Amaç; SAĞLIK BİLİMLERİNDE ÖĞRENCİ OLMAK Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü. Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü

Transkript

1 Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü SAĞLIK BİLİMLERİNDE ÖĞRENCİ OLMAK DİL VE KONUŞMA TERAPİSİ Hakan GÖLAÇ Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü Dil ve Konuşma Terapisi bölümü Lisans eğitimi, 4 yıl tam zamanlı olarak verilen Teorik ve pratik dersler içeren Çeşitli saha ve kurum stajları yapılan Seminer, eğitim ve araştırma projeleri hazırlama sorumlulukları bulunan bir bölümdür 1 2 Dil ve Konuşma Terapisi Bölümü Program 24 devlet, 8 vakıf olmak üzere toplam 32 üniversitede mevcut Lisans programı aktif olan 7 üniversite Amaç; Mesleki etik değerlerine sahip çıkan Yüksek standartlarda bilgi ve klinik deneyime sahip Problem çözme ve araştırmacı yeteneği gelişmiş Farklı disiplinler ile işbirliği kurabilen Bilgi ve bilimin ışığında toplumun ihtiyaçlarını karşılayan Dil ve Konuşma Terapistleri yetiştirmektir 3 4 1

2 Dil ve Konuşma Terapisti İletişim, dil, konuşma, ses ve yutma sağlığı alanında önleyici programlarda görev alır Toplumda ve bireylerde ses, konuşma ve dil bozukluklarına neden olabilecek risk faktörlerine yönelik farkındalık geliştirilmesi için çalışma yapar İlgili uzman tabip tarafından yönlendirilen ve dil, konuşma, ses ve yutma patolojisi olan hastaların, kendi alanı ile ilgili değerlendirmesini, terapi ve rehabilitasyon planlamasını yapar ve uygular Bilgisayar destekli konuşma cihazları, trakeoözefageal protezler ve benzeri konuşma aparatları, elektrolarinks, iletişim panoları gibi alternatif ve iletişimi destekleyici yardımlı ek araçlı/cihazlı ve jest, işaret dili gibi yardımsız sistemleri konusunda hastaya eğitim verir Özel gereksinimi olanlar için bireyselleştirilmiş eğitim programlarında görev alır 5 6 İş Olanakları DKT lerin çalışma alanları Okullarda Ve Okul öncesi eğitim kurumlarında Üniversite, devlet ve özel hastanelerde Dil ve Konuşma Terapisti Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde AKICI KONUŞMA BOZUKLUKLARI Akıcı Konuşma Bozuklukları (Kekemelik, Nörojenik kekemelik ve Hızlı-bozuk konuşma vb.) Konuşma sırasında akıcılık sorunu yaşayan her yaştan bireye danışmanlık, değerlendirme ve terapi hizmeti verebilir Sağlık Ocakları Ve Yaşlı bakımevleri Halk sağlığı merkezlerinde İşitme engelli okullarında 7 8 2

3 KONUŞMA SESİ BOZUKLUKLARI Konuşma sesi bozuklukları (Artikülasyon/Fonolojik Bozukluklar) Fonolojik Gecikme Tutarlı/Tutarsız Fonolojik Bozukluk Artikülasyon Bozukluğu Çocukluk Çağı Apraksisi Problemleri yaşayan her bireye uygun danışmanlık, değerlendirme ve terapi hizmeti verebilir DUDAK DAMAK YARIKLARI Hamilelik döneminden itibaren dudak damak yarığına sahip çocuğu olan ailelere danışmanlık hizmeti sağlayabilir Damak +/- dudak yarığı olan çocukların dil gelişimlerindeki gecikme ya da bozuklukların ortaya çıkmaması için önleyici çalışmalar yapabilir Bu probleme sahip her yaştan bireye yine değerlendirme ve terapi hizmeti sunabilir 9 10 GELİŞİMSEL DİL GECİKMESİ/BOZUKLUKLARI İfade edici ve alıcı dil gelişimi arasında belirgin bir fark varsa Dil ve konuşma performansı normal gelişim düzeyinin altındaysa Herhangi bir yaş döneminde dil/konuşma ve sosyal iletişiminde regresyon varsa Muhtemel dil/konuşma gecikmesi/bozukluğu göz önüne alınarak mutlaka bir dil ve konuşma terapisti tarafından değerlendirilmelidir!!! OKUL ÇAĞI DİL BOZUKLUKLARI Dil öğrenme güçlüğü Öğrenme güçlükleri Özgül dil bozukluğu Okuma bozuklukları ile Aynı zamanda; Fonolojik farkındalık becerileri Lexical çeşitlilikler gibi alanlarda dil ve konuşma terapi desteğine ihtiyaç duyulmakta

4 YUTMA BOZUKLUKLARI Serebrovasküler olaylar (İnme) Multiple Skleroz (MS) Parkinson Amiyotrofik Lateral Skleroz (ALS) Alzheimer Baş-boyun kanserleri ve cerrahileri İlerleyici kas hastalıkları Serebral palsi Yutma Bozukluğu SES BOZUKLUKLARI Ses bozukluğu Sesin kalite, perde ve şiddet gibi özelliklerinin bireyin yaşına, cinsiyetine, kültürel geçmişine ya da yaşadığı coğrafyaya uygun olmaması ve farklılıklar göstermesi durumudur Yutma bozukluğunun tedavisi, uzman dil ve konuşma terapisti tarafından yutma bozukluğunun nedeni, belirtileri ve tipine bağlı olarak planlanır İlgili hekim, diyetisyen, fizyoterapist, ergoterapist ve hemşire ile işbirliği içerisinde multidisipliner çalışılır Değerlendirme ve terapiler dil ve konuşma terapistleri tarafından yapılmaktadır Kapsamlı değerlendirme yapıldıktan sonra kişiye özgü ve mevcut probleme en uygun ses terapi tekniği seçilir ve uygulanır EDİNİLMİŞ DİL BOZUKLUKLARI Afazi Genelde beynin sol tarafında meydana gelen hasar sonucu oluşan bir dil problemi Konuşma, dinleme, okuma ve yazmada zorluklara sebep olabilir Mümkün olan en kısa sürede terapiye başlanmalıdır Terapi programının içeriği ve süresi hastaya göre farklılıklar gösterirken terapi programları dil ve konuşma terapistleri tarafından oluşturulur

5 MOTOR KONUŞMA BOZUKLUKLARI Dizartri Çeşitli sebepler ile oluşan sinir sistemi hasarlarına bağlı olarak konuşma kaslarında meydana gelen fonksiyonel kayıplar sonucunda dizartrik konuşma gelişebilir Dil ve konuşma terapisti tarafında kapsamlı bir değerlendirme sonrasında dizartrinin tipi ve şiddetine göre hastaya özgü terapi programı çizilir Konuşma apraksisi Beyin hasarına bağlı olarak üst merkezden gelen mesajların konuşma organlarına doğru iletilememesi sonucunda ortaya çıkan klinik tablodur Konuşma apraksisi, bir motor konuşma bozukluğudur ve şiddeti beyin hasarının tipine bağlı olarak değişebilir Yapılan detaylı değerlendirmeler sonrasında apraksi belirlenen hastalara dil ve konuşma terapisti tarafından; Konuşmada görevli yapıların doğru şekilde kullanımı Ses üretiminde görevli kasların eğitilmesi Konuşma için uygun hız ve ritmin sağlanması gibi amaçlar doğrultusunda bir terapi programı hazırlanır ve uygulanır İhtiyaç duyulması halinde hastaya alternatif iletişim yöntemleri kazandırılabilir GÜÇLÜKLER Geç yönlendirme! DKT sayısı! Multidisipliner/interdisipliner çalışma! Çalışma ortamı!

6 FIRSATLAR Öğretim elemanlarının bilimsel yenilikleri yakından takip etmesi ve sürekli gelişim içinde olmaları İş olanaklarının genişliği Lisansüstü programlarının zenginliği ve niteliği Öğretim elemanlarının disiplinler arası çalışmayı benimsemiş olması TEŞEKKÜRLER