Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler

Transkript

1 Dünya Ekonomisindeki Son Gelişmeler Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi

2 Küresel Ekonomik Görünüm Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 oranında büyümüştür. Bu büyümede, Çin hükümetinin yıllık yüzde 7,5 luk büyüme hedefini tutturabilmek için arttırdığı demiryolu harcamalarının, bazı bankalar için düşürdüğü zorunlu karşılıkların ve indirdiği vergi oranlarının etkili olduğu bildirilmektedir. ABD Ekonomisi 2014 yılı birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,9 oranında daralmıştır. Avrupa Merkez Bankası (AMB), Temmuz ayı toplantısında politika faizini 0,15 te sabit tutmuştur. CPB nin açıkladığı verilere göre Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre dünya ticaret hacmi, dünya ihracat ve dünya ithalatı yüzde 2 oranında artmıştır. Amerikan Merkez Bankası FED 18 Haziran tarihli toplantısında, tahvil alım programını 10 milyar dolar daha azaltarak 45 milyar dolardan 35 milyar dolara düşürdüğünü açıklamıştır. Dünya Bankası 10 Haziran da yayınladığı Küresel Ekonomik Beklentiler Raporu nda küresel büyüme tahminini Ocak ayında yaptığı tahminden 0,4 puan düşürerek yüzde 3,2 den yüzde 2,8 e revize etmiştir. Raporda ayrıca 2014 yılı için ABD nin büyüme tahmini yüzde 1,9, Çin in büyüme tahmini yüzde 7,6, Avro Bölgesi nin büyüme tahmini yüzde 1,1 olarak kaydedilmiştir. OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6 dan yüzde 3,4 e indirmiştir. OECD ayrıca, 2014 yılında Avro Bölgesi nin yüzde 1,2, Japonya nın yüzde 1,2 ve Çin in yüzde 7,4 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. Çin de Haziran ayında ihracat yıllık bazda yüzde 7,2 oranında, ithalat ise yüzde 5,5 oranında artarken dış ticaret fazlası 31,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. ABD de Mayıs ayı tarım dışı istihdam artışı 217 bin kişi olurken işsizlik oranı ise yüzde 6,3 seviyesinde sabit kalmıştır. Avro Bölgesi nde Nisan ayı işsizlik oranı yüzde 11,6 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 10,3 oranında gerçeklemiştir. 1 1

3 Avro Bölgesi nde Haziran ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre değişiklik göstermeyerek yıllık bazda yüzde 0,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), küresel mal ticareti hacminin 2014 yılında yüzde 4,7 oranında, 2015 yılında ise yüzde 5,3 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. Japonya da sanayi üretimi Mayıs ta aylık bazda yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Japonya da tüketici fiyatları Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 oranında artmıştır. ABD de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,2 artmıştır. Avro Bölgesi sanayi üretimi Mayıs ayında aylık bazda yüzde 1,1 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Çin de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 oranında yükselmiştir. ABD de tüketici fiyat endeksi Mayıs ayında yıllık bazda yüzde 2,1 oranında artarken aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında azalmıştır. Çin de Mayıs ayı tüketici fiyat endeksi enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşirken üretici fiyatları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,1 oranında gerilemiştir. Japonya Merkez Bankası (BOJ), Şubat ayında belirlediği parasal tabanı trilyon yen artırma politikasını Temmuz ayı için de değiştirmemiştir. Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Büyüme oranı AB-28 ülkelerinde ise sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,4 oranında gerçekleşmiştir. BMI tarafından yayınlanan Küresel Makro Görünüm Raporu na göre, 2014 yılında gelişmiş ülkelerdeki toparlanma eğiliminin sürmesinin desteğiyle küresel ekonomik aktivitede önceki yıla göre iyileşme gözlenmekte, ancak büyüme üzerindeki riskler devam etmektedir. BMI bazı yükselen piyasalardaki büyüme öngörülerinin düşmesi nedeniyle küresel büyüme oranını yüzde 3,2 den yüzde 3,1 e revize etmiştir. Yüksek kamu borçlarıyla baş etmeye çalışan gelişmiş ülkelerdeki olumlu seyir dış ticaret kanalıyla gelişmekte olan ülke ekonomilerine de yansımaktadır yılı büyüme tahmini ABD için yüzde 2,8; Avro Bölgesi için yüzde 1,1 ve Japonya için yüzde 0,9 olarak tahmin edilmiştir. 2 2

4 IMF nin 8 Nisan da yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu na göre Ekim 2013 te yüzde 3,7 olarak yapılan 2014 yılı küresel büyüme tahmini yüzde 3,6 olarak revize edilmiştir. IMF nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu nda ayrıca 2014 yılında ABD nin büyümesi yüzde 2,8; Avro Bölgesi nin büyümesi yüzde 1,2; Japonya nın büyümesi yüzde 1,4; Çin in büyümesi yüzde 7,5 ve Türkiye nin büyümesi yüzde 2,3 olarak öngörülmektedir. Bölgesel Görünüm Amerika Birleşik Devletleri ABD Ekonomisi 2014 yılı birinci çeyreğinde yıllık bazda yüzde 2,9 oranında daralmıştır. ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 12 Temmuz ile sona eren haftada 302 bin olmuştur. ABD de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 0,2 artmıştır. ABD de Haziran ayı tarım dışı istihdam artışı 288 bin kişi olurken işsizlik oranı ise yüzde 6,1 seviyesine gerilemiştir. ABD de dış ticaret açığı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,6 oranında azalarak 44,4 milyar dolara gerilemiştir. ABD ekonomisi için imalat sektörü PMI değeri Haziran ayında 57,3 değerini almıştır. ABD de tüketici fiyat endeksi Mayıs ayında yıllık bazda yüzde 2,1 oranında artarken aylık bazda ise yüzde 0,1 oranında azalmıştır. Üretici fiyatları endeksi ise Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1 gerilerken bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 2 oranında artış göstermiştir. ABD de Nisan ayında 54,9 olan PMI endeksi, Mayıs ayında 55,4 değerine yükselmiştir. IMF nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu nda 2014 yılında ABD nin büyümesi yüzde 2,8 olarak tahmin edilmiştir. 3 3

5 Avrupa Birliği Avrupa Merkez Bankası (AMB), Temmuz ayı toplantısında politika faizini 0,15 te sabit tutmuştur. Yapılan açıklamada, negatif faiz oranının, bankaların ECB de tutmaları gereken zorunlu rezerv miktarını aşan kısmı için geçerli olacağı ve bu yolla bankaların hane halkına ve finansal olmayan sektörlere açtıkları kredilerin artırılmasının hedeflendiği bildirilmiştir.. Euro Bölgesi'nde ekonomik güven endeksi Haziran'da 102'ye gerilemiştir. Avro Bölgesi nde Nisan ayı işsizlik oranı yüzde 11,6 olurken AB-28 ülkelerinde yüzde 10,3 oranında gerçeklemiştir. Avro Bölgesi nde Haziran ayı tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre değişiklik göstermeyerek yıllık bazda yüzde 0,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2, bir önceki yılın aynı dönemine göre ise yüzde 0,9 oranında büyümüştür. Büyüme oranı AB-28 ülkelerinde ise sırasıyla yüzde 0,4 ve yüzde 1,4 oranında gerçekleşmiştir. Üretici fiyatları endeksi ise Mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0,1; bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1 oranında gerilemiştir. Avro Bölgesi imalat PMI endeksi Haziran ayında 51,8 e gerilemiştir. Avro Bölgesi sanayi üretimi Mayıs ayında aylık bazda yüzde 1,1 oranında düşerken yıllık bazda ise yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Sanayi üretimi AB-28 ülkelerinde ise aylık bazda yüzde 1,1 düşerken yıllık bazda ise yüzde 2,1 oranında artış göstermiştir. Almanya da sanayi üretimi Mayıs ayında yüzde 1,8 oranında gerilerken yıllık bazda yüzde 1,1 oranında artmıştır. Fransa da sanayi üretimi Mayıs ayında aylık bazda yüzde 1,7 oranında, yıllık bazda ise yüzde 3,7 oranında gerileyerek beklentilerin altında düşmüştür. Almanya da Mayıs ayı ihracatı 93,7 milyar eurodan 92 milyar euroya gerilerken ithalat 76,5 milyar eurodan 74,3 milyar euroya gerilemiştir. Dış ticaret fazlası Mayıs ayında 17,8 milyar Euro olmuştur. Avro Bölgesi 2014 yılının ilk çeyreğinde, beklentilerin altında kalarak, bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,2 oranında büyümüştür. Bölge ekonomilerinden Almanya yılın ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre yüzde 0,8 oranında büyüyerek önceki çeyreklere göre güçlü bir ekonomik performans göstermiş; Bölgenin diğer büyük 4 4

6 ekonomilerinden Hollanda yüzde 1,4 oranında, İtalya ise yüzde 0,1 oranında daralmıştır. Çin Çin Ekonomisi Nisan-Haziran döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 7,5 oranında büyümüştür. Bu büyümede, Çin hükümetinin yıllık yüzde 7,5 luk büyüme hedefini tutturabilmek için arttırdığı demiryolu harcamalarının, bazı bankalar için düşürdüğü zorunlu karşılıkların ve indirdiği vergi oranlarının etkili olduğu bildirilmektedir. Çin de Mayıs ayı tüketici fiyat endeksi enflasyon oranı yüzde 2,5 olarak gerçekleşirken üretici fiyatları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,1 oranında gerilemiştir. Çin de Haziran ayı sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 9,2 oranında yükselmiştir. Çin de Haziran ayında imalat PMI endeksi 51 değerini alarak hükümetin ekonomik yavaşlama karşısında aldığı tedbirlerin etkili olduğunu ortaya koymuştur. Çin de Haziran ayında ihracat yıllık bazda yüzde 7,2 oranında, ithalat ise yüzde 5,5 oranında artarken dış ticaret fazlası 31,6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. Yılın ilk çeyreğinde Çin ekonomisinde büyümenin yüzde 7,4 olarak gerçekleşmesinin ardından merkezi hükümet büyümenin hedeflenen seviyede gerçekleşmesi için ekonomide belirli kesimlerin desteklenmesi amacıyla seçici ilave teşvik kararlarını uygulamaya başlamıştır. KOBİ lere ve tarımsal faaliyetlere yönelik kredi veren bankaların zorunlu karşılıkları bir miktar düşürülerek yeni kredi oluşumu teşvik edilmiştir. Bunun yanında KOBİ lere yönelik vergi muafiyetlerini açıklayarak ekonomik aktivitenin devamının sağlanması hedeflenmiştir. Dünya Bankası Raporunda Çin ekonomisine yönelik genel ekonomik görünüme ilişkin olarak yapılan değerlendirmede Çin in geçmiş yıllardaki büyüme performansının ekonomide yapısal dönüşümle beraber kademeli olarak yavaşladığı belirtilmiştir. Önümüzdeki dönemde Çin in büyüme performansının ekonomik dengelenme sürecinin başarılı yönetilip yönetilmemesine bağlı olduğu vurgulanmıştır. Çin in 2014 ve 2015 yıllarında sırasıyla yüzde 7,6 ve yüzde 7,5 oranında büyüyeceği ve 2014 yılına ilişkin resmi büyüme hedefinin gerçekleşeceği tahmin edilmiştir. 5 5

7 OECD 6 Mayıs ta yaptığı değerlendirmede 2014 yılı için yaptığı küresel büyüme tahminini yüzde 3,6 dan yüzde 3,4 e indirmiştir. OECD ayrıca, 2014 yılında Avro Bölgesi nin yüzde 1,2, Japonya nın yüzde 1,2 ve Çin in yüzde 7,4 oranında büyüyeceğini öngörmüştür. IMF nin yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü: Nisan 2014 Raporu nda 2014 yılında Çin in büyümesi yüzde 7,5 olarak öngörülmektedir. Japonya Japonya da Mayıs ayında cari denge 522,8 milyar yen ile üst üste dçrdüncü ayda fazla vermiştir. Japonya ekonomisi 2014 yılının ilk çeyreğinde bir önceki çeyreğe oranla yüzde 6,7 oranında büyürken bu büyüme 2011 den bu yana görülen en yüksek hızdaki büyüme olmuştur. Japonya da sanayi üretimi Mayıs ta aylık bazda yüzde 0,5 oranında yükselmiştir. Japonya da tüketici fiyatları Mayıs ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,7 oranında artmıştır. Mayıs ayında Japonya da işsizlik oranı yüzde 3,5 oranında gerçekleşmiştir. Japonya Merkez Bankası (BOJ), Şubat ayında belirlediği parasal tabanı trilyon yen artırma politikasını Temmuz ayı için de değiştirmemiştir. 6 Hindistan Hindistan da Mayıs ayında tüketici fiyat endeksi bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 8,3 oranında yükselirken üretici fiyatları ise yüzde 6 oranında yükselmiştir. Hindistan Merkez Bankası politika faizini değiştirmemiştir. Banka politika faizini bulunduğu yüzde 8 seviyesinde bırakırken, ekonomiye destek sağlamak amacıyla banka kredileri için bazı kuralları gevşetmiştir. Banka, enflasyon baskıları azalmaya devam ettiği sürece daha fazla faiz artırımına gitmeyebileceğinin de işaretini vermiştir. Hindistan ekonomisinde sanayi üretimi Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 3,4 oranında artarken imalat üretimi ise yıllık bazda yüzde 2,6 oranında artmıştır. Hindistan ekonomisi 2014 yılı birinci çeyreğinde yüzde 4,6 oranında büyümüştür. 6

8 Hindistan da üretim PMI değeri Şubat ayında 51,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. KAYNAKLAR Uluslararası Para Fonu (IMF) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Dünya Bankası (WB) Avrupa İstatistik Ofisi (EuroStat) Bureau of the Census Bureau of Labor Statistics Institute for Supply Management (ISM) Bloomberg Professional National Bureau of Statistics of China Statistics Bureau of Japan Central Planning Bureau (CPB) Markit Economics HSBC T.C. Kalkınma Bakanlığı T.C. Ekonomi Bakanlığı NOT: Bu rapor RYKGM - Ekonomik Analiz ve Değerlendirme Dairesi tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu raporda yer verilen görüş ve değerlendirmeler, hiçbir şekilde T.C. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı nın kurumsal yaklaşımını yansıtmamaktadır. 7 7