V, T n mol O ve 3n mol YO nun atom sayıları eşit olur. l. Sıcaklıkları aynıdır. (Doğru) ll. olleri ile orantılıdır (Yanlış) lll. Kütleleri eşit ise ol 3 kütlesi küçük olanı YO'dur. (Doğru) 3. KCIO 3(k) O (g) H O (g) A V B V H O (s) t C a b 4 cm Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta A noktasındaki piston itilerek B noktasında sabitleniyor. Sistemin son durumu ile ilgili, I. anometrenin a kolunda civa seviyesi cm azalır. II. He gazının kısmi basıncı 9 cm'dir. III. Suyun buhar basıncı 8 mm'dir. (t C'de suyun buhar basıncı 4 mm, su hacmindeki değişiklik ihmal edilmiştir.) Sıcaklık sabit ise P subuharı = 4 cm (sabit) 4 = 96 cm = P He (başlangıç) Hacim yarıya düştüğü için P He = 9 cm. P o = 76 cm A B m g CH 4(g) m g Su t C 6 cm Şekildeki sistemde eşit kütleli CH 4 ve He gazlarının bulunduğu piston sabit sıcaklıkta A noktasından B noktasına itilerek gaz hacmi yarıya indirildiğinde manometredeki cıva seviyesi farkı 6 cm oluyor. Şekildeki düzenekte KCIO 3 katısı ısıtılarak, KCIO 3(k) Su ısı KCI (k) + 3 O (g) tepkimesine göre ayrıştırılıyor. Tepkime sonunda su üzerinde 47 C ve mm basınçta toplanan gazın hacmi 4 ml'dir. Buna göre elde edilen O gazı kaç gramdır? (O = 6, 47 C'de suyun buhar basıncı 3 mm'dir.) A) B) 4 C) 8 D) 6 E) 3 3 = mm = atm = PO P. V = n. RT'den.,4 = n., mol O (3) = gram Buna göre son durumda kaptaki CH 4 ve He gazlarının kısmi basınçları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir? P CH4 (cm) P He (cm) A) 44 6 B) 8 C) 6 4 D) 8 E) 4 6 m 6 mol CH 4 = n ise m mol He = 4n moldür. 4 P CH4 = P ise P He = 4P'dir. P ilk = = P + 4P + P subuharı P subuharı = cm P son = = P + 8P + P subuharı P CH4 = P = 4 P He = 4P = 6 87

10 Test. A D 3. A 4. B. E 6. D 7. D 8. E 9. A. A cm A (g) V 6 cm B (g) Elastik balon 4V Şekildeki sistemde bulunan aynı sıcaklıtaki A ve B gazlarının tamamı piston yardımıyla kapta toplandıktan sonra musluğu kapatılıp musluğu açılıyor. I. Son durumda elastik balonun hacmi V ise açık hava basıncı 8 cm'dir. II. Kaptaki gazların kısmi basınçları arasındaki oran PA 4 d n 'tür. PB 3 III. Kaptaki gazların mol kesirleri arasındaki oran A d n 'tür. 3 B P A :. 8 = P A. 4 ise P A = 4 ve P B = 6 P A P = = = A = P B B 3 (lll) (l). 4 = 8. V son ise V son = V 7. Sürtünmesiz piston A B V 4V = V h 8. Sürtünmesiz piston mol Şekildeki sistemde sabit sıcaklıkta mol CH 4 gazı eklenerek musluk kapatılıyor. Bu işlem sonucu sistemde gerçekleşen değişiklikler ile ilgili, aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Kaptaki toplam gaz basıncı değişmez. B) Kap hacmi artar. C) Kaptaki gaz yoğunluğu artar. D) He gazının kısmi basıncı azalır. E) Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayısı değişmez. E) Eklenen CH 4 'ün mol kütlesi kaptaki He'un mol kütlesinden fazladır. Birim zamanda birim yüzeye çarpan tanecik sayısı azalır. 9. ol sayıları arasındaki ilişki 4n SO = n CH4 = n He şeklinde olan He, CH 4 ve SO gazlarından oluşan,4 mollük karışımın sabit hacimli bir kapta C'deki basıncı 3, atm'dir. Buna göre gaz karışımının özkütlesi kaç g/l'dir. (He = 4, CH 4 = 6, SO = 64) A), B) 3 C) D) 7, E) 8 4n + n + n = 7n =,4 n =, mol SO n =,4 mol CH 4 ve 4n =,8 mol He 3,. V =,4., V = 8,96 L d,. 64 +,4. 6 +,8. 4 K = 8,96. P o = atm H O (s) mg CH 4(g) cm 88 Şekildeki sisteme uygulanan I., II. ve III. işlemler sonucu He gazının kısmi basıncında (P He ), suyun buhar basıncında (P H O) ve cıva seviyesi farkında (h) gerçekleşen değişimler ile ilgili, P He P H O h I. Sabit sıcaklıkta piston B noktasında Artar Azalır Artar sabitleniyor: II. Piston sabit iken sıcaklık artırılıyor : Artar Artar Artar III. Sabit sıcakıkta piston serbest iken musluğundan CH 4 gazı ekleniyor: Azalır Değişmez Değişmez D) II ve III E) I, II ve III Suyun buhar basıncı (P HO ) yalnızca sıcaklık ile değişir. l. yanlış, ll. Doğru, lll. Doğru mg SO (g) H O (s) t C a Şekildeki sistemde sıcaklık sabit tutularak musluğu açıldığında manometrenin b kolunda civa seviyesi 8 cm düşüyor. Buna göre kaptaki CH 4 ve SO gazlarının kısmi basınçları aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (t C'de suyun buhar basıncı = mm, CH 4 = 6, SO = 64) P CH4 (cm) b P SO (cm) A) 64 6 B) 8 6 C) 7 9 D) 8 E) 64 3 Cıva seviyesi:. 8 = 6 P CH4 + P SO + P subuharı = = 8 cm 4n(4P) n(p) cm ise P CH4 = 64 P He = 6

11 Kimyasal Tepkimelerde Gaz Basıncı ve Gaz Hacmi BÖLÜ 3 Test 6. Sabit hacimli kaplarda gaz fazında gerçekleşen ve tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönülen, 4. P o = 76 cm I. N (g) + 3H (g) NH 3(g) II. CO (g) + /O (g) CO (g), mol O (g) mol CO (g) 4 cm III. H (g) + CI (g) HCI (g) tepkimelerinden hangilerinin sonucunda kaptaki gaz basıncı azalır? Şekildeki sabit hacimli kaptaki mol CO gazına,, mol O gazı eklenerek gazlar arasında; a b Tepkime katsayılarındaki değişim; l. 4 (Azalır) ll., (Azalır) lll. (Değişmez.) n mol (g) n mol Y (g) CO (g) + O (g) CO (g) tepkimesi tam verimle gerçekleştiriliyor. Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına dönüldüğüne göre, I. anometrenin a kolunda civa seviyesi cm yükselir. II. Kaptaki gaz basıncı değişmez. III. Kaptaki CO gazının kısmi basıncı cm'dir. V, T V, T Şekildeki sistemde musluğu açılarak sıcaklığın sabit kalması sağlandığında her iki kaptaki basınç sabit kalmıştır. I. ve Y gazları arasında tepkime gerçekleşmemiştir. II. Gazlar arasında (g) + Y (g) tepkimesi gerçekleşmiştir. III. Gazlar arasında (g) + Y (g) Y (g) tepkimesi gerçekleşmiştir. yargılarından hangileri doğru olabilir? l. Başlangıçta her iki kaptaki basınç aynıdır. (Olabilir.) ll. + Y Y (ol sayıları) aynıdır. (Olabilir) lll. 3mol gaz mol gaza düşüyor. (Olamaz.) 3. Sürtünmesiz pistonlu kapta sabit sıcaklıkta gaz fazında gerçekleşen bir tepkime sonucu zamanla kaptaki gaz özkütlesi artmaktadır. bu tepkimenin denklemi aşağıdakilerden hangisi olamaz? A) SO (g) + O (g) SO 3(g) B) PCI (g) PCI 3(g) + CI (g) C) N (g) + 3O (g) N O 3(g) D) CO (g) + CI (g) COCI (g) E) N (g) + 3H (g) NH 3(g) Kap hacmi azalmalıdır. Katsayıları dikkate alındığında B) (Hacim artar. Özkütle azalır.) n ilk = mol D) II ve III E) I, II ve III, CO + O CO n son = mol, Basınç değişmez mol CO ve mol CO kısmi basınçları eşittir.. V 3V H (g) O (g) 4 cm cm Yukarıdaki sistemde t C'de musluğu açılarak gazların tam verimle tepkimesi gerçekleştiriliyor. Tepkime sonunda sistemin sıcaklığı ilk sıcaklığına getirildiğine göre sistemin son basıncı kaç cm'dir? (t C'de suyun buhar basıncı mm'dir.) A) 8 B) 4 C) D) 6 E) 4 6 H + /O H O (s) P H = 4. = 6 P O =. 3 = P HO = cm P son = 4 + = 6 6. Yandaki grafik, ve Y Hacim (L) gazlarının sabit basınç 6 ve sıcaklıkta Z gazını oluşturmasına 4 Y ilişkin hacim - zaman 3 Z değişimini vermektedir. Bu tepkime ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Tepkime tam verimle gerçekleşmiştir. B) Z gazının formülü Y 3 'tür. C) Kaptaki gaz karışımının özkütlesi artmıştır. D) Y 'nin kısmi basıncı azalmıştır. E) Birim hacimdeki tanecik sayısı artmıştır. Tepkime denklemi; + 3Y Z katsayılar dikkate alındıığnda birim hacimdeki tanecik sayısı azalır. 89

12 Test 6. C C 3. B 4. D. D 6. E 7. B 8. D 9. A. D. C 7. 8 cm N (g) H (g) V, T 3V, T Po= 76 cm 4 cm 9. Sabit hacimli bir kapta 3'er mol ve Y gazlarının T K sıcaklıkta tam verimli tepkimesi sonucu Y 3 gazı oluşuyor. Tepkime sonunda kaptaki sıcaklık T K olduğuna göre, tepkimeden önceki gaz basıncının tepkime sonundaki gaz basıncına oranı kaçtır? I. II. A) 4 B) C) D) E) 4 Şekildeki kaplar arasındaki musluğu açılarak, N (g) + 3H (g) NH 3(g) tepkimesi % verimle gerekleştiriliyor. Tepkime sonunda sıcaklık başlangıç sıcaklığına döndürüldüğüne göre, I. ve II. manometrelerdeki civa seviyeleri farkı hangi seçenekte doğru verilmiştir? I. (cm) II. (cm) A) 44 3 B) 68 8 C) 6 6 D) E) V 9. 3V P N = = 3 cm P H = = 4 cm V V N + 3H NH 3 P son = = l 68 ll = Sabit hacimli bir kapta eşit mol sayılı ve Y gazları arasında, (g) + Y (g) Y (g) tepkimesi tam verimle gerçekleştirilip sıcaklık başlangıç sıcaklığına dönüştürüldüğünde gaz basıncı, atm olarak ölçülüyor. Bu olayla ilgili aşağıdaki grafiklerden hangisi yanlıştır? A) Gaz yoğunluğu B),8,4 nin kısmi basıncı (atm) n ilk = 6 mol T ilk = t V sabit, 3 + 3Y Y 3 n son = 3 mol T son = T 3 P ilk. V = 6. R. T P ilk = 4 P son. V = 3. R. T P son. K L N P (g) 3 atm Y (g) P o = atm L, T L, T Sürtünmesiz piston Şekildeki sistemde musluğu açılarak ve Y gazlarının tam verimle Y gazını oluşturması sağlanıyor. Buna göre tepkime sonrası sıcaklık ilk sıcaklığına döndürüldüğünde piston nerede sabitlenir? (Pistonlu kaptaki aralıklar eşittir.) A) K arasında B) K C) L D) L arasında E) N n = P. V ise n = 3. = 3 mol n Y =. = mol 3 + Y Y 3, +3, n son = 3, mol Pistonlu kalan ilk hacmi ile orantı kurulursa = 3,. 8 cm V mol N (g) 3mol H (g) V mol CO (g) mol O (g) Sürtünmesiz a I. piston II. Po= 76 cm 4 cm b Yukarıdaki sistemde mol sayıları belirtilen gazlar arasında, N (g) + 3H (g) NH 3(g) CO (g) + /O (g) CO (g) V son V son = 3, L 9 C),8 Y nin kısmi basıncı (atm) E),8 D),8, Y nin kısmi basıncı (atm) Gaz basıncı (atm) n n + Y Y n son = 3n mol, atm ise n n +n n ilk = 4n mol,6 atm'dir n D seçeneği yanlıştır? tepkimeleri tam verimle gerçekleştiriliyor. Tepkimelerin ardından sıcaklık başlangıç sıcaklığına getirildiğinde II nolu manometrenin kollarındaki cıva seviyesinin değişimi ile ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur? A) a kolunda cm yükselir. B) b kolunda cm yükselir. C) b kolunda cm alçalır. D) a kolunda cm alçalır. E) Değişiklik olmaz.. tepkime sonucu soldaki kapta mol, tepkime sonucu sağdaki kapta 3 mol gaz 8V vardır. mol gaz 4V hacim kaplarsa mol gaz hacim kaplar. Soldaki kapta ilk ve son durum P. V = nrt oranı alanırsa 8. = 4. R. T ise P = P. 8. R. T

13 Gerçek Gazlar, Joule - Thomson Olayı, Faz Diyagramları. Gerçek gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Sıcaklıkları arttıkça ideallikten sapma miktarları azalır. B) Basınçları ideal gaz denkleminden hesaplanan değere göre daha büyüktür. C) Hacimleri ideal gaz denkleminden hesaplanan değere göre daha fazladır. D) Gaz tanecikleri arasındaki çekim kuvvetleri ihmal edilmez. E) Basınç altında sıkıştırılabilirler. B) Gerçek gazların basıncı ideal gaz denklemi ile hesaplanandan daha küçüktür. P.V R.T N CH 4 CO H,, Basınç (atm) 4. mol He P o = atm He BÖLÜ 3 Test 7 Sürtünmesiz piston mol N L, 73 C L, C L, C I II III Yukarıda koşulları belirtilen I, II ve III nolu kaplardaki gazların ideale en yakından en uzağa olacak şekilde sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? A) I, II, III B) II, I, III C) III, II, I D) III, I, II E) I, III, II Yüksek sıcaklık, düşük basınçta ideale yaklaşırlar. Sıcaklık: T l > T ll = T lll Basınç: P ll = P lll = P l Düşük P, yüksek T ve düşük A dikkate alındığında l, ll, lll A = N > He. Joule - Thomson olayı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Genleşen gaz taneciklerinin kinetik enerjisi azalır. PV Yukarıdaki grafikte N, CH 4, CO ve H gazlarının mollerinin C'ta, basınca karşı P.V değerlerinin değişimi R.T verilmiştir. I. Basınç arttıkça gazların ideallikten sapma miktarı artar. II. İdeal'e en yakın davranış sergileyeni H 'dir. III. İdeallikten sapma miktarı en fazla olanı CO 'dir. B) Üzerindeki basınç azaltılan gaz tanecikleri genleşerek soğur. C) Basınçla sıkıştırılan gazların sıcaklıkları artar. D) Buzdolabı, klima gibi soğutucularda Joule - Thomson olayından faydalanılır. E) Sıcaklığı artırılan esnek balonun genleşmesi Joule - Thomson olayı ile açıklanır. Joule Thomson olayı: Genleşen ve sıkıştırılan gazların sıcaklık değişimini açıklar. E) Sıcaklığın artması ile hacim değişikliğidir. RT = iken idealdir. Grafikten l, ll ve lll öncüllerinin doğru olduğu görülür. 3. P.V R.T T 3 T T İdeal gaz Basınç (atm) Bir gazının T, T ve T 3 K sıcaklıklarındaki P.V R.T değerinin basınçla değişimi yukarıdaki grafikte verilmiştir. Bu grafiğe göre, I. İdeal'e en yakın davranışı T sıcaklığında göstermiştir. II. Sıcaklıklar arasındaki ilişki T 3 > T > T 'dir. III. Basınç arttıkça gazının ideallikten sapma miktarı da artar. l. T ideal çizgisine en yakındır. (Doğru) ll. Sıcaklık arttıkça ideale yaklaşır. T > T > T 3 olmalıydı. (Yanlış) lll. Grafikten basınç ile sapmanın arttığı görülür. (Doğru) 6. Gaz Kritik Sıcaklık ( C) Kaynama Noktası ( C) NH 3 3,4 33,34 He 67,8 68,6 N 47, 9,79 H O 374,4 Yukarıdaki tabloda bazı maddelerin atm basınçtaki kritik sıcaklıkları ve kaynama noktaları verilmiştir. Tablodaki gazlarla ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) C'de tamamı gaz haldedir. B) 6 C'de N buhar halindedir. C) 37 C'deki H O basınçla sıvılaştırılamaz. D) He gazı soğutucu akışkan olarak kullanılamaz. E) 33 C'deki NH 3 ve H O karışımına basınç uygulanırsa yalnızca H O sıvılaşır. Kritik sıcaklığın üzerinde gaz haldedirler. A) H O 374,4 sıcaklık aralığında buhardır. 9

14 Test 7. B E 3. D 4. A. E 6. A 7. C 8. D 9. B. E. C 7. adde Kritik Sıcaklık ( C) Normal Kaynama Noktası ( C) I II. 3 8 III IV , Basınç (atm) I III II kritik sıcaklık Yukarıda kritik sıcaklıkları ve normal kaynama noktaları verilen maddelerden hangileri soğutucu akışkan olarak kullanılabilir? A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV Düşük kaynama noktalı ve yüksek kritik sıcaklıktaki ve oda koşullarında gaz olan maddeler soğutucu akışkan olarak kullanılabilir. l ve lv Sıcaklık ( C) Karbondioksitin (CO ) faz diyagramı yukarıdaki gibidir. CO ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır? A) 3 C'nin üzerindeki sıcaklıklarda tüm basınçlarda gazdır. B) 3 atm basınç ve C'de gaz haldedir. C), atm basınç ve 7 C sıcaklıkta katı - sıvı - gaz dengesi şeklinde bulunur. D) atm basınç ve 78 C sıcaklıkta süblimleşir. 8. Aşağıdakilerden hangisi soğutucu akışkanların özellikleri arasında yer almaz? Basınç E) Basınç arttıkça donma noktası azalır. A) Kritik sıcaklığı yüksek, kaynama noktası düşük olmalıdır. B) Basınç etkisiyle buharlaşmalı ya da sıvılaşmalıdır. C) Oda koşullarında gaz halinde olmalıdır. D) Kimyasal olarak aktif olmalıdır. Erime eğrisidir. Sıcaklık E) Basınç arttıkça erime noktası artar. E) Yanıcı ve zehirleyici olmamalı, metallerle tepkimeye girmemelidir. Soğutucu akışkanlar oda sıcaklığında gaz halde kaynama noktası düşük, kritik ıcaklığı yüksek maddelerdir. Bunların yanında kimyasal aktiflikleri düşük olmalıdır.. 8 Basınç (atm) kritik sıcaklık I II,6 III 9 9. Hava Pompa Bir bisiklet lastiğinin pompa yardımıyla şişirilmesine ait şematik gösterim yukarıda verilmiştir., ve 3 nolu bölümlerde bulunan hava sıcaklığı T, T ve T 3 aşağıdakilerden hangisinde doğru karşılaştırılmıştır? A) T > T > T 3 B) T > T > T 3 C) T 3 > T > T D) T = T = T 3 E) T > T 3 > T Joule - Thomson olayıdır. Hacim azaldıkça sıcaklık artar. V 3 > V > V ise T > T > T 3 3, 374 Sıcaklık ( C) Saf suyun (H O) faz diyagramı yukarıdaki gibidir. H O ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) atm basınç ve C'de basınç etkisiyle sıvılaştırılabilir. B) atm basınç C'de katısı, sıvısında yüzer. C) Basınç arttıkça donma ve kaynama noktaları artar. D),6 atm basınçtan daha düşük basınç değerlerinde belirli sıcaklıklarda süblimleşebilir. E) 374 C'nin üzerindeki sıcaklıklarda basınç etkisiyle sıvılaştırılamaz. C) Basınç arttıkça donma noktası azalır. Kaynama noktası artar.

15 BİRE BİR BÖLÜ 3 Test 8. İdeal gazlar ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) Gazlar bulunduğu kabın hacmini alır. B) Bulundukları kabın her noktasına aynı basıncı yaparlar. C) Sabit sıcaklıkta gazın basıncı ile hacmi ters orantılıdır. D) Sabit sıcaklık ve basınçta gazın hacmi mol sayısıyla doğru orantılıdır. E) Sabit sıcaklık ve basınçta gazın difüzyon hızı mol kültesi ile doğru orantılıdır. T E) Difüzyon hızı gazın mol kütlesinin karakökü ile ters, mutlak sıcaklığın karakökü ile A doğru orantılıdır. 4. Gaz Kritik Sıcaklık ( C) Normal Kaynama Noktası ( C) : 44 3 Y : 3 8 Z : 4 9,8 Kritik sıcaklıkları ve normal kaynama noktaları verilen, Y ve Z gazları ile ilgili, I. ve Z soğutucu akışkan olarak kullanılabilir. II. Y oda koşullarında sıvı haldedir. III. 4 C'deki, Y ve Z karışımı basınçla sıvılaştırılarak ayrıştırılabilir. Po= 7 cm 3 cm (g) Y (g) V, T V, T a Civa I. II. Po= 7 cm cm b Civa l. Kaynama noktası düşük, kritik sıcaklığı yüksek ve oda koşularında gaz olan ve Z soğutucu akışkan olarak kullanılabilir. (Doğru) ll. Kaynama noktası 8 C'dir. C'de sıvı. (Doğru) Yukarıdaki sistemde musluğu açılarak ve Y gazlarının tam verimle tepkimesi gerçekleştirilerek sıcaklık başlangıç sıcaklığına döndürülüyor. Son durumda II. nolu manometrenin b kolunda civa düzeyi cm düştüğüne göre, gazlar arasındaki tepkimenin denklemi aşağıdakilerden hangisi olabilir? A) (g) + Y (g) B) (g) + Y (g) lll. 4 C, Z nin kritik sıcaklığından (4) yüksektir. Z basınçla sıvılaşmaz. C) (g) + Y (g) Y (g) D) (g) + 3Y (g) Y 3(g).. kap kap E) (g) + 3Y (g) Y 3(g) C) P =. = P Y = 8. = 4 3. Hacimleri eşit olan kapalı cam kaplardan birinde N, diğerinde CO ve üçüncüsünde ise SO gazları vardır. Aynı sıcaklıktaki bu gazların kütleleri eşittir. Bu gazlarla ilgili, 4 I. Özkütleleri eşittir. II. Basınçları arasındaki ilişki P N = P CO > P SO şeklindedir. III. ol sayıları eşittir. + Y Y P son = = 7 (C =, N = 4, O = 6, S = 3) l. d = m (m ve v aynı) (Doğru) v ll. A 'ları küçük olan N ve CO nun mol sayıları ve basınçları fazladır. (Doğru) mol mol mol O (g) CO mol O(g) (g) N (g) Sürtünmesiz piston Şekildeki gibi sürtünmesiz pistonla ayrılmış kaptaki gazların üzerine 'er mol O gazı eklenip kaplarda, CO (g) + / O (g) CO (g) N (g) + O (g) NO (g) tepkimeleri tam verimle gerçekleştirilerek, sıcaklık başlangıç sıcaklığına döndürülüyor. Buna göre ilk duruma göre, basınç (P),. kabın hacmi (V ) ve kaptaki gaz özkütlesi (d ) ile ilgili değişiklikler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? P V d A) Artar Azalır Artar B) Artar Artar Artar C) Azalır Azalır Değişmez D) Azalır Artar Artar E) Artar Azalır Azalır. kapta: mol CO ve, mol O kapta: mol NO bulunur. V > V, P V P d 93

16 Test 8. E C 3. C 4. C. A 6. E 7. E 8. D 9. E. E. A 6. 8,6 Basınç (atm) KATI SIVI GAZ, 374 Sıcaklık ( C) Saf suyun (H O) faz diyagramı yukarıda verilmiştir. Buna göre H O'nun faz diyagramı ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) atm basınçtaki erime noktası C'dir. B) Dış basınç arttıkça donma noktası azalır. C),6 atm basınç ve, C sıcaklıkta katı - sıvı - gaz halleri denge halindedir. D) 374 C'nin üstündeki bir sıcaklığa sahip olan H O basınç etkisiyle sıvılaştırılamaz. E) atm basınç ve C sıcaklıkta gaz haldedir. E) Grafiğe göre sıvı haldedir. 9. A B C D E F SO (g) Aynı basınç ve aynı sıcaklıktaki He ve SO gazlarının bulunduğu kaplardaki ve muslukları aynı anda açılırsa gazlar ilk olarak nerede karşılaşırlar? (Cam boru üzerindeki aralıklar eşittir. He = 4, SO = 64) A) A B) B C) C D) D E) E V He = SO = V He = 64 V SO He V SO 4 = 4 V He 4 birim V SO = birim E noktasında karşılaşırlar. 7. d(g/l), d,4 A(P = atm) B V(L) Belirli miktar gazının C'de özkütle (d) - hacim (V) grafiği şekildeki gibidir. A noktasında gazın basıncı atmosfer olduğuna göre, ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır? A) B noktasındaki basıncı, atmosferdir. B) A noktasındaki mol sayısı 'dir. C) d =, g/l'dir. D) molü 8 gramdır. E) B noktasındaki kütlesi 4 gramdır. A noktası B noktasına hacim katına çıkar. Basınç, atm olur. A = 8'dir.,. = n., n = mol (8 gram) 8. Sabit hacimli izole bir kapta bulunan bir miktar Y gazı,. Bir gazın 73 C'de ve, atmosfer basınç altında, litresi gramdır. Bu gazın bir molünün kütlesi kaç gramdır? (Avogadro sayısı : 6, 3 ) A) 6 B) 8 C) 3 D) 44 E) 6 P. V = n. R. T,., = n.,4,. 46 n = 73 4 mol n = m ise, A 4 =, A = 6 A., mol, mol Y Cam kap a b 6 cm 94 Y (g) + ısı (g) + Y (g) denklemine göre ayrışmaktadır. Başlangıçta Y 'nin % 'sinin ve Y 'ye dönüştüğü an için, I. Basınç II. Sıcaklık III. olekül sayısı niceliklerinden hangileri kesinlikle değişir? D) II ve III E) I, II ve III l. Gaz mol sayısı artar. Sıcaklık azalır. (Kesin değil) ll. Endotermik Sıcaklık azalır. (Kesin) lll. 3 (Azalır Kesin) Civa Şekilde,, mol ve, mol Y gazları bulunan kaptaki toplam basınç manometreden görülmektedir. Bu gazların tam verimle tepkimeye girmesi sağlanarak Y gazı oluşturuluyor. Tepkime sonunda başlangıç sıcaklığına döndürülen sistemde 'nin kısmi basıncı kaç cm'dir? A) 8 B) 4 C) 3 D) 36 E) 48, +, = mol gaz 6 cm,, + Y Y,,,,3,3 +, =,4 mol mol 6 cm,3 mol 8 cm