Spektroskopi ve Spektrofotometri. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve University EBN Medical School Department of Biochemistry

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Spektroskopi ve Spektrofotometri. Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve University EBN Medical School Department of Biochemistry"

Canan Eroğlu
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Spektroskopi ve Spektrofotometri Yrd. Doç. Dr. Bekir Engin Eser Zirve University EBN Medical School Department of Biochemistry

2 Spektroskopi Nedir? Maddeyle ışığın (elektromagneek radyasyon) etkileşimini inceleyen disipline spektroskopi (spectroscopy) denir. Birçok farklı türü vardır: - UV- Vis Absorpsiyon - Atomik Absorpsiyon - Floresans - X- ray - Infrared (IR) - Raman - NMR (Nuclear MagneEc Resonance) - Fotoemisyon "Light dispersion of a mercury- vapor lamp with a flint glass prism IPNr 0125" by D- Kuru - Own work. Licensed under CC BY- SA 3.0 at via Wikimedia Commons h`p://commons.wikimedia.org/wiki/.

Birçok farklı türü vardır: - UV- Vis Absorpsiyon - Atomik Absorpsiyon - Floresans - X- ray - Infrared (IR) - Raman - NMR

3 ElectromagneEk Spektrum

4 Spektrofotometri Spektrofotometri, bir maddenin ışıkla etkileşimi sonucu gösterdiği ışık absorbans veya yansıtma değerlerinin kanetaef olarak ölçülmesidir

5 Neredeyse bütün kimyasal moleküller ışığı absorbe ederler veya yansıgrlar Spektrofotometri, moleküllerin bu özelliğini kullanarak kanetaef olarak maddelerin analiz edilmesini sağlar Kimya, fizik, biyoloji, biyokimya, malzeme bilimi, besin kimyası ve endüstriyel alanlarda yaygın bir şekilde kullanılır Spektrofotometri

maddelerin analiz edilmesini sağlar Kimya, fizik, biyoloji, biyokimya, malzeme

6 Spektrofotometre Spektrofotometre, bir madde içerisinden geçen ışığın ne kadarının o madde tarakndan geçirildiğini ölçmeye yarayan bir alelr Bu şekilde o maddenin miktarı (derişimi) hesaplanabilir Spektrofotometreler kullandıkları ışık kaynağının dalga boyu (wavelength) aralığına göre iki ana kısma ayrılabilirler: 1) UV- visible spektrofotometre: ultraviyole bölge ( nm) ve görünür bölge ( nm) 2) IR (infrared) spektrofotometre: kızılötesi bölge ( nm)

ışık kaynağının dalga boyu (wavelength) aralığına göre iki ana kısma ayrılabilirler: 1) UV- visible spektrofotometre:

7 Spektrofotometre Spektrofotometre iki ana kısımdan oluşur: 1) spektrometre: istenilen dalga boyunda ışık üreten kısım 2) fotometre: ışık maddeden geçekten sonra geçen ışığın yoğunluğunu ölçen kısım Ölçüm yapılacak maddeyi içerek küvet spektrometre ve fotometre arasına koyulur Geçen ışık miktarı fotometre yardımıyla ölçülür

sonra geçen ışığın yoğunluğunu ölçen kısım Ölçüm yapılacak maddeyi içerek küvet

8 Spektrofotometre

9 Absorbance (Emilim) and Transmi`ance (Geçirgenlik)

10 Beer- Lambert Kanunu absorpevity (constant) concentraeon Absorbance The length of the light path Bir maddenin üzerine gönderilen ışığı absorbe etme miktarı, o maddenin derişimi ile doğru oranglıdır

11 Örnek Soru Konsantrasyon Hesaplama: Bir besin boya maddesi 510 nm de ışığı absorbe ederek pembe- kırmızı renk vermektedir. Bu maddeyi içeren bir çözelenin absorbans değeri 0.63 olarak ölçülmüştür. Bu maddenin çözele içerisindeki konsantrasyonu nedir? ( ε 510 nm = 4.8, l = 1 cm)

Bu maddeyi içeren bir çözelenin absorbans değeri 0.

12 Standart Eğri Yöntemiyle Konsantrasyon Belirlenmesi h`p://public.iorodeo.com/docs/colorimeter/lab_2.html

13 Kromofor (Chromophore) Madde Belirli dalga boylarındaki ışığı absorbe eden maddelere kromofor (chromophore) denir Biyolojik moleküllerin birçoğu kromofordur (substratlar, koenzimler gibi) Genelde nm arasında (UV- Vis bölge) ışığı absorbe eden kromoforlar analiz için uygundurlar Bu tür maddelerin derişimleri spektrofotometre yardımıyla ölçülebilir

koenzimler gibi) Genelde 200-800 nm arasında (UV- Vis bölge) ışığı absorbe eden

14 Spektrofotometrinin Kullanım Alanları Spectrofotometri, bir örnekte bulunan kromofor maddelerin derişimlerinin hesaplanmasında kullanılır Enzim akeviteleri ve bazı biyolojik moleküllerin derişimleri de (protein ve DNA gibi) spektrofotometreler aracılığıyla hesaplanabilir

kullanılır Enzim akeviteleri ve bazı biyolojik moleküllerin

15 Proteins absorb light at 280 nm Nucleic acids (DNA, RNA) absorb light at 260 nm

17 Enzim AkEvitesinin Spektrofotometrik Yöntemle Belirlenmesi Enzimlerin akevitesi spektrofotometrik yollarla ölçülebilir Bunun için, substrat ve/veya ürünler kromoforik olmalıdır (koenzimler de kromoforik olabilir) Spektrofotometre aracılığıyla enzimaek bir reaksiyonda bir ürünün oluşması veya bir substragn (veya koenzimin) kaybolması zamana bağlı olarak monitör edilir Bu şekilde enzim kineeği (akevitesi) hesaplanır

olabilir) Spektrofotometre aracılığıyla enzimaek bir reaksiyonda bir ürünün oluşması veya bir substragn

19 Coupled EnzymaEc Assay 340 nm de izlenebilir

20 Enzim AkEviteleri ve Hastalık Teşhisi Plazmada bulunan bazı enzimlerin akevitesine bakılarak hastalık teşhisi ve hastalıkların izlenmesi yapılır Bu tür akevite analizlerinde genelde spektrofotometrik metodlar kullanılır

ve hastalıkların izlenmesi yapılır Bu tür akevite

21 h`p://

22 Absorpsiyon ve Tamamlayıcı Renkler

Benzer belgeler

BÖLÜM 7. ENSTRÜMENTAL ANALİZ YÖNTEMLERİ Doç.Dr. Ebru Şenel

BÖLÜM 7. ENSTRÜMENTAL ANALİZ YÖNTEMLERİ 1. SPEKTROSKOPİ Bir örnekteki atom, molekül veya iyonların bir enerji düzeyinden diğerine geçişleri sırasında absorplanan veya yayılan elektromanyetik ışımanın,