DIŞ TİCARET BEKLENTİ ANKETİ ÇEYREĞİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER

Transkript

1 DIŞ TİCARET BEKLENTİ ANKETİ ÇEYREĞİNE İLİŞKİN BEKLENTİLER 14 Temmuz 2014 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR VE DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2 GİRİŞ "İhracat ve İthalatta Firma Algısı" Dış Ticaret Beklenti Anketi Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 2

3 "Piyasadaki hakim beklentinin tespiti" AMAÇ Uygulanan politikaların etkilerinin ölçülmesi, Alınması gereken tedbirlerin yönlendirilmesi, Piyasaların değişen şartlarına proaktif bir şekilde müdahale edilmesi, Orta vadeli dış ticaret politikalarının oluşturulmasına katkı sağlanması. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 3

4 Dış Ticaret Beklenti Anketi DTBA, Dış ticaretimize yön veren firmaların yakın geçmişe ve mevcut duruma ilişkin değerlendirmeleri ile geleceğe ilişkin beklentilerini yansıtır. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 4

5 KAPSAM Anket birimleri: en fazla ihracat ve ithalat yapan ilk 500 er firma İhracatın %54,3 ü, İthalatın %65,5 i (2013) Uygulama: Firmaların üst düzey yöneticileri İnternet üzerinden anket birimlerine verilen kullanıcı adı ve şifre ile erişim Üçer aylık dönemler halinde Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 5

6 Yayımlama Takvimi Ön Çalışma 2010/Q /Q /Q4 --- Yayımlama Takvimi 2011/Q1 17 Ocak /Q1 14 Ocak /Q2 18 Nisan /Q2 15 Nisan /Q3 18 Temmuz /Q3 15 Temmuz /Q4 17 Ekim /Q4 11 Ekim /Q1 16 Ocak /Q1 13 Ocak /Q2 16 Nisan /Q2 14 Nisan /Q3 16 Temmuz /Q3 14 Temmuz /Q4 15 Ekim /Q4 13 Ekim 2014 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 6

7 Dönem Form Gönderilen Cevaplayan Firma Firmalar Sayısı Cevaplanma Oranı 2010/Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q % /Q %79,5 Ortalama Cevaplanma Oranı : %80.4 KAPSAM T.C. Ekonomi Bakanlığı 7

8 Dış Ticaret Beklenti Endeksleri "İhracat Beklenti Endeksi" & "İthalat Beklenti Endeksi" Firmaların cevapları ihracat ve ithalat payları ile ağırlıklandırılmaktadır. İhracat İthalat Beklenti Endeksi: 4 er soru Olumlu cevap % - Olumsuz cevap % = Difüzyon Endeksleri Difüzyon endekslerinin ortalaması = Beklenti Endeksleri YÖNTEM T.C. Ekonomi Bakanlığı 8

9 Dış Ticaret Beklenti Endeksleri YÖNTEM "İhracat Beklenti Endeksi" & "İthalat Beklenti Endeksi" Endeks 0 ile 200 arasında değer almaktadır. DTBE > 100 ise firmalar ihracatta veya ithalatta artış beklentisindedir. DTBE = 100 ise firmalar ihracat veya ithalatta değişim beklememektedir. DTBE < 100 ise firmalar ihracatta veya ithalatta azalış beklemektedirler. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 9

10 SONUÇ Dış Ticaret Beklenti Anketi 2014 yılı 3. Çeyrek Ankete katılan firma sayısı: 669 Temsil gücü: İhracatın %48 i, ithalatın %59 u Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 10

11 SONUÇ Ankete Katılan Firmaların En Çok Faaliyet Gösterdiği Sektörler Maden %14,2 Diğer Tüketim Malları %16,2 Diğer Yarı Mamuller %4,7 Tekstil ve Konfeksiyon %8,2 Otomotiv Sanayii %9,2 Tarım %10,1 Kimya %12,7 Makine ve Ulaşım Araçları %12,7 Demir-Çelik %12,1 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 11

12 SONUÇ İhracat Beklenti Endeksi Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ 97,9 115,0 111,6 95,8 101,7 122,1 101,0 109,6 98,8 116,7 113,7 İhracat beklentisi (Gelecek 3 ay) İhracat siparişi beklentisi (Gelecek 3 ay) Şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeyi İhracat sipariş düzeyi (Son 3 ay) 98,3 140,1 124,1 110,0 105,8 149,5 108,2 120,5 103,7 138,5 125,7 91,9 136,6 122,6 103,8 101,7 150,7 109,7 116,3 103,4 134,0 123,4 92,7 91,5 85,5 73,9 87,5 89,2 75,3 91,3 74,3 91,3 82,6 108,5 91,9 114,1 95,4 111,9 98,9 110,9 110,3 113,9 102,9 123,1 İhracat Beklenti Endeksi 2014 yılının 3. çeyreğinde, 2. çeyreğe göre 3 puan azaldı. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 12

13 SONUÇ İthalat Beklenti Endeksi Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ 104,6 115,7 111,2 102,1 106,7 109,5 113,3 106,2 109,4 104,1 110,3 İthalat beklentisi (Gelecek 3 ay) Birim ithalat fiyatı beklentisi (Gelecek 3 ay) 103,3 122,4 118,9 100,6 113,7 127,0 117,4 103,1 108,1 120,2 126,9 116,2 131,0 113,9 106,8 129,5 116,8 116,8 122,7 118,3 112,9 108,3 Mevcut ithalat sipariş düzeyi 94,5 111,5 97,8 87,6 97,3 101,7 103,2 98,4 97,2 88,4 87,8 İthalat sipariş düzeyi (Son 3 ay) 104,5 97,8 114,3 113,3 86,3 92,4 115,9 100,4 114,0 94,8 118,0 İthalat Beklenti Endeksi 2014 yılının 3. çeyreğinde, 2. çeyreğe göre 6,2 puan arttı. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 13

14 150 Dış Ticaret Beklenti Endeksleri 142,9 SONUÇ ,0 107, ,1 111,4 122,7 122,6 122,1 129,1 115,6 115,7 116,7 120,9 113,3 111,6 113,7 111,3 113, ,7 109,6 109,4 104,6 111,2 102,1 109,5 110,3 106,2 104,1 101,4 101,7 101,0 97,9 98,8 95,8 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q İHRACAT BEKLENTİ ENDEKSİ İTHALAT BEKLENTİ ENDEKSİ Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 14

15 % Çeyreğine İlişkin İhracat Beklentisi İhracat beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) SONUÇ Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2012/Q1 33,8 30,3 20,9 12,9 2012/Q2 46,3 27,4 10,5 35,8 2012/Q3 36,4 33,9 14,5 21,9 2012/Q4 40,1 28,9 15,8 24,3 2013/Q1 35,6 31,8 17,2 18,4 2013/Q2 46,5 25,4 9,6 36,9 2013/Q3 32,8 32,2 14,8 18,0 2013/Q4 39,1 32 9,5 29,6 2014/Q1 32,4 33,6 14,3 18,1 2014/Q2 41,2 29,5 8,4 32,8 2014/Q3 32,7 30,5 14,3 18,4 Ankete katılan firmaların %32,7 si ihracatın artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 15

16 % Çeyreğine İlişkin İhracat Sipariş Beklentisi İhracat sipariş beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) SONUÇ Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2012/Q /Q2 43,4 27,2 10,3 33,1 2012/Q3 35, ,0 21,2 2012/Q4 35,5 28,4 16,0 19,5 2013/Q1 33,9 29,6 18,0 15,9 2013/Q2 43,9 22,5 10,2 33,7 2013/Q3 32,5 28,5 15,6 16,9 2013/Q4 36,6 31,5 9,4 27,2 2014/Q1 31,7 32,9 13,6 18,1 2014/Q2 39,6 27,3 8,7 30,9 2014/Q3 30, ,5 16,1 Ankete katılan firmaların %30,6 sı ihracat siparişlerinin artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 16

17 SONUÇ Çeyreğine İlişkin Birim İhracat Fiyatı Beklentisi % Birim ihracat fiyat beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2012/Q1 21,5 44,3 11,8 9,7 2012/Q2 19,1 49 7,9 11,2 2012/Q ,2 15,6-3,6 2012/Q4 15,8 48,4 11,7 4,1 2013/Q1 19,8 48,1 9, /Q ,7 9,7 6,3 2013/Q3 13,2 50,2 10,5 2,7 2013/Q4 16,6 50,7 7,9 8,7 2014/Q1 16,1 50,2 7,6 8,5 2014/Q2 13,5 49,5 8,7 4,8 2014/Q3 12,1 51,3 7,0 5,1 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 17

18 Çeyreğine İlişkin Avrupa ya İhracat Beklentisi SONUÇ % Avrupa ülkelerine ihracat beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2012/Q1 24,7 29,5 24,1 0,6 2012/Q2 36,2 29,9 11,0 25,2 2012/Q3 25,7 33,8 17,4 8,3 2012/Q4 30,7 29,3 16,7 14,0 2013/Q ,1 17,1 9,9 2013/Q2 31,1 30,8 9,7 21,4 2013/Q3 23,5 32,3 16,4 7,1 2013/Q4 27,9 33,5 10,2 17,7 2014/Q ,2 12,2 11,8 2014/Q2 32,6 29,5 7,7 24,9 2014/Q3 24,1 32,6 10,3 13,8 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 18

19 Çeyreği İtibariyle Son Üç Aydaki İhracat Sipariş Düzeyi % Son üç aydaki ihracat sipariş düzeyi (Denge= Arttı-Azaldı) SONUÇ Dönem, % Arttı Aynı kaldı Azaldı Denge 2012/Q1 30,5 31,4 24,7 5,8 2012/Q2 29,4 29,9 24,8 4,6 2012/Q ,5 20,6 7,4 2012/Q4 27,5 34,2 24,2 3,3 2013/Q1 28,5 36,5 19,6 8,9 2013/Q2 21,7 38,2 20,5 1,2 2013/Q3 25,7 35,7 16,1 9,6 2013/Q4 25,8 38,9 13,6 12,2 2014/Q1 29,4 33,4 17,8 11,6 2014/Q2 22,8 38,8 18,7 4,1 2014/Q3 28, ,9 13,2 Ankete katılan firmaların %28,1 i 2014 yılının 2. çeyreğinde ihracat sipariş düzeylerinin arttığını belirtiyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 19

20 Çeyreğine İlişkin Şu Anda Kayıtlı İhracat Sipariş Düzeyi % Mevcut ihracat sipariş düzeyi (Denge= Normal üstü - Normal altı) SONUÇ Dönem, % Normal üstü Mevsim Normalinde Normal Altı Denge 2012/Q1 9,5 54,8 22,6-13,1 2012/Q2 9,2 54,8 20,3-11,1 2012/Q3 6,8 58,3 20,3-13,5 2012/Q4 6, ,3-14,7 2013/Q1 4,5 59,9 20,0-15,5 2013/Q2 6,3 57,6 16,8-10,5 2013/Q3 5,1 57,6 15,0-9,9 2013/Q4 6,2 59,6 13,5-7,3 2014/Q1 6 58,1 17,5-11,5 2014/Q2 5,6 59,7 15,3-9,7 2014/Q3 5,8 54,9 17,6-11,8 Ankete katılan firmaların %54,9 u şu anda kayıtlı ihracat sipariş düzeylerini mevsim normallerinde değerlendirmektedir. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 20

21 Firmaların Faaliyet Gösterdiği Sektörlerin Sorunları SONUÇ %45,3 %49,2 %50,7 %56,2 %56,7 40 %32, %14,2 %19, Tanıtım sorunu var Kayıt dışı ticaret var Teşvikler yetersiz Döviz kurlarının olumsuz etkisi var Finansman maliyetleri yüksek Hammadde ve ara malı fiyatları yüksek Lojistik maliyetleri yüksek Enerji maliyetleri yüksek 2013/Q3 2013/Q4 2014/Q1 2014/Q2 2014/Q3 Enerji maliyetlerinin yüksekliği Lojistik maliyetlerin yüksekliği Hammadde ve ara malı fiyatlarının yüksekliği Ankete katılan firmaların % 45,3 ü döviz kurlarının sektörlerini olumsuz yönde etkilediğini belirtiyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 21

22 Firma Sayısı Ankete Katılan Firmaların Hedef Pazarları SONUÇ Hedef pazar olarak ön sırada Almanya, ABD ve Rusya geliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 22

23 Firmaların Hedef Pazarlarına Yönelik Sorunları SONUÇ %10,9 %11,4 %16,3 %17,0 %21,2 %25,0 %27,1 %27,4 %29,0 %33,0 %33,0 %35,4 %35,6 %39, /Q3 2013/Q4 2014/Q1 2014/Q2 2014/Q3 Döviz kuru sorunları: % 39,8 Pazar içerisinde dağıtım-ulaşım maliyetlerinin yüksekliği: % 35,6 Siyasi engeller, belirsizlikler, risklerin varlığı: % 35,4 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 23

24 Firmaların Özel Sorunları SONUÇ Rekabetçi fiyat sunamama %28,3 %41,0 %4,5 Finansman imkanlarının yetersizliği yada maliyetinin yüksek olması %26,9 %37,8 %8,2 Uygun temsilci bulamamış olmak %11,4 %54,3 %5,8 Uygun-yeterli dağıtım ağı kuramamış olmak %10,9 %54,1 %5,7 Yeterli Pazar araştırması yapamamış olmak %9,9 %56,7 %5,1 Kalifiye dış ticaret elemanı istihdam etmemiş olmak %7,8 %59,2 %4,9 Yabancı dil problemi %4,5 %63,2 %3,4 Ürün kalitesinin pazar koşullarında yeterli düzeyde olmaması %4,0 %62,5 %4,5 İletişim araçlarından yeterince yararlanamamak %1,6 %66,4 %3, Katılıyorum Katılmıyorum Fikrim yok Rekabetçi fiyat sunamama: % 28,3 Finansman imkanlarının yetersizliği: % 26,9 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 24

25 % SONUÇ Çeyreğine İlişkin İthalat Beklentisi İthalat beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) Dönem, % Artacak Aynı kalacak Azalacak Denge 2012/Q ,8 16,6 6,4 2012/Q2 35,7 27,2 10,6 25,1 2012/Q3 27,1 32,5 14,0 13,1 2012/Q4 27,5 31,7 15,8 11,7 2013/Q1 24,3 33,9 13,6 10,7 2013/Q2 34,5 29,4 10,3 24,2 2013/Q3 27,7 32,8 14,5 13,2 2013/Q4 29,2 34,2 11,5 17,7 2014/Q1 24,8 37,4 12,4 12,4 2014/Q2 28,9 32,4 12,3 16,6 2014/Q3 24,8 35,1 14,9 9,9 Ankete katılan firmaların % 24,8 i ithalatın artmasını bekliyor. Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 25

26 İthalat Nedenleri SONUÇ Yurtiçi üretimin olmaması Yurtiçi üretim miktarının yetersiz olması Yurtiçi fiyatların daha yüksek olması Yurtiçi kalitenin yetersiz olması Ortaklık yapısı (yabancı ortakların isteğinden dolayı) Döviz kuru nedeniyle ithal fiyatının daha cazip olması Yurtdışı cazip kredi imkanları %48,9 %41,0 %33,3 %33,0 %13,6 %11,1 %6, /Q3 2013/Q4 2014/Q1 2014/Q2 2014/Q3 Yurtiçi üretim olmayışı: % 48,9 Yurtiçi üretim miktarının yetersizliği: % 41 Yurtiçi fiyatların daha yüksek olması: % 33,3 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 26

27 Firmaların İthalatta Karşılaştıkları Sorunlar SONUÇ Lojistik maliyetlerinin yüksek olması %48,3 Ekonomik etkili gümrük rejimi uygulamalarında yaşanan problemler Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) tespitinde yaşanan zorluklar Kıymet beyanlarında karşılaşılan problemler Kambiyo uygulamaları konusunda yaşanan problemler Gümrük vergilerinin ve KDV oranlarının kolaylıkla tespit edilememesi %16,4 %12,6 %10,9 %7,6 %5, /Q3 2013/Q4 2014/Q1 2014/Q2 2014/Q3 Lojistik maliyetlerin yüksekliği: % 48,3 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 27

28 SONUÇ İHRACAT EKSENİ İhracata Dönük Üretim Stratejisi (İDÜS) Teşvik-Yatırım-Üretim-İhracat Zincirinin Koordinasyonu İhracat Pazarlarının Çeşitlendirilmesi Ürün Kompozisyonunun Çeşitlendirilmesi Yatırım Teşvikleri Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 28

29 SONUÇ İTHALAT EKSENİ Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES) Ticaret Politikası Savunma Araçları Piyasa Gözetimi ve Denetimi Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 29

30 T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI EKONOMİK ARAŞTIRMALAR VE DEĞERLENDİRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 14 Temmuz 2014 Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğü 30