MELANOMA PATOLOJİSİ KLİNİSYEN PATOLOGTAN NE BEKLEMELİDİR?

Transkript

1 MELANOMA PATOLOJİSİ KLİNİSYEN PATOLOGTAN NE BEKLEMELİDİR? Dr. Nebil BAL Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Patoloji Anabilim Dalı Adana Arş ve Uyg Mrk 1

2 Malign Melanoma Deri Mukozal 2

3 Malign Melanoma Biyopsi materyalinin değerlendirilmesi Prognostik özelliklerin değerlendirilmesi Evreleme Raporlama 3

4 Patolog klinisyenden ne ister? Materyal uygun bir kap içerisine konulmalı, (Tercihan dokunun en az 10 katı hacminde %10 formalin) Etiket (Hasta adı soyadı silinmez bir kalemle yazılmalı) Frozen çalışılacak ise doku tesbit solüsyonuna konulmadan gönderilmeli, İstem kağıdı tam olarak doldurulmalı, 4

5 İstem kağıdında neler olmalı Ad ve soyad Yaş ve cinsiyet Protokol numarası Materyalin cinsi İnsizyonel Eksizyonel Reeksizyon Tedavi amaçlı cerrahi Yeterli klinik öykü Operasyon gözlemleri Materyalin anatomik yerleşimi ve gerekirse çizim Lenf nodu diseksiyonu Birden fazla materyal var ise herbiri ayrı kaplarda Doku bütünlüğü korunmalı 5

6 Makroskopi 6

7 Makroskopi 7

8 Mikroskopi Histolojik tiplendirmede en güncel Dünya Sağlık Örgütü Sınıflandırması kullanılır 8

9 9

10 Morfolojik prognostik özellikler detaylı olarak belirtilmelidir. Malign melanom tümörojenik mi, değil mi? Tümörojenik olmayan malign melanom insitu veya mikroinvaziv malign melanom (Clark level I ve II nin bir kısmı), Radiyal gelişim fazı Tümörojenik malign melanomlar Clark level II nin kalan diğer kısmı, Clark level III, IV, V için geçerli olan, Vertikal gelişim fazı 10

11 Tümörojenik olmayan MM (İnsitu/ Mikroinvaziv) Yüzeyel yayılan MM Lentigo MM Akral lentiginöz MM Sınıflandırılamayan radiyal gelişim fazı gösteren MM Tümörojenik MM Radiyal gelişim komponenti olan MM Nodüler MM Radiyal gelişim komponenti olmayan MM 11

12 Prognostik faktörler Tümör kalınlığı ve invazyon düzeyi Breslow a göre tümör kalınlığı Ülsere olmayan tümörlerde granüler tabakadan Ülsere tümörlerde ise ülser tabanından itibaren tümör en derin olduğu noktaya kadar olan tümör kalınlığıdır İnsitu MM da invazyon olmadığı için tümör kalınlığının verilmesine gerek yoktur 12

13 13

14 Tümör kalınlığı ve invazyon düzeyi Clark a göre invazyon düzeyi Clark level I Clark level II Clark level III Clark level IV Clark level V İnsitu MM Papiller dermise geçmiş ancak doldurmamıştır Papiller dermisi tamamen doldurmuştur Retiküler dermise girmiştir Subkutan yağ doku invaze 14

15 Clark level II Mitoz yok, dermal komponentte bulunan en geniş tümör yuva yapısı intraepidermal komponentte bulunandan küçük, tümör yuvaları 15 hücreden az ise Nontümörojenik, Mikroinvaziv Mitoz var, dermal komponentte bulunan en geniş tümör yuva yapısı intraepidermal komponentte bulunandan büyük, tümör yuvaları 15 hücreden fazla ise Tümörojenik, İnvaziv 15

16 16

17 Papiller dermis Retiküler dermis 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26

27 27

28 Ülserasyon varlığı; Tümör yüzeyindeki epitelin kaybını tanımlar Kötü prognoz Ülserasyonun en geniş çapının verilmesi Ülserasyonun; Biyopsi Travma Ekskoryasyona 3 mm çaptan büyük ülserasyon kötü prognoz ile ilişkili 28

29 29

30 Mitoz varlığı ve sayısı; Dermal komponentte mitoz varlığı vertikal büyüme fazının göstergesidir 1mm 2 de 0-1 mitoz evreleme sistemindeki yerini değiştirir >6 mitoz/mm 2 kötü prognoz Tümörojenik komponentte 0-6 mitoz rakamsal olarak daha fazlası >6 mitoz/mm 2 olarak tanımlanır 30

31 31

32 32

33 Regresyon; Tümör dokusunun fibrozis, vasküler proliferasyon, melanofajlar ve lenfositik infiltrasyon ile işgalini tanımlar Varlığı kötü prognoza işaret eder Parsiyel (Tümörün %50 sinden azı) Yaygın (Dermal komponentin tama yakın kaybı, intraepidemal komponentin varlığının devamı, %50 den fazla) Tam (Dermal ve intraepidermal komponentin tamamının kaybı) 33

34 34

35 Lenfosit infiltrasyonu; Vertikal fazda tümörün çevresi ve/ veya içerisini infiltre eden lenfositlerin varlığını tanımlar Belirgin derecede fazla olması iyi prognozun göstergesidir Yok Var ancak belirgin değil (Fokal) Var ve belirgin (Tümörün diffüz olarak lenfositlerle infiltrasyonu) 35

36 36

37 Lenfovasküler invazyon; Lenfovasküler invazyonun pozitif olması agressif tavırla ilişkilidir. Retraksiyon artefaktı ile gerçek lenfovasküler invazyon birbirlerinden ayırtedilmelidir (Faktör 8, CD31, CD34, D2-40). 37

38 Satellit tümör; Varlığı kötü prognozu gösterir Primer tümör kitlesinden 5 cm mesafe içerisinde yer alan ancak primer tümör alanı ile devamlılığı olmayan veya arada fibrozis yada inflamasyonun bulunmadığı 5 cm den uzaksa transit metastaz adını alır ve bölgesel yayılım olarak kabul edilir 38

39 Mikroskopik satellit; Ana tümör kitlesi ile devamlılığı olmayan, dermis veya subkutan yağ dokuda, ana tümör kitlesinden min. 0,3 mm uzaklıkta ve min. çapı 0,05 mm boyutlarındaki tümör odakları Ana tümör kitlesi ile bu odak arasında fibrozis ve/ veya inflamasyon bulunmamalıdır Bu odakların varlığı sentinel lenf nodu pozitifliği ile ilişkili bulunmuştur. 39

40 Sentinel lenf nodu; Erken tümör olgularında önemli bir prognostik faktör olarak tanımlanmıştır Metastaz diyebilmek için 0,2 mm den büyük çapta tümör odağı Daha küçük odak mevcutsa ayrıca belirtilmelidir 40

41 41

42 42

43 43

44 44

45 45

46 46

47 47

48 48

49 49

50 50

51 Deri Malign Melanomunda Prognostik Faktörleri Değerlendirme Standartları ve Raporlama Kılavuzu Türk Patoloji Dernekleri Federasyonu Dermatopatoloji Çalışma Grubu _Degerlendirme_Standartlari_ve_Raporlama_Kilavuzu.pdf 51

52 52