EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. SINIF 1. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI

Transkript

1 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE YAZILIM DERSİ 5. SINIF 1. DÖNEM 2. SINAV ÇALIŞMA NOTLARI BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİNİN KULLANILDIĞI ALANLAR Eğitim alanında Güvenlik alanında Sosyal medya alanı Sağlık alanında Bankacılık alanında Alışveriş alanı Ulaşım alanında Gazetecilik alanında Telekomünikasyon alanı Bilişim Teknolojilerini Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz? Özellikle Sosyal Medyanın kullanımında bağımlılık derecesine ulaşırsa buna dikkat etmeliyiz. İletişime geçilen kişilerin tanıdık olmasına dikkat etmeliyiz. Tanımadığımız kişilerin iletilerine cevap yazarken dikkatli olmalıyız. Bilgisayarları kullanırken vücut sağlığına dikkat etmeliyiz. Bilgisayar başında yanlış oturmaktan kaynaklanan rahatsızlıklar olabilir bu konudaki kurallara dikkat etmeliyiz. Bilgi güvenliğine dikkat etmeliyiz. Bilgisayar ortamında verdiğimiz bilgiler diğer ortamda paylaşılabilir veya yanlış maksatlarda kullanılabilir. Virüs koruma programı kullanarak virüslerin bilgisayara zarar vermesini engelleyebiliriz. İnternetteki bilgi kaynağının doğruluk derecesine göre hemen itibar edilmemelidir. Kişilerin özel hayatlarında müdahale edilmemelidir. Diğer kişilere kesinlikle paylaşımlar yapılmamalıdır. Kişilerin her türlü haklarına zarar verecek şekilde davranışlarda bulunmamalıyız. BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ ÇEŞİTLERİ Bilişim Teknolojileri çeşitlerini 4 (Dört) grup altında çeşitlendirmek mümkündür. Her grup ise kendi arasında ikiye ayrılmaktadır. 1-) Yaptıkları İşlere Göre Bilişim Teknolojileri: Kendi arasında ikiye ayrılır. a-) Tek bir iş yapan Bilişim Teknolojileri: Gerek üretilirken gerekse kullanım amacına göre sadece bir iş yapabilen teknolojilere denir. Otomobillerde kullanılan araç tanıma sistemi Araç takip sistemi Çamaşır ve bulaşık makineleri Belediyelerin kullandığı mobese kameraları Deprem tanıma sistemi Güvenlik sistemleri Suni kalp cihazı Tarım sulama sistemi Mp3 çalar Yangın alarm sistemi Otomatik kapılar bunlardan bazılarıdır o 1

2 b-) Birden fazla iş yapan Bilişim Teknolojileri: Birden fazla iş yapabilme kapasitesine sahip olarak üretilen bilişim teknolojileridir. Neredeyse tüm insanların kullandığı teknolojiler olarak adlandırabiliriz. Masaüstü bilgisayarlar Dizüstü bilgisayarlar Gerek ticari gerekse kamu kuruluşlarında Akıllı cep telefonları olan sunucu ve terminal bilgisayarlar Akıllı televizyonlar Tabletler bu gruba verilecek örneklerden bazılarıdır. 2-) Taşınıp Taşınmadıklarına Göre Bilişim Teknolojileri: Kendi arasında ikiye ayrılır. a-) Taşınamayan Bilişim Teknolojileri: Gerek ağırlığı gerekse bulunduğu yere montesi sebebiyle taşınamayan bilişim teknolojileridir. Masaüstü bilgisayarlar Araç arıza sistemi tanıyıcısı Sunucu bilgisayarlar Tomografi cihazları Emar cihazları Sismograf aletleri Güvenlik sistemleri Telefon ve Cep Telefonu santralleri bunlardan bazılarıdır. b-)taşınan Bilişim Teknolojileri: Gerek hafifliği gerekse önemi sebebiyle taşınabilen bilişim teknolojileridir. Cep telefonları Tabletler Dizüstü Bilgisayarlar Holter cihazı, Harici Sabit Diskler, Flash Bellekler, Yazarkasa ve pos cihazı bunlara verilebilecek örneklerden bazılarıdır. 3-) Kullanım Amacına Göre Bilişim Teknolojileri: Kendi arasında ikiye ayrılır. a-) İyi niyetli kullanım: Bilgilin zaman, mekân, mesafe dinlemeden sürekli yer değiştirdiği bu teknolojilerde, gerek bilgiyi dağıtanın gerekse bilgiye ulaşanın iyi niyetli olarak bilgiyi paylaşması, bilginin paylaşımı için kullanılan teknolojilerin doğru kullanılması bilginin doğru bir şekilde artmasını ve çoğalmasını sağlar. Haber kanalının verdiği doğru haberler Kütüphanelerden yararlandığımız kaynaklar Forum sitelerinde verilen bilgiler E-DEVLET sitelerinin insanlara sunduğu hizmetler EBA.GOV.TR (Eğitim Bilişim Ağı) Öğretmenlerin birikimlerini paylaştığı web sitesi Sitelere gerçek bilgilerle üye olup sitenin Yangını haber veren sistemler yayılmasına bir şekilde yardımcı olan üyeler Sismograf cihazları güvenlik kameraları bu tip kullanıma örnek teşkil etmektedir. b-) Kötü niyetli kullanım: Gerek bilginin doğru şekilde paylaşılmasına, gerek paylaşılan bilgilerin çalışmasına, gerekse bilişim teknolojilerinin görevini yapmamasına yönelik yapılan tüm davranışları kötü niyetli kullanım olarak adlandırabiliriz. Doğru olmayan bilgiyi internette yayma İnsanları yanlış yönlendirme İnsanların faydasına sunulan bilgileri saklayarak onlardan fayda kazanma Bilişim korsanlığı yaparak bilgiye ulaşma veya bilgiye ulaşmanın yollarını kapama İnsanların özel hayatına girerek gizlice onları dinleme ve görüntüleme yoluyla menfaat elde etme bunlardan bazılarıdır. 2

3 4-) Kullanıcı Sayısına Göre Bilişim Teknolojileri: Kendi arasında ikiye ayrılır. a-) Kişisel kullanım: Bir kişi tarafından kullanılan bilişim teknolojilerine denir. Bu kullanım bazen görev icabı olabilir bazen de teknolojinin sayısı itibarıyla olabilir. Cep telefonu kullanımı, Kişisel bilgisayar kullanımı Sunucu bilgisayar kullanımı Tomografi cihazı ve Emar Cihazı kullanımı bunlardan bazılarıdır. b-)birden fazla kişinin kullanımı: Gerek halka açık yerlerde, gerekse çalışma ortamında herkesin kullanımına açık olan bilişim teknolojileridir. İnternet cafeler de bulunan bilgisayarlar, Okullarda bulunan bilgisayarlar Şirketlerde kullanılan cep telefonu ve notebooklar (Diz üstü bilgisayar) Dinlenme tesislerinde bulunan internet bağlantıları bu tip yapıya verilebilecek örneklerdendir. E-DEVLET SİSTEMİ Devlete ait kurum ve kuruluşların hizmetlerini ve işlemlerini internet ortamında yapması veya sunmasıdır. E-Devlet şifreleri PTT şubelerinden temin edilmektedir. İlk şifre ücreti 2 TL, şifre unutulması veya kaybedilmesi durumunda şifre alınmak istenildiğinde 4 TL ücret alınmaktadır. DONANIM TEKNOLOJİLERİ Bir bilgisayarda elle tutulup gözle görülebilen fiziksel parçalara Donanım adı verilir. Donanım Parçaları: 1-) İşlemci (CPU): Bilgisayarın program komutlarını bellekten aldıktan sonra kodlarını çözen ve karşılığı olan işlemleri yerine getiren merkez birimidir. İngilizce kısaltması CPU dur CPU (İşlemci) genellikle bilgisayarın beyni olarak tanımlanır. Çünkü tüm işlemler CPU(işlemci) tarafından yapılır. Bu nedenle bir bilgisayarın işlem yeteneği ve hızı işlemcisinin yeteneği ve hızıyla doğrudan ilgilidir. Bir bilgisayarın en önemli donanım parçasıdır. 2-) Harddisk (Sabit Disk): Bilgisayarlarda bilgi depolama ünitesi olarak kullanılan donanım parçasıdır. Türkçesi Sabit Disktir. Sabit diskler büyük miktarda bilgiyi uzun süreli olarak saklamak için kullanılan manyetik disklerdir. 3

4 3-) RAM (Random Acces Memory): Türkçe karşılığı Rastgele Erişimli Bellektir Bilgisayar açık durumdayken çalışan programlara ait verilerin ve bilgilerin geçici süreyle depolandığı bellek tipidir. Bilgisayar kapalı durumdayken ve elektrik kesintisi olduğu zaman RAM daki bilgiler silinir. 4-) ROM (Read Only Memory): Türkçe karşılığı Sadece Okunur Bellektir İçerdiği verilerin üzerine sadece bir kere yazıldığı ve bir daha değiştirilemediği bellek tipidir. ROM lar bilgisayarlarda hiç değişmeyecek ancak sürekli kullanılan bazı programları saklamak için kullanılır. 5-) ANAKART (MAİNBOARD): Bilgisayarlardaki temel devre ve bileşenleri üzerinde bulunduran karttır. Anakart, İnsan Vücuduna benzetilebilir. 6-) SES KARTI: Bilgisayarın sesi işlemesini sağlayan genişleme kartıdır. Ses kartları, karta bağlanan hoparlörler aracılığıyla dijital ses elde edilmesini sağlar. 7-) EKRAN KARTI: Bilgisayarın görüntüyü işlemesini sağlayan karttır. 8-) ETHERNET KARTI: Ethernet kartı, bilgisayarlarla ağın iletişim kurmasını sağlayan ağa fiziksel olarak bağlanan ağ arabirim kartıdır. İnternational Network İnternet İnternetin Türkçe Kelime Anlamı: ULUSLARARASI AĞ 9-) KASA: Bilgisayar içinde bulunan donanımların bir arada bulunmasını sağlayan mekanik donanımın adıdır. 10-) KLAVYE (KEYBOARD): Bilgisayarın bilgi girişinde kullanılan ve daktiloya benzeyen parçasıdır. Günümüzde kullanılan iki tip klavye vardır. Bunlar F klavye ve Q klavyedir. Klavyeler harflerin dizilişine göre farklı tiplerde olabilirler. Sol üstte bulunan ilk harf Q ise Q klavye F ise F klavye olarak adlandırılır. F klavyede harfler Türkçe daktilolarda düzenledikleri şekildedirler. 4

5 11-) FARE (MOUSE): Windows da bulunan simgelere, programlara ve menülere ulaşmak için kullanılan donanım birimidir. 12-) YAZICI (PRİNTER): Bilgisayar ile üretilen metin ve resimleri kağıda basmak için kullanılan araç. Bilgisayarda üretilen bilgilerin dökümler halinde alınmasını sağlayan bir çıkış aracıdır. 13-) TARAYICI (SCANNER) Her hangi bir yazıyı ve ya resmi kağıt üzerindeki haliyle bilgisayara aktarmak için kullanılan giriş ünitesidir. Kağıda basılı yazı ve resimleri okuyup bilgisayarların anlayacağı biçime çeviren araçtır. 14-) EKRAN (MONİTÖR): Bilgisayarlarla kullanıcılar arasındaki görsel bağlantıyı sağlayan birim. Ekrandaki en küçük noktaya piksel denir. Ekran boyutlandırmalarında kullanılan ölçü birimine İNÇ adı verilir. İNÇ ölçü birimi bilgisayar, akıllı telefon, akıllı televizyon ve tablet ekranlarında kullanılır. İNÇ ölçü biriminin simgesi (Çift Tırnaktır). 1 İNÇ yaklaşık olarak 2,54 cm ye eşittir. YAZILIM Bilgisayarda var olan ve bulunan bütün programlara Yazılım adı verilir. Yazılım Türleri: Yazılım türlerini 3(üç) başlık altında inceleyebiliriz. 1-) İşletim Sistemi Yazılımları: İşletim sistemi, bilgisayarın ilk açılma anından kapanana kadar kullanıldığı sürece görev yapan ana yazılımdır. Yazılımlar içerisinde en önemli olan ve her cihazda mutlaka bulunması gereken yazılım türüdür. İşletim sistemi olmazsa bilgisayar veya kullanılan cihaz açılmaz. İşletim sistemlerini 2 (iki) başlık altında sınıflandırabiliriz. 1-) Bilgisayarlarda Kullanılan İşletim Sistemleri: Windows İşletim Sistemleri (Windows 95, Windows 98, Windows 2000, Windows XP, Windows Vista, Windows 7, Windows 8, Windows 10) Linux Unix Mac OS Pardus 2-) Telefon ve Tablet Bilgisayarlarda Kullanılan İşletim Sistemleri: Android Windows 8 İOS 5

6 Bir bilgisayarda hangi İşletim Sistemi yüklü olduğunu bulmak için iki farklı yöntem kullanılır. o 1. Yöntem: Masaüstünde yer alan Bu Bilgisayar simgesi üzerine farenin sağ tuşu ile tıklanır. Ekrana gelen pencereden özellikler seçeneğine tıklanır. o 2. Yöntem: Masaüstünde yer alan Bu Bilgisayar simgesine farenin sol tuşu çift tıklanarak açılır. Açılan pencerede boş bir yere farenin sağ tuşu ile tıklanır. Gelen pencereden özellikler seçeneğine tıklanır. 2-) Uygulama Yazılımları: Belirli konulardaki problemlerin çözümüne yönelik olarak programlama dillerinden biri ile yazılmış programlardır. Hangi işletim sistemine uygun olarak yazılmışsa o işletim sistemi altında çalışırlar. Değişik amaçlara yönelik yüzlerce uygulama programı vardır Örnek: Microsoft Office programları (Microsoft Word, Microsoft Excel, Microsoft PowerPoint vb.) Photoshop, Paint Winamp, GOM Player, Windows Media Player Bilgisayar Oyunları (Fifa 2016, PES 2016) Antivirüs programları (Norton, Avira, NOD32 vs.) İnternet tarayıcı programları (İnternet Explorer, Google Chrome, Safari, Yandex, Mozilla Firefox) Adobe Reader, Adobe Flash Player vs 3-) Programlama Dilleri: Uygulama yazılımlarının ve işletim sistemlerinin yazılması ve oluşturulması için kullanılan programlardır. Örnek: Java, Delphi, Pascal, C++, Visual Basic vs. BİLGİSAYAR KAPASİTE (ÖLÇÜ) BİRİMLERİ Küçükten büyüğe doğru sıralanışı: Bit Byte Kilo Byte Mega Byte Giga Byte Tera Byte (B) (KB) (MB) (GB) (TB) Aralarındaki Bağlantı: 1 Byte(B) = 8 Bit 1 Kilo Byte (KB) = 1024 Byte (B) 1 Mega Byte (MB) = 1024 Kilo Byte (KB) 1 Giga Byte (GB) = 1024 Mega Byte (MB) 1 Tera Byte (TB) = 1024 Giga Byte (GB) 6