NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU

Transkript

1 NİSAN 2018 TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRME RAPORU İhracat taşımalarımızın %55 i (~ ) Ortadoğu ve Körfez Ülkelerine, %30 u (~ ) Avrupa Ülkelerine, %15 i ise (~ ) BDT ve Orta Asya Ülkelerine yapılmaktadır. OCAK-NİSAN 2018 İHRACAT VERİLERİ Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Nisan ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 15 artarak 13 milyar 549 milyon dolara yükseldi. Böylece ilk 3 ayda olduğu gibi, Nisan ayında da aylık ihracat rekoru kırılmış oldu. Yılın ilk 4 ayında ihracat yüzde 10,4 artışla 54,7 milyar dolara ulaştı. Son 12 aylık ihracat da yüzde 10,7 artarak 161,1 milyar dolara yükseldi. Değer olarak ihracat pazarlarına bakıldığında; Nisan ayında 161 ülke ve bölgeye ihracatın arttığı görülüyor. En fazla ihracat yapılan ilk 5 ülkeden; Almanya'ya ihracat yüzde 23,3, İngiltere'ye yüzde 16,1, İtalya'ya yüzde 15,7, Fransa'ya yüzde 41,5 ve İspanya'ya ise yüzde 34,4 arttı. En fazla ihracat yapılan 20 ülke arasında ise en yüksek artış yüzde 62,2 ile Rusya'ya yakalandı. Ülke grubu bazında ihracat ise şöyle şekillendi: Nisan ayında bir önceki yılın aynı ayına göre; AB'ye ihracat yüzde 24 artış gösterdi. Afrika'ya ihracat yüzde 24,7 Bağımsız Devletler Topluluğu'na yüzde 13,6 arttı. Orta Doğu'ya ihracat yüzde 11,5 Kuzey Amerika ülkelerine ihracat ise yüzde 6,2 azaldı. Nisan ayında AB'nin ihracattaki payı yüzde 51,6 oldu. 1

2 İHRACAT TAŞIMALARI UND nin derlediği verilere göre; 2018 yılı Nisan toplamında, Türk araçları bir önceki yılın aynı dönemine göre %6 düşüş ile adet, Yabancı araçlar %12 büyüme ile adet taşıma gerçekleştirdiler. Nisan toplamında ise %2 düşüş ile adet ihracat taşıması gerçekleştirildi. İhracat taşımalarının %77 si Türk, %23 ü ise Yabancı plakalı araçlar ile yapıldı. Suriye ye yapılan taşımalarda %29 oranında bir düşüş yaşandı, Geçen yıl ilk 2 aylık dönemde hızlı başlayan Irak pazarı, geçen yıla oranla %12 düşüş gösteriyor. Irak ve Suriye deki düşüş Ortadoğu ülkeleri toplamını da etkilediği için Ortadoğu da %17 düşüş olduğu görülüyor. Avrupa nın genelinde yaşanan artış eğilimi özellikle komşu ülkelerde; Romanya %23, Yunanistan %12, Bulgaristan %27 olmak üzere olumlu etkilere sebep oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de %22 e varan artışlar dikkat çekiyor. Avrupa ülkelerine %8 artış yaşandı. Mayıs ayında yapılan Romanya ve Bulgaristan KUKK toplantılarında alınan olumlu sonuçlar ile birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarımız artmaya devam edecektir yılında Nahçıvan ve Azerbaycan a yapılan ihracat pazarında azalma görülmüştü, 2018 yılında ise Nahçıvan a %66, Azerbaycan a %22 artış olduğu görülüyor. Gürcistan a yapılan ihracat taşımalarında ise Türk araçlarının payları %2 oranında düştü ve Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçtiler. Türk araçlarının İran a yaptığı ihracat taşımalarında %27 düşüş görülüyor. İran araçları ise Türkiye den yaptığı ihracat taşımalarında %25 oranında artış gösteriyorlar. TÜRK ARAÇLARININ İHRACAT TAŞIMASI YAPTIĞI İLK 20 ÜLKE SIRA GİTTİĞİ ÜLKE Nisan'17 Nisan'18 Değişim PAY 1 IRAK % 36,16% 2 SURİYE % 8,89% 3 ALMANYA % 8,12% 4 NAHÇIVAN % 3,62% 5 İRAN % 3,46% 6 İTALYA % 3,92% 7 ROMANYA % 3,48% 8 FRANSA % 2,91% 9 AZERBAYCAN % 3,06% 10 GÜRCİSTAN % 3,09% 11 YUNANİSTAN % 1,70% 12 BULGARİSTAN % 1,66% 13 BİRLEŞİK KRALLIK % 1,63% 14 İSPANYA % 1,63% 15 POLONYA % 1,34% 16 ÖZBEKİSTAN % 1,43% 17 HOLLANDA % 1,29% 18 RUSYA FED % 1,19% 19 TÜRKMENİSTAN % 0,91% 20 SIRBİSTAN % 0,75% DİĞER ÜLKELER % 9,76% TOPLAM % 2

3 Türkmenistan a yapılan taşımalarda %65 oranında ciddi düşüş olduğu görülmektedir. Bu konuda yapılan araştırmalarımızda, Türkmenistan daki mevcut projelerin tamamlanması ve aynı ölçekte yeni projeler olmaması, ihracat taşımalarımızı olumsuz etkilemektedir. Bunun dışında, Türkmenistan ihracat pazarına bakıldığında, Türkmenistan araçlarının paylarını %8 den %26 ya çıkarttıkları görülmektedir. Türkmenistan taşımaları düşüşe geçmesine rağmen, Özbekistan taşımalarında ise %58 oranında artış yaşanıyor. Türkmenistan pazarındaki azalış, Özbekistan a artan pazarımız ile ikame ediliyor. Mayıs ayı içerisinde Semerkand da gerçekleştirilen Özbekistan- Türkiye KUKK toplantısı ile birlikte %50 artan geçiş belgesi kotası ile birlikte Özbekistan a olan taşımalarımızın daha da artacağı öngörülüyor. BDT ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya Federasyonu na baktığımızda bu yıl taşımaların hızla yükselişe geçmesi ile birlikte ihracat taşımalarımız %864 oranında artış olduğu görülüyor. Öyle ki Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri Mayıs ayında yeterli gelmediği için ek 200 adet ikili geçiş belgesi kullanıma açılmıştır. Özellikle Mayıs ayında Gıda taşımacılığında ciddi artış olduğu görülüyor. Bununla birlikte, ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek daha rahat sağlandığı güzergâhlarda da taşımaların arttığını görüyoruz; Kazakistan a ve Kırgızistan a %30 oranında artışların olması Rusya nın transit öneminin Türk taşımacılar için ne kadar etkili olduğunu da gösteriyor. Önceki yıllarda Rusya da yaşanan sorunların artık çözülmüş olması ile birlikte Beyaz Rusya ya yapılan taşımalarda %52 oranında düşüş yaşanmaktadır. Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artması ile birlikte, ihracat taşımalarımızda Ukrayna ya %71, Moldova ya ise %21 oranında artış görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkeleri %11 oranında artış olması oldukça sevindiricidir. İHRAÇ TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ Nisan'17 Nisan'18 Pay Değişim TÜRKİYE ,31% -6% YABANCI ,69% 12% BULGARİSTAN ,31% 5% İRAN ,19% 25% ROMANYA ,48% 10% GÜRCİSTAN ,08% 31% KKTC ,94% 6% MAKEDONYA ,52% 10% UKRAYNA ,31% 0% SIRBİSTAN ,60% 22% POLONYA ,79% 9% MOLDOVA ,68% -10% DİĞER ÜLKELER ,09% 11% GENEL TOPLAM % İlk 4 ayda, Türkiye den yapılan ihracat taşımalarında; Türk araçlar bir önceki döneme göre yüzde 6 düşüş yaşadılar. Yabancı araçlar ise %12 artış yaşadılar, Genel toplamda ise %2 düşüş yaşanmıştır. Yabancı araçların payı %23, Türk araçların payı ise %77 olarak gerçekleşti. Bu yıl yabancı araçların da ihracat taşımalarında sayılarını artırması ile Türklerin taşımacılıktaki pazar payları düşmektedir. Yabancı taşımacılar arasında başta Bulgaristan, İran, Romanya ve Gürcistan araçları olmak üzere ciddi oranlarda artışlar yaşandı. 3

4 İTHALAT TAŞIMALARI İTHAL TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim Pay TÜRKİYE % % 66,05% TOPLAM YABANCI % % 33,95% İRAN % % 22,72% BULGARİSTAN % % 21,92% ROMANYA % % 10,06% SIRBİSTAN % % 4,58% POLONYA % % 5,34% UKRAYNA % % 4,01% MAKEDONYA % % 3,03% ALMANYA % % 2,74% MACARİSTAN % % 2,25% SLOVAKYA % % 2,81% DİĞER ÜLKELER % % 20,54% Genel Toplam % % 4

5 2018 yılının ilk 4 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda %5 artış olduğu görülüyor. Türk araçları %4, Yabancı araçlar ise %7 oranında taşıma sayılarını artırdılar. Geçen yıla göre Yabancı araçlar yoğun bir artış sağladıkları için Pazar payında da %34 e kadar paylarını artırmış durumdalar. İthalat taşıması yapan Yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor. TÜRK ARAÇLARININ YÜKLEME ÜLKELERİNE GÖRE İTHAL TAŞIMALARI YÜK ALINAN ÜLKE Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim ALMANYA % % IRAK % % İTALYA % % FRANSA % % ROMANYA % % YUNANİSTAN % % POLONYA % % İRAN % % BULGARİSTAN % % HOLLANDA % % İSPANYA % % TÜRKMENİSTAN % % ÖZBEKİSTAN % % BİRLEŞİK KRALLIK % % MACARİSTAN % % DİĞER ÜLKELER % % TOPLAM % % Türk araçlarının İthalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada adet taşıma ile Almanya geliyor. İkinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmasına rağmen ihracattaki düşüş ile birlikte düşüş eğilimine geçmiş bulunuyor. İlk 4 ay toplamında Irak tan yapılan ithalat taşımalarında %13 oranında düşüş yaşandı ve adet ithalat taşıması gerçekleştirildi. Avrupa ülkeleri arasında düşüşün yaşandığı ülkelerde %22 Birleşik Krallık, %9 Bulgaristan ve %7 ile İtalya bulunmaktadır. Diğer tüm Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarımız istikrarlı bir şekilde artmaya devam ediyor. Bu ülkeler arasında Yunanistan %11, Hollanda %18, Macaristan %6 ve Polonya %7 artış ile dikkat çekmektedir. İran dan yapılan ithalat taşımalarımızda ise Türk araçları %40 oranında artış yakaladılar. Diğer dikkat çeken ülke ise %34 artış ile Özbekistan oldu. İhracat taşımasında da ciddi artış görülen Özbekistan ın İthalat yönünde de artış göstermesi Özbekistan ın önemini tekrar vurguluyor. 5

6 TRANSİT TAŞIMALAR Türkiye üzerinden yapılan Transit taşımalar incelendiğinde; Türk ve Yabancı araçlarının İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya, Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görülüyor. Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda, Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapılıyor. Transit taşımaları ülkemiz üzerinden yapan araçlar ise gene yoğunlukta olarak İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler. Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geliyor. İran araçları yoğunlukla Avrupa ülkelerinden aldığı yükleri İran a veya İran ın yükünü Avrupa ülkelerine taşıyorlar. Bulgaristan araçları ise Avrupa dan aldıkları yükleri Türkiye yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan a taşıyorlar. Türkiye'den TRANSİT Dolu Çıkış Yapan Taşıt Ülkeleri TAŞIT ÜLKESİ Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim TÜRKİYE % % İRAN % % BULGARİSTAN % % GÜRCİSTAN % % ALMANYA % % AZERBAYCAN % % MOLDOVA % % UKRAYNA % % LÜBNAN % % ROMANYA % % HOLLANDA % % İTALYA % % POLONYA % % SLOVENYA % % MACARİSTAN % % DİĞER ÜLKELER % % Genel Toplam % % BOŞ GİRİŞLER Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın Yabancı araçlar %25 oranında boş girişlerini artırdılar. Türk taşımacılar; Avrupa dan aylık ~5.000 araç, Irak ve Suriye den ~ araç, Azerbaycan ve Gürcistan dan ~ araç, İran dan ~2.500 araç, Rusya dan ~2.000 araç ile aylık ~ araç ile kendi ülkelerine boş dönüş yapıyorlar. Yabancı araçlar ise aylık ~ adet boş giriş yapıyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya, Makedonya geliyor. TÜRKİYE'ye BOŞ GİRİŞ Yapan Araçlar Taşıt Ülkesi Değişim Nisan'17 Nisan'18 Değişim TÜRKİYE % % YABANCI % % Genel Toplam % % 6